రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ
రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ (Circulatory system) శరీరంలోని రక్తనాళాలు వివిధ భాగాలకు మంచి రక్తాన్ని సరఫరా చేసి తిరిగి చెడు రక్తాన్ని గుండెకు చేర్చుతుంది. రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ గుండె, రక్త నాళాలతో రూపొందించబడింది. ఇది మీ శరీరంలోని అన్ని అవయవాలు, కణజాలాలకు ఆక్సిజన్ , ఇతర పోషకాలను రవాణా చేయడానికి పనిచేస్తుంది. కార్బన్ డయాక్సైడ్, వ్యర్థ పదార్థములను తొలగిస్తుంది . మనిషికి ఆరోగ్యకరమైన రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థను కలిగి ఉండటం ఆరోగ్యానికి ఎంతో అవసరం. రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ అనేక భాగాలతో రూపొందించబడింది. గుండె. ఈ కండరాల అవయవం రక్తనాళాల ద్వారా శరీరమంతా రక్తాన్ని సరఫరా చేయడానికి పనిచేస్తుంది. ధమనులు ఇవి రక్త నాళాలు ఆక్సిజనేటెడ్ రక్తాన్ని గుండెకు దూరంగా తీసుకువెళతాయి. సిరలు ఇవి రక్త నాళాలు డీఆక్సిజనేటెడ్ రక్తాన్ని గుండె వైపుకు తీసుకువెళతాయి.కేశనాళికలు ఇవి చిన్న రక్త నాళాలు అవయవాలు, కణజాలాల మధ్య ఆక్సిజన్, పోషకాలు, వ్యర్థాల మార్పిడిని సులభతరం చేస్తాయి.[1]
చరిత్ర
మార్చురక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ లోపం తో వచ్చే వ్యాధులు చూస్తే సమిష్టిగా హృదయ సంబంధ వ్యాధులుగా సూచిస్తారు. రక్తనాళాలకు సంబంధించిన వాస్కులర్ వ్యాధులు. గుండె జబ్బులు గుండెను ప్రభావితం చేస్తాయి. రక్తంలో హెమటోలాజిక్ వ్యాధులు. హృదయనాళ వ్యవస్థ యొక్క వ్యాధులు పుట్టుకతోనే (పుట్టినప్పటి నుండి) రావచ్చును . ఇవి వయస్సు, ఆహారం, జీవనశైలి, వంశ పారం పర్యం గా సంబంధించినవి . వాస్కులర్ వ్యాధుల తో ధమనుల గట్టిపడటం, పనితీరును తగ్గి వేయడం , అథెరోస్క్లెరోసిస్ అనేది ధమనుల యొక్క ఎండోథెలియంపై ఏర్పడుతుంది, ఇవి కణజాలాలకు ఇరుకైన, ఆక్సిజన్ ను తగ్గిస్తాయి. కొరోనరీ ఆర్టరీ వ్యాధి గుండెకు సరఫరా చేసే ధమనులలో సంభవిస్తుంది, కొరోనరీ ధమనుల సంకుచితంతో గుండె కణజాలానికి ఆక్సిజన్ ను తగ్గుతుంది. ఇది ఆంజినా అని పిలువబడే పరిస్థితికి దారితీస్తుంది, రక్త ప్రవాహం తగ్గడం వల్ల కొరోనరీ ధమనుల యొక్క దుస్సంకోచంగా ఉంటుంది. మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్ (గుండెపోటు) కూడా అథెరోస్క్లెరోసిస్ కారణంగా కొరోనరీ ధమనుల సంకుచితం వల్ల వస్తుంది. థ్రోంబస్ (రక్తం గడ్డకట్టడం) అభివృద్ధి కారణంగా ధమని పూర్తిగా మూసివేసినప్పుడు మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్ సంభవిస్తుంది. సెరెబ్రోవాస్కులర్ వ్యాధి మెదడును సరఫరా చేసే ధమనులను ప్రభావితం చేస్తుంది. వీటిలో వచ్చే వ్యాధి ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్, ఇది అథెరోస్క్లెరోసిస్ వల్ల కూడా వస్తుంది. ఇస్కీమిక్ స్ట్రోక్ వల్ల మెదడు ప్రాంతాలకు రక్త ప్రవాహం తగ్గుతుంది, ఇది మెదడు పనితీరు బలహీనపడుతుంది. ఇది త్రంబస్ అభివృద్ధి లేదా శరీరంలోని మరొక ప్రాంతం నుండి మస్తిష్క ప్రసరణకు ఎంబోలస్ (అడ్డంకి కలిగించే పదార్థం) వెళ్ళడం వలన సంభవించవచ్చు. రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ సరిగా పని చేయక పోతే మనిషిలో పక్ష పాతము, అన్న వాహిక సంభందిత వ్యాధులు , నుంచి ఎన్నో రకముల వ్యాధులు సంభవించే ప్రమాదం ఉన్నది.[2]
- వివృత ప్రసరణ(Open Circulation)
- ఆవృత ప్రసరణ (Closed Circulation)
అవయవాలు
మార్చు- గుండె: రెండు రకాలు
- నాడీజన్య హృదయం(Neurogenic Heart )
- కండరజన్య హృదయం (Myogenic Heart)
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Circulatory System: Function, Organs, Diseases". Healthline (in ఇంగ్లీష్). 2020-02-18. Retrieved 2020-12-11.
- ↑ "Circulatory (cardiovascular) system". Kenhub (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-11.