మహారాణి తారాబాయి

తారాబాయి భోంస్లే 1700 - 1708 కాలంలోని భారతదేశంలో గల మరాఠా సామ్రాజ్యానికి రాజప్రతినిధి. ఆమె రాజారాం భోంస్లే రాణి, శివాజీ సామ్రాజ్యానికి కోడలు. ఆమె తన భర్త మరణం తర్వాత మరాఠా భూభాగాలపై మొఘల్ ఆక్రమణకు వ్యతిరేకంగా ప్రతిఘటనను సజీవంగా ఉంచడంలో, ఆమె కుమారుడు శివాజీ II రీజెంట్‌గా వ్యవహరించడంతో ఆమె ప్రశంసలు అందుకుంది.[1]

మహారాణి తారాబాయి
మహారాణి తారాబాయి
ప్రఖ్యాత మరాఠీ చిత్రకారుడు M.v. ధరంధర్ వేసిన 1927 తారాబాయి యుద్ధంలోని చిత్రం
మరాఠా సామ్రాజ్యం క్వీన్ రీజెంట్
Reign1700–1708,1710-1714,1751-1760
Predecessorజాంకీబాయి
Successorరాజసబాయి
జననం1675
మరణం1761 (aged 85–86)
సతరా
Spouseరాజారాం (మ.సిర్కా 1683, డి.1700)
Issueశివాజీ II
తండ్రిహంబీరావు మోహితే]
మతంహిందూధర్మం

కుటుంబం, ప్రారంభ జీవితం మార్చు

తారాబాయి మోహిత వంశం నుండి వచ్చింది. ఆమె మరాఠా సామ్రాజ్య స్థాపకుడు-రాజు శివాజీ కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ హంబీరావ్ మోహితే కుమార్తె. హంబీరావ్ సోదరి సోయారాబాయి శివాజీకి రాణి, అతని చిన్న కొడుకు రాజారామ్ I తల్లి. తారాబాయి 8 సంవత్సరాల వయస్సులో 1682లో రాజారామ్‌ను వివాహం చేసుకున్నారు.[2]

షాహుతో యుద్ధం మార్చు

మరాఠా దాడిని విభజించడానికి, మొఘలులు కొన్ని షరతులపై శంభాజీ కుమారుడు తారాబాయి మేనల్లుడు షాహూ Iని విడుదల చేశారు. అతను వెంటనే తారాబాయి, ఆమె కుమారుడు శివాజీ II మరాఠా రాజకీయ నాయకత్వం కోసం సవాలు చేశాడు. అతని న్యాయ స్థానం, పీష్వా బాలాజీ విశ్వనాథ్ దౌత్యం కారణంగా తారాబాయిని పక్కన పెట్టి షాహు చివరికి విజయం సాధించాడు. తారాబాయి 1709లో కొల్హాపూర్‌లో ప్రత్యర్థి న్యాయస్థానాన్ని స్థాపించింది, ఆమె కుమారుడు శివాజీ IIని కొల్హాపూర్‌కి మొదటి ఛత్రపతిగా కొల్హాపూర్ శివాజీ I అని పిలుస్తారు. అయితే, కొల్హాపూర్ శివాజీ I 1714లో రాజారామ్, రాజసాబాయి చేత పదవీచ్యుతుడయ్యాడు, ఆమె తన సొంత కొడుకు శంభాజీ IIని సింహాసనంపై కూర్చోబెట్టింది. తారాబాయి, ఆమె కుమారుడిని శంభాజి II చెరసాలలో ఉంచారు. కొల్హాపూర్‌కి చెందిన శివాజీ I 1726లో మరణించాడు. తర్వాత తారాబాయి 1730లో షాహూ Iతో రాజీపడి, సతారాలో నివసించడానికి వెళ్లింది కానీ ఎలాంటి రాజకీయ అధికారం లేకుండాపోయింది.[3]

మూలాలు మార్చు

  1. Jadhav, Bhagyashree M (1998). "Ch. 5 – Her Contribution to Maratha History". Dr. Appasaheb Pawar a study of his life and career. Shivaji University. p. 224. hdl:10603/138357.
  2. Sen, Sailendra (2021). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. p. 201. ISBN 978-9-38060-734-4.
  3. Sumit Sarkar (2000). Issues in Modern Indian History: For Sumit Sarkar. Popular Prakashan. p. 30. ISBN 978-81-7154-658-9.