కర్బి ప్రజలు
1976 వరకు భారత ప్రభుత్వం అస్సాం రాజ్యాంగ ఉత్తర్వులలో మికిరుగా పేర్కొనబడిన కార్బిసు (కర్బీ: কাৰ্বি) [2] ఈశాన్య భారతదేశంలో ముఖ్యంగా అస్సాంలోని కొండ ప్రాంతాలలో ప్రధాన జాతి సంఘాలుగా ఉన్నారు. గొప్ప కళాకారుడు-పండితుడు బిష్ణు ప్రసాదు రభా వారిని అస్సాం కొలంబసు అని పిలుస్తారు.[3]
| Arleng | |
|---|---|
| Total population | |
| 5,28,503 (India, 2011[1]) | |
| ముఖ్యమైన జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలు | |
| Karbi Anglong | 4,21,156 (2011 census) |
| Arunachal Pradesh | 1,053 (2011 census) |
| Meghalaya | 19,289 (2011 census) |
| Mizoram | 74 (2011 census) |
| Nagaland | 210 (2011 census) |
| Bangladesh | no data |
| భాషలు | |
| Karbi language, Amri language | |
| మతం | |
| Animism, Hinduism, Christianity | |
పేరు వెనుక చరిత్ర
మార్చుకర్బీ అనే పదం మూలం తెలియదు. చారిత్రాత్మకంగా, వంశపారంపర్యంగా వారు తమను అర్లేంగు అని పేర్కొంటారు (వాచ్యంగా కార్బి భాషలో "మనిషి"). ఇతరులు దీనిని కార్బి అని పిలుస్తారు.[4] మికిరు అనే పదాన్ని ఇప్పుడు అవమానకరమైనదిగా భావిస్తారు. [5]కర్బీ భాషలో మికిరు అనే పదానికి ఖచ్చితమైన అర్ధం లేదు. మికీరు దగ్గరి అర్ధం "మేకరు" (తెలుగు: అని) నుండి ఉద్భవించిందని చెప్పవచ్చు. [6]
పరిశీలన
మార్చుభారత రాష్ట్ర అస్సాం రాష్ట్రంలోని కర్బీ ఆంగ్లాంగు జిల్లా, పశ్చిమ కార్బి ఆంగ్లాంగు జిల్లాలో కార్బిసు ప్రధాన స్థానిక సమాజంగా ఉంది. ఈ జిల్లా భారత రాజ్యాంగంలోని ఆరవ షెడ్యూలు నిబంధనల ప్రకారం నిర్వహించబడుతుంది. 1951 నవంబరు 11 నుండి వారి స్వంత స్వయంప్రతిపత్తి జిల్లాను కలిగి ఉంది. [7] కర్బీ ఆంగ్లాంగు జిల్లాతో డిమా హసావో, కమ్రూపు మెట్రోపాలిటను హోజై, మోరిగావు, నాగాను, గోలాఘాటు, కరీంగంజు, లఖింపూరు, సోనితుపూరు, అస్సాంలోని బిశ్వనాథు చారియాలి జిల్లాలు కార్బి-నివాస ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి; అరుణాచల ప్రదేశు లోని పాపుంపారే జిల్లా బలిజను సర్కిలు; మేఘాలయలోని జయంతియా పర్వతాల్య, రి భోయు, తూర్పు ఖాసి కొండలు, పశ్చిమ ఖాసి పర్వత జిల్లాలు; నాగాలాండు, మిజోరాం, బంగ్లాదేశు లోని సిల్హెటు జిల్లాలోని డిమాపూరు జిల్లా అసమాన విస్తరించి ఉన్నారు.[2] ఏదేమైనా ఇతర భారత రాష్ట్రంలలోని కార్బీలు, మేఘాలయ, మిజోరాం, నాగాలాండు వంటి వారు తమను షెడ్యూలు తెగగా గుర్తించలేకపోతున్నారు. ఎందుకంటే భారత రాజ్యాంగం 'మికిరు'ను మాత్రమే గుర్తిస్తుంది. కర్బీ ఆంగ్లాంగు జిల్లాలో మాత్రమే 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం సుమారు 4 లక్షల 21 వేల (421,156) జనాభాతో, అస్సాం, ఈశాన్య భారతదేశంలోని అనేక ఇతర ప్రాంతాలలో కూడా చెల్లాచెదురుగా ఉన్నట్లు గుర్తించారు. కార్బిలు పెద్ద సమాజంగా ఉన్నారు.
చరిత్ర
మార్చుకార్బీలు భాషాపరంగా టిబెటో-బర్మా సమూహానికి చెందినవారు. టిబెట్టు-బర్మా భాషలు మాట్లాడే వివిధ వ్యక్తుల అసలు నివాసం పశ్చిమ చైనాలో యాంగ్-టీ-కియాంగ్, హోవాంగ్-హో నదుల సమీపంలో ఉంది. ఈ ప్రదేశాల నుండి వారు బ్రహ్మపుత్ర, చిండ్విను, ఇర్వాడ్డి, భారతదేశం, బర్మాలో ప్రవేశించారు. కార్బీలు. ఇతరులతో కలిసి మధ్య ఆసియా నుండి అస్సాంలో ప్రవేశించారు.
అయితే కార్బిలు జానపద కథలు చాలా కాలం క్రితం ఒకప్పుడు వారు కలాంగు, కోపిలి నదుల ఒడ్డున తివాలు, కియోటు (కైబర్తా బోరాహిస్తో పాటు మొత్తం కాజీరంగ ప్రాంతం , అస్సాంలో ఉన్న ప్రసిద్ధ నేషనలు పార్కు వారి నివాసంగా ఉండేది. పశ్చిమ కార్బి ఆంగ్లాంగు జిల్లాలోని వివిధ ప్రాంతాలలో చెల్లాచెదురుగా ఉన్న రాతి స్మారక చిహ్నాలు, ఏకశిలా, మెగాలిథికు నిర్మాణాలు కూడా ఉన్నాయి [2] జానపద-కథనాలలో భాగంగా ఉన్నాయి. ఇవి ఇంకా సరైన పరిశోధనలో లేవు. డిమాసా కాచారి రాజుల పాలనలో వారిని కొండలపైకి నడిపించారు. వారిలో కొందరు పూర్వపు జయంతియా రాజ్యమైన జయంతియా కొండల్లోకి ప్రవేశించి జయంతియా సార్వభౌమత్వం కింద నివసించారు.
కార్బీలలో ఒక భాగం జయంతియా రాజ్యంలో ఉండగా మరికొందరు కోపిలి ఉపనది అయిన బరపాని నదిని దాటి ఈశాన్య దిశగా ప్రయాణించి రోంగ్ఖాంగు పర్వతశ్రేణుల్లోకి ప్రవేశించారు. అక్కడ వారు సోచెంగు అనే ప్రదేశంలో తమ రాజధానిని స్థాపించారు. అహోం రాజ్యానికి వలస వచ్చిన కార్బీలు బర్మా దండయాత్రను ఎదుర్కోవలసి వచ్చింది.
అస్సాం మీద దాడి చేసిన బర్మా ప్రజలు అమానవీయ అణచివేతకు పాల్పడింది. బర్మా ఆక్రమణదారుల అత్యాశ నుండి తమను తాము రక్షించుకోవడానికి కార్బీలు ఉప-పర్వత ప్రాంతాలలో తమ పొయ్యి, ఇంటిని విడిచిపెట్టి లోతైన అరణ్యాలు, ఎత్తైన కొండలలో ఆశ్రయం పొందారు. వారిని అసహ్యంగా చూడటానికి యువ కార్బీ ఆడది నుదిటి నుండి ముక్కు నుండి గడ్డం మధ్య నుండి "డుకు" అని పిలువబడే ఇండిగో లైను, పచ్చబొట్టు రూపాన్ని ఉపయోగించడం ప్రారంభించింది. కొంతమంది కార్బీలు పశ్చిమ అస్సాంకు వలస వెళ్ళగా. కొందరు బ్రహ్మపుత్రను దాటి ఉత్తర ఒడ్డున స్థిరపడ్డారు.
మతం
మార్చుచాలా మంది కర్బీలు ఇప్పటికీ వారి సాంస్కృతిక, సాంప్రదాయ ప్రభావాలతో అనిమిజాన్ని ఆచరిస్తున్నారు. సాంప్రదాయ యానిమిజం అభ్యాసకులు పునర్జన్మను విశ్వసిస్తారు. పూర్వీకులను గౌరవిస్తారు (చనిపోయినవారి ఆత్మలను). "సెన్ససు ఆఫ్ ఇండియా 1961" అనిమిజాన్ని హిందూ మతం అని పొరపాటుగా నమోదు చేసింది. ఇది మెజారిటీ కార్బీ ప్రజలను హిందూ మతంలోకి మార్చడానికి, సొంత మతం గందరగోళానికి దారితీసింది. ఈ రోజులలో చాలా మంది హిందూ మతాన్ని అనుసరిస్తున్నారు. కొంతమంది కర్బీ క్రైస్తవులు కూడా ఉన్నారు (భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం 15%, 2011).
కర్బీ మతం, నమ్మక వ్యవస్థ స్థావరం వద్ద ఇది ప్రాథమికంగా వారి 'పూర్వీకులను' గౌరవించడం, 'గృహ దేవతలు' & 'ప్రాదేశిక దేవతలను', మరణ పూర్వీకుడికి ('కర్హి'లకు) ఆరాధించడం ఆచారం. ఆచరణాత్మకంగా కర్బీ పాంథియోను (టెరాను, 2011) మీద ఆధిపత్యం వహించే 'హెంఫు-ముక్రాంగు'అనే ద్వయం. అందువలన సాంప్రదాయిక పద్ధతులను అనుసరించే కార్బీలను 'హెంఫు-ముక్రాంగు' అనుచరులు అని పిలుస్తారు. దీని కోసం వారు తమను తాము 'హేంఫు-ముక్రాంగు అసో' అని పిలుస్తారు. అంటే హేమ్ఫు, ముక్రాంగు కుమారుడు (హాన్సే, 2007). కర్బీ దేవతలను వాటి పనితీరు ప్రకారం మూడు గ్రూపులుగా విభజించవచ్చు. అవి హేం-అంగ్తారు, రోంగ్కరు, తెంగ్పి-తెంగ్సో (ఫాంగ్చో, 2003; టెరాంగు, 2007).
ఇటీవలి సంవత్సరాలలో కొత్త విశ్వాసాల (అరాను కిమి) వ్యాప్తి కారణంగా లోఖిమోను (లోఖోను ఇంగ్టి హెన్సెకు స్థాపించిన వయాస్నావిజం, వైవిధ్యం), కార్బి భక్తితోం ట్రస్టు (శ్రీమతి అంబికా టోక్బిపి చేత స్థాపించబడింది), సత్సంగు (హిందూ మతం సంస్కరణగా ఠాకూరు అనుకులు చంద్ర స్థాపించిన ), హోంగారి వంటి అనేక కొత్త మత ఉద్యమాలు తెరపైకి వచ్చాయి. ఈ మత ఉద్యమాలు జిల్లాలోని కర్బీ జనాభాలో ఒక వర్గాన్ని ప్రభావితం చేశాయి. ఈ ఉద్యమాలతో కొంతమంది కర్బీలు క్రైస్తవమతం సాధించడం ద్వారా మార్పు, పురోగతి సాధించారు. (మిశ్రా & అత్పారియా 1995).[8] [9] [10] [11] [12]
సంస్కృతి, సంప్రదాయం
మార్చుభాష
మార్చుకర్బీలు ప్రజల మాతృభాష కర్బీ. కార్బీలు హిందీ, అస్సామీ భాషలలో బాగా ప్రావీణ్యం కలిగి ఉన్నారు. ఇది ఇతర స్వదేశీ అస్సామీ వర్గాలతో సంభాషించడానికి భాషా-ఫ్రాంకాగా ఉపయోగించబడుతుంది. సాదారణంగా కార్బీలలో చాలామంది అస్సామీభాషను తమ మాతృభాషగా ఉపయోగిస్తున్నారు. అనేక అస్సామీ రుణ పదాలు కార్బి భాషలోకి ప్రవేశించాయి. ఇది కర్బీ ఆంగ్లాంగు చాలా భాగాలలో ఇది స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. ఉదాహరణకు సాయి స్థానంలో కాం (అస్సామీ మూలం పదం) ఉపయోగించబడుతుంది. అంటే తెలుగులో పని చేయండి. అస్సామీభాషలో కూడా కర్బీరుణ పదాలు ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు "హాన్సెరోంకు తెంగా" (కర్బి మూలం పదం) "హాన్సెరోంకు". స్థానిక కార్బి భాషలో నిమిషం వైవిధ్యాలు కూడా ఉన్నాయి. వీటిని కార్బిలు నివసించే వివిధ భౌగోళిక ప్రాంతాలలో గమనించవచ్చు. ఉదాహరణకు. సాదా కార్బిలు, గిరిజన కార్బీలు.
వంశం
మార్చుకార్బీలు ఒక పితృస్వామ్య సమాజం. వారిలో ఐదు ప్రధాన వంశాలు (కురు) ఉన్నాయి. అవి ఎంగ్తి (లిజాంగు), టెరాంగు (హంజాంగు), రోంగ్పి (ఎజాంగు), టెరాను (క్రోన్జాంగు), తిముంగు (తుంగ్జాంగు). ఇవి మళ్లీ అనేక ఉప-వంశాలుగా విభజించ
వివాహం
మార్చుకర్బీలోని వంశాలు వెలుపలి వంశాలతో వివాహసంబంధాలు ఏర్పరుకునే విధానాన్ని అనుసరిస్తాయి. మరో మాటలో చెప్పాలంటే ఒకే వంశంలోని సభ్యుల మధ్య వివాహాలు అనుమతించబడవు. ఎందుకంటే వారు తమలో తమను సోదరుడు, సోదరిగా భావిస్తారు. వియ్యపు కుటుంబాల మద్య (అత్తమామల) మధ్య వివాహం చాలా అనుకూలంగా ఉంటుంది. ప్రేమ వివాహం కూడా జరుగుతుంది. ఆధునిక కార్బి సమాజంలో ఏర్పాటు చేసిన వివాహాలు చాలా అరుదుగా కనిపిస్తాయి. వివాహం తరువాత, వధువు లేదా వరుడు వారి ఇంటిపేరును మార్చరు. అనగా వారు వారి అసలు ఇంటిపేరును కలిగి ఉంటారు. అదే కారణంతో ఒకే వంశంలోని సభ్యుడు ఒకరినొకరు వివాహం చేసుకోలేరు. ఈ దంపతుల పిల్లలు తమ తండ్రి ఇంటిపేరును వారసత్వంగా పొందుతారు. కర్బీలలో వరకట్న ఆచారం లేదు. అలాగే ఈశాన్య భారతదేశంలోని స్థానిక ప్రజలలో కూడా లేదు
ప్రభుత్వం
మార్చుకార్బీల వారి స్వంత సాంప్రదాయ దుస్తులను కలిగి ఉన్నారు. విస్తృత శ్రేణి దుస్తులు ఆసియా ఉపఖండ దుస్తులతో సమానంగా ఉన్నప్పటికీ కానీ వైవిధ్యమైన పదార్థాలు, రూపకల్పనతో ఉంటాయి.
పండుగలు
మార్చుకర్బీలు అనేక పండుగలను జరుపుకుంటారు. వాటిలో, హచా-కేకాను, చోజును, రోంగ్కరు, పెంగు కార్క్లి, తోయి అసోరు రిటు అసోరు, బోటరు కేకురు వంటివి ఏడాది పొడవునా జరిగే పండుగలు. వాటిలో కొన్ని సంవత్సరంలో ఒక నిర్దిష్ట సమయంలో జరుగుతాయి. పంటలు విత్తడానికి వీలుగా భూమిని వర్షంతో అనుగ్రహించమని భగవంతుడిని కోరడం కోసం బోటరు కేకురు జరుపుకుంటారు. రోంగ్కరు జనవరి 5 న లేదా ఫిబ్రవరి 5 న గ్రామస్తుల సౌలభ్యం ప్రకారం దేవునికి కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ, మొత్తం గ్రామానికి సంభవించే ఏదైనా చెడు హాని నుండి వారిని రక్షించమని వారి హామీని కోరుతూ జరుపుకుంటారు.
మరణం
మార్చుచోమంగ్కను (థి-కర్హి) కర్బీలు అందరూ జరుపుకుంటారు.[vague]. మరణించిన వారి ఆత్మ శాంతించడానికి, సురక్షితంగా ప్రయాణించడానికి ఈ కర్మాచరణ జరుపుకుంటారు. మరణించిన వారి కొరకు జరుపుకునే చివరి ఆచరం ఇదే. తరువాత అదనంగా వర్ధంతి వంటివి నిర్వహించరు.
దుస్తులు
మార్చుకార్బీలు వారి స్వంత సాంప్రదాయ దుస్తులను కలిగి ఉన్నారు. విస్తృత శ్రేణి దుస్తులు ఆసియా ఉపఖండ దుస్తులతో సమానంగా ఉంటాయి, కానీ వైవిధ్యమైన పదార్థాలతో ఉంటాయి.
పాటలు, సగీతవాయిద్యాలు
మార్చుకర్బీ ప్రజల కళాసంప్రదాయంలో మౌఖిక పాటకు ప్రాధాన్యత అధికంగా ఉంది. ఇది సాధారణ మాట్లాడే పదాలకు భిన్నంగా ఉంటుంది. ఈ పాటలు తరతరాలుగా గడిచిన పూర్వీకుల కథల మౌఖిక కథనం. కర్బీ చరిత్ర కథా పాటల ద్వారా ముందుకు సాగుతుంది. కార్బీల సంగీతం, కళ, సంస్కృతికి రంగ్సి మొట్టమొదటి గురువుగా భావిస్తున్నారు. వారికి జ్ఞానోదయం కలిగించిన ఆయన మిర్జెంగు సోదరుల సహకారంతో ఒక జానపద గాయకుడిలా వ్యవహరిస్తూ కళ, సౌందర్య రంగాలలో ఒక పునరుజ్జీవనాన్ని తీసుకువచ్చారని కర్బీలు విశ్వసిస్తారు. [2]కర్బీ సంగీత వాయిద్యాలు ఇతర దేశీయ గిరిజన సంగీత వాయిద్యాల మాదిరిగానే ఉంటాయి. ఆట, బీటు వ్యత్యాసంలో తేడా ఉంది.
ఆర్ధికం
మార్చుకొండలలో నివసించే కార్బిలు సాంప్రదాయకంగా ఝుం సాగు (స్లాష్-అండ్-బర్న్ సాగు) ను అభ్యసిస్తారు. అయితే మైదానాలలో నివసించేవారు వ్యవసాయం, పశువుల పెంపకంలో నిమగ్నమై జీవనోపాధి పొందుతారు. ఆహార ధాన్యాలు, కూరగాయలు, బియ్యం, మొక్కజొన్న, బంగాళాదుంప, చిలగడదుంప, టాపియోకా, బీన్సు, అల్లం, పసుపు వంటి పండ్లను వారు పండిస్తారు. వారు చాలా స్వయం సమృద్ధిగా ఉంటారు. ఇంటి తోటలలో పోకచెక్క, పనస, నారింజ, అనాస, పియరు, పీచి, ప్లం మొదలైన పండ్లచెట్లు ఉంటాయి. ఇవి వారి పోషక, ఆహార అవసరాలను తీర్చగలవు. ఏదేమైనా సాంప్రదాయ జీవనశైలిని మార్కెటు ఆర్ధికవ్యవస్థతో ఏకీకృతం చేయడంతో ప్రజల మీద అంతులేని బాధలను తెచ్చిపెడుతూ అనేక సాంప్రదాయ సంస్థలు, జీవన విధానం దెబ్బతిన్నాయి.[ఆధారం చూపాలి]
కర్బీ ప్రజలు అత్యధికశాతం మానవ పేదరికం సూచిక విలువను 33.52 గా కలిగి ఉన్నారు. ఈ తెగ ప్రజలు మానవ పేదరికంలో అత్యధిక సంఖ్యలో ఉన్నట్లు సూచిస్తుంది. (అస్సాం మానవ అభివృద్ధి నివేదిక, 2003).
ఇవి కూడా చూడండి
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ "Census of India Website : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India".
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Bori, Kamala Kanta (2012). Oral narratives of the Karbis an analytical study (PhD thesis). Gauhati University. hdl:10603/115233.
- ↑ "Karbi Tribes in Assam,Regional Karbi Tribes,Assam Karbi Tribes". Archived from the original on 12 జూన్ 2018. Retrieved 20 డిసెంబరు 2019.
- ↑ http://multitree.org/codes/mjw.html
- ↑ Ethnologue profile
- ↑ Meaning of Mikir « Karbis Of Assam
- ↑ Karbi Anglong District At A Glance
- ↑ Hanse, H.M. (2007). Traditional Dwelling Process of Karbis. In P.C. Patniak & D.Borah (Eds), Tribes of India: Identity, Culture, and Lore (pp.61-79) Guwahati: Angik Prakashan
- ↑ Phangcho, P.C. (2003). The Karbis of North-East India. Guwahati: AngGik Prakashan.
- ↑ Terang C (2007). "Festival and Beliefs of the Karbi Tribe". In Patnaik PC, Borah D (eds.). Tribes of India: Identity, Culture, and Lore (Special Focus on the Karbis of Assam). Guwahati: Angik Prakashan.
- ↑ Teron, D. (2011). Karbi Studies (Vol-2). Guwahati: Assam Book Hive.
- ↑ Mishra, S.S. and R.P. Athparia.(1995). Impact of Urbanization on the Karbis of Assam. In J.B. Ganguly (Ed.), Urbanization and Development in North-East India: Trends and Policy Implications (pp.199-205). New Delhi: Deep & Deep.
వెలుపలి లికులు
మార్చు- Karbi-Anglong district information Archived 2012-03-15 at the Wayback Machine
- More information on Karbis of Assam
- Ethnography of Karbis
- Ethnologue profile, old profile [1]
- MEETING THE THREAT OF CONVERSION: The Emerging Healthy Trends
- Indian Catholic, Christian leaders gather warring ethnic groups for peace
- The Mikirs, a cultural treatise by Edward Stack, Indian Civil Service, 1908, at Project Gutenberg
మూస:Tribes of Arunachal Pradesh మూస:Scheduled tribes of India మూస:Hill tribes of Northeast India