భారత దూరప్రసార నియంత్రణ అధికారం
భారత దూరప్రసార నియంత్రణ అధికారం (ట్రాయ్) (The Telecom Regulatory Authority of India) (TRAI) అనేది భారత దూరప్రసార నియంత్రణ అధికార చట్టం, 1997 లోని సెక్షన్ 3 ప్రకారం భారత ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన ఒక చట్టబద్ధమైన సంస్థ. ఇందులో ఒక చైర్ పర్సన్, ఇద్దరు పూర్తికాల సభ్యులు, ఇద్దరు కంటే ఎక్కువ తక్కువ సమయం (పార్ట్ టైమ్) సభ్యులు ఉంటారు.[1]
| భారత దూరప్రసార నియంత్రణ అధికారం | |
|---|---|
| దస్త్రం:TRAI.svg | |
| TRAI Logo | |
| రెగ్యులేటరీ ఏజెన్సీ అవలోకనం | |
| స్థాపనం | మూస:స్థాపించిన సంవత్సరం= |
| అధికార పరిధి | తెలీకమ్యూనికేషన్ విభాగం , మినిస్ట్రీ ఆఫ్ కమ్యూనికేషన్స్ శాఖ )| , భారత ప్రభుత్వం |
| ప్రధాన కార్యాలయం | మహానగర్ దూరసంచార్ భవన్, జవహర్ లాల్ నెహ్రూ మార్గ్ (ఓల్డ్ మింటో రోడ్), న్యూఢిల్లీ |
| రెగ్యులేటరీ ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/లు | పిడి వాఘేలా, ఐ ఏ ఎస్, Chairperson సునీల్ కుమార్ గుప్త , ఐ టి ఎస్, సెక్రటరీ |
| Key document | Telecom Regulatory Authority of India Act, 1997 |
చరిత్ర
మార్చుట్రాయ్ చట్టం ప్రధాన ఉద్దేశ్యం టెలికమ్యూనికేషన్ సేవలను నియంత్రించడం, వినియోగదారుల ప్రయోజనాలను రక్షించడం. టెలికాం రంగం క్రమబద్ధమైన వృద్ధిని ప్రోత్సహించడం, నిర్ధారించడం ఈ చట్టం లక్ష్యం. ఈ చట్టంలోని సెక్షన్ 3 ప్రకారం భారత దూరప్రసార నియంత్రణ అధికారం (ట్రాయ్)ను కార్పొరేషన్ ను ఏర్పాటు చేశారు. ట్రాయ్ ప్రధాన కార్యాలయం న్యూఢిల్లీలో ఉంది. ట్రాయ్ ఒక చైర్ పర్సన్, ఇద్దరు కంటే తక్కువ, ఫుల్ టైమ్, పార్ట్ టైమ్ సభ్యులను కలిగి ఉంటుంది. ట్రాయ్ చైర్ పర్సన్, సభ్యులను కేంద్ర ప్రభుత్వం నియమిస్తుంది, వారు తమ పదవిలో కొనసాగే కాలవ్యవధి మూడు సంవత్సరాలు లేదా వారు 65 సంవత్సరాల వయస్సు వచ్చే వరకు, ఏది ముందుగా ఉంటే అది దాని ప్రకారం సభ్యుడిగా కొనసాగుతారు. ఇందులో నియమితులైన వారికి టెలికమ్యూనికేషన్, పరిశ్రమ, ఆర్ధిక , ఫైనాన్స్, అకౌంటెన్సీ, న్యాయ నిపుణులు, మేనేజ్మెంట్, లేదా వినియోగ దారుల కు సంభందించిన ప్రత్యేక పరిజ్ఞానం, పూర్వ అనుభవం ఉండాలి. నియామకానికి ముందు ప్రభుత్వ సర్వీసులో ఉన్న ఎవరైనా కార్యదర్శి లేదా అదనపు కార్యదర్శి హోదాలో మూడేళ్లకు పైగా ప్రభుత్వానికి సేవలందించి ఉండాలి.
ఈ చట్టం కింద ట్రాయ్ తన విధులను నిర్వహించడానికి అధికారులను, ఉద్యోగులను నియమించవచ్చు.ప్రస్తుతం ట్రాయ్ అధికారులు, ఉద్యోగులను తొమ్మిది విభాగాలుగా విభజించారు. విభాగాలు ఇలా ఉన్నాయి. మొబైల్ నెట్ వర్క్ విభాగం,స్థిర నెట్ వర్క్ విభజన,ఏకీకృత నెట్ వర్క్ విభాగం, సేవల విభాగం (సర్వీస్ డివిజన్) నాణ్యత, బ్రాడ్ కాస్ట్ అండ్ కేబుల్ సర్వీసెస్ విభాగం,ఆర్థిక విభాగం ఆర్థిక విశ్లేషణ, అంతర్గత ఫైనాన్స్, ఖాతాల విభాగం, న్యాయ విభాగం (లీగల్ డివిజన్), పరిపాలన ,ఉద్యోగుల కు సంభందించిన భాగం(అడ్మినిస్ట్రేషన్ అండ్ పర్సనల్ డివిజన్) ఉన్నాయి[2].
అధికారాలు- విధులు
మార్చుట్రాయ్ చట్టంలోని సెక్షన్ 11 ప్రకారం ట్రాయ్ విధులను చేసారు. 2000 సంవత్సర ప్రకారం సవరణ ట్రాయ్ విధులను నాలుగు విస్తృత వర్గాలుగా వర్గీకరించింది. అవి వివిధ అంశాలపై సిఫార్సులు చేయడం,సాధారణ పరిపాలన, నియంత్రణ విధులు,టెలికాం సేవలకు టారిఫ్ లు, రేట్లను నిర్ణయించడం[2].
విధులు
మార్చుట్రాయ్ చేసిన సిఫార్సులు కేంద్ర ప్రభుత్వానికి కట్టుబడవు. అయితే కొత్త సర్వీస్ ప్రొవైడర్ అవసరం, సమయం, సర్వీస్ ప్రొవైడర్ కు మంజూరు చేయాల్సిన లైసెన్స్ నియమనిబంధనలకు సంబంధించి కేంద్ర ప్రభుత్వం ట్రాయ్ నుంచి తప్పనిసరిగా సిఫార్సులు కోరాల్సి ఉంటుంది. సిఫారసు చేసిన తేదీ నుంచి 60 రోజుల్లోగా సిఫారసును కేంద్ర ప్రభుత్వానికి పంపించాల్సిన బాధ్యత ట్రాయ్ పై ఉంది. అటువంటి సిఫార్సులు చేయడానికి ట్రాయ్ కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి సంబంధిత సమాచారం లేదా పత్రాలను అభ్యర్థించవచ్చు, అభ్యర్థన తేదీ నుండి ఏడు రోజుల్లోగా కేంద్ర ప్రభుత్వం అటువంటి సమాచారాన్ని అందించాలి.
నిర్ణీత గడువులోగా ట్రాయ్ ఏదైనా సిఫారసు చేయకపోతే సర్వీస్ ప్రొవైడర్లకు కేంద్ర ప్రభుత్వం లైసెన్స్ జారీ చేస్తుంది. ట్రాయ్ చేసిన సిఫార్సులను ఆమోదించలేమని లేదా సవరించాల్సిన అవసరం లేదని కేంద్ర ప్రభుత్వం భావిస్తే, వాటిని పునఃపరిశీలన కోసం ట్రాయ్ కు తిరిగి పంపవచ్చు, వచ్చిన తేదీ నుంచి 15 రోజుల్లోగా ట్రాయ్ సమాధానం ఇవ్వవచ్చు.
నివేదిక
మార్చుభారతదేశంలో టెలికాం రంగం ట్రాయ్ నివేదికలో భారత టెలికాం రంగం చైనా తర్వాత రెండవ స్థానంలో ఉంది,ప్రపంచంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న నెట్వర్క్లలో ఒకటి. మార్కెట్ పరిమాణం ప్రధానంగా వైర్ లెస్ నెట్ వర్క్ ల ద్వారా నడుస్తుంది. త్రైమాసిక ట్రాయ్ టెలికాం సేవల పనితీరు సూచికల నివేదిక (జూలై - సెప్టెంబర్ 2021) ప్రకారం, భారతదేశంలోని 1.2 బిలియన్ టెలికాం చందాదారులలో 98.19% మంది వైర్లెస్ నెట్వర్క్లలో ఉన్నారు. అదేవిధంగా అంతర్జాల (ఇంటర్నెట్) సేవల్లో 97 శాతం మంది వైర్ లెస్ నెట్ వర్క్ లపైనే ఉన్నారు. మొబైల్ సేవల పరిశ్రమలో గణనీయమైన వృద్ధి నమోదైంది. దశాబ్దం క్రితం దేశంలో 10-14 మొబైల్ సర్వీస్ ప్రొవైడర్లు ఉండేవారు. ఈ పోటీ వైర్ లెస్ సేవలను స్వీకరించడానికి వీలు కల్పించింది, టారిఫ్ లను తగ్గించింది. అయితే రిలయన్స్ జియో రాకతో టెలికాం మార్కెట్లోకి ప్రవేశించే వరకు డేటా వినియోగ ఛార్జీలు అధికంగానే ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది.
భారతదేశ టెలికాం అభివృద్ధి కథ అందించే సేవల నాణ్యతపై దృష్టి సారించడంతో, కోవిడ్ -19 మహమ్మారి కారణంగా మరింత తీవ్రమైన డిజిటల్ విభజన వంటి దీర్ఘకాలిక సవాళ్లను పరిష్కరించే మార్గాలను కూడా కనుగొనాలి. ఈ నేపథ్యంలో టెలికాం మౌలిక సదుపాయాల సామర్థ్యాన్ని విస్తరించాల్సిన అవసరం ఉంది. అంతేకాకుండా, 5 జి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని త్వరితగతిన స్వీకరించడానికి, అమలు చేయడానికి, టెలికాం పరిశ్రమ నేపధ్యంలో అధిక స్పెక్ట్రమ్ ధరల సవాలును పరిష్కరించాల్సి ఉంటుంది. వీటికి తోడు సేవల రూపంలో ఎదురయ్యే సవాళ్లు, ఆన్ లైన్ వ్యాపారాల నుంచి ఒత్తిళ్లు మొదలైనవాటికి భవిష్యత్తులో జోక్యం చేసుకోవాల్సి అవసరం ఉండవచ్చని తమ నివేదికలో పేర్కొన్నారు. టెలికాం వంటి వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న రంగంలో , భారతదేశంలో వినియోగదారుల అంచనాలు, పెట్టుబడులు, ధర, పోటీ, టెలికమ్యూనికేషన్ సేవల నాణ్యతను నియంత్రించడంలో రెగ్యులేటర్ ప్రభుత్వానికి గణనీయమైన సూచనలు చేస్తుంది.[3]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "The Telecom Regulatory Authority of India (Amendment) Bill, 2008". PRS Legislative Research (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-01-27.
- ↑ 2.0 2.1 "The Telecom Regulatory Authority of India Act, 1997 — The Centre for Internet and Society". cis-india.org. Retrieved 2023-01-27.
- ↑ "Telecom Regulatory Authority of India: Briefing Note". CPR (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2022-02-15. Retrieved 2023-01-27.