అర్నోరాజా
అర్నోరాజా (1135-1150 సా.శ.) శాకంభరి చహమనా రాజవంశానికి చెందిన భారతీయ రాజు. అతను వాయువ్య భారతదేశంలోని ప్రస్తుత రాజస్థాన్‌లోని సపాదలక్ష దేశాన్ని పాలించాడు. అర్నోరాజా పశ్చిమం నుండి ఘజ్నావిడ్ దండయాత్రను తిప్పికొట్టాడు. పరమారాస్, తోమరస్‌తో సహా అనేక పొరుగు హిందూ రాజులను కూడా ఓడించాడు. అతను చౌళుక్యుల చేత ఓటమిని ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది, చివరికి అతని స్వంత కొడుకు జగద్దేవ చేత చంపబడ్డాడు.[1]
| అర్నోరాజా | |
|---|---|
| మహారాజాధిరాజ-పరమేశ్వర | |
| సపాదలక్ష దేశ రాజు | |
| Reign | సా. 1135-1150 సా.శ. |
| Predecessor | అజయరాజా-II |
| Successor | జగద్దేవుడు |
| Consort | కాంచన దేవి |
| Issue | జగద్దేవుడు |
| రాజవంశం | శాకంభరి చహమానులు |
| తండ్రి | అజయరాజా-II |
| తల్లి | సోమల్లాదేవి |
ప్రారంభ జీవితం మార్చు
చాహమన రాజు II అజయరాజా, సోమల్లాదేవి దంపతుల సంతానమే అర్నోరాజా. అతను అనలదేవ, అనలదేవ, అన, అన్న, అనక వంటి అనేక పేర్లతో పిలువబడ్డాడు. 1139 సా.శ. నాటి రెండు రెవాస శాసనాలలో మహారాజాధిరాజ-పరమేశ్వర అనే బిరుదు ఉన్నట్లు పేర్కొన్నాయి. అవశ్యక-నిర్యుక్తి 1141 సా.శ. నాటి మాన్యుస్క్రిప్ట్ అతని బిరుదును పరమభట్టారక-మహారాజాధిరాజ-శ్రీమద్ అని పేర్కొంది. [2][3]
విజయాలు మార్చు
గజనీకి చెందిన సుల్తాన్ బహ్రాం షా భారతదేశంపై దాడి చేసినపుడు, రాజస్థాన్ లోని కఠినమైన ఎడారులలో దండయాత్ర చేసిన అర్నోరాజ గొప్ప విజయాన్ని సాధించాడు. అతనికి గుర్తుగా, అర్నోరాజా ఆజ్మీర్ నగరంలో ఒక సరస్సు నిర్మించాడు. దీనిని అనాసాగర్ సరస్సుగా గుర్తించాడు.[4]
మరణం మార్చు
అర్నోరాజాకు నలుగురు కుమారులు ఉన్నారు. వీరిలో సోమేశ్వరుడు గుజరాత్ చౌళుక్య యువరాణి కాంచనకు జన్మించాడు. మిగిలిన ముగ్గురు మార్వార్ యువరాణి సుధావకు జన్మించారు: జగద్దేవ, విగ్రహరాజ IV, దేవదత్త. విగ్రహరాజు తదుపరి రాజు కావడానికి ముందు జగద్దేవ అర్ణోరాజును చంపి చాహమన సింహాసనాన్ని కొద్దికాలం పాటు ఆక్రమించాడు.[5]
మూలాలు మార్చు
- ↑ Dasharatha Sharma 1959, p. 43.
- ↑ R. B. Singh 1964, p. 136.
- ↑ R. B. Singh 1964, p. 138.
- ↑ Dasharatha Sharma 1959, p. 45.
- ↑ R. B. Singh 1964, pp. 139–140.