ద్వంద్వ సమాసము

(బహుపద ద్వంద్వ సమాసము నుండి దారిమార్పు చెందింది)

]] దీని లక్షణాన్ని "ఉభయ పదార్థ ప్రధానం ద్వంద్వం" అని వివరించారు.

ఉదాహరణలు
  • సీతారాములు : సీతయును రాముడును
  • రాధాకృష్ణులు : రాధయును కృష్ణుడును
  • రామలక్ష్మణులు : రాముడును లక్ష్మణుడును
  • కృష్ణార్జునులు : కృష్ణుడును అర్జునుడు

రకాలు మార్చు

ఈ సమాసం ఇతరేతర యోగ ద్వంద్వ సమాసం, సమాహార ద్వంద్వ సమాసం అని రెండు రకాలుగా కనిపిస్తుంది.

ఇతరేతరయోగ ద్వంద్వ సమాసం

ఒక పదం యొక్క అపేక్ష మరొక పదం కలిగివుండి - ఇలా అనేక పదాలు ఒకే క్రియా పదంతో అన్వయించడం ఇతరేతరయోగ ద్వంద్వ సమాసం.

ఉదాహరణ : 'రామకృష్ణులు వచ్చారు' అన్నదానిలో రాముడూ వచ్చాడు కృష్ణుడూ వచ్చాడు అని 'వచ్చారు' అనే క్రియా పదం సమాసంలోని రెండు పదాలకూ ప్రాధాన్యతను ఇస్తూ అన్వయించబడినది.

సమాహార ద్వంద్వ సమాసం

సమాహారం అనగా సమూహం అని అర్ధం. విడివిడిగా ఉన్న వస్తువుల్ని ఒకటిగా చేయటం. రెండు లేక మూడు పదాలను కలిపి ఒకటిగా ఏకవచనంలో చెప్పడం సమాహార ద్వంద్వ సమాసం.

బహుపద ద్వంద్వ సమాసము మార్చు

బహుపద ద్వంద్వ సమాసము: రెండు కంటె ఎక్కువ పదములతో ఏర్పడిన సమాసమును బహుపద ద్వంద్వ సమాసమంటారు.

ఉదాహరణ
రామ లక్ష్మణ భరత శత్రుఘ్నులు - రాముడు, లక్ష్మణుడు, భరతుడు, శత్రుఘ్నుడు.

ఇవి కూడా చూడండి మార్చు

మూలాలు మార్చు

  • ద్వంద్వ సమాసము, తెలుగు వ్యాకరణము, మల్లాది కృష్ణప్రసాద్, విక్టరీ పబ్లిషర్స్, విజయవాడ, 2007, పేజీలు: 208-213.