కందిబండ రంగారావు
ఖమ్మం జిల్లా లోని వైరా మండలం, సిరిపురం (కనకగిరి) గ్రామంలో 1907, సెప్టెంబర్ 26న రంగారావు జన్మిం చారు. మృత్యువు అంచుల్లోకి వెళ్లి చివరి క్షణంలో తప్పిం చుకుని స్వేచ్ఛా సమాజాన్ని చూసిన అరుదైన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు కందిబండ రంగా రావు. నిజాం పాలనలో ఒక ముస్లిం హత్యకేసులో ఇరుక్కున్న అతనుకు ఉరిశిక్ష పడే ప్రమాదం నుంచి మరొక ముస్లిం సాక్ష్యం కాపాడటం ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోదగ్గ విశేషం.
| కందిబండ రంగారావు | |
|---|---|
 | |
| జననం | 26 నవంబర్ 1907 సిరిపురం, వైరా మండలం, ఖమ్మం జిల్లా |
| మరణం | 23 అగష్టు 1987 |
| నివాస ప్రాంతం | ఖమ్మం జిల్లా,తెలంగాణ |
కుటుంబం
మార్చువిద్యార్హతలు
మార్చు1927లో నిజాం కళాశాల నుంచి బి.ఏ. డిగ్రీ తీసుకున్నారు. రంగారావు ఖమ్మం జిల్లాలో ప్రప్రథమ పట్టభద్రుడు.
వృత్తి జీవితం
మార్చుప్రజాసేవ చేయాలని భావించి సిరిపురం గ్రామంలో స్థిరపడ్డారు. వంశపారంపర్యంగా వస్తున్న గ్రామాధికారివృత్తిలో, గ్రామ కరణంగా అధికార పనులను నిర్వర్తిస్తూండేవారు. గ్రామ సర్పంచ్‌గా వైరా పంచాయతీ సమితి ఉపాధ్యక్షుడిగా, తెలంగాణ గ్రామాధికారుల సంఘం అధ్యక్షుడిగా పనిచేసారు.
ప్రత్యేక తెలంగాణా ఉద్యమం
మార్చు1969లో ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమంలో అతనుతోపాటు కుటుంబ సభ్యులంతా పాల్గొని పోలీసుల లాఠీ దెబ్బలు తినటమే కాకుండా జైలుశిక్షలను అనుభవించారు.
హత్యానేరం
మార్చునిజాం నిరంకుశ పాలనకు వ్యతిరేఖంగా రంగారావు గారు తీవ్రమైన పోరాటం చేసారు. ఆ సమయంలో ఉప్పలమడక గ్రామానికి చెందిన ఇబ్రహిం అనే ముస్లిం వ్యక్తిని హత్యచేసారనే ఆరోపణ వచ్చింది. దానితో అరెస్టయ్యారు. ఆఖరుకి ఇదే నేరంపై రంగారవుగారిని ఉరికూడాతీసారనే వార్త కూడా వ్యాపించింది. ఆ వార్తను నమ్మిన అతను కుటుంబ సభ్యులు అంత్యక్రియలకు కూడా సిద్ధపడ్డారు. అతను పార్థివ శరీరాన్ని తీసుకొద్దామని వరంగల్ సెంట్రల్ జైలుకు వెళ్లినప్పుడు అతనును ఉరి తీయ లేదని తెలియవచ్చింది. ఉరి తీయడానికి తీసుకెళ్లే ముందు నిజాం ప్రభుత్వంలో హోంశాఖ కార్య దర్శిగా పనిచేస్తున్న అతను క్లాస్‌మేట్ డా॥అహ్మద్ తన మిత్రుడిని ఉరితీయకుండా అడ్డుకు న్నట్టు తెలుసుకుని సంతోషించారు. విచారణలో హతుని భార్య తన భర్తను రంగారావు హత్య చేయ లేదని సాక్ష్యం ఇవ్వడంతో బతికిబయటపడ్డారు. ఆరునెలల తర్వాత వరంగల్ సెంట్రల్ జైలు నుండి విడుదల య్యారు.
మరణం
మార్చురంగారావు తన స్వగ్రామమైన సిరిపురంలో 1987, ఆగష్టు 23వ తేదీన మరణించారు.