పడుకున్న భంగిమలో ఉన్న బుద్ధుడు

పడుకున్న భంగిమలో ఉన్న బుద్ధుడు బౌద్ధమత కళలో చాలా ప్రాముఖ్యత ఉన్న ఆకృతి. ఈ ఆకృతిలో బుద్ధుడు నిద్రపోతున్నట్టు భూమికి వాలి, ఒక పక్కకు తిరిగి పడుకున్నట్టు ఉంటుంది. ఇది బుద్ధుని జీవితంలోని ఆఖరి రోజుల్లో ఆరోగ్యం విషమించినప్పుడు శరీరం వదిలివేసే(మహాపరినిర్వాణం) అవస్థకు ముందున్న పరిస్థితిని చూపిస్తుంది.^[1] ఈ ఆకృతిలో బుద్ధుడు తన కుడివైపుకి తిరిగి, కుడి చేతిని తల కింద ఆధారంగా చేసుకొని పడుకుని ఉంటాడు. బుద్ధుడి మరణం తరువాత, అతని అనుచరులు బుద్ధుడు శయనావస్థలో ఉన్న విగ్రహాన్ని రూపొందించాలని అనుకున్నారు.మొదటగా అలాంటి విగ్రహాన్ని వాట్ ఫొ లో తయారు చేసి, కాలక్రమేణా ఆగ్నేయ ఆసియాలోని అన్ని ప్రాంతాలలో ఈ భంగిమలో విగ్రహాలు ప్రతిష్ఠించడం ఒక పోకడగా మారింది.

మహాపరినిర్వాణం చెందిన బుద్ధుడు, గాంధార కళాచిత్రం, 2వ లేదా 3వ శతాబ్దం

గల్విహారలో పడుకున్న భంగిమలో ఉన్న బుద్ధుడు(శ్రీలంక, 12వ శతాబ్దం)

థాయి చిత్రకళలో

థాయి బౌద్ధ చిత్రకళలో పడుకున్న భంగిమలో ఉన్న బుద్ధుడు, బుద్ధుని జీవితానికి సంబంధించిన మూడు ఘట్టాలను గురించి అయి ఉండవచ్చు.

నిర్వాణ స్థితి (ปางปรินิพพาน; పాంగ్ పరి నిప్ఫన్)
అసురుడైన రాహుకు బోధ చేస్తున్న స్థితి (ปางโปรดอสุรินทราหู; పాంగ్ ప్రోడ్ అసురిన్ త్రా రాహు)
నిద్రా స్థ్తి (ปางทรงพระสุบิน; పాంగ్ సొంగ్ ఫ్రా సుబిన్)

కొన్ని ఉదాహరణలు

ఝాంగ్యె దేవాలయంలో నిద్రావస్థ బుద్ధుడు

హ్పొ విన్ గుహలలో నిద్రావస్థ బుద్ధుడు

కాంబోడియాలోని సంబొక్ పర్వతంపై బంగారు తాపడం చేసిన నిద్రావస్థ బుద్ధుడు^[2]

కంగోబిజి

బర్మా:

మవ్లమ్యైంగ్ లో ఉన్న విన్‌సీయిన్ తవ్యా బుద్ధుడు - 182.9 మీటర్లు (600 అ.)^[3]
మొనైవాలో ఉన్న థన్‌బొద్ధాయ్ పగోడా - 101 మీటర్లు (331 అ.)^[3]
బాగో లోని మైయతల్యౌంగ్ బుద్ధుడు - 82 మీటర్లు (269 అ.)^[3]
దవెయ్ లో ఉన్న లౌక తరహ్పు బుద్ధుడు - 73.6 మీటర్లు (241 అ.)^[3]
యాంగన్ లో ఉన్న చౌఖ్తత్గై బౌద్ధాలయం - 66 మీటర్లు (217 అ.)^[3]
బాగో లోని శ్వేతల్యౌంగ్ బుద్ధుడు - 54.8 మీటర్లు (180 అ.)^[3]
బాగన్ లోని మనూహా దేవాలయం
మొనైవా దగ్గర ఫొవింతౌంగ్

కాంబోడియా:

అంగ్ కోర్ వాట్ లోని బఫువాన్ లో పశ్చిమ భాగం
ఫ్నొం కులెన్ లో ఎడమ వైపుకు పడుకుని ఉన్న ఏకశిలా బుద్ధుడు
క్రేటీ ప్రావిన్స్ లో బంగారు తాపడం చేసిన బుద్ధుడు, సంబొక్ పర్వతం పై (కుడివైపుకు ఆని ఉన్న విగ్రహం)

చైనా