వికీపీడియా

గర్భనియంత్రణ

గర్భనిరోధకం, సంతానోత్పత్తి నియంత్రణ, అని కూడా పిలువబడే కుటుంబ నియంత్రణ గర్భమును నిరోధించడానికి ఉపయోగించే పద్ధతి లేదా సాధనం.[1] గర్బం ధరించకుండా ప్రణాళిక వేసి, సరైన గర్భనియంత్రణ పద్ధతిని ఉపయోగించటాన్ని కుటుంబ నియంత్రణ అని పిలుస్తారు.[2][3] పురాతన కాలం నుండి గర్భనియంత్రణ పద్ధతులు ఉపయోగించబడ్డాయి, కానీ సమర్థవంతమైన, సురక్షితమైన పద్ధతులు 20వ శతాబ్దంలో మాత్రమే అందుబాటులోకి వచ్చాయి.[4] కొన్ని సంస్కృతులు గర్భనియంత్రణ విధానాలను పరిమితం చేస్తాయి లేదా నిరుత్సాహపరుస్తాయి. ఎందుకంటే ఇది నైతికంగా, మతపరంగా లేదా రాజకీయంగా అవాంఛనీయమని అవి భావిస్తాయి.[4]

గర్భనియంత్రణ
Intervention
Package of birth control pills
గర్భనియంత్రణ మాత్రలప్యాకేజీ
MeSHD003267

పద్ధతులు

మార్చు

పురుషులలో వేసెక్టమీ ద్వారా స్టెరిలైజేషన్, మహిళలలో నాళాన్ని ముడివేయటం,గర్భాశయ పరికరములు (ఐయుడిలు),లోపల అమర్చే గర్భనిరోధకం అనేవి గర్భనియంత్రణ యొక్క అత్యంత సమర్థవంతమైన పద్ధతులుగా ఉన్నాయి. నోటి మాత్రలు,పట్టీలు, యోని రింగులు, ‌ఇంజక్షన్లతో సహా అనేక హార్మోన్ ఆధారిత పద్ధతులు తరువాత ఇవి వాడబడతాయి. కండోమ్‌లు, డయాఫ్రమ్లు, గర్భనిరోధక స్పాంజిలు,సంతానోత్పత్తి అవగాహన పద్ధతులు వంటి భౌతిక అడ్డంకుల వంటి తక్కువ సమర్థవంతమైన పద్ధతులు ఉన్నాయి.తక్కువ ప్రభావవంతమైన పద్ధతులలో స్పెర్మిసైడ్లు , స్కలనం ముందు పురుషుని ఉపసంహరణ పద్ధతి ఉన్నాయి. అత్యంత ప్రభావవంతంగా స్టెరిలైజేషన్ ఉన్నప్పటికీ, సాధారణంగా ఇది తిరిగి పునరోత్పత్తి స్థాయికి తీసుకురాలేదు; ఇతర పద్ధతులన్నీ ఆపేసిన వెను వెంటనే అవి పునరోత్పత్తి స్థాయికి తీసుకు వచ్చేవిగా ఉన్నాయి.[5] లైంగికంగా సంక్రమించే ఇన్ఫెక్షన్‌లను నివారించడానికి పురుష లేదా మహిళా కండోమ్‌లతో కూడిన సురక్షిత సెక్స్ కూడా సహాయపడుతుంది.[6][7] సురక్షితం కాని సెక్స్ జరిపిన కొన్ని రోజుల తరువాత అత్యవసర కుటుంబ నియంత్రణనిరోధించవచ్చు.[8] కొంతమంది అంటే కుటుంబ నియంత్రణ విధానం లాగా సెక్సుని పొందరు, కానీ సమ్మతి లేని కారణంగా కుటుంబ నియంత్రణ విద్య లేకుండా సంభోగం జరిగినప్పుడుసంయమనం-మాత్రమే లైంగిక విద్య అనేది కౌమారుల యొక్క గర్భాలను పెంచవచ్చు.[9][10]

కౌమారుల గర్భాలు పేలవమైన ఫలితాలతో కూడి అధిక ప్రమాదాలతో ఉంటాయి. ఈ వయస్సులో అవాంఛిత గర్భధారణ రేటును సమగ్ర లైంగిక విద్య , గర్భనియంత్రణకు ప్రాప్యత అనేది తగ్గిస్తుంది.[11][12] అన్ని రకాల గర్భనియంత్రణ పద్ధతులను యువత ఉపయోగిస్తుండగా[13].కౌమార గర్భాల రేటును తగ్గించటంలో దీర్ఘకాలానికి సమర్థవంతమైన కుటుంబ నియంత్రణ అంటే ఇంప్లాంట్లు, ఐయుడిలు లేదా యోని రింగులు వంటివి ప్రత్యేక ప్రయోజనాన్ని కలిగి ఉన్నాయి.[12] ఒక బిడ్డను ప్రసవించిన తరువాత, ప్రత్యేకంగా పాలివ్వని మహిళ నాలుగు నుండి ఆరు వారాలలో మళ్లీ గర్భవతి అవ్వవచ్చు. గర్భనియంత్రణ యొక్క కొన్ని పద్ధతులు బిడ్డ జననం తరువాత వెంటనే ప్రారంభమవుతాయి, మరికొన్నింటికి ఆరు నెలల సమయం అవసరం అవుతుంది. పాలిచ్చే మహిళలలో, నోటి జనన నియంత్రణ మాత్రల కలయిక కన్నా ప్రోజస్టిన్ మాత్రమే.-పద్ధతులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది.

మెనోపాజుకు చేరుకున్న మహిళలలో,ఆఖరి బహిష్టు తరువాత ఒక సంవత్సరం వరకు గర్భనియంత్రణను కొనసాగించాలని సిఫార్సు చేయబడింది.[13]

అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో·గర్భాన్ని నివారించాలని కోరుకునే సుమారు 222 మిలియన్, మహిళలు ఆధునిక కుటుంబ నియంత్రణ పద్ధతిని ఉపయోగించటం లేదు.[14][15] అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో కుటుంబ నియంత్రణ వినియోగం ద్వారా గర్భధారణ సమయంలో లేదా ఆ తరువాత ప్రసూతి మరణాల సంఖ్య గర్భనియంత్రణ వల్ల 40% వరకు తగ్గింది (సుమారు 270,000 మరణాలు 2008లో నివారించబడ్డాయి), గర్భనియంత్రణ కోసం పూర్తి డిమాండ్‌కు చేరితే 70% వరకు నివారించబడతాయి.[16][17] గర్భాల మధ్య సమయాన్ని పొడిగించడం ద్వారా, వయోజన మహిళల ప్రసవాల ఫలితాలను, వారి పిల్లల మనుగడను గర్భనియంత్రణ మెరుగుపరుస్తుంది.[16] అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రపంచంలో మహిళల సంపాదనలో, ఆస్తులు, బరువు,, వారి పిల్లల విద్య, ఆరోగ్యం అన్నిటిని కుటుంబ నియంత్రణకు ఎక్కువ లభ్యత కలిగియుండటమనేది మెరుగుపరుస్తుంది.[18] తక్కువ ఆధారపడిన పిల్లలు, శ్రామిక శ్రమలో పాల్గొనే ఎక్కువమంది మహిళలు, అరుదైన వనరులను తక్కువగా ఉపయోగించటం కారణంగా కుటుంబ నియంత్రణ ఆర్థికవృద్ధిని పెంచుతుంది.[18][19]

మూలాలు

మార్చు
  1. ↑ "Definition of Birth control". MedicineNet. Archived from the original on 6 ఆగస్టు 2012. Retrieved 9 August 2012.
  2. ↑ Oxford English Dictionary. Oxford University Press. June 2012.
  3. ↑ World Health Organization (WHO). "Family planning". Health topics. World Health Organization (WHO).
  4. ↑ 4.0 4.1 Hanson, S.J.; Burke, Anne E. (21 December 2010). "Fertility control: contraception, sterilization, and abortion". In Hurt, K. Joseph; Guile, Matthew W.; Bienstock, Jessica L.; Fox, Harold E.; Wallach, Edward E. (eds.). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics (4th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. pp. 382–395. ISBN 978-1-60547-433-5.
  5. ↑ World Health Organization Department of Reproductive Health and Research (2011). Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration (PDF) (Rev. and Updated ed.). Geneva, Switzerland: WHO and Center for Communication Programs. ISBN 978-0-9788563-7-3.
  6. ↑ Taliaferro, L. A.; Sieving, R.; Brady, S. S.; Bearinger, L. H. (2011). "We have the evidence to enhance adolescent sexual and reproductive health--do we have the will?". Adolescent medicine: state of the art reviews. 22 (3): 521–543, xii. PMID 22423463.
  7. ↑ Chin, H. B.; Sipe, T. A.; Elder, R.; Mercer, S. L.; Chattopadhyay, S. K.; Jacob, V.; Wethington, H. R.; Kirby, D.; Elliston, D. B. (2012). "The Effectiveness of Group-Based Comprehensive Risk-Reduction and Abstinence Education Interventions to Prevent or Reduce the Risk of Adolescent Pregnancy, Human Immunodeficiency Virus, and Sexually Transmitted Infections". American Journal of Preventive Medicine. 42 (3): 272–294. doi:10.1016/j.amepre.2011.11.006. PMID 22341164. Archived from the original on 2020-01-02. Retrieved 2017-05-25.
  8. ↑ Gizzo, S; Fanelli, T; Di Gangi, S; Saccardi, C; Patrelli, TS; Zambon, A; Omar, A; D'Antona, D; Nardelli, GB (October 2012). "Nowadays which emergency contraception? Comparison between past and present: latest news in terms of clinical efficacy, side effects and contraindications". Gynecological endocrinology : the official journal of the International Society of Gynecological Endocrinology. 28 (10): 758–63. doi:10.3109/09513590.2012.662546. PMID 22390259.
  9. ↑ DiCenso A, Guyatt G, Willan A, Griffith L (June 2002). "Interventions to reduce unintended pregnancies among adolescents: systematic review of randomised controlled trials". BMJ. 324 (7351): 1426. doi:10.1136/bmj.324.7351.1426. PMC 115855. PMID 12065267.
  10. ↑ Duffy, K.; Lynch, D. A.; Santinelli, J. (2008). "Government Support for Abstinence-Only-Until-Marriage Education". Clinical Pharmacology & Therapeutics. 84 (6): 746–748. doi:10.1038/clpt.2008.188. PMID 18923389.
  11. ↑ Black, A. Y.; Fleming, N. A.; Rome, E. S. (2012). "Pregnancy in adolescents". Adolescent medicine: state of the art reviews. 23 (1): 123–138, xi. PMID 22764559.
  12. ↑ 12.0 12.1 Rowan, S. P.; Someshwar, J.; Murray, P. (2012). "Contraception for primary care providers". Adolescent medicine: state of the art reviews. 23 (1): 95–110, x–xi. PMID 22764557.
  13. ↑ 13.0 13.1 World Health Organization Department of Reproductive Health and Research (2011). Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration (PDF) (Rev. and Updated ed.). Geneva, Switzerland: WHO and Center for Communication Programs. pp. 260–300. ISBN 978-0-9788563-7-3.
  14. ↑ "Costs and Benefits of Contraceptive Services: Estimates for 2012" (pdf). United Nations Population Fund. June 2012. p. 1.
  15. ↑ Carr, B.; Gates, M. F.; Mitchell, A.; Shah, R. (2012). "Giving women the power to plan their families". The Lancet. 380 (9837): 80–82. doi:10.1016/S0140-6736(12)60905-2. PMID 22784540. Archived from the original on 2013-05-10. Retrieved 2017-05-25.
  16. ↑ 16.0 16.1 Cleland, J; Conde-Agudelo, A; Peterson, H; Ross, J; Tsui, A (Jul 14, 2012). "Contraception and health". Lancet. 380 (9837): 149–56. doi:10.1016/S0140-6736(12)60609-6. PMID 22784533.
  17. ↑ Ahmed, S.; Li, Q.; Liu, L.; Tsui, A. O. (2012). "Maternal deaths averted by contraceptive use: An analysis of 172 countries". The Lancet. 380 (9837): 111–125. doi:10.1016/S0140-6736(12)60478-4. PMID 22784531. Archived from the original on 2013-05-10. Retrieved 2017-05-25.
  18. ↑ 18.0 18.1 Canning, D.; Schultz, T. P. (2012). "The economic consequences of reproductive health and family planning". The Lancet. 380 (9837): 165–171. doi:10.1016/S0140-6736(12)60827-7. PMID 22784535. Archived from the original on 2013-06-02. Retrieved 2017-05-25.
  19. ↑ Van Braeckel, D.; Temmerman, M.; Roelens, K.; Degomme, O. (2012). "Slowing population growth for wellbeing and development". The Lancet. 380 (9837): 84–85. doi:10.1016/S0140-6736(12)60902-7. PMID 22784542. Archived from the original on 2013-05-10. Retrieved 2017-05-25.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=గర్భనియంత్రణ&oldid=3974847" నుండి వెలికితీశారు