అరూబా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

ఏ విధమైన పరిపాలక ఉపవిభాగాలు కలిగి ఉండని అరుబా నెదర్లాండ్స్ రాజ్యము యొక్క నాలుగు దేశాలలో [[నెదర్లాండ్|నెదర్లాండ్స్స్ ]], కొరకో, మరియు సెయింట్ మార్టిన్ లతో పాటు ఒకటి. అరుబాన్ పౌరులు డచ్ పాస్ పోర్ట్ ను కలిగి ఉంటారు. ఇతర కరేబియన్ ప్రాంతాల వలె కాకుండా, అరుబా పొడి వాతావరణమును మరియు నిర్జల ప్రాంతము, [[కాక్టేసి|నాగజెముడు]] పరచినట్టు ఉండే భూప్రాంతమును కలిగి ఉంటుంది. ఈ వాతావరణము వెచ్చని సూర్యకాంతి కొరకై వచ్చే పర్యాటకులకు నమ్మకాన్ని కలిగించి పర్యాటకరంగానికి సహాయపడుచున్నది. ఇది 180  km sqmi భూభాగాన్ని కలిగి 103,000 మంది ప్రజల జనసాంద్రతను కలిగి ఉంది. ఇది హరికేన్ ప్రాంతమునకు దూరముగా ఉంది.

అరుబా యొక్క పూర్వీకులు, కారిబ్స్ దాడులనుంచి తమను కాపాడుకోవడానికి వెనిజులా నుంచి వలస వచ్చిన అరవాక్ తెగకు చెందిన కక్వీటియస్ అమెరిన్డ్స్ అని భావించడం జరుగుతోంది. పురాతన శిధిలాల ప్రకారం 1000 AD కి పూర్వమే ఇండియన్లు ఇక్కడ ఉన్నారని తెలుస్తోంది. సముద్ర ప్రవాహాలు ఒక రకమైన పడవలో ఇతర కరేబియన్ ద్వీపాలులకు ప్రయాణాన్ని దుర్లభం చేసాయి, అందుచేత కక్వీటియో సంస్కృతి [[దక్షిణ అమెరికా|దక్షిణ అమెరికా]]లో ప్రధానముగా నిలిచి ఉంది.

అమెరిగో వేస్ పుక్కి మరియు అలోన్సో డి ఒజెడలు ఆగష్టు 1499లో అనుకోకుండా దృష్టి పెట్టడంతో అరుబా గురించి యురోపియన్లు మొదటిసారిగా తెలుసుకొన్నారు.<ref name="cia">{{cite web |author=Central Intelligence Agency |authorlink=Central Intelligence Agency |publisher=[[The World Factbook]]|title=Aruba |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aa.html |year=2009|accessdate=January 23, 2010}}</ref> వేస్ పుక్కి, తన నాలుగు ఉత్తరాలలో ఒకటైన లోరెంజో డి పియర్ ఫ్రాన్సిస్కో డి' మెడిసి, నందు వెనిజులా తీరం వెంబడి ఆ ద్వీపాలకు చేసిన సముద్ర ప్రయాణాన్ని గురించి వర్ణించాడు. చాలా వృక్షాలు బ్రెజిల్ కలపను కలిగి ఉన్న ఒక ద్వీపం గురించి అతను రాసాడు, మరియు ఈ ద్వీపం నుంచి ఒక పది లీగులు (మూడు మైళ్ళు)వెళ్ళిన తర్వాత [[వెనిస్|వెనిస్]] లో వలె కట్టిన ఇండ్లను చూసాడు. ఒక చిన్న ద్వీపంలో పెద్ద సంఖ్యలో జనావాసాలు ఉన్నాయి సాహస యాత్ర ఆలోచనలో మాత్రం నివాసాలు లేవని మరొక ఉత్తరం వివరించింది. {{Citation needed|date=September 2008}}

1528లో "హౌస్ ఆఫ్ వెల్సేర్" ప్రతినిధిచే అమ్పియాస్ తొలగించబడ్డాడు. 1636 నుండి అరుబా డచ్ నిర్వహణ క్రింద ఉంది, ప్రారంభంలో పీటర్ స్టూయ్వేసంట్ పరిపాలనలో ఉంది. స్టూయ్వేసంట్, అరుబాలో నవంబర్ మరియు డిసెంబర్ 1642లలో ఒక ప్రత్యేక ప్రణాళిక అమలు చేశాడు. 1648 నుండి 1664 వరకు "న్యూ నెదర్లాండ్స్ మరియు కురకో" వలె డచ్ W.I.C. నిర్వహణ క్రింద ఉంది, మరియు 1629 నాటి డచ్ ప్రభుత్వ నియంత్రణలు కూడా అరుబాకు వర్తించేవి. 1667లో డచ్ పాలనా యంత్రాంగం ఒక ఐరిష్ పౌరుడిని అరుబాలో "కమాన్డియర్" గా నియమించింది.

[[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం|2 వ ప్రపంచ యుద్దయుద్ధ]] సమయములో, కురకోతో కలిసి, రెండవ తరగతి చమురు శుద్ధి కర్మాగారాల ఎగుమతిదారులు, అల్లీస్ యొక్క ప్రధాన శుద్ధి చేయబడిన వస్తువుల సరఫరాదారులుగా ఉన్నారు. అరుబా 1940 నుండి 1942 వరకు బ్రిటిష్ మరియు 1942 నుండి 1945 వరకు US సంరక్షణలో ఉంది. ఫిభ్రవరి 16, 1942లో దాని యొక్క చమురు శుద్ధి కర్మాగారము కమాండర్ వేర్నేర్ హార్టేన్స్టీన్ ఆధీనములో ఉన్న జర్మన్ సబ్ మరైన్ (''U-156'' ) దాడికి గురైనది, కానీ అది విఫలమైనది. ''U-156'' తర్వాత (8 మార్చి 1943) న సిబ్బంది సన్ బాత్ చేస్తున్నప్పుడు [http://www.uboat.net/boats/u156.htm US విమానముచే నాశనము కాబడినది]. మార్చి 1944లో ఎలేనోర్ రూసేవేల్ట్ అరుబాలో ఉన్న అమెరికన్ పటాలాలను సందర్శించటానికి ఎంచుకొంది. హాజరైన వారు: గౌరవనీయులైన Dr. P. కాస్తీల్, కురకో గవర్నర్, మరియు అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ ఇవాన్ లన్స్బెర్గ్; వెనుక ఉండే దళాధిపతి T. E. చండ్లర్ మరియు అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ W. L. ఎద్గింగ్టన్; కాప్టైన్ Jhr. W. బోరీల్ అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ E. O. హోల్మ్బెర్గ్; మరియు నెదర్లాండ్స్స్ సహాయకుడు Mrs. రూసేవేల్ట్, లెఫ్టినెంట్ కమాండర్ v.d. స్కట్టి అలివిర్.

ద్వీపము యొక్క ఆర్ధిక వ్యవస్థ ఐదు ముఖ్యమైన పరిశ్రమల అధీనంలో ఉంది: గోల్డ్ మైనింగ్, ఫాస్ఫేట్ మైనింగ్ (ది అరుబా ఫాస్ఫాట్ మాత్స్చాప్పిజ్), కలబంద ఎగుమతి, పెట్రోలియం శుద్ధి కర్మాగారాలు (ది లాగో ఆయిల్ &amp; ట్రాన్స్ పోర్ట్ కంపెనీ మరియు ది ఆరేండ్ పెట్రోలియం మాత్స్చాప్పిజ్ షెల్ కో.), మరియు [[పర్యాటక రంగం|పర్యాటక రంగము]].

[[File:Koningin Beatrix in Vries.jpg|thumb|అరుబా యొక్క ముఖ్య రాష్ట్రము క్వీన్ బెత్రిక్స్ ]]

[[నెదర్లాండ్|నెదర్లాండ్స్]] తో పాటు, అరుబా, కురకో మరియు సెయింట్ మార్టెన్ దేశాలు నెదర్లాండ్ రాజ్యమును ఏర్పరుస్తున్నాయి. డచ్ పౌరసత్వమును పంచుకొన్న విధముగానే అవి నెదర్లాండ్ రాజ్యము యొక్క పాస్ పోర్ట్ వలె డచ్ పాస్ పోర్ట్ ను ఈ నలుగు దేశాలు పంచుకున్నాయి. అరుబా వలె కురకో మరియు సెయింట్ మార్టెన్ కొద్ది జనాభాను మాత్రమే కలిగి ఉన్నాయి, ఈ మూడు దేశాలు తక్కువ వలసలను కలిగి ఉన్నాయి. వారి జనాభాను కాపాడుకోవటానికి [[నెదర్లాండ్|నెదర్లాండ్స్]] నుంచి వచ్చే ప్రజలకు అనుమతిని నియంత్రించే హక్కును అవి కలిగి ఉన్నాయి. నెదర్లాండ్స్[[నెదర్లాండ్|నెదర్లాండ్]] నుండి అనుమతించే మరియు వెడలగొట్టే ప్రజలపై అక్కడ పర్యవేక్షణ ఉంటుంది మరియు విదేశీయులను అనుమతించటం వెడలగొట్టడం సంబంధించి ఒక సాధారణ నిబంధనలు ఉన్నాయి. అరుబా అధికారికంగా [[ఐరోపా సమాఖ్య|యురోపియన్ యూనియన్]] లో ఒక భాగము కాదు.

రాజ్యంలోని దేశాల సమానత్వాన్ని గురించి, చార్టర్ యొక్క ప్రవేశికలో స్పష్టంగా వ్రాయబడింది. అది ఈవిధంగా తెలుపుతుంది "ఈ నెదర్లాండ్స్ రాజ్యంలో ఒక ప్రత్యేకమైన రాజ్యంగా చట్టాన్ని అమలుపరచుకోవాలనే వారి స్వేచ్చాపూరిత ఉద్దేశ్య ఆధారంగా, వారు తమ అంతర్గత అభిరుచులను అప్రయత్నంగా, సాధారణ అభిరుచులను సమానత్వ ప్రాతిపదికపై మరియు పరస్పరం విలోమ సహాయాలను ఉభయుల అభిప్రాయాలపై తగ్గించుకోవాలని సూచించినప్పటికీ, అమలులో మాత్రం నియమాధికారం గల ఈ దేశాలు అన్నింటిలో నెదర్లాండ్ కే గమనించదగిన ఎక్కువ ఆదికారాలు ఉన్నవి.{{Citation needed|date=September 2010}}

ఆగష్టు 1947లో అరుబా మొదటి "స్టాట్ శ్రేగ్లేమేంట్" ([[రాజ్యాంగం|రాజ్యాంగం]])ని ప్రవేశపెట్టింది, నెదర్లాండ్స్ యొక్క రాజ్యములో ఒక ప్రతిపర్తి గల రాష్ట్రముగా అరుబా యొక్క "స్టేటస్ అపార్టే" ఉన్నది. నవంబర్ 1955లో అరుబా యొక్క PPA రాజకీయ పార్టీ లోని J. ఇరుస్క్విన్, యునైటెడ్ నేషన్స్ ట్రస్ట్ కమిటీ ముందు మాట్లాడాడు. అతడు ఉపన్యాసం ముగిస్తూ, భవిష్యత్తులో చాలా మార్పులు వస్తాయని అన్నాడు.{{Clarify|date=September 2010}}

అరుబా అత్యున్నత జీవన ప్రమాణాలతో, తక్కువ నిరుద్యోగ రేటుతో అలరారుతున్న, కరేబియన్ ప్రాంతంలోని ఒక దేశం. అరుబా యొక్క మొత్తం జాతీయ ఉత్పత్తిలో నాల్గింట మూడొంతులు [[పర్యాటక రంగం|పర్యాటక రంగం]] లేదా సంబంధిత రంగాల నుండే వస్తుంది. పర్యాటకులలో ఎక్కువమంది వెనిజుల మరియు [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు|సంయుక్త రాష్ట్రాల]] నుండి వస్తారు (ఎక్కువ భాగం తూర్పు మరియు దక్షిణ రాష్ట్రాల నుండి). "ప్రత్యేక ప్రతిపర్తి" (రాజ్యము లోపలే పూర్తి స్వయం ప్రతిపర్తి గల ప్రత్యేక దేశము/రాష్ట్రము) రాకముందు పర్యాటక రంగము విస్తరించినప్పటికీ, చమురు శుద్ధి పరిశ్రమ ముఖ్యమైనదిగా ఉండేది. ప్రస్తుతం చమురు శుద్ధి పరిశ్రమ వ్యాపార ప్రభావము అత్యల్పము. వ్యవసాయ మరియు తయారి రంగము పరిమాణాలు కూడా స్వల్పముగానే ఉన్నవి.

అరుబా యొక్క జనాభాలో 80% మేస్టిజో మరియు 20% ఇతర స్వజాతులు ఉంటారని అంచనావేయబడింది. వారి పూర్వీకులు హైస్పానియోల నేర్చుకొని ఉండటంతో అరవక్లు "బ్రోకెన్ స్పానిష్" మాట్లాడుతుండేవారు. స్పానిష్ వారి ఆధిపత్యం నుంచి 135 సంవత్సరాల తర్వాత డచ్ వారు నియంత్రణలోనికి తీసుకున్నారు, పశుసంతతిని పెంచటానికి అరవాకులు వదిలారు, మరియు ఈ ద్వీపాన్ని కరేబియన్ నందలి ఇతర డచ్ ప్రజలకు మాంసము లభ్యమయ్యే ప్రాంతంగా ఉపయోగించారు. అరవాక్ సంస్కృతి ఇతర కరేబియన్ దీవులలో కన్నా అరుబాలో దృఢముగా ఉంది. అబోరిగినల్స్ రక్త సంబందీకులు లేకపోయినప్పటికీ, ద్వీపవాసుల జన్యు లక్షణాలు అరవాక్ సంస్కృతి లక్షణాలను కలిగి ఉన్నాయి. జనాభాలో ఎక్కువ భాగము ఎక్కువగా అరవాక్ వారసులు అయితే కొద్ది భాగం స్పానిష్, ఇటాలియన్, డచ్ మరియు కొద్దిమంది ఆఫ్రికన్ పూర్వికులు.

ప్రస్తుతం అరుబాలోని జ్యుయిష్ సంతతి దాదాపు 35 జ్యూస్ లుగా ఉంది.<ref>[http://www.chabad.org/blogs/blog_cdo/aid/1276786/jewish/The-Prime-Minister-Wants-Tefillin.htm Chabad.org The Prime Minister Wants Tefillin]</ref> మోసెస్ సాల్మన్ హలేవి మదురో, అతని భార్య మరియు ఆరుగురు కొడుకులు ఈ ద్వీపంలో నివసించటానికి డచ్ రాజుచే అనుమతి స్వీకరించిన 1754 తరువాత అధికారికంగా వారి ఉనికి కనుగొనబడింది. మదురో, మదురో &amp; సన్స్ పేరుతొ ముఖ్యమైన షిప్పింగ్ కంపెనీ స్థాపించాడు. జ్యుయిష్ శ్మశాన వాటికను జ్యుయిష్ సంతతి వారు ఖననాలకి క్రమంగా ఉపయోగించడం 1837 నుండి ప్రారంభమైంది,1563 కంటే ముందు గల ఎనిమిది సమాధి రాళ్ళు 18వ శతాబ్దం నాటికే ద్వీపంలో గల జ్యుయిష్ సంతతి ఉనికిని తెలియజేస్తున్నాయి.<ref name="prime">Marks, Yehudah. ''జ్యుయిష్ Prime Minister of అరుబా Orders Pair of Tefillin'' . Hamodia, World News, 2 September 2010, p. B42.</ref>

ఈ ద్వీప దేశ ప్రస్తుత ప్రధాన మంత్రి మైకె ఎమన్, ఒక జ్యుయిష్.<ref name="prime">< /ref>

*[[ఎస్టోనియా|ఎస్టోనియా]] తరపున 2001 యూరోవిజన్ పాటల పోటీ లో పాల్గొన్న సంగీతకారుడు డవే బెంటన్

[[Categoryవర్గం:అరుబా]]

[[Categoryవర్గం:కారిబియన్ దేశాలు]]

[[Categoryవర్గం:కరేబియన్ దీవులు ]]

[[Categoryవర్గం:ఉత్తర అమెరికా లోని ఆధారిత భూభాగము]]

[[Categoryవర్గం:నెదర్లాండ్స్స్ యొక్క రాజ్యము]]

[[Categoryవర్గం:లెస్సెర్ ఆంటిల్లీస్]]

[[Categoryవర్గం:నెదర్లాండ్స్స్ ఆంటిల్లీస్ యొక్క ద్వీపాలు]]

[[Categoryవర్గం:యురోపియన్ యూనియన్ యొక్క ప్రత్యేక భూభాగము]]

[[Categoryవర్గం:డచ్ మాట్లాడే దేశాలు]]

[[Categoryవర్గం:1821లో ఏర్పడిన రాష్ట్రాలు మరియు ప్రాదేశిక ప్రాంతాలు]]

[[Categoryవర్గం:ద్వీప దేశాలు]]

[[Categoryవర్గం:మొదటి డచ్ స్థావరాలు]]

[[Categoryవర్గం:రద్దు అయిన తరువాత నెదర్లాండ్స్స్ ఆంటిల్లీస్ ఆర్టికల్స్ యొక్క సరిచేయబడినవి]]