డాల్ఫిన్ నేచర్ కన్జర్వేషన్ సొసైటీ
డాల్ఫిన్ నేచర్ కన్జర్వేషన్ సొసైటీ ( DNCS ) భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని విశాఖపట్నంలో ఉన్న ఒక రిజిస్టర్డ్ (నెం. 507/2001) స్వచ్ఛంద పర్యావరణ లాభాపేక్షలేని, ప్రభుత్వేతర సంస్థ (NGO). ప్రకృతి పరిరక్షణ, పర్యావరణ పరిరక్షణ, పరిశోధన, విద్య, అవగాహనకు కట్టుబడి ఉంది. 2001 మార్చి 5న డాక్టర్ మంథా రామ మూర్తి, డాక్టర్ మంగతాయ్ లు ఈ సొసైటీని స్థాపించారు, వీరు గతంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ లో, ముఖ్యంగా విశాఖపట్నంలో అనేక ప్రకృతి సంరక్షణ కార్యక్రమాలను ప్రారంభించారు. ఈ సంస్థ కార్యకలాపాలు ప్రజలలో, ముఖ్యంగా యువతలో ప్రకృతి పట్ల, పరిరక్షణ పట్ల ప్రేమను పెంపొందించడానికి ఉద్దేశించినవి. సమాజం గుర్తించదగిన పరిశోధన, డాక్యుమెంటేషన్, సంరక్షణ, అవగాహన ప్రచారాలలో ఆలివ్-రిడ్లీ సముద్ర తాబేళ్లు, విశాఖపట్నం తీరంలోని అంతర రాతి తీర జంతుజాలం, వృక్షజాలం, తూర్పు కనుమల సీతాకోక చిలుకలు పాల్గొన్నాయి. విశాఖపట్నంలోని బయోడైవర్సిటీ పార్కు అభివృద్ధి, నిర్వహణ ఈ సొసైటీ ప్రధాన ప్రాజెక్టు.
పూర్వగామి: పెంగ్విన్ నేచర్ క్లబ్ (WWF-ఇండియా)
మార్చు1987లో డబ్ల్యూడబ్ల్యూఎఫ్-ఇండియాకు అనుబంధంగా బీవీకే కళాశాలలో (ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం, విశాఖపట్నంలో భాగం) పెంగ్విన్ నేచర్ క్లబ్ అనే పర్యావరణ సంస్థ ఏర్పడింది. దశాబ్దానికి పైగా ఈ సంస్థ ప్రకృతి పరిరక్షణ, పర్యావరణ పరిరక్షణ కార్యక్రమాల్లో నిమగ్నమైంది. దాని కార్యకలాపాలను విస్తరించడానికి, ఈ సంస్థ 2001 లో డాల్ఫిన్ నేచర్ కన్జర్వేషన్ సొసైటీగా పేరు మార్చబడింది, ప్రజా, విద్యార్థి సభ్యత్వాన్ని అనుమతించింది. [1]
గుర్తించదగిన కార్యక్రమాలు
మార్చుఅవగాహన ప్రచారాలు
మార్చుసొసైటీ వివిధ విద్యా ప్రకృతి పరిరక్షణ, పర్యావరణ పరిరక్షణ కార్యకలాపాలు, ప్రచారాలను నిర్వహించింది. పాముల గురించి అపోహలు, అపోహలను తొలగించడానికి ఉద్దేశించిన ఒక ప్రచారం ఒక ముఖ్యమైన ఉదాహరణ. చాలా పాములు విషపూరితమైనవి కావని, ఎలుకల జనాభాను నియంత్రించడం ద్వారా పర్యావరణ వ్యవస్థలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయని చెప్పారు. ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ స్నేక్స్ సొసైటీ, హైదరాబాద్ సహకారంతో విశాఖపట్నంలోని పాఠశాలలు, కళాశాలల్లో లైవ్ స్నేక్ అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహించింది. [2]సన్నని ప్లాస్టిక్ క్యారీ బ్యాగుల వాడకానికి వ్యతిరేకంగా ప్రచారాలు, సరైన జంతుప్రదర్శనశాల సందర్శన ప్రోటోకాల్ గురించి సందర్శకులకు అవగాహన కల్పించడానికి ఉద్దేశించిన జూ పెట్రోలింగ్ బృందాలు, వన్యప్రాణుల సంరక్షణ ప్రాజెక్టులు, చెట్ల పెంపకం ప్రాజెక్టులు, "సేవ్ మా బీచ్లు" కాలుష్య వ్యతిరేక ప్రచారాలు ఇతర ముఖ్యమైన కార్యకలాపాలు.
సర్వే, పరిశోధన కార్యక్రమాలు
మార్చుఆలివ్ రిడ్లీ సముద్ర తాబేలు
మార్చుఆలివ్ రిడ్లీ సముద్ర తాబేళ్లు వాటి వలసలకు, "అరిబాడా" అని పిలువబడే ప్రత్యేకమైన సామూహిక గూడు సంఘటనలకు బాగా ప్రసిద్ది చెందాయి, వేలాది ఆడవి గుడ్లు పెట్టడానికి ఒకే బీచ్లో గుమిగూడుతాయి. కాలక్రమేణా తాబేళ్ల సంఖ్య తగ్గుతోంది. ఐయుసిఎన్ రెడ్ లిస్ట్ ద్వారా ఈ జాతి హానికరమైనదిగా పరిగణించబడింది.[3] [4] [5]
ఆంధ్రప్రదేశ్ ఈశాన్య తీరంలో (ఉత్తరాన అన్నవరం నుండి దక్షిణాన పూడిమడక వరకు), విశాఖపట్నం తీరంలో, ముఖ్యంగా, సొసైటీ జాతులపై పరిశోధన చేయడానికి సర్వే, డాక్యుమెంటేషన్ కార్యక్రమాలను ఉపయోగించింది. ఈ పరిశోధనలో జనవరి నుండి మార్చి వరకు అడపాదడపా గూడు ఏర్పడుతుందని, కాలక్రమేణా ఆడవారిలో మరణాల రేటు పెరిగిందని కనుగొన్నారు. యాంత్రిక పడవలు నిర్వహించే గిల్, ట్రాల్ ఫిషింగ్ వలలలో వయోజన తాబేళ్లను యాదృచ్ఛికంగా బంధించడమే దీనికి ప్రధాన కారణం. సముద్రతీరం వెంబడి కృత్రిమ వెలుతురు, ఇసుక తవ్వకాలు, దేశీయ మురుగునీరు, రసాయనాలు, చమురు, ప్లాస్టిక్లు, భవన శిథిలాల ద్వారా కాలుష్యం, బీచ్లలో విదేశీ వృక్షజాలం నాటడం ఇతర కారణాలు. గుడ్లు, మాంసాన్ని మనుషులు వేటాడటం, కాకులు, గాలిపటాలు, సీగల్స్, అడవి కుక్కలు గుడ్లు పెట్టడం కూడా ఇందుకు దోహదం చేస్తున్నాయి.
జనాభా క్షీణతను నివారించే ప్రయత్నంలో, ముఖ్యమైన సంరక్షణ చర్యలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి, వీటిలో తీరానికి సమీపంలో యాంత్రిక చేపలు పట్టడం, సంతానోత్పత్తి, గూడు కట్టే సీజన్లలో గిల్ వలలు, తీర-సీన్, లైన్ల నిర్వహణ, ట్రాల్ వలలలో తాబేలు మినహాయింపు పరికరాల (టిఇడి) వాడకం, బీచ్ గస్తీ, బీచ్ సైడ్ నిర్మాణం, అభివృద్ధి కార్యకలాపాలను నిలిపివేయడం, అంతర్గత సంరక్షణను ప్రోత్సహించడం, మరిన్ని హేచరీల స్థాపన, మత్స్యకారులు, అటవీ అధికారులు, విద్యార్థులు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు, సాధారణ ప్రజలను లక్ష్యంగా చేసుకొని అవగాహన కార్యక్రమాలను సృష్టించడం. ఆలివ్ రిడ్లే సముద్ర తాబేలు సంరక్షణ ప్రాజెక్టులో అత్యంత ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు అనేక ప్రజా అవగాహన కార్యక్రమాలు; తాబేళ్ల నడక, చిత్రాలను ప్రదర్శించడం, పాఠశాలలు, కళాశాలలలో ప్రదర్శనలు, తాబేళ్లకు పండుగ పండుగలు తాబేళ్ల పట్ల ప్రజా ఆందోళనను పెంచడంలో ప్రభావవంతంగా ఉన్నాయి.
అంతరకాల రాతి తీర జంతుజాలం, వృక్షజాలం
మార్చుఇంటర్టిడల్ (లిట్టోరల్) జోన్ అనేది అధిక, తక్కువ ఆటుపోట్ల రేఖల మధ్య ఉన్న ప్రాంతం. విశాఖ ఇంటర్ టైడల్ జోన్ 70 మీటర్ల పొడవు, సగటున 25 మీటర్ల వెడల్పు ఉంటుంది. గంగవరం నుంచి భీమునిపట్నం వరకు సుమారు 25 నుంచి 30 కిలోమీటర్ల దూరం వరకు విస్తరించి ఉంది. ఈ మండలంలో వివిధ ఆకారాలలో పెద్ద బండరాళ్ళు, షింగిల్ బెడ్స్, రాక్ ప్లాట్ఫారమ్లు, రాక్ పూల్స్ ఉన్నాయి. అదనంగా, ఇది అతిచిన్న మైక్రోస్కోపిక్ ప్రోటోజోవాల నుండి స్పాంజ్లు, సినిడేరియన్లు, పాలికేట్స్, ఆర్థ్రోపోడ్స్, మొలస్కా, ఎకినోడెర్మ్స్, రాక్ పూల్ చేపలు, అనేక రకాల ఆల్గేల వరకు చాలా గొప్ప వైవిధ్యమైన జీవులను కలిగి ఉంది. ఈ అత్యంత విలక్షణమైన, అత్యంత అనుకూలమైన జంతుజాలం, వృక్షజాలం నీటి లభ్యత, ఉష్ణోగ్రత, లవణీయత వ్యత్యాసాలు, వేట, వేటాడే జంతువుల నుండి ఒత్తిళ్లు వంటి పర్యావరణ ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటాయి.[6]
ఈ సొసైటీ విశాఖ తీరంలోని జంతుజాలం, వృక్షజాలాన్ని డాక్యుమెంట్ చేసే పరిశోధన, సర్వే కార్యక్రమాలను నిర్వహించింది. 10 సంవత్సరాలలో, సొసైటీ సముద్ర బయోటాలో క్షీణతను గమనించింది, ముఖ్యంగా సముద్ర కుకుంబర్స్, చిటాన్లు, సముద్ర ఉర్చిన్లు, బులియా, జోవాంతస్ పడకలలో. ఈ క్షీణతకు ప్రధాన కారణాలు మానవ జోక్యం, కళాశాలలు, విశ్వవిద్యాలయాలు చట్టవిరుద్ధంగా నమూనాలను సేకరించడం, నీటి కాలుష్యం. తీరం వెంబడి అన్ని వనరుల నుంచి వెలువడే కాలుష్యాన్ని అరికట్టడం, అక్రమంగా నమూనాల సేకరణను నిరోధించడం, కొన్ని ప్రాంతాలను రక్షణ జోన్లుగా ప్రకటించడం, సముద్ర జీవవైవిధ్య వర్క్ షాపులు, ఎగ్జిబిషన్లు నిర్వహించడం ద్వారా విద్యార్థులు, ప్రజల్లో అవగాహన పెంచడం వంటి పరిరక్షణ పద్ధతులను సొసైటీ సిఫార్సు చేస్తోంది. [7] [8] [9] [10]
తూర్పు కనుమల సీతాకోకచిలుకలు
మార్చువిశాఖపట్నం జిల్లాలోని తూర్పు కనుమల అడవులు (చింతపల్లి, జికెవీధి, అనంతగిరి, పాడేరు, అరకు లోయ, సీలేరు), పట్టణ పరిసరాల్లో (తోటల కొండ, కంబాల కొండ, సింహాచలం కొండలు, ఇందిరాగాంధీ జూలాజికల్ పార్క్, ఆర్ సిడి బయోడైవర్సిటీ పార్కు) ఆరు కుటుంబాలకు చెందిన 100 జాతుల సీతాకోక చిలుకలను సొసైటీ నమోదు చేసింది. ఈ కుటుంబాలలో పాపిలియోనిడే (మింగెటెయిల్స్), పీరిడే (తెలుపు, పసుపు రంగులు), నింఫాలిడే (బ్రష్-ఫుట్ సీతాకోకచిలుకలు), లైకేనిడే, రియోడినిడే (మెటల్మార్క్స్ / పంచ్లు, జూడీలు) హెస్పెరిడే (కెప్టెన్లు) ఉన్నాయి.[11] [12] [13]
బయోడైవర్సిటీ పార్క్, విశాఖపట్నం సొసైటీ నిర్వహిస్తున్న ఎడ్యుకేషనల్ బొటానికల్ గార్డెన్. ఇక్కడ 2000 కంటే ఎక్కువ జాతుల మొక్కలు, వందలాది సీతాకోకచిలుక, పక్షి జాతులు ఉన్నాయి. విద్య, పరిశోధనల కోసం రోజూ వందలాది మంది విద్యార్థులు, పరిశోధకులు ఈ పార్కును సందర్శిస్తుంటారు.[14] [15]
అవార్డులు
మార్చు- ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రీన్ అవార్డ్స్ 2017 - APUG & BC 13-7-2018. [16]
- ఆంధ్రప్రదేశ్ బయోడైవర్సిటీ కన్జర్వర్ అవార్డు - 2018 APSBDB 22-5-2018.
- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ ఫీల్డ్ పబ్లిసిటీ, సమాచార & ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ, ప్రభుత్వం ద్వారా పర్యావరణ పరిరక్షణ కోసం రోలింగ్ షీల్డ్ (రాష్ట్ర స్థాయి). భారతదేశం, హైదరాబాద్.
- WWF-ఇండియా, హైదరాబాద్ రాష్ట్ర కార్యాలయం ద్వారా మిలీనియం-2000 ఉత్తమ ప్రకృతి క్లబ్.
- 2001లో విశాఖపట్నంలోని క్రుషి ఆర్థోపెడిక్ సొసైటీ ద్వారా ఉత్తమ పర్యావరణ సంఘం అవార్డు.
ఇవి కూడ చూడండి
మార్చుప్రస్తావనలు
మార్చు- ↑ Ganguly, Nivedita (18 July 2018). "In the kingdom of plants". Thehindu.com. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ Ganguly, Nivedita (10 April 2015). "Hurdles for turtles". Thehindu.com. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "Olive ridley Turtle : Scientific Name: Lepidochelys olivacea". Wwfindia.org. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "Important nesting habitats of olive ridley turtles Lepidochelys olivacea along the Andhra Pradesh coast of eastern India". Researchgate.net. October 2003. doi:10.1017/S0030605303000826. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ Upadhye, Aishwarya (3 April 2019). "Saving the Olive Ridleys of Visakhapatnam Coast". Thehindu.com.
- ↑ Ganguly, Nivedita (11 March 2010). "Rare marine species spotted on Vizag coast". Thehindu.com.
- ↑ "Wildlife enthusiasts enjoy first tide pooling tour at Rushikonda | Hyderabad News".
- ↑ "Call to protect beach marine ecosystem in Visakhapatnam". Thehindu.com. 13 January 2013. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "Learning experience with a difference". Thehindu.com. 12 November 2016. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "Oakridge organises field trip for students to RK Beach". The New Indian Express.
- ↑ Ganguly, Nivedita (17 August 2018). "Causing a flutter in Vizag". Thehindu.com. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ Susarla, Ramesh (21 February 2011). "Bio-diversity Park attracts many butterflies". Thehindu.com. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "Girls discover 25 new species of butterflies". 17 September 2014. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "A fascinating world of plant kingdom amid concrete jungle". Thehindu.com. 29 July 2017. Retrieved 16 November 2021.
- ↑ "The open air biology lab in Vizag". Yovizag.com. 12 January 2019.
- ↑ Ganguly, Nivedita (18 July 2018). "In the kingdom of plants". Thehindu.com.