వాక్పతి రాజ I

వప్పయరాజా అని కూడా పిలువబడే వాక్పతిరాజ I (పాలన c. 917–944 CE), శాకంభరి చాహమనా రాజవంశానికి చెందిన భారతీయ రాజు. అతను వాయవ్య భారతదేశంలోని ప్రస్తుత రాజస్థాన్‌లోని కొన్ని భాగాలను కలిగి ఉన్న సపాదలక్ష దేశాన్ని పాలించాడు. అతను గుర్జార-ప్రతిహార అధిపత్యాన్ని త్రోసిపుచ్చడానికి ప్రయత్నించినట్లు కనిపిస్తుంది, మహారాజా అనే బిరుదును స్వీకరించిన మొదటి చాహమాన రాజు.

వాక్పతి రాజ I
మహారాజ
సపాదలక్ష రాజు
పరిపాలన	917–944 సా. శ.
పూర్వాధికారి	చందనరాజ
ఉత్తరాధికారి	సింహరాజ
వంశము	సింహరాజ
రాజవంశం	శాకాంబరీ చహమానులు
తండ్రి	గోవిందరాజ II
తల్లి	రుద్రాణి

ప్రారంభ జీవితం

వాక్పతి చహమన రాజు చందనరాజా (అలియాస్ గువాకా II), రాణి రుద్రాణి కుమారుడు, వారసుడు. అతని మారుపేర్లలో వప్పయరాజా మాణికా రాయ్ ఉన్నారు. వాక్పతి పూర్వీకులు గుర్జర-ప్రతిహారుల సామంతులు, వారు దక్షిణాది నుండి రాష్ట్రకూట దండయాత్రలతో బలహీనపడ్డారు. వాక్పతి 188 సైనిక విజయాలను సాధించాడని పృథ్వీరాజ విజయం పేర్కొంది. కానీ ప్రతిహార-రాష్ట్రకూట వివాదం ఫలితంగా ఏర్పడిన అస్తవ్యస్త పరిస్థితుల్లో వాక్పతి పెద్ద సంఖ్యలో యుద్ధాల్లో పాల్గొనే అవకాశం ఉంది.

రాష్ట్రకూట దండయాత్ర బహుశా వాక్పతి వంటి సామంతులపై ప్రతిహారుల పట్టును బలహీనపరిచింది. హర్ష శిలా శాసనం ప్రకారం, అతను మహారాజు అనే బిరుదును స్వీకరించాడు. అతను అలా చేసిన మొదటి చాహమనా రాజు, అతను ప్రతిహారాల నుండి స్వాతంత్ర్యం పొందేందుకు ప్రయత్నించినట్లు ఇది సూచిస్తుంది.

రాష్ట్రకూటులు వెళ్లిపోయిన తర్వాత, ప్రతిహారులు బహుశా తమ అధికారాన్ని తిరిగి పొందేందుకు ప్రయత్నించారు. అతను వాక్పతిని లొంగదీసుకోవడానికి ప్రతిహార చక్రవర్తి మహిపాల I పంపిన సైన్యాధిపతి. దశరథ శర్మ ప్రకారం, అతని పేరు క్షమపాల. R. B. సింగ్ అతన్ని మహిపాల తోమారా సామంతుడైన మాధవతో గుర్తించాడు.