రీమా నానావతి భారతదేశంలోని అహ్మదాబాద్ కు చెందిన భారతీయ అభివృద్ధి కార్యకర్త. భారతదేశంలోని సహకార సంస్థలు, సంస్థలు, కార్మిక సంఘాలలో మహిళలను సంఘటితం చేయడంలో ఆమె మూడు దశాబ్దాలుగా క్రియాశీలకంగా ఉన్నారు. ఆమె సేవా (సెల్ఫ్ ఎంప్లాయిడ్ ఉమెన్స్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ ఇండియా)[1]డైరెక్టర్ గా ఉన్నారు, భారతదేశంలోని పద్దెనిమిది రాష్ట్రాలతో పాటు ఆఫ్ఘనిస్తాన్, శ్రీలంక, నేపాల్, భూటాన్ వంటి పొరుగు దేశాలలో మహిళల జీవనోపాధి, సంస్థలను నిర్మించిన ఘనత పొందారు.

రీమా నానావతి
జననం22 మే 1964 (వయస్సు 59)
అహ్మదాబాద్, గుజరాత్, భారతదేశం
సమాధి స్థలంఅహ్మదాబాద్
వృత్తిసామాజిక కార్యకర్త
జీవిత భాగస్వామిమిహిర్ భట్
పిల్లలు2
పురస్కారాలుపద్మశ్రీ

సామాజిక సేవా రంగానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను భారత ప్రభుత్వం 2013లో నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మశ్రీతో సత్కరించింది. [2]

జీవితచరిత్ర

మార్చు

రీమా నానావతి 1964 మే 22 న భారతి నానావతి, రామేష్చంద్ర నానావతి దంపతులకు అహ్మదాబాద్ లో జన్మించింది. ఆమె తాత మహేంద్రరాయ్ నానావతి ప్రసిద్ధ కార్మిక న్యాయవాది, అతను మహాత్మా గాంధీ స్థాపించిన టెక్స్టైల్ లేబర్ అసోసియేషన్ లేదా టిఎల్ఎ (మజూర్ మహాజన్ సంఘ్ అని కూడా పిలుస్తారు) లో పనిచేశాడు. ఆమె మేనమామ శ్యాంప్రసాద్ వాసవాడ టెక్స్ టైల్ లేబర్ అసోసియేషన్ ప్రధాన కార్యదర్శి, కార్మిక నాయకుడు, గాంధేయవాది. [3]అతను అనసూయ సారాభాయ్తో కలిసి పనిచేశాడు - ఆమెపై రీమా కుటుంబం 2012 లో "మోటాబెన్" అనే ప్రదర్శనను నిర్వహించింది.[4]నానావతి కోడలు ఎలా భట్, ప్రముఖ మహిళా సాధికారత ఉద్యమకారిణి, పద్మభూషణ్ గ్రహీత, సేవా వ్యవస్థాపకురాలు.

నానావతి అహ్మదాబాద్ లో పెరిగారు, విద్యాభ్యాసం చేశారు. మెడికల్ లాబొరేటరీ టెక్నీషియన్ శిక్షణతో మైక్రోబయాలజీలో మాస్టర్స్ చేసిన ఆమె గుజరాత్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి సైన్స్ లో పట్టభద్రురాలయ్యారు.[5] సివిల్ సర్వీస్ వృత్తిని ఎంచుకున్న ఆమె సివిల్ సర్వీసెస్ పరీక్ష (ఐఎఎస్) లో ఉత్తీర్ణత సాధించింది. అయినప్పటికీ, ఆమె పూర్తికాల సామాజిక సేవను చేపట్టడానికి సేవను విడిచిపెట్టడంతో ఆమె అక్కడ ఒక సంవత్సరం మాత్రమే కొనసాగింది. [6]

1985 లో గాంధేయవాది, సామాజిక కార్యకర్త అయిన ఎలా భట్ స్థాపించిన సేవా సెల్ఫ్-ఎంప్లాయిడ్ ఉమెన్స్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ ఇండియా గ్రామీణ విభాగంలో చేరారు. ఆమె ప్రాంతీయ గ్రామీణ నీటి సరఫరా పథకాన్ని సమీకృత నీటి ప్రాజెక్టుగా అభివృద్ధి చేసింది. ఆమె సేవాతో కలిసి ఈ ప్రాజెక్టును 40000 మంది మహిళలతో కొనసాగుతున్న ఉమెన్, వాటర్ అండ్ వర్క్ క్యాంపెయిన్ గా విస్తరించింది, ఈ ప్రక్రియలో నీటి నిర్ణయాలకు మహిళలను కేంద్రబిందువుగా చేసింది. 1999లో సేవా ప్రధాన కార్యదర్శిగా ఎన్నికయ్యారు. అప్పటి నుండి, ఆమె సేవా సభ్యత్వాన్ని 530,000 కు విస్తరించింది, ఇది సేవను భారతదేశంలో అసంఘటిత రంగ కార్మికుల ఏకైక అతిపెద్ద యూనియన్ గా మార్చింది.[7]ఆమె నాయకత్వంలో, సేవా సోదరీమణులు ఉత్పత్తి చేసిన వస్తువులను 40000 గృహాలకు తీసుకెళ్లడానికి సేవా స్వయం సహాయక బృందాలు, రూడీ అనే రిటైల్ పంపిణీ నెట్వర్క్ను ప్రారంభించింది.

2001లో రీమా నానావతి గుజరాత్ ప్రభుత్వం, ఇంటర్నేషనల్ ఫండ్ ఫర్ అగ్రికల్చరల్ డెవలప్మెంట్ (ఐఎఫ్ఏడీ) సహకారంతో జీవిక ప్రాజెక్టును ప్రారంభించారు. ఒక సంవత్సరం తరువాత, ఆమె 2002 గుజరాత్ అల్లర్ల బాధితులకు సహాయం చేయడానికి శాంతా అనే సహాయ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ఆమె సేవాను గుజరాత్ నుండి తీసుకువెళ్ళింది, సంస్థ కార్యకలాపాలు ఇప్పుడు జమ్మూ కాశ్మీర్ నుండి అస్సాం వరకు దేశవ్యాప్తంగా వ్యాపించాయి. ఆఫ్ఘనిస్తాన్, భూటాన్, శ్రీలంక దేశాల మధ్య కూడా వీరు పాల్గొంటున్నారు. [8]

రీమా ప్రస్తుతం వరల్డ్ బ్యాంక్ గ్రూప్ జెండర్ అడ్వైజరీ కౌన్సిల్ లో సభ్యురాలిగా ఉన్నారు. ఇంటర్నేషనల్ లేబర్ ఆర్గనైజేషన్ హైలెవల్ గ్లోబల్ కమిషన్ ఆన్ ఫ్యూచర్ ఆఫ్ వర్క్ లో సభ్యురాలిగా కూడా ఆమెను ఆహ్వానించారు. మొత్తం కమిషన్లో అసంఘటిత రంగ కార్మికులు, స్వయం ఉపాధి కార్మికులు, గ్రామీణ కార్మికుల సంఘానికి ప్రాతినిధ్యం వహించిన ఏకైక కమిషనర్ ఆమె. ఇతర సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి శక్తి కార్యాచరణపై ఐక్యరాజ్యసమితి ఉన్నత స్థాయి చర్చల టెక్నికల్ వర్కింగ్ గ్రూప్ లో సభ్యురాలిగా కూడా ఆమెను ఆహ్వానించారు.[9]

వ్యక్తిగత జీవితం

మార్చు

ఆర్కిటెక్ట్, అర్బన్ ప్లానర్, ఆలిండియా డిజాస్టర్ మిటిగేషన్ ఇన్స్టిట్యూట్ వ్యవస్థాపకుడు మిహిర్ భట్ను ఆమె వివాహం చేసుకున్నారు. వీరికి ఇద్దరు కుమారులు సోమనాథ్, రామేశ్వర్ భట్ ఉన్నారు.

అవార్డులు

మార్చు
  • 2021లో అగ్రికల్చర్ లీడర్షిప్ అవార్డు, అగ్రికల్చర్ టుడే
  • 2016లో ఫిక్కీ వాటర్ అవార్డ్స్
  • 2016లో ఐటీయూసీ దోర్జే ఖత్రి అవార్డు
  • ఇన్నోవేటింగ్ - ఫర్ ఎ బెటర్ టుమారో అవార్డు 2014, సిఎన్ఎన్ - ఐబిఎన్
  • 2014లో సోషల్ ఇన్నోవేటర్ అవార్డు, ఇండియన్స్ ఫర్ కలెక్టివ్ యాక్షన్
  • 2013 లో ప్రపంచ ఆహార భద్రతపై మొదటి జాక్వెస్ డియోఫ్ అవార్డు, ఫుడ్ అండ్ అగ్రికల్చర్ ఆర్గనైజేషన్ (ఎఫ్ఎఓ)
  • భారత ప్రభుత్వం 2013 లో పద్మశ్రీ పురస్కారం[10]
  • 2011 లో డిజైనింగ్ అవార్డ్స్, బ్లూమ్బర్గ్ యుటివి, వరల్డ్ బ్రాండ్ కాంగ్రెస్, విజిసి
  • 2009లో సంకల్ప్ నాబార్డు అవార్డు
  • కమలాదేవి చటోపాధ్యాయ అవార్డును భారత ప్రభుత్వం ప్రదానం చేస్తుంది.

మూలాలు

మార్చు
  1. "SEWA". SEWA. 2014. Archived from the original on 25 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 17 October 2014.
  2. "Padma 2013". The Hindu. 26 January 2013. Retrieved 10 October 2014.
  3. "Six Decades of Textile Labour Association, Ahmedabad" (PDF). Six Decades of Textile Labour Association, Ahmedabad. Retrieved 9 January 2023.
  4. "Noted women empowerment activist and SEWA founder". Economic Times.
  5. "DNA India". DNA India. 21 April 2013. Retrieved 17 October 2014.
  6. "DNA 1". DNA India. 26 January 2013. Retrieved 17 October 2014.
  7. "Session on Women as Economic Players in Sustainable Development". World Trade Organisation. Retrieved 9 January 2023.
  8. "DNA India". DNA India. 21 April 2013. Retrieved 17 October 2014.
  9. "Global Commission on the Future of Work". International Labour Organisation. Retrieved 9 January 2023.
  10. "Reema Nanavaty receives Padma Shri". DNA Indiaa. Retrieved 9 January 2023.