కెప్లర్ గ్రహ గమన నియమాలు

భూ కేంద్రక సిద్ధాంతం, సూర్యకేంద్రక సిద్ధాంతముల ఆమోద యోగ్యతల మధ్య తలెత్తిన భేదాభిప్రాయాల పర్యవసానంగా ఖగోళ శాస్త్ర పరిశీలనలు అన్ని కచ్చితంగా లెక్కించాల్సి వచ్చింది. ఆ పరిశీలనల ఫలితాలను బట్టి టైకోబ్రాహి అను ప్రఖ్యాత ఖగోళ శాస్త్రవేత్త సూర్య కేంద్రక సిద్ధాంతమే సరైనదని వివరించాడు. దూర దర్శినులు లాంటి ఆధునిక పరికరాలేమీ లేని ఆ కాలంలో ఈయన ఖచ్చితమయిన వివరాలు కనుగొన్నాడు. టైకోబ్రాహీ పరిశోధనల ఫలితాలను అతని శిష్యుడైనటువంటి జోహాన్స్ కెప్లర్ సా.శ. 1619 వ సంవత్సరంలో సూర్య కేంద్రక సిద్ధాంతానికీ కచ్చితంగా సరిపోయే విధంగా గ్రహాల చలనాలకు సంబంధించిన కొన్ని భావనలు చేశాడు. ఆ భావనలే కెప్లర్ గ్రహ గమన నియమాలు (Kepler's laws of planetary motion) గా ఈనాటికీ అనువర్తిస్తున్నాయి.

పటంలో మూడు నియమాలను వివరించడం జరిగింది.
(1) రెండు గ్రహముల దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలలో తిగుగుతుంటే మొదటి గ్రహం యొక్క నాభులు, రెండవ గ్రహం యొక్క నాభులు ƒ₁, ƒ₂, ƒ₁, ƒ₃ అయితే వాటిలో ఒక నాభి ƒ₁ వద్ద సూర్యుడు ఉంటాడు.
(2) రంగువేయబదిన సెక్టర్లు A₁, A₂లు సమాన కాలవ్యవధులలో సమాన వైశాల్యములు పొందుతుంది. అనగా A₁ వైశాల్యం యేర్పడుటకు కాలం A₂ వైశాల్యం యేర్పడుటకు కాలం సమానం, వాటి వైశాల్యములు సమానం.
(3) మొదటి గ్రహం, రెండవ గ్రహం యొక్క పరిభ్రమణ కాలముల నిష్పత్తి a₁^3/2 : a₂^3/2.

ఖగోళ శాస్త్రములో కెప్లర్ మూడు గ్రహ గమన నియమములను ప్రతిపాదించడం జరిగింది. కెప్లర్ నియమము ప్రకారం గ్రహములు సూర్యుని చుట్టూ దీర్ఘ వృత్తాకార కక్ష్యలలో తిరుగు తుంటాయి.

గ్రహ గమన నియమాలు

1. ప్రతి గ్రహము దీర్ఘ వృత్తాకార కక్ష్యలో తిరుగుతుంది. దీర్ఘ వృత్తం యొక్క రెండు నాభులలో ఏదో ఒక స్థానములో సూర్యుడు ఉంటాడు.
2. దీర్ఘవృత్తాకార మార్గంలో తిరిగే గ్రహమునకు సూర్యునికి కలిపే రేఖ సమాన కాల వ్యవధులలో సమాన వైశాల్యములను యేర్పరుస్తుంది..
3. గ్రహము యొక్క పరిభ్రమణ కాల వర్గం దీర్ఘవృత్తం యొక్క దీర్ఘాక్షం యొక్క ఘనమునకు అనులోమాను పాతంలో ఉండును.

ఇవి కూడా చూడండి

• కెప్లర్ సమీకరణము