వికీపీడియా

భారతదేశంలో మహిళలు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి Wikipedia python library
చి clean up, replaced: రుగ్వేదం → ఋగ్వేదం using AWB
పంక్తి 8:
మహిళల పాత్ర గురించి ప్రత్యేకంగా చర్చించిన రచనలు చాలా తక్కువ; దీనికి ముఖ్యమైన మినహాయింపు
త్రయంబక యజ్వాన్ యొక్క ''స్త్రీధర్మపధ్ధతి'' , ఆయన [[తంజావూరు]]లో సుమారుగా 1730 కాలంలో అధికారిగా పని చేశారు. ఈ రచన అపస్తంబ సూత్ర సమయం నుంచి స్త్రీ ప్రవర్తన మీద ఆక్షేపణలను కూర్చింది (4వ శతాబ్దం BCE).<ref>
త్రియంబాక యజ్వన్ చే ది పెర్ఫెక్ట్ వైఫ్: ''స్త్రీధర్మపధ్ధతి'' (మహిళల బాధ్యత పై మార్గదర్శి) (ట్రాన్స్. జూలియా లెస్లీ), పెంగ్విన్ 1995 ISBN 0-14-043598-0.</ref> ప్రారంభ పాదం కింది విధంగా సాగుతుంది:
 
: ''ముఖ్యో ధర్మః స్మ్రితిషు విహితో భర్త్రు శుశ్రుషాణం హి'' :
పంక్తి 34:
|publisher=Vedam books
|isbn=81-7594-078-6
}}</ref> [[పతంజలి]] మరియు కాత్యాయనుడు వంటి ప్రాచీన భారత వ్యాకరణకర్తల యొక్క రచనలు వేదకాలపు<ref>అష్టాధ్యాయి కు వ్యాఖ్యానం 3.3.21 మరియు పతాంజలిచే 4.1.14 </ref><ref>కాత్యాయన చే ''వార్త్తిక'' , 125, 2477</ref> ఆరంభంలో మహిళలు చదువుకోనేవారని తెలుపుతున్నాయి, రుగ్వేద శ్లోకాలు ఆ సమయంలో మహిళలు యుక్తవయస్సులో [[పెళ్ళి]] చేసుకోనేవారని, వారికి వారి భర్తని ఎన్నుకొనే హక్కుని కలిగి ఉండేవారని తెలుపుతున్నాయి.<ref>R. C. మజుందార్ మరియు A. D. పుసల్కర్ (సంపాదకులు): ది హిస్టరీ అండ్ కల్చర్ అఫ్ ది ఇండియన్ పీపుల్. సంచిక I, ది వేదిక్ ఏజ్. బొంబాయి: భారతీయ విద్య భవన్ 1951, పే.394</ref> రుగ్వేదంఋగ్వేదం, ఉపనిషత్తుల వంటి గ్రంథాలు అనేక మహిళా, ముఖ్యంగా గార్గి మరియు మైత్రేయి వంటి, ఋషులు, ద్రష్టల గురించి తెలుపుతున్నాయి.<ref name="about_vedic_women">{{cite web
|title=Vedic Women: Loving, Learned, Lucky!
|url=http://hinduism.about.com/library/weekly/aa031601c.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref>
 
ప్రాచీన భారతంలో కొన్ని రాజ్యాలు ''నగరవధు'' ("పట్టణపు వధువు") వంటి సంప్రదాయాలను కలిగిఉండేవి. మహిళలు ''నగరవధు'' శీర్షికని గెలుచుకోవడానికి పోటీపడుతుండేవారు. [[ఆమ్రపాలి]] నగరవధుకి మంచి ఉదాహరణ.
పంక్తి 51:
|publisher=National Resource Center for Women
|accessdate=2006-12-24
}}</ref>
 
జైన మతం వంటి విప్లవాత్మక ఉద్యమాలు మహిళలని మతపరమైన కార్యక్రమాలకి అనుమతించినప్పటికీ, ఎక్కువగా మహిళలు నిర్బంధాన్ని మరియు ఆంక్షలను ఎదుర్కొన్నారు.<ref name="infochange_women"/> బాల్యవివాహా సంప్రదాయం సుమారుగా ఆరోవ శతాబ్దంలో ప్రారంభమయి ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.<ref name="kamat_medieval_karnataka">{{cite web
పంక్తి 63:
=== మధ్యయుగ కాలం ===
[[File:Jahan-ara.jpg|thumb|మొఘల్ రాజకుమారి జహనారా]]
మధ్యయుగ<ref name="vedam_towards_gendernrcw_history"/><ref name="nrcw_historyvedam_towards_gender"/> సమాజంలో మహిళల స్థాయి ఇంకా దిగజారింది, కొన్ని వర్గాలలో [[సతీసహగమనం|సతి]], [[బాల్య వివాహాలు]], విధవా పునర్వివాహాల నిషేధం వంటివి భారతదేశంలోని కొన్ని వర్గాల సామాజిక జీవనంలో భాగమయ్యాయి. భారత ఉపఖండంమీద ముస్లిం ఆక్రమణ భారతీయ సమాజంలో [[పరదా]] ఆచారాన్ని తెచ్చింది. రాజస్థాన్ రాజపుత్రులలో జౌహర్ ఆచారం ఉండేది. భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో [[దేవదాసీ]]లు లేదా ఆలయ స్త్రీలు లైంగికంగా వేధించబడేవారు. హిందూ క్షత్రియ రాజులలో బహుభార్యత్వం విస్తృత వ్యాప్తిలో ఉండేది.<ref name="kamat_medieval_karnataka"/> చాలా ముస్లిం కుటుంబాలలో మహిళలు జెనానా ప్రాంతాలకి మాత్రమే పరిమతమయ్యేవారు.
 
ఈ పరిస్థితుల మధ్య కూడా కొంత మంది మహిళలు రాజకీయ, సాహిత్య, విద్య మరియు మత రంగాలలో రాణించారు.<ref name="nrcw_history"/> [[రజియా సుల్తానా]] [[ఢిల్లీ]]ని పరిపాలించిన ఏకైక మహిళా చక్రవర్తి. [[గోండు]] రాణి దుర్గావతి పదిహేనేళ్ళు పరిపాలన సాగించింది, ఆమె మొఘల్ చక్రవర్తి [[అక్బర్]] సైన్యాధిపతి అసఫ్ ఖాన్‌తో జరిగిన 1564 యుద్ధంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. అక్బర్ యొక్క గొప్ప [[మొఘల్ సామ్రాజ్యం|మొఘల్]] సైన్యాన్ని 1590లో చాంద్ బీబీ ఎదుర్కొని అహ్మద్ నగర్‌ను రక్షించింది. జహంగీర్ భార్య [[నూర్జహాన్]] సార్వభౌమ అధికారాన్ని ప్రతిభావంతంగా చెలాయించి మొఘల్ మకుటం వెనుక ఉన్న నిజమైన శక్తిగా గుర్తింపబడింది. మొఘల్ యువరాణులు జహనరా మరియు జేబున్నిసాలు మంచి పేరున్న రచయిత్రులు, వీరు పరిపాలనా అధికారాన్ని కూడా ప్రభావితం చేశారు, [[ఛత్రపతి శివాజీ|శివాజీ]] తల్లి జియాబాయి యోధురాలిగా మరియు పాలకురాలిగా ఆమెకున్న సమర్థత వలన పాలక రాణిగా పరిగణించబడ్డారు. దక్షిణ భారతంలో చాలామంది మహిళలు గ్రామాలు, పట్టణాలు మరియు మండలాలను పాలించారు, అనేక సామాజిక మరియు మత సంస్థలకి ఆద్యులయ్యారు.<ref name="kamat_medieval_karnataka"/>
 
[[భక్తి]] ఉద్యమం మహిళల హోదాని తిరిగి నిలపడానికి ప్రయత్నించి కొన్ని రకాల అణిచివేతలను అడ్డుకుంది.<ref name="infochange_women"/> [[మీరాబాయి]] అనే ఒక మహిళా సాధు కవయిత్రి భక్తి ఉద్యమపు ముఖ్య వ్యక్తులలో ఒకరు. ఈ కాలపు ఇతర మహిళా సాధు-కవయిత్రులు [[అక్క మహాదేవి]], రామి జనాబాయి, లాల్ దేడ్. భక్తి హిందూ మతానికి మాత్రమే పరిమితమైనది, మహానుభవ్, వర్కారి ఇంకా అనేక ఇతర అంశాలు హిందూ మతంలోని నియమ ఉద్యమాలు, ఇవి స్త్రీ, పురుషుల మధ్య ఉన్న సామాజిక న్యాయాన్ని మరియు సమానత్వాన్ని బహిరంగంగా చర్చించేవి.
పంక్తి 73:
=== చారిత్రక ఆచారాలు ===
 
ఆధునిక భారతంలో కొన్ని వర్గాలలోని [[సతీసహగమనం|సతి]], జౌహర్, దేవదాసివంటి ఆచారాలు నిషేధించబడ్డాయి, ఎక్కువగా నశించిపోయాయి. అయినప్పటికీ భారతదేశంలోని మారుమూల ప్రాంతాలలో ఈ ఆచారాలు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. కొన్ని వర్గాల భారతీయ మహిళలు పరదా సాంప్రదాయాన్ని ఇంకా పాటిస్తున్నారు, ముఖ్యంగా భారతీయ చట్టాల క్రింద చట్టవ్యతిరేక చర్యలయినప్పటికీ బాల్యవివాహాలు ఇంకా కొనసాగుతున్నాయి.
 
;[[సతీసహగమనం]]
పంక్తి 90:
 
;[[జౌహర్]]
:జౌహర్ అంటే ఓడిపోయిన వీరుడి భార్యలు, కూతుళ్ళు శత్రువులకి దొరికి వేధింపులకి గురి కాకుండా తమంతట తామే సొంతగా బలయిపోవడం. ఈ ఆచారం అధిక స్థాయి గౌరవాన్ని పొందే రాజపుత్ర రాజులూ ఓడిపోయినపుడు వారి భార్యలు పాటించేవారు.
 
;[[పరదా]]
పంక్తి 111:
చంద్రముఖి బసు, [[కాదంబినీ గంగూలీ]] మరియు ఆనంది గోపాల్ జోషి వంటివారు విద్యా డిగ్రీలు పొందిన తొలితరం భారతీయ మహిళలలో కొందరు.
 
1917లో మొదటి మహిళా సభ్యబృందం స్టేట్ సెక్రటరీని కలిసి మహిళా రాజకీయ హక్కులను డిమాండ్ చేసింది, వీరికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మద్దతు పలికింది. 1927లో పూణేలో అఖిల భారత మహిళా విద్యా సదస్సు జరిగింది.<ref name="infochange_women"/> 1929లో బాల్యవివాహా అదుపు చట్టం అమలులోకి వచ్చింది, ఇందులో మహమ్మద్ ఆలీ జిన్నా ప్రయత్నాలతో వివాహా కనీస వయస్సు పద్నాలుగేళ్ళుగా ఏర్పాటుచేయబడింది.<ref name="infochange_women"/><ref>హిందూ ముస్లిం ఐఖ్యత రాయబారి, ఇయన్ బ్రియాంట్ వెల్ల్స్ </ref> మహాత్మా గాంధీ పదమూడేళ్ళకే పెళ్ళి చేసుకున్నప్పటికీ తరువాత అయన ప్రజలను బాల్యవివాహాలను బహిష్కరించాలని పిలుపునిచ్చి యువకులను బాల విధవలను పెళ్ళి చేసుకోవలసిందిగా ప్రోత్సహించారు.<ref name="kamat_gandhi_status"/> ▼
 
▲1917లో మొదటి మహిళా సభ్యబృందం స్టేట్ సెక్రటరీని కలిసి మహిళా రాజకీయ హక్కులను డిమాండ్ చేసింది, వీరికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మద్దతు పలికింది. 1927లో పూణేలో అఖిల భారత మహిళా విద్యా సదస్సు జరిగింది.<ref name="infochange_women"/> 1929లో బాల్యవివాహా అదుపు చట్టం అమలులోకి వచ్చింది, ఇందులో మహమ్మద్ ఆలీ జిన్నా ప్రయత్నాలతో వివాహా కనీస వయస్సు పద్నాలుగేళ్ళుగా ఏర్పాటుచేయబడింది.<ref name="infochange_women"/><ref>హిందూ ముస్లిం ఐఖ్యత రాయబారి, ఇయన్ బ్రియాంట్ వెల్ల్స్ </ref> మహాత్మా గాంధీ పదమూడేళ్ళకే పెళ్ళి చేసుకున్నప్పటికీ తరువాత అయన ప్రజలను బాల్యవివాహాలను బహిష్కరించాలని పిలుపునిచ్చి యువకులను బాల విధవలను పెళ్ళి చేసుకోవలసిందిగా ప్రోత్సహించారు.<ref name="kamat_gandhi_status"/>
 
మహిళలు భారతదేశ స్వతంత్ర పోరాటంలో ముఖ్యపాత్ర పోషించారు. కొంతమంది ప్రముఖ స్వతంత్ర సమర యోధురాళ్ళు భికాజి చామా, డా. [[అనీ బిసెంట్]], ప్రీతిలత వడ్డేదార్, విజయలక్ష్మి పండిట్, రాజకుమారి అమ్రిత్ కౌర్, [[అరుణా అసఫ్ అలీ|అరుణ అసఫ్ ఆలీ]], సుచేత కృపలానీ మరియు కస్తుర్బా గాంధీ.
Line 120 ⟶ 119:
== స్వతంత్ర భారత దేశం ==
 
నేటి భారతదేశపు మహిళా అన్ని రంగాలలో పాల్గొంటుంది ఉదాహరణకి విద్య, రాజకీయాలు, మీడియా, కళ మరియు సంస్కృతీ, సేవా విభాగాలు, విజ్ఞాన మరియు సాంకేతిక రంగాలు మొదలైనవి.<ref name="nrcw_history"/> వెరశి పదిహేనేళ్ళపాటు [[ప్రధానమంత్రి|భారతదేశపు ప్రధానమంత్రి]]గా ఉన్న [[ఇందిరా గాంధీ]] ప్రపంచంలో ప్రధానమంత్రిగా ఎక్కువకాలం సేవా చేసిన మహిళ.<ref>{{cite news|url= http://news.bbc.co.uk/local/oxford/hi/people_and_places/arts_and_culture/newsid_8661000/8661776.stm|title= Oxford University's famous south Asian graduates#Indira Gandhi|date= 2010-05-05|publisher=''[[BBc News]]''}}</ref>
 
భారతదేశపు రాజ్యాంగం భారతీయ మహిళలందరికీ సమానత్వం (ఆర్టికల్ 14), రాష్ట్రాలనిబట్టి ఎటువంటి వివక్షా చూపించకుండా ఉండడం (ఆర్టికల్ 15(1)), అవకాశంలో సమానత్వం (ఆర్టికల్ 16), సమాన పనికి సమాన జీతం (ఆర్టికల్ 39(డి)) హామీనిస్తున్నది. అదనంగా ఇది రాష్ట్రాలను స్త్రీలకు, పిల్లలకు ప్రత్యేక సదుపాయాలను అందిచనిస్తుంది (ఆర్టికల్ 15(3)), మహిళల గౌరవానికి భంగం కలిగించే చర్యలను త్యజించాలని (ఆర్టికల్ 51(ఎ)), అలాగే రాష్ట్రాలు పనిలో మానవీయ పరిస్థితులను ప్రసూతి సెలవలు ఇవ్వడానికి అవసరమైనవాటిని కాపాడడానికి కావలసిన సదుపాయాలు అందించడాన్ని అనుమతిస్తుంది. (ఆర్టికల్ 42).<ref name="un_women_free_equal">{{cite web
Line 140 ⟶ 139:
|month=October | year=1998
|accessdate=2006-12-25
}}</ref> మహిళలమీద హింసతో ముడిపడిఉండటంతో అనేక మహిళా సంఘాలు మధ్యపాననిషేధ ప్రచారాన్ని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]], [[హర్యానా]], [[ఒరిస్సా]], [[మధ్య ప్రదేశ్]] వంటి రాష్ట్రాలతోపాటు ఇతర రాష్ట్రాలలో కూడా మొదలుపెట్టారు.<ref name="un_women_free_equal"/> చాలామంది ముస్లిం మహిళలు షరియత్ చట్టం క్రింద స్త్రీల హక్కులగురించి మూలసిద్ధాంత నాయకుల అభిప్రాయాన్ని ప్రశ్నించి మూడుసార్లు తలాక్ చెప్పే పద్ధతిని విమర్శించారు.<ref name="infochange_women"/>
 
1990లో విదేశీ దాతల ఏజన్సీలద్వారా నిధులతో క్రొత్త మహిళా-సంబంధిత NGOలు ఏర్పడ్డాయి. సెల్ఫ్-ఎంప్లాయ్డ్ వుమెన్స్ అసోసియేషన్ (SEWA) వంటి స్వీయ-సహాయ గ్రూపులు, NGOలు భారతదేశంలో మహిళల హక్కులలో ప్రధానపాత్ర పోషించాయి. చాలామంది మహిళలు స్థానిక ఉద్యమాలలో నాయకురాళ్ళుగా అవతరించారు. ఉదాహరణకి నర్మదా బచావో ఆందోళనకి సంబంధించి [[మేధాపాట్కర్|మేధా పాట్కర్]].
 
భారత ప్రభుత్వం 2001 సంవత్సరాన్ని మహిళా అధికార సంవత్సరం ''స్వశక్తి'' గా ప్రకటించింది.<ref name="infochange_women"/> మహిళా అధికార జాతీయ పాలసీ 2001లో అమలయ్యింది.<ref>{{cite web
Line 154 ⟶ 153:
|title=OneWorld South Asia News: Imrana
|accessdate=2006-12-25
}}</ref>
 
2010 మార్చి 9న అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం తరువాతి రోజు రాజ్యసభ మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లును ఆమోదించింది, ఇది పార్లమెంట్ లో మరియు రాష్ట్ర లెజిస్లేటివ్ బాడీలలో మహిలకి 33% రిజర్వేషన్ను అందిస్తుంది.<ref>{{cite web
Line 214 ⟶ 213:
క్రమంగా పెరుగుతున్నప్పటికీ భారతదేశంలో మహిళల అక్షరాస్యతా రేటు పురుషుల అక్షరాస్యత రేటుకంటే తక్కువ. అబ్బాయిలతో పోలిస్తే చాలా తక్కువమంది అమ్మాయిలు బడులలో చేరుతున్నారు వారిలో చాలామంది మధ్యలోనే మానేస్తున్నారు.<ref name="un_women_free_equal"/> 1997 నేషనల్ సాంపిల్ సర్వే డేటా ప్రకారం కేవలం [[కేరళ]] మటియు [[మిజోరాం]] రాష్ట్రాలు మాత్రమే ప్రపంచ స్త్రీ అక్షరాస్యత శాతాన్ని చేరుకున్నాయి. అధికశాతం పరిశోధకుల ప్రకారం కేరళలో పెరిగిన మహిళల సామాజిక మరియు ఆర్థిక హోదాకి ప్రధాన కారణం అక్షరాస్యత.<ref name="un_women_free_equal"/>
 
అనియత విద్యా కార్యక్రమం(NFE) క్రింద దాదాపు రాష్ట్రాలలో 40% కేంద్రాలు, [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతము|UT]]లలో 10% కేంద్రాలు ప్రత్యేకంగా మహిళలకోసం ప్రత్యేకించబడ్డాయి.{{Citation needed|date=June 2008}} 2000 ప్రకారం సుమారు 0.3 మిలియన్ NFE కేంద్రాలు సుమారు 7.42 మిలియన్ పిల్లలకి భోజనాన్ని అందిస్తున్నాయి, ఇందులో 0.12 మిలియన్ ప్రత్యేకంగా అమ్మాయిలకోసం అందిస్తున్నాయి.{{Citation needed|date=June 2008}} పట్టణ భారతంలో అమ్మాయిలు విద్యా విషయంలో అబ్బాయిలతో సమంగా ఉన్నారు. అయినప్పటికీ గ్రామీణ భారత అమ్మాయిలు అబ్బాయిల కంటే తక్కువ చదువుకుంటున్నారు.
 
1998 యూ.ఎస్ డిపార్ట్మెంట్ అఫ్ కామర్స్ నివేదిక ప్రకారం మహిళల విద్యకి ముఖ్య అడ్డంకి అయోగ్య బడి సౌకర్యాలు (వైద్యసంబంధ సౌకర్యాలవంటివి), మహిళా ఉపాధ్యాయుల కొరత, పాఠ్యాంశాల అంశాలలో లింగ పక్షపాతం (ఎక్కువమంది అమ్మాయిలు బలహీనంగా, అసహాయులుగా చిత్రించబడుతున్నారు).<ref>{{cite web
Line 223 ⟶ 222:
|month=October | year=1998
|accessdate=2006-12-25
}}</ref>
 
=== పనిశక్తి భాగస్వామ్యం ===
Line 248 ⟶ 247:
}}</ref> ఇంకా కొన్ని చట్టాలు భూ మరియు ఆస్తి హక్కులకి సంబంధించి మహిళలపట్ల వివక్ష చూపిస్తుంటాయి.
 
1956 మధ్య కాలపు హిందూ వ్యక్తిగత చట్టాలు (ఇవి హిందువులకి, బౌద్ధులకి, సిక్కులకి మరియు జైనులకి అనువర్తిస్తాయి) మహిళలకు వారసత్వ హక్కులని అందించాయి. ఏమైనా కొడుకులకి తాతల ఆస్తులలో వ్యక్తిగత వాటా ఉంటుంది అదే కూతుర్ల వాటాలయితే తండ్రి వాటామీద ఆధారపడిఉంటాయి. అలాగే తండ్రి పూర్వికుల ఆస్తిలో తన వాటాని త్యజించడంద్వారా కూతురి హక్కుని తీసెయవచ్చు కానీ కొడుకు వాటామీద తన హక్కుని అలాగే కలిగిఉంటాడు. అదనంగా పెళ్ళైన కూతుళ్ళు వివాహ వేధింపులు ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ వారికీ పూర్వికుల ఇంటిలో నివాస హక్కులు ఉండవు. 2005లో హిందూ చట్టాల సవరణల తరువాత ప్రస్తుతం మహిళలకి పురుషులతో సమానహోదా కల్పించారు.<ref>[http://indiacode.nic.in/fullact1.asp?tfnm=200539 ది హిందూ సక్సషన్ (అమెండ్మెంట్) యాక్ట్, 2005]</ref>
 
1986లో భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం షాహ్ బానో అనే వృద్ధ విడాకులు తీసుకున్న ముస్లిం మహిళ భరణపు డబ్బుకి అర్హురాలు అని తీర్పిచ్చింది. అయినప్పటికీ ఈనిర్ణయం మూలసూత్ర ముస్లిం నాయకులచేత తీవ్రంగా వ్యతిరేకించబడింది, వీరు కోర్టు వారి వ్యక్తిగత చట్టాలలో తలదూరుస్తుందని విమర్శించారు. [[భారత ప్రభుత్వము|యూనియన్ గవర్నమెంట్]] తదనుగుణంగా ముస్లిం మహిళల (విడాకుల నుంచి రక్షణ హక్కులు) చట్టాన్ని అమలుచేసింది.<ref>{{cite web|title = The Muslim Women (Protection of Rights on Divorce) Act|url=http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm|month=May | year=1986|accessdate=2008-02-14 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071227155728/http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2007-12-27}}</ref>
Line 264 ⟶ 263:
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionrules.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> ఇది ప్రకటనల లేదా ప్రచురణలు, రచనలు, చిత్రలేఖనాలు, బొమ్మలు లేదా ఏ ఇతర పద్ధతులలోనైన మహిళల అసభ్య ప్రాతినిధ్యం నిషేధించడానికి.
 
1997లో మైలురాయి తీర్పుగా భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం పని ప్రదేశాలలో మహిళల లైంగిక వేధింపులకి వ్యతిరేకంగా గట్టి చర్యని తీసుకుంది.
Line 292 ⟶ 291:
|date=2006-12-19
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> 1860లో బాల్యవివాహాలను నిషేధించినప్పటికీ ఇది ఇప్పటికీ అతి సాధారణం.<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/1617759.stm | work=BBC News | title=Child marriages targeted in India | date=2001-10-24}}</ref>
 
UNICEF యొక్క స్టేట్ ఆఫ్ ది వరల్డ్స్ చిల్డ్రన్- 2009 నివేదిక ప్రకారం, 20–24 మధ్య వయస్సున్న భారతీయ మహిళల్లో 47% మందికి చట్టబద్ధ వివాహ వయస్సు 18 ఏళ్ల కంటే ముందుగానే వివాహం జరిగింది, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో వీరి సంఖ్య 56% వద్ద ఉంది.[22] ఈనివేదిక ప్రపంచపు బాల్య వివాహాలలో 40% భారతదేశంలో జరుగుతున్నాయని కూడా చూపించింది.<ref>[34] ^ http://www.hindu.com/2008/07/09/stories/2008070960991200.htm</ref>
 
=== ఆడ శిశుహత్యలు మరియు లింగ నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలు ===
భారతదేశం అధిక స్థాయి పురుష లింగ నిష్పత్తిని కలిగి ఉంది, దీనికి ప్రధాన కారణం చాలామంది మహిళలు యుక్తవయస్సు రాకముందే చనిపోవడం.<ref name="un_women_free_equal"/> భారతదేశంలో గిరిజన సమాజాలు మిగిలిన అన్ని కులవర్గాల కంటే తక్కువ పురుష లింగ నిష్పత్తిని కలిగిఉన్నాయి. గిరిజన వర్గాలు అతి తక్కువ స్థాయి ఆదాయం, అక్షరాస్యత మరియు ఆరోగ్యసదుపాయాలు కలిగిఉన్నాయన్న నిజం తరువాత కూడా ఇది ఉంది.<ref name="un_women_free_equal"/> చాలామంది నిపుణులు భారతదేశంలో అధిక పురుష లింగ నిష్పత్తిని ఆడ శిశుహత్యలకు మరియు లింగ-నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలకు ఆపాదించవచ్చని సూచించారు.
 
భారతదేశంలో శిశువు లింగాన్ని నిర్ధారించడానికి ఉపయోగించే అన్ని వైద్యపరీక్షలను నిషేధించారు, అవాంఛిత ఆడ శిశువులను జననానికిముందే వదిలించుకోవడానికి ఈపరీక్షలని ఉపయోగించడమే ఇందుకు కారణం. ఆడ శిశుహత్యలు (ఆడ శిశువులను చంపడం) ఇప్పటికీ కొన్ని గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ప్రబలంగా ఉన్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/> కట్నపు వేధింపుల సాంప్రదాయం భారతదేశంలో ఆడ శిశుహత్యలకి మరియు లింగ-నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలకి ముఖ్యకారణాలు.
Line 318 ⟶ 317:
నేడు భారతదేశంలో మహిళల సగటు ఆయుర్ధాయం అనేక ఇతర దేశాలతో పోలిస్తే తక్కువ కానీ గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ఇది క్రమవృద్ధిని చూపిస్తుంది. అనేక కుటుంబాల్లో, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో, బాలికలు మరియు మహిళలు కుటుంబంలోనే పోషకాహార వివక్ష ఎదుర్కొంటున్నారు, వారు శక్తిహీనత మరియు పోషకాహారలోపాన్ని చూస్తున్నారు.[30]
 
ప్రసూతి మరణాలలో భారతదేశం ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో ఉంది.<ref name="infochange_women"/> ఈదేశంలో కేవలం 42% జననాలు మాత్రమే ఆరోగ్య నిపుణుల పర్యవేక్షణలో జరుగుతున్నాయి. చాలామంది మహిళలు కాన్పు ఇంటిలోని ఇతర మహిళల సహాయంతో జరుగుతుంది, వీరు తరచుగా తల్లి జీవనం ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు వారిని కాపాడే మెళుకువలను, వసతులను కలిగిఉండరు.<ref name="un_women_free_equal"/> UNDP మానవాభివృద్ధి శాఖా నివేదిక (1997) ప్రకారం 88% గర్భవతులు (15-49 మధ్య వయస్సు) రక్తహీనతతో బాధపడుతున్నారు.<ref name="fao_sd_india"/>
 
; కుటుంబ నియంత్రణ
 
భారతదేశపు గ్రామీణ ప్రాంతాల సగటు మహిళ తన ప్రత్యుత్పత్తి మీద తక్కువ లేదా అసలు నియంత్రణ లేకుండా ఉంటుంది. మహిళ ప్రత్యేకంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో మహిళ సురక్షిత మరియు స్వీయ-నియంత్రణ గర్భనిరోధక పద్ధతుల గురించిన అవగాహన కలిగిఉండదు. ప్రజా ఆరోగ్య వ్యవస్థ శాశ్వత పద్ధతులైన స్టెరిలైజేషన్ లేదా దీర్ఘ-కాలిక పద్ధతులైన IUD వంటి తదుపరి జాగ్రత్తలు పాటించనివాటిని సూచిస్తుంది. మొత్తం గర్భనిరోధక పద్ధతులలో స్టెరిలైజేషన్ 75% కంటే ఎక్కువ శాతాన్ని ఆక్రమిస్తే అందులో మహిళా గర్భనిరోధకత 95% ఆక్రమిస్తుంది.<ref name="un_women_free_equal"/>
Line 327 ⟶ 326:
 
; కళలు, వినోద రంగం
[[ఎమ్.ఎస్. సుబ్బులక్ష్మి]], [[గంగూబాయి హనగల్|గంగుబాయి హంగల్]], [[లతా మంగేష్కర్]] మరియు [[ఆశా భోస్లే|ఆశా భోస్లే]] వంటి గాయనీమణులు, [[ఐశ్వర్యా రాయ్|ఐశ్వర్య రాయ్]] వంటి నటీమణులు భారతదేశంలో బాగా ప్రాచుర్యం ఉన్నవారు. అన్జోలియో ఇలా మీనన్ ప్రముఖ చిత్రకారిణి.
 
; క్రీడలు
Line 363 ⟶ 362:
* [http://womennewsnetwork.net/2007/11/05/nothing-to-go-back-to-the-fate-of-the-widows-of-vrindavan-india/"నొథింగ్ టు గో బ్యాక్ టు - ది ఫేట్ అఫ్ ది విడోస్ అఫ్ వ్రిందావన్, ఇండియా"] WNN - వొమెన్ న్యూస్ నెట్వర్క్
* [http://ncw.nic.in/ మహిళల కోసం నేషనల్ కమిషన్]
* [http://www.wcd.nic.in మినిస్ట్రీ అఫ్ ఉమెన్ &amp; చైల్డ్ డెవ్లప్మెంట్ ]
* [http://sawnet.org/ సౌత్ ఏషియన్ ఉమెన్స్ నెట్వర్క్] (SAWNET)
* [http://www.skidmore.edu/academics/arthistory/ah369/LINKSPG2.HTM#bib ఉమెన్ అఫ్ ది ముఘల్ డైనాస్టి ]
* [http://www.pariwariksuraksha.org ఇండియన్ ఉమెన్ &amp; డౌరి లా దురుపయోగం]
* [http://www.kamat.com/kalranga/women/index.htm ఇండియా యొక్క మహిళా ]
* [http://www.rediff.com/money/2005/apr/29spec.htm ఇండియా యొక్క 21 టాప్ మహిళా CEOలు ]
"https://te.wikipedia.org/wiki/భారతదేశంలో_మహిళలు" నుండి వెలికితీశారు