శ్రామిక్ ముక్తి దళ్
శ్రామిక్ ముక్తి దళ్ (శ్రామికుల విముక్తి లీగ్) అనేది మహారాష్ట్రలోని ఒక సామాజిక-రాజకీయ సంస్థ. ఇది మహారాష్ట్రలోని పదకొండు జిల్లాల్లో కరువు, ఆనకట్ట, ప్రాజెక్ట్ తొలగింపు, కుల అణచివేత సమస్యలపై రైతులు, కార్మికులను నిర్వహించే సంస్థ. శ్రామిక్ ముక్తి దళ్ కేవలం మార్క్సిజం ఆధారంగా కాకుండా మార్క్స్-ఫూలే-అంబేద్కరిజంపై ఒక భావజాలాన్ని అనుసరిస్తుంది.[1][2]
రెండు దశాబ్దాలకు పైగా నీటి హక్కుల కోసం ఉద్యమం చేయడంలో శ్రామిక్ ముక్తి దళ్ కీలకపాత్ర పోషిస్తోంది.[3] పశ్చిమ మహారాష్ట్రలోని కరువు పీడిత ప్రాంతాలలో నిర్మాణ పరిశ్రమ కోసం నదీగర్భాల నుండి ఇసుకను చాలా వరకు అభివృద్ధి అనియంత్రితంగా తవ్వడం వల్ల సమీపంలోని పొలాలలోని బావులు ఎండిపోవడానికి దారితీసింది. శ్రామిక్ ముక్తి దళ్ స్థానిక సంఘాలు, సామాజిక నిబద్ధత కలిగిన పర్యావరణ ఇంజనీర్లు, సైన్స్-కార్యకర్తలు, ఇతర కార్యకర్తలు, ప్రగతిశీల మేధావులు, మీడియా వ్యక్తులతో కలిసి ఈ ఇసుక అపరిమిత తవ్వకాన్ని ఆపడానికి సుదీర్ఘమైన, విజయవంతమైన పోరాటానికి నాయకత్వం వహించి బలిరాజా ఆనకట్టను నిర్మించారు.[4] ఏరాల నదికి ఇరువైపులా ఉన్న బాలవాడి, తండుల్‌వాడి గ్రామాల ప్రజలతో సవివరంగా చర్చించిన తర్వాత ఈ ఆలోచన వచ్చింది. గ్రామాల్లోని ప్రజలు తమ గ్రామంలోని నదిలో పరిమిత మొత్తంలో ఇసుకను తవ్వి, ప్రభుత్వానికి రాయల్టీ చెల్లించిన తర్వాత విక్రయించే ప్రాధాన్యత హక్కును పొందాలనే ఆలోచన ఉంది. ఈ డబ్బు బలిరాజా ఆనకట్టకు ఆర్థిక సహాయం చేసింది, ఇది ఈ రెండు గ్రామాలలో కరువును తొలగించడంలో సహాయపడింది.[5]
భరత్ పాటంకర్ (ప్రెసిడెంట్, ఫుల్-టైమ్ ఆర్గనైజర్), వహారు సోనావానే[6] (వైస్ ప్రెసిడెంట్, సుప్రసిద్ధ ఆదివాసీ కవి, కార్యకర్త), సంపత్ దేశాయ్ (నేషనల్ ఆర్గనైజర్), ఇందుతాయ్ పాటంకర్, గెయిల్ ఓంవెద్ట్, ముక్తి సాధన (శ్రామిక్ ముక్తివాది యువ సంఘత్నా), రాహుల్ సవిత (శ్రామిక్ ముక్తివాది యువ సంఘం), శైలేష్ సావంత్ (శ్రామిక్ ముక్తివాది యువ సంఘం).
చరిత్ర
మార్చుశ్రామిక్ ముక్తి దళ్ 1980 లలో మహారాష్ట్రలోని కార్యకర్తలచే స్థాపించబడింది, ఇది రాడికల్ మార్క్సిస్ట్ ఉద్యమం ద్వారా మాత్రమే కాకుండా స్త్రీవాదులు, కుల వ్యతిరేక ఉద్యమాలచే కూడా ప్రభావితమైంది. శ్రామిక్ ముక్తి దళ్ నేటి అసమానత, కుల, తరగతి, లింగ-సంబంధమైన పర్యావరణపరంగా నిలకడలేని సమాజంలో ప్రత్యామ్నాయాల కోసం పోరాడుతోంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Omvedt, Gail (November 1992). Reinventing Revolution: New Social Movements and the Socialist Tradition in India. M E Sharpe Inc. pp. 238–240. ISBN 0873327853.
- ↑ Deshpande, Alok (25 August 2021). "Researcher, author Gail Omvedt passes away". The Hindu. Archived from the original on 25 August 2021. Retrieved 15 October 2022.
- ↑ (1993). "Mobilisation against Communalism in South Maharashtra".
- ↑ (April 22, 1989). "A People's Dam".
- ↑ (1992). "Left Response to Drought in Maharashtra".
- ↑ "Adivasi Movements in India: An Interview with Poet Waharu Sonavane". towardfreedom.com/. Archived from the original on 2022-10-15.