మాస్టోడాన్ (సోషల్ నెట్‌వర్క్)

మాస్టోడాన్ అనేది స్వీయ-హోస్ట్ సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ సేవలను అమలు చేయడానికి ఉచిత, ఓపెన్ సోర్స్ సాఫ్ట్‌వేర్. ఇది స్వతంత్రంగా పనిచేసే సర్వర్‌ల యొక్క ఒకదానితో ఒకటి అనుసంధానించబడిన, వికేంద్రీకృత నెట్‌వర్క్. మాస్టోడాన్‌లో ట్విట్టర్ మాదిరిగానే సూక్ష్మ బ్లాగింగ్ ఇంటర్నెట్ సేవలు ఉన్నాయి[6]. ఇది వివిధ సర్వర్‌లలో విభిన్న వినియోగదారు స్థావరాలను కలిగి ఉంది. ఈ సర్వర్‌లు ఫెడరేటెడ్ సోషల్ నెట్‌వర్క్‌గా కనెక్ట్ చేయబడ్డాయి, తద్వారా వివిధ సర్వర్‌లలోని వినియోగదారులు ఒకరినొకరు ఏకపక్షంగా సంప్రదించవచ్చు, ప్రతి వినియోగదారు ఒక నిర్దిష్ట మాస్టెడాన్ సర్వర్‌లో సభ్యుడు, వారు "టూట్స్" అనే సంక్షిప్త సందేశాలను పోస్ట్ చేస్తారు, వారి స్వంత గోప్యతా ఎంపికలను మార్చుకోవచ్చు. పోస్ట్‌లు. నిర్దిష్ట గోప్యతా ఎంపికలు సైట్‌లలో మారుతూ ఉంటాయి. మాస్టోడాన్ క్రౌడ్ ఫండ్ చేయబడింది, ప్రకటనలను కలిగి ఉండదు. ప్రతి మాస్టోడాన్ ఆపరేటింగ్ సైట్‌ను "ఇన్‌స్టాన్స్ (instances)" అని పిలుస్తారు, వినియోగదారులు ఏదైనా ఓపెన్ రిజిస్ట్రేషన్ ఎంటిటీతో నమోదు చేసుకోవచ్చు

మాస్టోడాన్
సాఫ్టువేర్ అభివృద్ధికారుడుEugen Rochko[1]
సాఫ్టువేర్ అభివృద్ధికారుడుMastodon gGmbH[2]
ప్రారంభ విడుదల16 మార్చి 2016; 8 సంవత్సరాల క్రితం (2016-03-16)[3]
Preview release
4.0.0rc4 / నవంబరు 14, 2022; 2 సంవత్సరాల క్రితం (2022-11-14)
వ్రాయబడినదిRuby on Rails, JavaScript (React.js, Redux)
ఆపరేటింగ్ సిస్టంCross-platform
ప్లాట్ ఫాంiOS, Android, Linux, BSD, Sailfish OS, macOS, Microsoft Windows
అందుబాటులో ఉంది93 భాషలు[4]
రకంMicroblogging
లైసెన్సుAGPLv3+[5]

చరిత్ర

మార్చు

మాస్టోడాన్‌ను జర్మన్ డెవలపర్ యూజెన్ రోచ్‌కో రూపొందించారు మాస్టోడాన్ 2016 అక్టోబరులో రిచర్డ్ స్టాల్‌మాన్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా విడుదల చేయబడింది,[7] GNU సోషల్ నుండి GNU జనరల్ పబ్లిక్ లైసెన్స్‌తో దాని ప్రధాన సర్వర్ (ఇన్‌స్టాన్స్ అని కూడా పిలుస్తారు)తో అభివృద్ధి చేయబడింది mastodon.social, స్థిరమైన వెర్షన్ 1. 2017 ఫిబ్రవరి 0లో విడుదల చేయబడింది; మైక్రోబ్లాగింగ్ ప్లాట్‌ఫారమ్ ట్విట్టర్‌కు రూపకల్పన, విధుల్లో సమానంగా ఉంటుంది. మాస్టోడాన్ ఒక వికేంద్రీకృత సామాజిక నెట్‌వర్క్‌గా సృష్టించబడింది, అనగా, దాని కమ్యూనిటీ వికేంద్రీకృత, ఇంటర్‌కనెక్టడ్ ఇన్‌స్టాన్స్‌ల సిస్టమ్‌ను ఉపయోగించి వినియోగదారులచే నిర్వహించబడుతుంది. ఎలోన్ మస్క్ ఇటీవల ట్విట్టర్‌ని కొనుగోలు చేసిన తర్వాత ( 2022 అక్టోబరు 27న), మాస్టోడాన్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లో దాని కొత్త యజమాని చేసిన మార్పుల కారణంగా ఉంది., డిస్కార్డ్ వంటి ఇతర ప్లాట్‌ఫారమ్‌లకు Twitter వినియోగదారుల యొక్క భారీ వలసలు 70,000 కంటే ఎక్కువ నమోదు చేయబడ్డాయి[8][9]. మాస్టోడాన్ జనాదరణ పెరగడంతో, కొత్త స్వతంత్ర అప్లికేషన్‌లు ప్లాట్‌ఫారమ్, ఆండ్రాయిడ్, ఐఓఎస్, సైల్ ఫిష్ ఓఎస్, లినక్స్ ఇతర సిస్టమ్‌లు లేదా పరిసరాల కోసం గణనీయమైన సంఖ్యలో అప్లికేషన్‌లు అభివృద్ధి చేయబడుతున్నాయి.

సాంకేతికత

మార్చు

మాస్టోడాన్ అనేది ఓపెన్ సోర్స్, వెబ్ ఆధారిత పంపిణీ చేయబడిన మైక్రోబ్లాగింగ్ సాఫ్ట్‌వేర్ . సర్వర్ వైపు రూబీ ఆన్ రైల్స్‌లో వ్రాయబడింది, క్లయింట్ వైపు జావాస్క్రిప్ట్‌లో వ్రాయబడింది ( React.js, Redux ). Mastodon OStatusకి మద్దతిచ్చే GNU సోషల్, ఇతర పంపిణీ చేయబడిన సోషల్ నెట్‌వర్క్‌లతో కమ్యూనికేట్ చేయగలదు . వెర్షన్ 1.6 విడుదలైనప్పటి నుండి, సేవ ActivityPub కు కూడా మద్దతు ఇస్తుంది, సోర్స్ కోడ్ AGPLv3 లైసెన్స్ క్రింద పంపిణీ చేయబడుతుంది. ఆండ్రాయిడ్, ఐఓఎస్, సైల్ ఫిష్ ఓఎస్, లినక్స్, విండోస్ మొబైల్ క్లయింట్‌లతో సహా మాస్టోడాన్ APIని ఉపయోగించే అనేక డెస్క్‌టాప్, మొబైల్, థర్డ్-పార్టీ వెబ్ క్లయింట్‌లు ఉన్నాయి.మాస్టోడాన్ అనేక సర్వర్లు/వెబ్‌సైట్‌ల నుండి ఉపయోగించవచ్చు. నోడ్ అని పిలువబడే ప్రతి మాస్టోడాన్ సైట్ మాస్టోడాన్ సోర్స్ కోడ్ కాపీని కలిగి ఉంటుంది . విభిన్న వినియోగదారులు, విభిన్న అంశాలు, విభిన్న నియమాలు, విభిన్న నిర్వాహకులతో కూడిన నోడ్‌ని నగరం వలె చూడాలి. నోడ్‌లు ఇతర నోడ్‌లను అనుసరించగలవు, బ్రదర్‌హుడ్ అని పిలువబడే నెట్‌వర్క్‌ను ఏర్పరుస్తాయి, అవి సమాచారాన్ని మార్పిడి చేస్తాయి. ఇంటర్‌సిటీ రోడ్‌ల ద్వారా అనుసంధానించబడిన వివిధ నగరాలుగా భావించండి. ఒక నోడ్ మరొక నోడ్‌ను నిరోధించాలని కూడా నిర్ణయించవచ్చు.మాస్టోడాన్ టూట్‌లను స్థానిక, గ్లోబల్ టైమ్‌లైన్‌లుగా కలుపుతుంది . స్థానిక టైమ్‌లైన్ అదే సందర్భంలో వినియోగదారుల నుండి టూట్‌లను చూపుతుంది, అయితే గ్లోబల్ టైమ్‌లైన్ తెలిసిన వినియోగదారులందరి నుండి టూట్‌లను చూపుతుంది. వినియోగదారులు ఇమెయిల్ చిరునామాలకు సమానమైన ఆకృతిలో వినియోగదారు పేర్లను ఉపయోగించి ఇతర మాస్టోడాన్ సందర్భాలలో వినియోగదారులతో కమ్యూనికేట్ చేయవచ్చు.మాస్టోడాన్ నోడ్‌లలో ఎక్కువ భాగం చిన్న సముదాయాలు కాబట్టి, నిర్వాహకులు తమ సముదాయాన్ని బాగా తెలుసుకోగలరు తద్వారా దోపిడీ ఇంకా బెదిరింపు సంఘటనలకు వ్యతిరేకంగా త్వరగా స్పందించగలరు.

మూలాలు

మార్చు
  1. Lekach, Sasha (6 April 2018). "The coder who built Mastodon is 24, fiercely independent, and doesn't care about money". Mashable. Retrieved 6 November 2019.
  2. "The company behind Mastodon". joinmastodon.org.
  3. "v0.1.0". 16 Mar 2016. Retrieved 18 July 2019 – via GitHub.
  4. English plus 92 translations listed in "Mastodon translations in Crowdin". Crowdin. Retrieved 8 November 2022.
  5. "mastodon/mastodon". Mastodon. 5 November 2022.
  6. "Mastodon: ట్విట్టర్‌కు కొత్త ఆల్టర్నేటివ్ మాస్టోడాన్.. ఏంటిది? ఎలా పనిచేస్తుంది?". News18 Telugu. 2022-11-08. Retrieved 2023-08-04.
  7. Desk 12, Disha Web (2022-05-10). "మాస్టోడాన్.. మరో ట్విట్టర్! వారం రోజుల్లోనే 176 వేల యూజర్స్ సొంతం". www.dishadaily.com. Retrieved 2023-08-04.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  8. Taylor, Josh (2022-11-08). "What is Mastodon, the social network users are leaving Twitter for? Everything you need to know". The Guardian (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). ISSN 0261-3077. Retrieved 2023-08-04.
  9. "మాస్టొడాన్: ట్విటర్‌ను వదిలి చాలా మంది ఈ యాప్‌కు ఎందుకు మారిపోతున్నారు..." BBC News తెలుగు. Retrieved 2023-08-04.