వికీపీడియా

సాండ్రా ఫాబెర్

సాండ్రా మూర్ ఫాబెర్ (జననం డిసెంబర్ 28, 1944) గెలాక్సీల పరిణామంపై ఆమె పరిశోధనకు ప్రసిద్ధి చెందిన ఒక అమెరికన్ ఖగోళ భౌతిక శాస్త్రవేత్త. ఆమె శాంటా క్రూజ్‌లోని కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఖగోళ శాస్త్రం, ఖగోళ భౌతికశాస్త్రం యొక్క విశ్వవిద్యాలయ ప్రొఫెసర్, లిక్ అబ్జర్వేటరీలో పని చేస్తుంది. ఆమె గెలాక్సీల ప్రకాశాన్ని వాటిలోని నక్షత్రాల వేగానికి అనుసంధానించే ఆవిష్కరణలు చేసింది, ఫాబర్-జాక్సన్ సంబంధాన్ని సహ-ఆవిష్కర్త. హవాయిలో కెక్ టెలిస్కోప్‌ల రూపకల్పనలో కూడా ఫాబర్ కీలక పాత్ర పోషించింది.

సాండ్రా ఎమ్. ఫాబెర్
డా. 2011కి నేషనల్ మెడల్ ఆఫ్ సైన్స్ గ్రహీతగా సాండ్రా ఫాబెర్. యు.ఎస్.ఎ అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామాతో ప్రదర్శన కార్యక్రమంలో 2013లో
2013లో ప్రెసిడెంట్ బరాక్ ఒబామా నుండి నేషనల్ మెడల్ ఆఫ్ సైన్స్ని అంగీకరించిన సాండ్రా ఫాబర్
జననంసాండ్రా మూర్
(1944-12-28) 1944 డిసెంబరు 28 (వయసు 79)
బోస్టన్, మసాచుసెట్స్, యునైటెడ్ స్టేట్స్
జాతీయతఅమెరికన్
రంగములుఖగోళ శాస్త్రం
వృత్తిసంస్థలుకాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం, శాంటా క్రజ్
లిక్ అబ్జర్వేటరీ
చదువుకున్న సంస్థలుస్వార్త్‌మోర్ కాలేజ్
హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం
పరిశోధనా సలహాదారుడు(లు)I. జాన్ డాన్జిగర్
డాక్టొరల్ విద్యార్థులుటోడ్ ఆర్. లాయర్
ప్రసిద్ధిఫేబర్-జాక్సన్ సంబంధం, కెక్ అబ్జర్వేటరీ రూపకల్పన

ప్రారంభ జీవితం, విద్య మార్చు

ఫాబెర్ స్వర్త్‌మోర్ కళాశాలలో చదువుకున్నది, భౌతిక శాస్త్రంలో మేజర్, గణితం, ఖగోళ శాస్త్రంలో మైనరింగ్ చేసింది. ఆమె 1966లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని పొందింది. ఆమె 1972లో హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి తన PhDని పొందింది, I. జాన్ డాంజిగర్ దర్శకత్వంలో ఆప్టికల్ అబ్జర్వేషనల్ ఆస్ట్రానమీలో నైపుణ్యం సాధించింది. [1] [2] ఈ సమయంలో ఆమెకు తెరిచిన ఏకైక అబ్జర్వేటరీ కిట్ పీక్ నేషనల్ అబ్జర్వేటరీ, ఆమె థీసిస్ యొక్క సంక్లిష్టతకు తగిన సాంకేతికత లేదు.

వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు

ఫాబెర్ జూన్ 9, 1967న తన కంటే ఒక సంవత్సరం జూనియర్ అయిన తోటి స్వర్త్‌మోర్ ఫిజిక్స్ మేజర్ అయిన ఆండ్రూ లీ ఫాబెర్‌ను వివాహం చేసుకున్నది. వారికి రాబిన్, హోలీ అనే ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు. [3]

కెరీర్, పరిశోధన మార్చు

1972లో, ఫాబెర్ శాంటా క్రూజ్‌లోని కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో లిక్ అబ్జర్వేటరీ ఫ్యాకల్టీలో చేరారు, సిబ్బందిలో మొదటి మహిళ అయ్యారు. [4] 1976లో, గెలాక్సీల ప్రకాశం, స్పెక్ట్రా, వాటిలోని నక్షత్రాల కక్ష్య వేగం, కదలికల మధ్య సంబంధాన్ని ఫాబెర్ గమనించాడు. ఫలితంగా ఏర్పడిన చట్టం ఆమె, సహ రచయిత, గ్రాడ్యుయేట్ విద్యార్థి రాబర్ట్ జాక్సన్ తర్వాత ఫాబెర్-జాక్సన్ రిలేషన్‌గా పిలువబడుతుంది. [5] [6]

మూడు సంవత్సరాల తరువాత, ఫాబెర్, సహకారి జాన్ S. గల్లఘర్ ఆ సమయంలో ప్రచురించబడిన డార్క్ మేటర్ ఉనికికి సంబంధించిన అన్ని సాక్ష్యాలను సేకరిస్తూ ఒక పత్రాన్ని ప్రచురించారు. 1983లో, డార్క్ మ్యాటర్ వేగంగా కదిలే న్యూట్రినోలతో ("హాట్ డార్క్ మ్యాటర్") రూపొందించబడలేదని, దానికి బదులుగా, ఇంకా కనుగొనబడని ("కోల్డ్ డార్క్ మ్యాటర్") నెమ్మదిగా కదులుతున్న కణాలతో కూడి ఉండవచ్చని చూపించే అసలైన పరిశోధనను ఆమె ప్రచురించింది. . [7] [8]

1984లో, ఫాబెర్ జోయెల్ ప్రిమాక్, జార్జ్ బ్లూమెంటల్, మార్టిన్ రీస్‌లతో కలిసి గెలాక్సీ నిర్మాణం, పరిణామంలో కృష్ణ పదార్థం ఎలా భాగమైందో వారి సిద్ధాంతాన్ని విశదీకరించారు. [9] బిగ్ బ్యాంగ్ నుండి నేటి వరకు గెలాక్సీలు ఎలా ఏర్పడ్డాయి, ఎలా అభివృద్ధి చెందాయి అనేదానికి ఇది మొదటి ప్రతిపాదన. కొన్ని వివరాలు తప్పు అని నిరూపించబడినప్పటికీ, కాగితం ఇప్పటికీ విశ్వంలో నిర్మాణ సమాచారం కోసం ప్రస్తుత పని నమూనాగా నిలుస్తుంది. ఆమె, ఆమె సహకారులు హై-స్పీడ్ గెలాక్సీ ప్రవాహాలను కనుగొన్నారు. [10]

1985లో, ఫేబర్ కెక్ టెలిస్కోప్ నిర్మాణంలో, హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ కోసం మొట్టమొదటి వైడ్-ఫీల్డ్ ప్లానెటరీ కెమెరాను నిర్మించడంలో పాలుపంచుకున్నది. UC బర్కిలీ భౌతిక శాస్త్రవేత్త జెర్రీ నెల్సన్ కెక్ టెలిస్కోప్‌ను రూపొందించారు, అయితే ఫేబర్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెద్ద ఆప్టికల్ టెలిస్కోప్‌ల ఆలోచనను విక్రయించడంలో సహాయపడింది. కెక్ టెలిస్కోప్ ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద ఆప్టికల్ టెలిస్కోప్, ఇది 36 షట్కోణ విభాగాలను కలిగి ఉన్న నవల రకానికి చెందిన 10-మీటర్ల ప్రాథమిక అద్దం. కెక్ I కోసం ఫస్ట్-లైట్ ఇన్‌స్ట్రుమెంట్‌ను పర్యవేక్షించిన సైన్స్ స్టీరింగ్ కమిటీకి సాండ్రా ఫాబెర్ కో-ఛైర్‌గా ఉన్నారు. ఆమె కెక్ I యొక్క ప్రైమరీ మిర్రర్‌కు అధిక ఆప్టికల్ నాణ్యతపై పట్టుబట్టడం కొనసాగించింది, కెక్ IIలో కూడా పని చేయడం కొనసాగించింది. . [11]

 
1988లో ఫాబెర్

1980ల తరువాతి కాలంలో, ఫాబెర్ " సెవెన్ సమురాయ్ " అనే ఎనిమిది సంవత్సరాల ప్రాజెక్ట్‌లో పాలుపంచుకున్నది, ఇది 400 గెలాక్సీల పరిమాణం, కక్ష్య వేగాన్ని జాబితా చేయడానికి ప్రయత్నించింది. ఈ లక్ష్యం నెరవేరనప్పటికీ, సమూహం ఏదైనా గెలాక్సీకి దూరాన్ని అంచనా వేయడానికి ఒక మార్గాన్ని అభివృద్ధి చేసింది, ఇది విశ్వం యొక్క మొత్తం సాంద్రతను కొలవడానికి అత్యంత విశ్వసనీయ మార్గాలలో ఒకటిగా మారింది. [12] : 23, 69 

1990లో, ఆమె హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ కోసం వైడ్ ఫీల్డ్ ప్లానెటరీ కెమెరా యొక్క ఆన్-ఆర్బిట్ కమీషన్‌లో సహాయం చేసింది. ఇది తన కెరీర్‌లో అత్యంత సంతోషకరమైన, ప్రసిద్ధ దశలలో ఒకటి అని ఆమె చెప్పింది. హబుల్ యొక్క ఆప్టిక్స్ లోపభూయిష్టంగా ఉన్నాయి, ఫేబర్, ఆమె బృందం కారణాన్ని గోళాకార అబెర్రేషన్‌గా నిర్ధారించడంలో సహాయపడింది. [13] 1995లో, ఫేబర్ UCSCలో యూనివర్శిటీ ప్రొఫెసర్‌గా నియమితులయ్యారు. [14]

సన్మానాలు, అవార్డులు మార్చు

  • 1977, ఆల్ఫ్రెడ్ P. స్లోన్ ఫౌండేషన్ ఫెలోషిప్ [15]
  • 1978, బార్ట్ J. బోక్ ప్రైజ్, హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం [16]
  • 1985. నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్‌కు ఎన్నికయ్యారు [17]
  • 1985, ఆస్ట్రోఫిజిక్స్ కోసం డానీ హీన్‌మాన్ ప్రైజ్ [18] [19]
  • 1986, గౌరవ డిగ్రీ, స్వర్త్‌మోర్ కళాశాల [20]
  • 1989, ఎన్నికైన సభ్యురాలు, అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్సెస్ [21]
  • 1996-1997, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ టెక్సాస్ [22]
  • 1997, గౌరవ డిగ్రీ, విలియమ్స్ కళాశాల [20]
  • 2001, అమెరికన్ ఫిలాసఫికల్ సొసైటీకి ఎన్నికయ్యారు [23]
  • 2005, మెడైల్ డి ఎల్'ఇన్స్టిట్యూట్ డి'ఆస్ట్రోఫిజిక్యూ డి పారిస్ [20]
  • 2006, హార్వర్డ్ సెంటెనియల్ మెడల్ [24]
  • 2006, సభ్యురాలు, హార్వర్డ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఓవర్సీర్స్ [24]
  • 2006, గౌరవ డిగ్రీ, చికాగో విశ్వవిద్యాలయం [20]
  • 2009, బోవర్ అవార్డు, సైన్స్‌లో అచీవ్‌మెంట్‌కు బహుమతి, ఫ్రాంక్లిన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ [18] [16]
  • 2010, గౌరవ డిగ్రీ, పెన్సిల్వేనియా విశ్వవిద్యాలయం [20]
  • 2011, గౌరవ డిగ్రీ, మిచిగాన్ విశ్వవిద్యాలయం [20]
  • 2011, హెన్రీ నోరిస్ రస్సెల్ లెక్చర్‌షిప్, అమెరికన్ ఆస్ట్రోనామికల్ సొసైటీ [18]
  • 2012, బ్రూస్ మెడల్, ఆస్ట్రోనామికల్ సొసైటీ ఆఫ్ ది పసిఫిక్ [18]
  • 2012, కార్ల్ స్క్వార్జ్ చైల్డ్ మెడల్, జర్మన్ ఆస్ట్రోనామికల్ సొసైటీ [18]
  • 2012, నేషనల్ మెడల్ ఆఫ్ సైన్స్ [18] [25]
  • 2017, కాస్మోలజీలో గ్రుబెర్ ప్రైజ్ [18] [26]
  • 2018, మాగెల్లానిక్ ప్రీమియం మెడల్, అమెరికన్ ఫిలాసఫికల్ సొసైటీ [27]
  • 2020, రాయల్ ఆస్ట్రోనామికల్ సొసైటీ యొక్క బంగారు పతకం [28]
  • 2020, అమెరికన్ ఆస్ట్రోనామికల్ సొసైటీకి లెగసీ ఫెలోగా ఎన్నికయ్యారు [29]
  • సభ్యురాలు, కార్నెగీ ఇన్‌స్టిట్యూషన్ ఫర్ సైన్స్ [30] ధర్మకర్తల మండలి
  • చిన్న గ్రహం #283277 ఫాబెర్ ఆమె పేరు పెట్టారు. [31]

మూలాలు మార్చు

  1. ↑ Stephens, Tim. "Astronomer Sandra Faber to receive Franklin Institute's prestigious Bower Award". UC Santa Cruz News. Retrieved 2017-07-08.
  2. ↑ (Thesis). {{cite thesis}}: Missing or empty |title= (help)
  3. ↑ "Sandra Moore Faber". Archived from the original on 2019-06-29. Retrieved 2024-02-23.
  4. ↑ Stephens, Tim. "Astronomer Sandra Faber to receive Franklin Institute's prestigious Bower Award". UC Santa Cruz News. Retrieved 2017-07-08.
  5. ↑ "Sandra Faber Receives $500,000 Gruber Cosmology Prize | American Astronomical Society". aas.org (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2017-07-08.
  6. ↑ Lemonick, Michael D. (1993). The light at the edge of the universe : leading cosmologists on the brink of a scientific revolution (1st ed.). New York: Villard Books. ISBN 978-0679413042.
  7. ↑ "Sandra Faber Receives $500,000 Gruber Cosmology Prize | American Astronomical Society". aas.org (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2017-07-08.
  8. ↑ Lemonick, Michael D. (1993). The light at the edge of the universe : leading cosmologists on the brink of a scientific revolution (1st ed.). New York: Villard Books. ISBN 978-0679413042.
  9. ↑ (11 Oct 1984). "Formation of galaxies and large-scale structure with cold dark matter".
  10. ↑ Stephens, Tim. "Astronomer Sandra Faber to receive Franklin Institute's prestigious Bower Award". UC Santa Cruz News. Retrieved 2017-07-08.
  11. ↑ Hamilton, Marianne L. (April 1, 2015). "Los Gatos and Saratoga: Sandra Faber has helped to build and use some of the world's largest telescopes". The Mercury News. Retrieved 6 August 2021.
  12. ↑ Lemonick, Michael D. (1993). The light at the edge of the universe : leading cosmologists on the brink of a scientific revolution (1st ed.). New York: Villard Books. ISBN 978-0679413042.
  13. ↑ Faber, S. (1995, July 12). Autobiographical Sketch: Sandra M Faber. Retrieved November 14, 2015, from http://cwp.library.ucla.edu/articles/faber.htm
  14. ↑ Stephens, Tim. "Astronomer Sandra Faber to receive Franklin Institute's prestigious Bower Award". UC Santa Cruz News. Retrieved 2017-07-08.
  15. ↑ Rossiter, Margaret W. (April 2, 2012). Women Scientists in America: Forging a New World Since 1972. JHU Press. p. 124. ISBN 9781421402338. Retrieved 5 August 2021.
  16. ↑ 16.0 16.1 Stephens, Tim. "Astronomer Sandra Faber to receive Franklin Institute's prestigious Bower Award". UC Santa Cruz News. Retrieved 2017-07-08.
  17. ↑ "Sandra M. Faber". National Academy of Sciences. Retrieved 5 August 2021.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 18.6 "The Bruce Medalists: Sandra M. Faber". www.phys-astro.sonoma.edu. Retrieved 2021-08-05.
  19. ↑ (2008-01-08). "Faber Receives Heineman Prize for Work in Astrophysics".
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 20.4 20.5 "Prizes and Awards to UC Astronomy Faculty 2013 February" (PDF). UC Observatories. Retrieved 5 August 2021.
  21. ↑ "Dr. Sandra Moore Faber". American Academy of Arts and Sciences. Retrieved 5 August 2021.
  22. ↑ "Antoinette de Vaucouleurs Lectureship and Medal". The University of Texas at Austin. Retrieved 5 August 2021.
  23. ↑ Stephens, Tim (June 4, 2001). "Astronomer Sandra Faber elected to American Philosophical Society". UC Santa Cruz Currents. Retrieved 3 August 2021.
  24. ↑ 24.0 24.1 Stephens, Tim (June 12, 2006). "Astronomer Sandra Faber awarded Harvard Centennial Medal, elected to Harvard Board of Overseers". UC Santa Cruz Currents. Retrieved 3 August 2021.
  25. ↑ Burns, J. (December 21, 2015). "UCSC astronomer Sandra Faber to receive the National Medal of Science". UC Santa Cruz News. Retrieved 6 August 2021.
  26. ↑ "2017 Gruber Cosmology Prize Press Release | The Gruber Foundation". gruber.yale.edu (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2017-07-08.
  27. ↑ Stephens, Tim (April 29, 2019). "Sandra Faber receives American Philosophical Society's Magellanic Premium Medal". University News. UC Santa Cruz. Retrieved 3 August 2021.
  28. ↑ "Professor Sandra Moore Faber: 2020 Gold Medal in Astronomy" (PDF). RAS. Retrieved 25 August 2020.
  29. ↑ "AAS Fellows". AAS. Retrieved 27 September 2020.
  30. ↑ "Board of Trustees". Carnegie Institution for Science. Archived from the original on 7 అక్టోబర్ 2022. Retrieved 5 August 2021. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  31. ↑ "283277 Faber (2011 HX34)". JPL Small-Body Database Browser. Retrieved 5 August 2021.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సాండ్రా_ఫాబెర్&oldid=4152123" నుండి వెలికితీశారు