కున్వర్ సింగ్
కున్వర్ సింగ్ (1777 - ఏప్రిల్ 26, 1858) 1857 తిరుగుబాటు ఉద్యమ నాయకుడు. బీహార్ రాష్ట్రం భోజ్పూర్ జిల్లా జగ్దీశ్పూర్ లోని రాజ కుటుంబానికి చెందినవాడు. 80 సంవత్సరాల వయసులో బ్రిటీష్ వారి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాన్ని నడిపించాడు. ఈయన బీహార్ రాష్ట్రంలో బ్రిటీష్ వ్యతిరేక ఉద్యమ పోరాటానికి ప్రధాన నిర్వాహకుడు అవడంతో ఈయన్ను వీర్ కున్వర్ సింగ్ అని పిలుస్తారు.
| కున్వర్ సింగ్ | |
|---|---|
 కున్వర్ సింగ్ సుమారు 1858[1] | |
| Maharaja of Jagdispur | |
| Predecessor | Shabzada Singh |
| Successor | Babu Amar Singh |
| జననం | 1777 జగ్దీస్‌పూర్, బీహార్ |
| మరణం | 1858 ఏప్రిల్ 26 (వయసు 80–81) జగ్దీస్‌పూర్, బీహార్ |
| తండ్రి | రాజా షాబ్జాడ సింగ్ |
| తల్లి | రాణి పంచ్రాతన్ కున్వారీ దేవి సింగ్ |
జననం
మార్చుకున్వర్ సింగ్ 1777లో రాజా షాబ్జాడ సింగ్, రాణి పంచ్రాతన్ కున్వారీ దేవి సింగ్ దంపతులకు బీహార్ రాష్ట్రంలోని జగ్దీస్‌పూర్ గ్రామంలో జన్మించాడు. ఇతను ఉజ్జయిని రాజపుత్ర వంశానికి చెందినవాడు.[2][3][4]
వివాహం
మార్చుమేవాడ్ రాజు యొక్క మహారాణా ప్రతాప్ వారసుడు బీహార్ లోని గయా జిల్లాకు చెందిన ధనవంతుడైన జమిందార్ రాజా ఫతే నారాయణ్ సింగ్ కుమార్తెతో కున్వర్ సింగ్ వివాహం జరిగింది.
ఉద్యమంలో
మార్చు1857 నాటి భారతీయ తిరుగుబాటులో భాగంగా బీహార్ జరిగిన ఉద్యమానికి సింగ్ నాయకత్వం వహించాడు. ఆ సమయంలో అతని వయసు 80 సంవత్సరాలు. అంతుచిక్కని వ్యూహాలతో బ్రిటీష్ దళాలను దాదాపు ఒక సంవత్సరంపాటు ఎదుర్కొన్నాడు.[5]
పడవలో గంగా నదిని దాటుతున్న సమయంలో షూట్ చేయటంవల్ల సింగ్ ఎడమ మణికట్టుకు బుల్లెట్ తగిలి, చేయిపనిచేయలేదు. వెంటనే తన కత్తితో ఎడమచేయిని మోచేతి దగ్గర కత్తిరించి, గంగలో వేశాడు. 1857 డిసెంబరులో తన పూర్వీకుల గ్రామం వదిలి లక్నోకు చేరుకున్న సింగ్ 1858, మార్చిలో అజమ్గఢ్ ను ఆక్రమించాడు. ఆ ప్రాంతాన్ని కూడా విడిచిపెట్టి, తన ఇంటికి వెళ్ళాడు. ఏప్రిల్ 23న జగదీశ్పూర్ సమీపంలో జరిగిన యుద్ధంలో విజయం సాధించాడు.
గుర్తింపులు
మార్చు- భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ఆయన చేసిన త్యాగాన్ని గుర్తిస్తూ 1966, ఏప్రిల్ 23న స్మారక తపాలాబిళ్ళ విడుదలచేయబడింది.[7]
- బీహార్ ప్రభుత్వం అర్రాలో 1992లో వీర్ కున్వర్ సింగ్ విశ్వవిద్యాలయంను స్థాపించింది.[8]
మరణం
మార్చు1858, ఏప్రిల్ 23న జగదీశ్పూర్ సమీపంలో జరిగిన తన చివరి యుద్ధంలో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ నియంత్రణలోవున్న దళాలపై తిరుగుబాటుచేసి, బ్రిటీష్ సైన్యాన్ని ఎదురించి, జగదీష్పూర్ కోటలో జెండాను ఎగురవేశాడు. అదేరోజు రాజభవనానికి వచ్చిన కున్వర్ సింగ్ 1858, ఏప్రిల్ 26న మరణించాడు.[5]
మూలాలు
మార్చు- ↑ Martin, Robert Montgomery; Roberts, Emma (1858). The Indian empire : its history, topography, government, finance, commerce, and staple products : with a full account of the mutiny of the native troops ... Vol. 1. London ; New York : London Print. and Pub. Co.
- ↑ https://books.google.co.uk/books?id=SrdiVPsFRYIC&pg=PA168&dq=kunwar+singh+ujjainiya&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiHhbfXg-jbAhUBShQKHV4nBlMQ6wEIKTAB#v=onepage&q=kunwar%20singh%20ujjainiya&f=false
- ↑ https://books.google.co.uk/books?id=NIv1afyxwSkC&q=kunwar+singh+ujjainiya&dq=kunwar+singh+ujjainiya&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwilqeH6g-jbAhWD7BQKHaJWAR4Q6AEILjAC
- ↑ Paul, E. Jaiwant (2011). The Greased Cartridge: The Heroes and Villains of 1857-58 (in ఇంగ్లీష్). Chapter: Kunwar Singh: Roli Books Private Limited. ISBN 9789351940104.
- ↑ 5.0 5.1 Sarala, Śrīkr̥shṇa (1999). Indian Revolutionaries: A Comprehensive Study, 1957-1961, Volume 1. Bihar: Prabhat Prakashan. p. 73. ISBN 978-81-87100-16-4.
- ↑ "Nana Sahib, Rani of Jhansi, Koer Singh and Baji Bai of Gwalior, 1857, National Army Museum, London". collection.nam.ac.uk (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 16 August 2018.
- ↑ Stamp at Indiapost Archived 2019-01-23 at the Wayback Machine. Indianpost.com (1966-04-23). Retrieved on 16 August 2018
- ↑ Veer Kunwar Singh University Archived 29 జూన్ 2011 at the Wayback Machine. Vksu-ara.org (1992-10-22).Retrieved on 16 August 2018
