కౌస్తుభం (సంస్కృతం: कौस्तुभ :) అనేది ఒక దైవిక ఆభరణం లేదా "మణి" లేదా "రత్నం", ఇది క్షీరసాగరంలో నివసించే విష్ణువు ఆధీనంలో ఉంది . దీనిని హిందూ మత గ్రంథాలలో అత్యంత విలువైన రత్నం అని నమ్ముతారు. దేవాసురులు అమృతముకోసం క్షీరసాగర మథనంజరిపినప్పుడు పుట్టిన అనర్ఘ రత్నాములలో పుట్టిన అమూల్యమైన మాణిక్యం. దీనిని సముద్రుడు విష్ణువుకు లక్ష్మీదేవితోపాటు సమర్పిస్తాడు.[1]

క్షీర సాగర మథనంలో ఉధ్బవించిన అనర్ఘ రత్నాములలో కౌస్తుభ మణి ఒకటి.

పురాణ గాథ

మార్చు

హిందూ పురాణాలలో, దేవతలు, అసురులు అమృత (దేవనగరి - अमृत) ను పొందడానికి "క్షీర సాగర మథనం" చేస్తారు. ఈ ప్రక్రియలో, పద్నాలుగు రకాల ఆభరణాలు (రత్నాలు) సముద్రం నుండి ఉద్భవించాయి. ఉద్భవించిన నాల్గవ రత్నాన్ని కౌస్తుభం అంటారు. ఇది దాని ప్రకాశవంతంగా ప్రకాశించే లక్షణంతో స్వచ్ఛమైన చైతన్యాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ "మణి" తేజస్సు, వైభవాన్ని విశ్వంలో తప్ప మరెవరూ నిర్వహించలేరని శివుడు చెప్పాడు, ఎందుకంటే దానిని తీసుకువెళ్ళాలనే దురాశ కలిగిన వారిని భ్రష్టుపట్టిస్తుంది.

మూలాలు

మార్చు
  1. "Kaustubha Mani:". Archived from the original on 2020-01-30.