అతియా ఫైజీ
అతియా ఫైజీ (ఆగష్టు 1, 1877 - జనవరి 4, 1967; అతియా ఫైజీ-రహమిన్, అతియా బేగం, షాహిందా, అతియా బేగం ఫైజీ రహమిన్ అని కూడా పిలుస్తారు) ఒక భారతీయ రచయిత్రి, కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో చేరిన దక్షిణాసియా మొదటి మహిళ.[1][2][3]
అతియా ఫైజీ | |
|---|---|
 అతియా ఫైజీ రహమిన్, 1921 ప్రచురణ నుండి. | |
| జననం | 1 ఆగష్టు 1877 |
| మరణం | 4 జనవరి 1967 |
| జాతీయత | బ్రిటిష్ ఇండియన్ |
| ఇతర పేర్లు | అతియా ఫైజీ-రహమిన్ అతియా బేగం షాహింద్ అతియా బేగు ఫైజీ రహమీ |
| వృత్తి | రైటర్ |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | కళ, సంగీతం, రచయిత, విద్యావేత్త, యాత్రికురాలు |
| జీవిత భాగస్వామి | శామ్యూల్ ఫీజీ-రహమిన్ |
| తల్లిదండ్రులు | హస్నాలి ఫేజ్హైడర్ |
| బంధువులు | నజ్లీ బేగం (సోదరి) జెహ్రా ఫీజీ (సోదరి) హసన్ అలీ ఫైజీ (సోదరుడు) అథర్-అలీ ఫైజీ (సోదరుడు) అసఫ్ అలీ అస్ఘర్ ఫైజీ (మేనల్లుడు) |
| కుటుంబం | త్యాబ్జీ కుటుంబం |
జీవితం మార్చు
ఫైజీ 1877 లో కాన్స్టాంటినోపుల్ లో తయాబ్జీలకు సంబంధించిన ఇస్మాయిలీ బోహ్రా కుటుంబంలో జన్మించింది.
రచనలు కళ, క్రియాశీలత మార్చు
ఆమె ఒక ఉపాధ్యాయ శిక్షణా కళాశాలలో చేరడానికి లండన్ వచ్చింది, ఆమె తన డైరీని 1907 లో భారతదేశంలో ప్రచురించడానికి ఏర్పాట్లు చేసింది. ఫైజీ లండన్ లో కోర్సు పూర్తి చేయలేదు. ఆమె మేధోవాదానికి ప్రసిద్ధి చెందిన ఫైజీ ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు ముహమ్మద్ ఇక్బాల్, షిబ్లీ నౌమానీ, అబూ అల్-అసర్ హఫీజ్ జలంధరి, మౌలానా ముహమ్మద్ అలీ జౌహర్ వంటి సమకాలీనులను ఆకట్టుకున్నాయి.[4]
తన సోదరి జెహ్రా ఫైజీకి ఆమె రాసిన లేఖలు తరువాత ప్రచురించబడ్డాయి, ముహమ్మద్ ఇక్బాల్ తో తన ఆప్యాయమైన ప్లేటోనిక్ సంబంధాన్ని సూచించడానికి జెహ్రా వాటిని సవరించింది[5]
శామ్యూల్ ఫైజీ-రహమిన్ ను వివాహం చేసుకోవడానికి ముందు రచయితలు షిబ్లీ నోమానీ, ముహమ్మద్ ఇక్బాల్ లతో ఆమె సన్నిహిత స్నేహం గురించి వివాదాస్పద గాసిప్స్ ఉన్నాయి.[6][7][8]
1912 నుండి 1948 వరకు మార్చు
1912 లో అతియా రహమిన్-ఫైజీ బెనె ఇజ్రాయిల్ యూదు కళాకారుడు శామ్యూల్ ఫైజీ-రహమిన్ను వివాహం చేసుకున్నాడు, అతను ఆమెతో తన ప్రేమ సంబంధాన్ని క్రమబద్ధీకరించడానికి ఇస్లాంలోకి మారాడు. రహమిన్ తో వివాహం తరువాత ఆమె ఆర్ట్ గ్యాలరీలను సందర్శించడానికి యూరప్, యుఎస్ఎకు తిరిగి వెళ్ళింది. మహిళా హస్తకళపై ఎగ్జిబిషన్ కూడా ఏర్పాటు చేశారు. భారతీయ చరిత్రలో మహిళల గురించి ఆమె ఒక సందర్శనలో ప్రసంగించారు, రహమిన్ తో కలిసి భారతీయ సంగీతంపై ఒక పుస్తకాన్ని రచించారు, 1940 లలో లండన్ లో రహమిన్ రెండు నాటకాలకు కొరియోగ్రఫీ కూడా చేశారు.
1926లో అలీఘర్ లో జరిగిన ఒక విద్యా సదస్సులో, ఫైజీ పర్దా ఏకాంతం అంచనాలను ధిక్కరించి, దేవుని భూమిపై స్వేచ్ఛగా, బహిరంగంగా తిరగడానికి పురుషులతో సమాన హక్కులను డిమాండ్ చేయడానికి (హిజాబ్ లేకుండా) ఆవిష్కరించిన సభలో ప్రసంగించారు.[9]
1948-1967 కరాచీ, పాకిస్తాన్ మార్చు
ముంబైలో జిన్నాకు పొరుగున ఉన్న ఫైజీ, పాకిస్తాన్ ఉద్యమ సీనియర్ వ్యవస్థాపకుడు ముహమ్మద్ ఇక్బాల్ తో సన్నిహిత సంబంధాలు కలిగి ఉండటం, జిన్నా ఆహ్వానం మేరకు 1948లో తన భర్త, సోదరితో కలిసి కరాచీకి మకాం మార్చింది.
వారు తమ కొత్త ఇంటిలో ఒక కళ, సాహిత్య స్థలాన్ని సృష్టించారు, దీనికి వారి ముంబై నివాసం పేరు పెట్టారు.
జిన్నా మరణానంతరం అతియా, శామ్యూల్ దంపతులు జిన్నా కేటాయించిన ఇంటి నుండి బహిష్కరించబడ్డారు, ఆర్థిక ఇబ్బందులను కూడా ఎదుర్కొన్నారు, విదేశాల్లోని ఇతర బంధువుల సహాయంతో జీవించాల్సి వచ్చింది.
మరణం మార్చు
1967లో కరాచీలో మరణించారు. ఆమె భర్త రెండేళ్ల క్రితం 1964లో చనిపోయాడు. వారిద్దరూ మరణించిన తరువాత సందర్శకులు వారి కళా సేకరణను చూడటానికి వారి ఇల్లు తెరిచి ఉంది. ఇది 1990 ల వరకు కొనసాగింది, అప్పుడు ఇల్లు కూల్చివేయబడినందున సేకరణ ఆర్కైవ్ చేయబడింది.[10]
వారసత్వం మార్చు
కరాచీలో అసంపూర్తిగా ఉన్న కల్చరల్ సెంటర్ ప్రాజెక్టు తరువాత ఖాళీ చేయబడింది.[11]
మూలాలు మార్చు
- ↑ Atiya's Journeys: A Muslim Woman from Colonial Bombay to Edwardian Britain (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780198068334.001.0001/acprof-9780198068334. ISBN 978-0-19-908044-1.
- ↑ "Atiya Fyzee 1877-1967". sister-hood magazine. A Fuuse production by Deeyah Khan. (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2019-02-05. Archived from the original on 2020-11-07. Retrieved 2020-05-13.
- ↑ "The ever lingering fate of the Fyzee Rahamin Art Gallery". The Express Tribune (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2017-07-10. Retrieved 2019-02-19.
- ↑ "From royalty to oblivion". The Express Tribune (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2010-06-13. Retrieved 2019-02-19.
- ↑ InpaperMagazine, From (2011-08-28). "NON-FICTION: The man behind the poetry". DAWN.COM (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-05-13.
- ↑ Parekh, Rauf (2015-06-22). "Literary Notes: Atiya Fyzee, Shibli and Saheefa's special issue". DAWN.COM (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-05-13.
- ↑ "Atiya Fyzee | Making Britain". www.open.ac.uk. Retrieved 2019-02-18.
- ↑ Shamsur Rahman Farooqi, Shibli Nomani Annual Extension Lecture 2011, Darul Musannefin Shibli AcademyAcademy, Azamgarh
- ↑ A letter received by Sayyid Husain Bilgrami in Coming out: decisions to leave Purdah, jstor.org (Early 1926)
- ↑ "Fyzee, Atiya [married name Atiya Fyzee-Rahamin; known as Atiya Begum, and Shahinda] (1877–1967), author, social reformer, and patron of the arts | Oxford Dictionary of National Biography". www.oxforddnb.com (in ఇంగ్లీష్). doi:10.1093/ref:odnb/102457. Retrieved 2019-02-18.
- ↑ Khalique, Harris (2019-09-15). "COLUMN: PORTRAIT OF A NATION". DAWN.COM (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-05-13.
బాహ్య లింకులు మార్చు
- ఫ్రాన్స్ జాతీయ గ్రంథం వివరాలు
- ఓపెన్ యూనివర్సిటీ పై అవలోకనం