మెథాంఫేటమిన్

ఔషధం

మెథాంఫేటమిన్ అనేది కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ ఉద్దీపన ప్రధానంగా వినోద ఔషధంగా, తక్కువ సాధారణంగా శ్రద్ధ లోటు హైపర్యాక్టివిటీ డిజార్డర్, నార్కోలెప్సీ, ఊబకాయం చికిత్సకు ఉపయోగిస్తారు.[5] ఊబకాయం కోసం ఉపయోగించడం ఇకపై సిఫార్సు చేయబడదు.[6] నోటి ద్వారా తీసుకున్నప్పుడు ప్రభావాలు 30 నిమిషాలలో ప్రారంభమవుతాయి, 24 గంటల వరకు ఉండవచ్చు.[6][5]

మెథాంఫేటమిన్
A racemic image of the methamphetamine compound
వ్యవస్థాత్మక (IUPAC) పేరు
(RS)-N-methyl-1-phenylpropan-2-amine
Clinical data
వాణిజ్య పేర్లు డెసోక్సిన్, ఇతరాలు
అమెరికన్ సొసైటీ ఆఫ్ హెల్త్ సిస్టం ఫార్మాసిస్ట్స్(AHFS)/డ్రగ్స్.కామ్ monograph
ప్రెగ్నన్సీ వర్గం ?
చట్టపరమైన స్థితి Controlled (S8) (AU) Schedule I (CA) Class A (UK) Schedule II (US) Psychotropic Schedule II (UN) SE: Förteckning II
Dependence liability
  • శారీరక: ఏదీ కాదు
  • మానసిక: చాలా ఎక్కువ
Routes నోటి ద్వారా, ఇంట్రావీనస్, ఇంట్రామస్కులర్, సబ్కటానియస్, ధూమపానం, ఉబ్బరం, మల, యోని
Pharmacokinetic data
Bioavailability ఓరల్: 67%[1]
ఇంట్రానాసల్: 79%
ఉచ్ఛ్వాసము: 67–90%
ఇంట్రావీనస్: 100%[1]
Protein binding Varies widely[2]
మెటాబాలిజం CYP2D6[3] and FMO3
అర్థ జీవిత కాలం 9–12 గంటలు (range 5–30 గంటలు); మార్గంతో సంబంధం లేకుండా
Excretion ప్రధానంగా కిడ్నీ
Identifiers
CAS number 537-46-2 checkY
ATC code N06BA03
PubChem CID 1206
IUPHAR ligand 4803
DrugBank DB01577
ChemSpider 1169 checkY
UNII 44RAL3456C checkY
KEGG D08187 checkY
ChEBI CHEBI:6809 checkY
ChEMBL CHEMBL1201201 checkY
Synonyms N-methylamphetamine, N,α-dimethylphenethylamine, desoxyephedrine
PDB ligand ID B40 (PDBe, RCSB PDB)
Chemical data
Formula C10H15N 
  • InChI=1S/C10H15N/c1-9(11-2)8-10-6-4-3-5-7-10/h3-7,9,11H,8H2,1-2H3 checkY
    Key:MYWUZJCMWCOHBA-UHFFFAOYSA-N checkY

Physical data
Melt. point 170 °C (338 °F) [4]
Boiling point 212 °C (414 °F) at 760 mmHg[4]
 checkY (what is this?)  (verify)

అధిక రక్తపోటు, దడ, మానసిక స్థితి పెరగడం, నిద్రకు ఇబ్బంది, వణుకు, విరేచనాలు, లైంగిక పనిచేయకపోవడం వంటి సాధారణ దుష్ప్రభావాలు ఉన్నాయి.[6] ఇతర దుష్ప్రభావాలలో సైకోసిస్, ఉన్మాదం, మూర్ఛలు, అధిక శరీర ఉష్ణోగ్రత, సంకోచాలు ఉండవచ్చు.[6][7] అధిక ప్రమాదం దుర్వినియోగం ఉంది; అయితే నేరుగా ఉపయోగం నుండి మరణాలు చాలా అరుదు.[6][5] గర్భధారణ సమయంలో ఉపయోగించడం శిశువుకు హాని కలిగించవచ్చు, తల్లిపాలను ఉపయోగించడం సిఫారసు చేయబడలేదు.[6][8] ఇది ఔషధాల యాంఫేటమిన్ కుటుంబానికి చెందినది.[6]

మెథాంఫేటమిన్ 1893లో కనుగొనబడింది. మొదట 1919లో తయారు చేయబడింది.[9][5] ఇది సాధారణంగా యునైటెడ్ స్టేట్స్, ఫార్ ఈస్ట్‌లోని చట్టవిరుద్ధమైన సౌకర్యాలలో తయారు చేయబడుతుంది.[5] మెథాంఫేటమిన్ ఉత్పత్తి, పంపిణీ మరియు స్వాధీనం అనేక దేశాలలో పరిమితం చేయబడింది లేదా నిషేధించబడింది.[10] ఐరోపాలో 2018 నాటికి అక్రమ సరఫరా కోసం గ్రాముకు 17 నుండి 64 యూరోలు ఖర్చవుతుంది.[11] 2019లో దాదాపు 27 మిలియన్ల మంది ప్రజలు యాంఫేటమిన్‌లను ఉపయోగించారు, అత్యధికంగా మెథాంఫేటమిన్.[12]

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 Rau T, Ziemniak J, Poulsen D (January 2016). "The neuroprotective potential of low-dose methamphetamine in preclinical models of stroke and traumatic brain injury". Progress in Neuro-psychopharmacology & Biological Psychiatry. 64: 231–236. doi:10.1016/j.pnpbp.2015.02.013. ISSN 0278-5846. PMID 25724762.
  2. "Methamphetamine: Toxicity". PubChem Compound. National Center for Biotechnology Information. Archived from the original on 4 January 2015. Retrieved 4 January 2015.
  3. Sellers EM, Tyndale RF (2000). "Mimicking gene defects to treat drug dependence". Ann. N. Y. Acad. Sci. 909 (1): 233–246. Bibcode:2000NYASA.909..233S. doi:10.1111/j.1749-6632.2000.tb06685.x. PMID 10911933. S2CID 27787938. Methamphetamine, a central nervous system stimulant drug, is p-hydroxylated by CYP2D6 to less active p-OH-methamphetamine.
  4. 4.0 4.1 "Methamphetamine: Chemical and Physical Properties". PubChem Compound. National Center for Biotechnology Information. Archived from the original on 4 January 2015. Retrieved 4 January 2015.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 "Methamphetamine". Drug profiles. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). 8 January 2015. Archived from the original on 15 April 2016. Retrieved 27 November 2018. The term metamfetamine (the International Non-Proprietary Name: INN) strictly relates to the specific enantiomer (S)-N,α-dimethylbenzeneethanamine.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 "Methamphetamine Monograph for Professionals". Drugs.com (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 6 September 2021. Retrieved 18 November 2021.
  7. "Methamphetamine" (PDF). Archived (PDF) from the original on 23 June 2021. Retrieved 19 November 2021.
  8. "Methamphetamine". Drugs and Lactation Database (LactMed). National Library of Medicine (US). 2006. Archived from the original on 2 March 2021. Retrieved 19 November 2021.
  9. Mack, Avram H.; Brady, Kathleen T.; Frances, Richard J.; Miller, Sheldon I. (12 May 2016). Clinical Textbook of Addictive Disorders, Fourth Edition (in ఇంగ్లీష్). Guilford Publications. p. 203. ISBN 978-1-4625-2169-2. Archived from the original on 19 November 2021. Retrieved 18 November 2021.
  10. Lilley, Linda Lane; Collins, Shelly Rainforth; Snyder, Julie S. (20 January 2017). Pharmacology for Canadian Health Care Practice (in ఇంగ్లీష్). Elsevier Health Sciences. p. 61. ISBN 978-1-77172-022-9. Archived from the original on 19 November 2021. Retrieved 19 November 2021.
  11. "Infographic: amphetamine, methamphetamine, seizures, price, purity in the EU, 2018 | www.emcdda.europa.eu". www.emcdda.europa.eu. Archived from the original on 13 November 2021. Retrieved 19 November 2021.
  12. World Drug Report 2021 (PDF). United Nations. 2021. ISBN 9789211483611. Archived from the original (PDF) on 3 July 2021. Retrieved 19 November 2021.