సిద్దేశ్వర్ ఆలయం (సోలాపూర్)

సిద్దేశ్వర్ ఆలయం, భారతదేశంలోని మహారాష్ట్ర సోలాపూర్ జిల్లాలో ఉన్న ఒక ఆలయం.[1][2][3] ఇది హిందువులకు, లింగాయత్ విశ్వాస సభ్యులకు పవిత్రమైనది.[4] ఆలయ సముదాయంలో ఒక సరస్సు ఉంది.[5]

సిద్ధేశ్వర దేవాలయం, షోలాపూర్
సిద్ధేశ్వరాలయం
సిద్ధేశ్వరాలయం
సిద్దేశ్వర్ ఆలయం (సోలాపూర్) is located in Maharashtra
సిద్దేశ్వర్ ఆలయం (సోలాపూర్)
మహారాష్ట్రలో స్థానం
భౌగోళికం
భౌగోళికాంశాలు17°40′22″N 75°54′16″E / 17.67278°N 75.90444°E / 17.67278; 75.90444
దేశంIndia
రాష్ట్రంమహారాష్ట్ర
జిల్లాసోలాపూర్ జిల్లా
గడ్డా ఊరేగింపు, జనవరి 2024
సోలాపూర్ భుయికోట్ కిల్లా నుండి కనిపించే సిద్దేశ్వర్ మందిరంసోలాపూర్ భూయికోట్ కిల్లా
సిద్ధేశ్వర సమాధి

ఈ ఆలయం లింగాయత్ విశ్వాసంలో దేవుడిగా, సోలాపూర్ గ్రామదేవతగా పరిగణించబడే పన్నెండవ శతాబ్దపు శివ భక్తుడైన దాని పేరు సిద్ధేశ్వర్ కు అంకితం చేయబడింది. ఆలయ స్థలంలోనే ఆయన సమాధి పొందినట్లు నమోదు చేయబడింది, అందువల్ల ఈ ప్రదేశం భక్తులచే గౌరవించబడుతుంది. క్రీ. శ. 1167లో సిద్దేశ్వర్ సమాధి, ఆలయ మధ్యలో ఒక పాలరాయితో నిర్మించారు.[6][7]

సిద్దేశ్వర్ ప్రధాన ప్రాంగణంలో 68 శివలింగాలను స్థాపించినట్లు ఆపాదించబడింది-వాటిలో అమృత్ (అమరత్వం) లింగం ఒకటి. ఈ సముదాయంలో గణేశుడు, విఠోబా, రుక్మిణి వంటి అనేక చిన్న దేవాలయాలు ఉన్నాయి. అదనంగా, ప్రధాన ఆలయ సముదాయం గర్భగుడి లోపల సిద్ధేశ్వర విగ్రహం ఉంది. పౌరాణిక ఎద్దు నంది వెండి పూతతో ఉన్న విగ్రహం కూడా ఉంది.[7]

చరిత్ర

మార్చు

రికార్డుల ప్రకారం, సిద్ధేశ్వరాలయాన్ని శ్రీశైలంలోని శ్రీ మల్లికార్జున భక్తుడు, యోగి శ్రీ సిద్ధరామేశ్వరుడు నిర్మించాడు. తన గురువు సూచనల మేరకు ఆలయంలో 68 శివలింగాలను తయారు చేశాడు. ఆరవదిగా పరిగణించబడే శ్రీ సిద్ధేశ్వరుని జననంతో షోలాపూర్ నగరం అభివృద్ధి చెందడం ప్రారంభించిందని చెబుతారు. ఈ ఆలయం, సరస్సును 1899 నుండి 'శ్రీ సిద్ధేశ్వర దేవస్థానం పంచ కమిటీ' నిర్వహిస్తోంది.[8]

ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించడానికి ఉత్తమ సమయం జనవరి మధ్యలో మకర సంక్రాంతి పండుగ, ఈ సందర్భంగా మూడు రోజుల పాటు గొప్ప వేడుకలు జరుగుతాయి. గడ్డా యాత్ర అనే స్థానిక జాతర ఆలయ సమీపంలో పదిహేను రోజుల పాటు నిర్వహించబడుతుంది. ఈ ఆలయం శివ భక్తుడైన సిద్దేశ్వర్ గౌరవార్థం ఉంది.[4]

ఆచారం

మార్చు

మకర సంక్రాంతి రోజున 'గడ్డా' అనే వార్షిక తీర్థయాత్రలు ఉంటాయి. ఇక్కడే గడ్డా యాత్ర వేడుక ప్రారంభమై 15 రోజుల పాటు కొనసాగుతుంది. [8][9] ఆలయంలో 'కాథిస్ ఊరేగింపు' అనే ఊరేగింపును నిర్వహిస్తారు.

[4]

 
గడ్డా యాత్ర సమయంలో ఆలయం

ఈ ఆలయానికి వీరశైవ భక్తులు హాజరవుతారు. [10]

మూలాలు

మార్చు
  1. "Check out India's 'Manchester of the East'". The National. The National, AE. 2013-06-03. Retrieved 2 January 2017.
  2. "Modest Maharashtra Tourism Development Corporation resorts set to acquire a grand look". Times of India. Times of India. 2014-10-12. Retrieved 2 January 2017.
  3. Baad, Dhirajkumar, R. (2016). SOCIO ECONOMIC CONDITIONS OF WARKARIES IN MAHARASHATRA. Solapur: Lulu Publication. p. 8. ISBN 9781329943100.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. 4.0 4.1 4.2 Mulani, Sikandar S. (2014). Socio Economic Development in Solapur District. Solapur: Lulu Publication. p. 117. ISBN 9781312373945.
  5. Burman, J.J Roy (2002). Hindu-Muslim Syncretic Shrines and Communities. New Delhi: Mittal Publications, 2002. p. 276. ISBN 9788170998396.
  6. Iyer, Vasanti C (2020). Hospital Administration, a Paradigm Shift in Health Care Services with References to Solapur District. Ashok Yakkaldevi. p. 71.
  7. 7.0 7.1 "Siddheshwar". Maharashtra Tourism. Retrieved 2022-06-07.
  8. 8.0 8.1 "Siddheshwar lake.pdf". Ministry of Environment and Forests, India. Retrieved 21 December 2018.
  9. "Devotees throng Solapur for annual Gadda Yatra". DNAIndia. 14 January 2017. Retrieved 21 December 2018.
  10. Baad, Dhirajkumar, R. (2016). IMPORTANTANCE OF WARI (YATRA) IN POINT OF ECONOMIC VIEW. Solapur: Lulu Publication. p. 15. ISBN 9781329943117.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)