చెన్నకేశవ దేవాలయం (బేలూరు)
బేలూరులోని చెన్నకేశవ ఆలయంను బేలూరు విజయనారాయణ ఆలయం అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది భారతదేశంలోని కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని హసన్ జిల్లాలో 12వ శతాబ్దపు హిందూ దేవాలయం. ఇది 1117 CEలో విష్ణువర్ధన రాజుచే ప్రారంభించబడింది. బేలూర్‌లోని యాగాచి నది ఒడ్డున ఉన్న ఈCC ప్రాంతాన్ని వేలాపురా అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది ప్రారంభ హోయసల సామ్రాజ్య రాజధాని. ఈ ఆలయం నిర్మాణంను మూడు తరాలకు పైగా నిర్మించారు. పూర్తి చేయడానికి 103 సంవత్సరాలు పట్టింది. ఇది యుద్ధాల సమయంలో పదేపదే పాడైపోయింది, ధ్వంసంచేయబడింది. తర్వాత పదేపదే పునర్నిర్మించబడింది, మరమ్మత్తు చేయబడింది. ఇది హాసన్ నగరానికి 35 కిమీ.ల దూరంలో, బెంగళూరు నుండి 200 కిమీ దూరంలో ఉంది.[1]
| చెన్నకేశవ దేవాలయం | |
|---|---|
 బేలూరులోని చెన్నకేశవ ఆలయ ప్రవేశ గోపురం, ప్రాంగణం | |
  Location in Karnataka  చెన్నకేశవ దేవాలయం (బేలూరు) (Karnataka) | |
| భౌగోళికం | |
| భౌగోళికాంశాలు | 13°09′47″N 75°51′38″E / 13.162930°N 75.860593°E |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | కర్ణాటక |
| జిల్లా | హస్సన్ జిల్లా |
| స్థలం | బేలూరు |
| ప్రదేశం | కర్ణాటక, భారతదేశం |
| సంస్కృతి | |
| దైవం | విష్ణువు |
| వాస్తుశైలి | |
| నిర్మాణ శైలులు | హొయసల సామ్రాజ్యం |
| చరిత్ర, నిర్వహణ | |
| నిర్మించిన తేదీ | 12వ శతాబ్దం |
| సృష్టికర్త | హోయసల విష్ణువర్ధన |
ప్రాముఖ్యత మార్చు
చెన్నకేశవ హిందూ దేవుడు విష్ణువు ఒక రూపం. ఈ ఆలయం విష్ణువుకు అంకితం చేయబడింది. క్రియాశీల హిందూ దేవాలయంగా ఉంది. ఇది మధ్యయుగ హిందూ గ్రంథాలలో భక్తిపూర్వకంగా వర్ణించబడింది, వైష్ణవ మతంలో ఒక ముఖ్యమైన తీర్థయాత్రగా మిగిలిపోయింది. ఈ ఆలయం దాని వాస్తుశిల్పం, శిల్పాలు, రిలీఫ్‌లు, ఫ్రైజ్‌లతో పాటు ఐకానోగ్రఫీ, శాసనాలు, చరిత్రకు విశేషమైనది. ఆలయ కళాకృతిలో 12వ శతాబ్దంలోని లౌకిక జీవిత దృశ్యాలు, నృత్యకారులు, సంగీతకారులు, అలాగే రామాయణం, మహాభారతం పురాణాల వంటి హిందూ గ్రంథాలను అనేక రకాలుగా చిత్రీకరించారు. ఇది వైష్ణవ దేవాలయం, ఇది శైవ మతం, శక్తి మతం నుండి అనేక ఇతివృత్తాలను కలిగి ఉంటుంది, అలాగే జైనమతం నుండి ఒక జినా, బౌద్ధమతం నుండి బుద్ధుని చిత్రాలను కలిగి ఉంటుంది. చెన్నకేశవ దేవాలయం 12వ శతాబ్దపు దక్షిణ భారతదేశం, హొయసల సామ్రాజ్య పాలనలో కళాత్మక, సాంస్కృతిక, వేదాంత దృక్కోణాలకు సాక్ష్యంగా ఉంది.[2]
గుర్తింపు మార్చు
బేలూర్ ఆలయ సముదాయంతో పాటు సమీపంలోని హళేబీడులోని హిందూ, జైన దేవాలయాలు యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాల క్రింద జాబితా చేయబడాలని ప్రతిపాదించబడ్డాయి.[3]
మూలాలు మార్చు
- ↑ Permanent Delegation of India to UNESCO (2014), Sacred Ensembles of the Hoysala, UNESCO
- ↑ Winifred Holmes (1938). C.P. Snow (ed.). Discovery: Mysore's Medieval Sculpture. Cambridge University Press. p. 85.
- ↑ James C. Harle (1994). The Art and Architecture of the Indian Subcontinent. Yale University Press. pp. 261–267. ISBN 978-0-300-06217-5.