రామరచతీరత్
రామరచతీరత్ (థాయ్:รามราชาธิราช) థాయిలాండ్‌లోని పురాతన రాజ్యమైన అయుతయ రాజు. రామేసువాన్ కుమారుడు ఉథోంగ్ రాజ్యం సభ్యుడు, తన తండ్రి తర్వాత 1393లో అయుతయ సింహాసనాన్ని అధిష్టించి,1395 వరకు పరిపాలించాడు. సుఫన్నఫమ్ రాజ్యం అతని మామ అయిన ఇంరాచా తిరుగుబాటులో ఆ రాజ్యాన్ని వదిలివేయడం జరిగింది. ఈ తిరుగుబాటు లావో-అయోతయ వంశం ముగింపును, సుఫన్నఫమ్ వంశం పెరుగుదలను సూచిస్తుంది. ఇతడు దాదాపు రెండు వందల సంవత్సరాలు అయుతయ రాజ్యాన్ని పాలించాడు. ఆయుతయ రాజ్యాన్ని వదిలివేసిన చక్రవర్తి, విధికి సంబంధించిన చారిత్రక మూలాలు మారుతూ ఉంటాయి.ఆయన బహిష్కరణకు గురయ్యాడని కొందరు అంటున్నారు. అతనికి ఉరిశిక్ష విధించాలని కొందరు అంటున్నారు. [1].[2]
| రామరచతీరత్ รามราชาธิราช | |
|---|---|
| అయుత రాజు | |
| సియామ్ రాజు | |
| పరిపాలన | 1393 – 1409 |
| పూర్వాధికారి | రామేసువాన్ (అయుతయ రాజు) |
| ఉత్తరాధికారి | ఇంతరాచ (అయుతయ రాజు) |
| జననం | 1356 |
| House | థాయ్‌లాండ్ చక్రవర్తుల జాబితా#1వ ఉథాంగ్ రాజవంశం (1350–1370) |
| తండ్రి | రామేసువాన్ (అయుతయ రాజు) |
బాల్యం
మార్చుబ్రాడ్లీ క్రానికల్, బ్రిటీష్ మ్యూజియం క్రానికల్, ఫాన్ చన్నుమత్ క్రానికల్, వంటి అనేక చారిత్రక మూల ఆధారాలతో అతను కేవలం రామ్ (థాయ్: ราม; "Rāma") అని పిలువబడ్డాడు. ఫోన్నారట్ క్రానికల్, రాయల్ ఆటోగ్రాఫ్ క్రానికల్, కానీ ఆధునిక పత్రాలు తరచుగా అతనిని రామ్‌రాచా (థాయ్: รามราชา; "రామ ది లార్డ్") లేదా రామరచతీరత్ అని సూచిస్తారు. థాయ్‌లాండ్‌లోని చారిత్రక పునర్విమర్ష కమిషన్ ఆమోదించిన పేరు రెండవది. [3][4]
ప్రారంభ జీవితం , సింహాసనాన్ని అధిరోహించడం
మార్చుఅన్ని చారిత్రిక ఆధారాల ప్రకారం రాముడు ఉథాంగ్ రాజ్యం నుండి అయుతయ రాజ్యానికి చెందిన రామేసువాన్ కుమారుడని పేర్కొన్నాయి. 750 LE (1931 BE, 1388/89 CE) లో సుఫన్నఫమ్ రాజ్యం నుండి అతని మామ, బోరోమ్రచతిరత్ చిన్న కుమారుడు థాంగ్ లాన్‌పై హింసాత్మక తిరుగుబాటు చేసిన తర్వాత రామేసువాన్ సింహాసనాన్ని పొందాడు. LP ప్రకారం, రామ్ 757 LE (1938 BE, 1395/96 CE) లో అతని తండ్రి రామేసువాన్ మరణంతో అయుతయ సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. రామ్ సింహాసనాన్ని అధిరోహించినప్పుడు అతని వయస్సు 21 సంవత్సరాలు అని VV చెప్పారు. ఈ సమాచారం ఆధారంగా, అతను బహుశా 718 LE (1899 BE, 1356/57 CE) లో జన్మించి ఉండవచ్చు. రామ్ "తక్కువ తెలివితేటలు" కలిగి ఉన్నాడని VV వర్ణించాడు. అతను థాంగ్ లాన్ బంధువు అయిన ఇంరాచాను సుఫాన్ బురి రాజ్యాన్ని పరిపాలించడానికి పంపడం ద్వారా అతను ఒక పేలవమైన నిర్ణయం తీసుకున్నాడని చెప్పాడు. కాబట్టి అతను అధికారాన్ని కూడగట్టుకునేలా చేసాడు. భవిష్యత్తులో రాముడిని సింహాసనం నుండి తొలగించండి. పత్రం తన పాలన మొత్తంలో, రాముడికి చెప్పుకోదగ్గ విజయాలు లేవని కూడా చెబుతోంది. [2]
విదేశీ సంబంధాలు
మార్చుచైనా
మార్చురాముని పాలనలో, అయుతయ రాజస్థానం తన మొదటి రాయబారిని 1940 BE (1397/98 CE) లో చైనాకు పంపింది అని చైనీస్ పత్రాలు చెబుతున్నాయి. అయితే సుఫాన్ బురిని పాలించిన రామ్ బంధువు ఇంరాచాకు చైనా ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇచింది. ఇంరాచా, చైనీస్ ఇంపీరియల్ కోర్ట్‌తో వ్యక్తిగత సంబంధాన్ని కలిగి ఉన్నాడు.ఒకసారి 1920 BE (1377/78 CE) లో దేశాన్ని సందర్శించాడు.చైనా సామ్రాజ్య న్యాయస్థానం అతన్ని రాజుగా కూడా గౌరవించింది. దీనితో రామ్‌కి అతనిపై అనుమానం పెరిగింది.ఆగ్నేయాసియాకు చైనా పంపిన మూడవ నిధి నౌకాదళం 1410 CEలో అయుతయకు చేరుకుంది.ఇంరాచా రామ్‌పై తిరుగుబాటు చేసిన సమయంలోనే చరిత్రకారుడు సుచిత్ వాంగ్‌థెట్ ఈ నౌకాదళాన్ని రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం పంపబడిందని, బహుశా ఆయుత్థాయ చైనా కొత్త చక్రవర్తిగా ఇంరాచాకు మద్దతు ఇవ్వడానికి, ఆయుత్థాయాపై ఆధారపడి ఉంటుందని నమ్మాడు. [5]
సుఖోతై
మార్చుఉత్తర రాజ్యం సుఖోథై రాముని పాలనలో కొంత కాలం పాటు అయుతయ రాజ్యం సామంత రాష్ట్రంగా కనిపిస్తుంది.మనుగడలో ఉన్న శిలాఫలకం, శాసనం 38, 1940 BE (1397/98 CE) లో నిర్మించబడింది. అయుత్థాయ్‌కి సుఖోత్థాయ్ స్థితిపై విధించబడిన నేర చట్టం ఉంది.ఈ శాసనం ఆగ్నేయాసియా రాజ్యాల నుండి వెలువడిన రాతిపై చెక్కబడిన ఏకైక శాసన గ్రంథం.ఈ ప్రాంతం చట్టపరమైన చరిత్రను అధ్యయనం చేయడానికి ఒక ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యత కలిగిన పత్రంగా మిగిలిపోయింది.ఉత్తర థాయిలాండ్ నుండి వచ్చిన చారిత్రక పత్రాలు, సుఖోథై రాజు మహాతమ్మరచా III తన రాజ సైన్యాన్ని లార్డ్ యి కం కమ్ లాన్ నా సింహాసనాన్ని రాజు.ఈ సంఘటన 1945 BE (1402/03 CE) లో జినకలామాలి ప్రకారం జరిగింది. చరిత్రకారుడు ప్రసెర్ట్ నా నగారా అంటే సుఖోథాయ్ అప్పటికే అయుతయ నుండి స్వతంత్రంగా ఉన్నాడని అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేశారు.[6][7]
సింహాసనం నుండి తొలగింపు
మార్చు771 LE (1952 BE, 1409/10 CE), రామ్‌ను అయుతయ సింహాసనం నుండి అతని బంధువు, సుఫాన్ బురి పాలకుడు ఇంరాచా తొలగించారు.LP ప్రకారం, చావో సేనబోడి అనే వ్యక్తి చొరవతో ఇంరాచా రామ్‌పై తిరుగుబాటు చేసింది.రామ్ చావో సేనాబోడితో గొడవ పడ్డాడు, అతనిని అరెస్టు చేయడానికి ఆదేశించాడు.పాథా ఖు చామ్ కి పారిపోయిన చావో సేనబోడి ఇంరాచాను సుఫాన్ బురి నుండి అయుతయకు దళాలను తీసుకురావడానికి, సింహాసనాన్ని స్వాధీనం చేసుకునేలా ఒప్పించాడు.ఇంరాచా తన వ్యాపారంలో విజయం సాధించి, అయుతయకు రాజు అయ్యాడు. రామ్‌ను పాఠ ఖు చామ్‌కు బహిష్కరించాడు. రామ్ చనిపోయే వరకు అక్కడే ఉన్నాడు. తేది, సమయం కూడా తెలియదు. చావో సేనబోడి అనే పదం సాహిత్యపరమైన వివరణ. వివిధ ఫలితాలను ఇచ్చినందున, ఇది సైనిక కమాండర్‌ను సూచిస్తుందని చరిత్రకారుడు డామ్‌రోంగ్ రాజానుభాబ్ విశ్వసించారు.థాయ్‌లాండ్‌లోని రాజ సమాజానికి చెందిన పియానత్ బున్నక్ అతను ఛాన్సలర్ (ప్రధాన మంత్రి) అని అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేశారు. బ్యాంకాక్ శకంలో రూపొందించిన పత్రాలలో, చావో సేనబోడిని సైనిక వ్యవహారాల ఛాన్సలర్ బిరుదు ద్వారా సూచిస్తారు. మైనర్ వార్స్ క్రానికల్ ఇన్రాచా తన స్వంత బంధువును చంపడానికి ఇష్టపడనందున రామ్‌ని బహిష్కరించారని పేర్కొంది. వివి తిరుగుబాటుకు సంబంధించి కొంచెం భిన్నమైన సమాచారాన్ని అందించాడు. రామ్ అయుతయలో మూడు సంవత్సరాలు పరిపాలించిన తరువాత, ఇంరాచా సుఫాన్ బురి నుండి తన దళాలను కవాతు చేసాడు. అయుత సింహాసనాన్ని విజయవంతంగా స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. మాగదీ క్రానికల్, బౌద్ధ కౌన్సిల్స్ క్రానికల్ కూడా ఇంరాచా రాముడిని ఉరితీసినట్లు పేర్కొన్నాయి. ఈ తిరుగుబాటు ఉథోంగ్ (దీనిలో రామ్ సభ్యుడు), సుఫన్నాఫమ్ (ఇంరాచాకు చెందినది) రాజ గృహాల మధ్య వివాదాల శ్రేణిలో భాగం. అయుత సింహాసనం కోసం రెండు వంశాలు చాలా కాలంగా పరస్పరం పోరాడాయి. అయితే ఈ సందర్భంగా ఇంరాచా విజయం సుఫన్నఫమ్ దాదాపు తర్వాత రెండు శతాబ్దాల పాటు అయుతయ రాజ్యంపై అధికారంలో ఉండేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది.[8]
గమనికలు
మార్చు1.బోరోమ్‌ట్రైలోక్కనాట్ పాలనలో పరిపాలనా సంస్కరణ తర్వాత, అయుతయ ప్రభుత్వం ఇద్దరు ఛాన్సలర్‌లు లేదా ప్రధాన మంత్రులను కలిగి ఉంది. ఒకరు పౌర వ్యవహారాలకు బాధ్యత వహిస్తారు.మరొకటి, సైనిక వ్యవహారాల కోసం, సమూహకలహోమ్ అని పిలుస్తారు.
గ్రంథ పట్టిక
మార్చు- గ్రిస్వోల్డ్, A. B.; Na Nakhǭn, Prasœ̄t (1969). "ఎపిగ్రాఫిక్ , హిస్టారికల్ స్టడీస్ నం. 4: 1397 A.Dలో ఆయుధ్య రాజుచే ప్రకటించబడిన చట్టం" (PDF). సియామ్ సొసైటీ జర్నల్. సియామ్ సొసైటీ హెరిటేజ్ ట్రస్ట్. 57 (1) : 109–148. 2016-08-19న పునరుద్ధరించబడింది.
- కాసేట్సిరి, చాన్విట్ (2005). Phetlœ̄t'anan, Thamrongsak (ed.). 'అయుతయ ప్రవత్తిసాత్ ల కన్మురాగ్.
- బ్యాంకాక్: ఫౌండేషన్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ సోషల్ సైన్సెస్ అండ్ హ్యుమానిటీస్ టెక్స్ట్‌బుక్స్ ప్రాజెక్ట్.
- Prachum phongsāwadān chabap kānčhanāphisēk హిస్టారికల్ ఆర్కైవ్స్ గోల్డెన్ జూబ్లీ కలెక్షన్, వాల్యూమ్ (థాయ్ లో). బ్యాంకాక్: థాయిలాండ్ యొక్క ఫైన్ ఆర్ట్స్ విభాగం. 1999. ISBN 9744192151.
- Prachum phongsāwadān Phak థీ pǣtsip sǭng Ruang phrarātchaphongsāwadān Krung sayām చక్ tonchabap khǭng britit miosīam Krung లండన్ హిస్టారికల్ ఆర్కైవ్స్ సేకరణ, వాల్యూమ్ 82: ఒక రాయల్ కింగ్డమ్ క్రానికల్ బ్రిటిష్ మ్యూజియం, లండన్ యొక్క ఒరిజినల్ మాన్యుస్క్రిప్ట్స్ నుండి సియామ్ (2వ ఎడిషన్). బ్యాంకాక్: థాయిలాండ్ యొక్క ఫైన్ ఆర్ట్స్ విభాగం. 1994. ISBN 9744190256.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Princess Maha Chakri Sirindhorn Foundation, 2011: 53.
- ↑ 2.0 2.1 Prachum phongsāwadān chabap kānčhanāphisēk lem nưng, 1999: (20).
- ↑ Van Vliet, 2003: 37.
- ↑ Prachum phongsāwadān chabap kānčhanāphisēk lem nưng, 1999: 372.
- ↑ Princess Maha Chakri Sirindhorn Foundation, 2011: 61, 64.
- ↑ Griswold, Na Nakhǭn, 1969: 109.
- ↑ Na Nakhǭn, 2006: 348–348.
- ↑ Somdet Phra Phonnarat (Kǣo), 1932: 51.