సాంబిసరి అనేది 9వ శతాబ్దానికి చెందిన హిందూ దేవాలయం. ఇది ఇండోనేషియాలోని యోగ్యకార్తాలోని ప్రత్యేక ప్రాంతంలోని స్లెమాన్ రీజెన్సీలోని పూర్వోమర్తనిలోని, కలసన్ గ్రామంలోని, సాంబిసరి కుగ్రామంలో ఉంది. ఆలయం దాదాపు ఐదు మీటర్ల భూగర్భంలో పాతిపెట్టబడింది. ఈ ఆలయం యోగ్యకార్తాకు తూర్పున 8 కిలోమీటర్ల (5.0 మైళ్ళు) దూరంలో అడిసుసిప్టో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయానికి సమీపంలో ఉంది.[1]

సాంబిసరి
సాంబిసరి దేవాలయం తవ్విన ప్రాంతం
ప్రదేశంఇండోనేషియా స్లెమాన్ రీజెన్సీలోని పూర్వోమర్తనిలోని, కలసన్ గ్రామంలోని, సాంబిసరి కుగ్రామం ఇండోనేషియా

ఆవిష్కరణ

మార్చు

ఈ ఆలయం జూలై 1966లో కార్యోవినంగున్‌కు చెందిన భూమిలో పని చేస్తున్నప్పుడు ఒక రైతుచే ఉద్భవించింది. అతని గొడ్డలి పాతిపెట్టిన ఆలయ శిథిలాలలో ఒక భాగమైన చెక్కిన రాయికి తగిలింది. ఈ ఆవిష్కరణ వార్త ప్రంబనన్‌లోని ఆర్కియాలజీ కార్యాలయానికి చేరుకుంది. ఆ తర్వాత ఈ ప్రాంతానికి భద్రత కల్పించారు. త్రవ్వకం, పునర్నిర్మాణ పనులు మార్చి 1987లో పూర్తయ్యాయి. సమీపంలోని మెరాపి పర్వతం నుండి అగ్నిపర్వతం విస్ఫోటనం చెందడం వల్ల ఈ ఆలయం ఖననం చేయబడిందని భావిస్తున్నారు.[2]

సాంబిసారి దేవాలయం ఆవిష్కరణ బహుశా ఇటీవలి సంవత్సరాలలో యోగ్యకర్తలో అత్యంత ఉత్తేజకరమైన పురావస్తు పరిశోధనల ద్వారా చేశారు. ఈ ఘటన మెరాపి అగ్నిపర్వత బూడిద క్రింద ఖననం చేయబడిన ఇతర పురాతన దేవాలయాలు సమీపంలో ఇంకా భూగర్భంలో ఉన్నాయా అనే ఊహాగానాలకు దారితీసింది.

చరిత్ర

మార్చు

ఇండోనేషియాలోని మరొక ప్రసిద్ధ హిందూ దేవాలయం, ప్రంబనన్, ఆలయ గోడల చుట్టూ హిందూ విగ్రహాల ఉనికి, ప్రధాన ఆలయం లోపల లింగం వంటి వాస్తు, అలంకార సారూప్యతల ఆధారంగా, చరిత్రకారులు సాంబిసరి శివైట్ హిందూ దేవాలయంను నిర్మించారు. 9వ శతాబ్దపు పూర్వపు జావాలో ఉపయోగించిన పాలియోగ్రఫీ ప్రకారం అక్షరాలతో చెక్కబడిన బంగారు పలకను కనుగొన్న వాటి ద్వారా ఈ నిర్ధారణకు మద్దతు లభించింది.

మాతరం రాజ్యాన్ని పరిపాలించిన రాజుల పేర్లను కలిగి ఉన్న 908 నాటి వనువా తెంగా శాసనం III ప్రకారం, ఈ ఆలయం బహుశా రాకై గరుంగ్ (828-846 పాలన) కాలంలో నిర్మించబడి ఉండవచ్చు. అయితే, చరిత్రకారులు కూడా ఆలయ నిర్మాణం ఎల్లప్పుడూ రాజుచే జారీ చేయబడదని భావిస్తారు. ప్రజలు కూడా నిర్మాణానికి నిధులు సమకూర్చి ఉండవచ్చు అని భావిస్తారు.

ఆర్కిటెక్చర్

మార్చు

దేవాలయం మధ్య భాగానికి చేరుకోవడానికి సందర్శకులు పడమర వైపు మెట్లు దిగాలి, దీని పునాది ప్రస్తుత నేల స్థాయి కంటే 6.5 మీటర్లు (21 అడుగులు) లోతుగా ఉంటుంది.[3]

బయట భాగంలో 8 మీ (26 అడుగులు) వెడల్పు ఉన్న ఆలయాలను ఇటీవలి త్రవ్వకాల్లో గుర్తించారు, ఇది విస్తృత ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంది. ఈ వెలుపలి గోడ ఈశాన్య భాగం మాత్రమే త్రవ్వబడింది, మిగిలినవి ఇప్పటికీ భూగర్భంలో ఖననం చేయబడ్డాయి.

సాంబిసారి కాంప్లెక్స్ చుట్టూ 50 x 48 మీటర్ల తెల్లని రాతితో చేసిన దీర్ఘచతురస్రాకార గోడ ఉంది. ఈ ప్రధాన యార్డ్‌లో, ఎనిమిది చిన్న లింగాలు, నాలుగు కార్డినల్ పాయింట్ల వద్ద నాలుగు మూలల్లో ఉన్నాయి.

సాంబిసరి ఆలయ సముదాయంలో ఒక ప్రధాన ఆలయం, దాని ముందు మూడు చిన్న పేర్వార ఆలయాలు ఉన్నాయి. సెంటర్ పెర్వార దేవాలయం 4.9 బై 4.8 మీటర్లు (16 అడుగులు × 16 అడుగులు), ఉత్తర, దక్షిణ పెర్వార దేవాలయాలు ఒక్కొక్కటి 4.8 × 4.8 మీటర్ల (16 అడుగులు × 16 అడుగులు) విస్తీర్ణంలో ఉన్నాయి. ఈ చిన్న దేవాలయాలలో ప్రతి ఒక్కటి రాతి తో నిర్మించబడి ఉంది, ఇవి పైకప్పును కలిగి ఉండవు.

ప్రధాన ఆలయం పశ్చిమం వైపు ఉంది. ఇది 13.65 x 13.65 మీటర్ల (44.8 ft × 44.8 ft) పరిమాణంతో చతురస్రాకారంలో ఉంది. ఆలయానికి అసలు పునాది (పాదం) భాగం లేదు, కాబట్టి ఉప-బేస్మెంట్ భాగం కూడా మూల భాగం వలె పనిచేస్తుంది. మెట్లు ఎక్కడం ద్వారా, సందర్శకులు దీర్ఘచతురస్రాకార 2.5 మీటర్లు (8 అడుగుల 2 అంగుళాలు) వెడల్పు గల గ్యాలరీని చేరుకోవచ్చు, ప్రధాన ఆలయం చుట్టూ బ్యాలస్ట్రేడ్లు ఉన్నాయి.

ప్రధాన ఆలయం శరీరం 5 × 5 మీటర్ల (16 అడుగులు × 16 అడుగులు) విస్తీర్ణంలో, 2.5 మీటర్ల (8 అడుగులు 2 అంగుళాలు) ఎత్తులో ఉంటుంది. ఆలయ గోడల చుట్టూ హిందూ దేవుళ్ల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. ఉత్తర గూడులో దుర్గా విగ్రహం, తూర్పు గూడులో గణేశ విగ్రహం, దక్షిణ కొలువులో అగస్త్య విగ్రహం ఉన్నాయి. ప్రధాన గదికి పోర్టల్ పశ్చిమం వైపున ఉంది. ప్రవేశ ద్వారం ఒకప్పుడు మహాకాళ, నందీశ్వరుని సంరక్షక విగ్రహాలను కలిగి ఉన్న గూళ్లు ఉన్నాయి.

మూలాలు

మార్చు
  1. Hindu-Buddhist Architecture in Southeast Asia, Daigorō Chihara, p108, 1996, ISBN 90-04-10512-3, accessed June 2009
  2. Indonesia Handbook, 3rd, Joshua Eliot, p199, accessed June 2009
  3. The information board at the Sambisari Temple vicinity