ఉత్తర కొరియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి clean up, replaced: శతాబ్ధం → శతాబ్దం (10) using AWB
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ప్రాధమిక → ప్రాథమిక (2), బేధం → భేదం, భంధిం → బంధిం (2), → (37 using AWB
పంక్తి 75:
<ref name="nysuccess">{{Cite news| url=http://www.nytimes.com/2003/10/02/international/asia/02CND-KORE.html?ex=1380513600&en=a29d7f1e49aabee0&ei=5007&partner=USERLAND| title=North Korea Says It Is Using Plutonium to Make A-Bombs| accessdate=31 October 2007| last=Brooke| first=James| authorlink=James Brooke (journalist)| date=2 October 2003| work=The New York Times| quote=North Korea, run by a Stalinist dictatorship for almost six decades, is largely closed to foreign reporters and it is impossible to independently check today's claims.}}</ref><ref name="intimes">{{cite news| url=http://timesofindia.indiatimes.com/Let_The_Music_Play_On/articleshow/2859521.cms| title=Leader Article: Let The Music Play On| accessdate=27 March 2008| last=Buruma| first=Ian| authorlink=Ian Buruma| date=13 March 2008| work=The Times of India| quote=North Korea, officially known as the Democratic People's Republic of Korea, is one of the world's most oppressive, closed, and vicious dictatorships. It is perhaps the last living example of pure totalitarianism&nbsp;– control of the state over every aspect of human life.}}</ref><ref>{{cite web| url = http://freedomhouse.org/template.cfm?page=22&year=2006&country=6993| title=Freedom in the World, 2006|publisher=Freedom House|accessdate=13 February 2007| quote=Citizens of North Korea cannot change their government democratically. North Korea is a totalitarian dictatorship and one of the most restrictive countries in the world.}}</ref><ref>{{Cite news| url = http://www.economist.com/media/pdf/DEMOCRACY_TABLE_2007_v3.pdf| title=Economist Intelligence Unit democracy index 2006| accessdate=9 October 2007 |year=2007 |format=PDF |publisher=[[Economist Intelligence Unit]]}} North Korea ranked in last place (167)</ref><ref>{{Cite news| url=http://www.economist.com/world/asia/displaystory.cfm?story_id=11465278| title=A portrait of North Korea's new rich| accessdate=18 June 2009|date=29 May 2008|work=[[The Economist]]| quote=EVERY developing country worth its salt has a bustling middle class that is transforming the country and thrilling the markets. So does Stalinist North Korea.}}</ref>}}<ref name=UPI>{{cite news|title=North Korea enshrines hereditary rule|url=http://www.upi.com/Top_News/World-News/2013/08/12/North-Korea-enshrines-hereditary-rule/UPI-17261376325304/|accessdate=5 September 2013|newspaper=UPI|date=14 August 2013}}</ref><ref name=scmp-yoo-sep-18-2013>{{cite web|url=http://www.scmp.com/news/asia/article/1296394/democratic-peoples-monarchy-korea-north-korea-changes-ruling-principles|title=North Korea rewrites rules to legitimise Kim family succession|author=Audrey Yoo|publisher=South China Morning Post|date=16 October 2013|accessdate=16 October 2013}}</ref>
ప్రత్యేకంగా ఉత్తరకొరియా సంస్కృతి కిం రాజవంశం కుటుంబం మరియు రెండవ కిమ్- సుంగ్ సంబంధితమై ఉంది. ఉత్తర కొరియా మానవ హక్కుల ఉల్లంఘన ప్రత్యేక మైనదని ప్రపంచంలోని ఏ ఇతర దేశాలతో పోల్చడానికి వీలుకానిదని అంతర్జాతీయ సంస్థలు అభిప్రాయపడుతున్నాయి.<ref>{{citation|title=Report of the Commission of Inquiry on Human Rights in the Democratic People's Republic of Korea, Chapter VII. Conclusions and recommendations|work=United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights|date=February 17, 2014|url=http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/CoIDPRK/Report/A.HRC.25.CRP.1_ENG.doc|accessdate= November 1, 2014|page=346}}</ref><ref>{{cite web|title=Issues North Korea|work= Amnesty International UK|url=http://www.amnesty.org.uk/issues/North-Korea|accessdate= 1 November 2014}}</ref><ref>{{cite web|title=World Report 2014: North Korea|work= [[Human Rights Watch]]|url=http://www.hrw.org/world-report/2014/country-chapters/north-korea|accessdate= 1 November 2014}}</ref> కొరియా వర్కర్స్ పార్టీకి అధికారంలో ఉన్న కుటుంబసభ్యుడు నాయకత్వం వహిస్తున్నాడు.
<ref name=scmp-yoo-sep-18-2013/>" డెమొక్రటిక్ ఫ్రంట్ ఫర్ ది రీయూనిఫికేషన్ ఆఫ్ ది ఫాదర్ లాండ్ " అన్ని రాజకీయ పార్టీలకు చెందిన నాయకులు సభ్యులుగా ఉన్నారు.
<ref name=parlunion5>{{cite web|title=The Parliamentary System of the Democratic People's Republic of Korea | publisher= Association of Secretaries General of Parliaments (ASGP) of the [[Inter-Parliamentary Union]] | work=Constitutional and Parliamentary Information | url=http://www.asgp.info/Resources/Data/Documents/CJOZSZTEPVVOCWJVUPPZVWPAPUOFGF.pdf |format=PDF| accessdate=1 October 2010 |page=5|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120303054935/http://www.asgp.info/Resources/Data/Documents/CJOZSZTEPVVOCWJVUPPZVWPAPUOFGF.pdf|archivedate=2012-03-03}}</ref> కాలానుగతంగా ఉత్తర కొరియా క్రమంగా కమ్యూనిస్ట్ ఉద్యమ ప్రంపచానికి దూరమైంది. 1992లో మాక్సిజం- లెనినిజం ప్రభావితమైన జూచె సిద్ధాంతం ఉత్తర కొరియా రాజ్యానికి పరిచయం చేయబ డింది.<ref>[[Wikisource:Constitution of North Korea (1972)]]</ref><ref name="Juche">{{Cite book | last=Martin | first=Bradley K.| title=Under the Loving Care of the Fatherly Leader: North Korea and the Kim Dynasty| publisher=Thomas Dunne Books| year=2004| location=New York City, New York| page=111| quote=Although it was in that 1955 speech that Kim Il-sung gave full voice to his arguments for ''juche'', he had been talking along similar lines as early as 1948.| isbn=0-312-32322-0}}</ref> ఉత్పత్తి రంగ సంస్లు మరియు సంఘటిత వ్యవసాయం ప్రభుత్వంచేత నిర్వహించబడుతున్నాయి.
ఆరోగ్యసరక్షణ, విద్య, నివాసగృహాలు మరియు ఆహార ఉత్పత్తికి రాయితీలు ఇవ్వడం మరియు ప్రభుత్వం నిధితో పనిచేస్తుంటాయి.
పంక్తి 82:
ఉత్తరకొరియా అణ్వస్త్రాలను కలిగి ఉంది.<ref name="economist-armied">{{cite news | url = http://www.economist.com/blogs/dailychart/2011/07/armed-forces | title = Armed forces: Armied to the hilt | work = [[The Economist]] | date = 19 July 2011 | accessdate = 28 July 2011}}</ref><ref>{{cite book | url = http://csis.org/files/publication/110712_Cordesman_KoreaMilBalance_WEB.pdf | title = The Korean Military Balance | author = Anthony H. Cordesman | publisher = Center for Strategic & International Studies | date = 21 July 2011 | isbn = 978-0-89206-632-2 | accessdate = 28 July 2011 |page=156| quote = The DPRK has [[Nuclear weapon design|implosion fission]] weapons.}}</ref>
== పేరువెనుక చరిత్ర ==
కొరియా అనేపేరుకు మూలం " గొర్యో " . దీనికి మూలం గొగుర్యో రాజ్యం. ఈ రాజ్యాన్ని మొదటిసారిగా సందర్శించిన పర్షియన్ వ్యాపారులు ఈ ప్రాంతాన్ని " కొర్యో " అని పిలిచారు. అది క్రమంగా కొరియాగా మారింది.<ref>{{citation | last = Yunn | first = Seung-Yong | year = 1996 | title = Religious culture of Korea | chapter = Muslims earlier contact with Korea | publisher = Hollym International | page = 99}}</ref> గొగుర్యోగొగుర్యోను ను అధికంగా కొర్యో అని పిలిచేవారు.గొగుర్యో 5వ శతాబ్దం నుండి తన పేరును కొర్యోగా మార్చుకుంది.
.<ref name="UDN">{{cite web|url=http://city.udn.com/54543/2933925|script-title=zh:Korea原名Corea? 美國改的名|publisher=[[United Daily News]]|date=5 July 2008|access-date=28 March 2014|language=zh}}</ref> ఆధునిక కొరియా అనే మాట 17వ శతాబ్దం నుండి వాడుకలోకి వచ్చింది. డచ్ ఈస్టిండియా కంపెనీకి చెందిన హెండ్రిక్ హమెల్ యాత్రాపుస్తకంలో ఈ ప్రాంతాన్ని కొరియాగా పేరుకున్నాడు.<ref name="UDN"/> 1392 లో గొర్యో పతనం తరువాత ఈ ప్రాంతానికి జొసెయోన్ (చొసన్) అధికారనామం అయింది. అయినప్పటికీ అంతర్జాతీయంగా ఈ పేరుకు అంగీకారం లభించలేదు. కొత్త అధికారనామానికి పురాతన దేశం గొజొసెయోన్ మూలం. 1897 లో జొసెయోన్ రాజవంశం జొసెయోన్ పేరును మార్చి దీహన్ జెగుక్‌ను నిర్ణయించింది. దీహాన్ అంటే గొప్ప హన్ అని అర్ధం. ఇది సంహన్ (మూడు హన్లు) అని అర్ధం. అయినప్పటికీ దేశవ్యాప్తంగా కొరియన్లు తమదేశాన్ని జొసెయోన్ అనే పిలిచారు. అందుకని అది ఎక్కువ రోజులు అధికారనామంగా నిలబడలేదు. కొరియా జపాన్ పాలనలో ఉన్నసమయంలో హన్ మరియు జొసెయొన్ పేర్లు రెండూ వాడుకలో ఉన్నాయి.
 
== చరిత్ర ==
[[File:SelectedTeachingsofBuddhistSagesandSonMasters1377.jpg|thumb|170px|left|''[[Jikji]]'', the first known book printed with movable metal type in 1377. Bibliothèque Nationale de Paris]]
[[File:Gyeongbokgung-KeunJeongMoon.JPG|thumb|left|170px|[[Gyeongbok|Gyeongbok Palace]] is the largest of the [[Five Grand Palaces]] built during the [[Joseon Dynasty]].]]
కొరియన్ పురాణ ఆధారంగా కొరియన్ చరిత్ర క్రీ.పూ 2333 లో డంగన్‌లు జొసెయాన్ స్థాపనతో ఆరంభం ఔతుంది.<ref name="koreashistory">{{cite web|url=http://www.asianinfo.org/asianinfo/korea/history.htm|title=Korea's History|publisher=Asian Shravan|accessdate=February 17, 2009}}</ref> గొజొసియాన్ కొరియా ద్వీపకల్పం అంతటినీ మరియు మంచూరియాలోని కొన్ని ప్రాంతాలను స్వాధీనం చేసుకునే వరకు విస్తరిస్తూనే ఉంది. క్రీ.పూ 12వ శతాబ్దంలో ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా గిజా జొసెయాన్ స్థాపించబడింది. ఆధునిక శకంలో గిజా జొసెయాన్ ఉనికి మరియు నిర్వహించిన పాత్ర వివాదాద్పదంగా ఉంది.<ref>{{cite book|last=Hwang|first= Kyung-moon|title=A History of Korea, An Episodic Narrative|year=2010|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230364530|page=4}}</ref> క్రీ.పూ 2వ శతాబ్దంలో గొజొసెయాన్ - హాన్ యుద్ధంలో విమన్ జొసెయాన్‌ను హాన్ చైనా ఓడించింది. తరువాత క్రీ.పూ 108 లో 4 హాన్ రాజాస్థానాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. తరువాత శతాబ్దంలో కొరియా ద్వీపకల్పంలోని ఉత్తర భూభాగం మీద చైనా ప్రభావం అధికం అయింది. లెలాంగ్ రాజాస్థానం 4 శతాబ్ధాల కాలం నిలిచిఉంది. తరువాత లెలాంగ్‌ను గాగురియో జయించింది.<ref name="Gojoseon">[http://www.shsu.edu/~his_ncp/Korea.html Early Korea]. Shsu.edu. Retrieved on April 17, 2015.</ref> చైనా హాన్ రాజవంశంతో పలు పోరాటాలు జరిగిన తరువాత గొజొసెయాన్ పతనమై కొరియా ద్వీపకల్పంలో మూడు రాజ్యాలు ఏర్పడ్డాయి. కామన్ ఎరా, ఆరంభ శతాబ్ధాలలో బుయేయో సాంరాజ్యం, ఒక్జియో, డాంగ్యె మరియు సంహాన్ కొరియా ద్వీపకల్పం మరియు దక్షిణ మంచూరియాను ఆక్రమిచుకున్నాయి. తరువాత గొగుర్యెయో, బీక్జె మరియు సిల్లా రాజ్యాలు కొరియా ద్వీపకల్పాన్ని (కొరియా మూడు సాంరాజ్యాలు) ఆక్రమించుకున్నాయి.
676 లో సిల్లా మూడు రాజ్యాలను సమైఖ్యంసమైక్యం చేయడం ఉత్తర కొరియా రాజ్యపాలనకు దారి తీసింది. అత్యధిక ద్వీపకల్ప భూభాగం సిల్లా ఆధీన ంలో ఉండగా ఉత్తర ద్వీపకల్ప భూభాగం బల్హయె ఆధీనంలో ఉండేది. సమైఖ్యసమైక్య సిల్లా రాజ్యంలో కవిత్వం మరియు కళలు వర్ధిల్లాయి. బుద్ధ సంస్కృతి ఈ ప్రాంతంలో వర్ధిల్లింది. చైనా మరియు కొరియాల మద్య సంబంధాలు శాంతియుతంగా సాగాయి.
అంతర్గత కలహాల కారణంగా సిల్లా సాంరాజ్యం పతనమై ద్వీపకల్పం గొరియోలకు స్వాధీనం అయింది. ఈ సమయంలో బల్హయె ఆధీనంలో మంచూరియా భూభాగం మరియు
936లో రాజా తయేజో ద్వీపకల్పాన్ని సమైఖ్యంసమైక్యం చేసాడు. సిల్లా మాదిరిగా గొర్యెయో అత్యంత ఉన్నత సంస్కృతి కలిగిన రాజ్యంగా ఉండేది. 1377 కదిలించే లోహపు అచ్చుయంత్రం తయారు చేయబడింది.<ref>{{cite web|url=http://www.digitaljikji.net/digital_jikji/main.asp|title=Digital Jikji|publisher=Digital Jikji|date=|accessdate=April 25, 2010}}</ref>
13వ శతాబ్దంలో కొరియా మీద మంగోలియన్ సాగించిన దాడులు గొర్యెయోను బలహీనం చేసాయి. దాదాపు 30 సంవత్సరాల దాడుల తరువాత గొర్యెయో గొర్యెయోలు పాలన కొనసాగినా మంగోలియన్లకు కప్పంకట్టవలసిన పరిస్థితి ఎదురైంది. మంగోలియన్ సాంరాజ్యం పతనం అయిన తరువాత పలు రాజకీయ కలహాల తరువాత 1392లో గొర్యెయో స్థానంలో జొసెయెన్ రాజవంశం పాలన ఆరంభం అయింది. తరువాత జెసెయెన్ గనరల్ తయేజో సాంరాయానికి వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు చేసాడు.
 
రాజా తయేజో కొరియాకు జొయేసన్ అని కొత్త నామకరణం చేసాడు. తరువాత రాజధానిని హెంసెంగ్‌కు మార్చాడు. (పురాతన సెయోల్). తరువాత రెండు శతాబ్ధాల కాలం జొసెయాన్ రాజవంశం పాలన శాంతియుతంగా సాగింది. 15వ శతాబ్దంలో రాజా సెజోంగ్ హంగుల్‌ను రూపొందించాడు.తరువాత కంఫ్యూజనిజం అభివృద్ధి చెందింది.
 
1592 మరియు కొరియా మీద 1598 లో జపాన్ దాడి చేసింది. జపాన్ సైన్యానికి తయోటిమి హిదెయోష్ నాయకత్వం వహించా డు. కొరియన్ సైన్యం జపాన్ సైన్యాన్ని అడ్డుకున్నాయి.
పంక్తి 101:
===జపాన్ ఆక్రమణ (1910–45)===
[[File:Martial law, Korea 1900s.jpg|thumb|Three Koreans shot for pulling up rails as a protest against seizure of land without payment by the Japanese]]
జొసెయాన్ రాజవంశం పాలన తరువాత కాలం వెలుపలి ప్రపంచం నుండి దూరంగా ఏకాంతంలో కొనసాగింది. 19వ శతాబ్దంలో కొరియా ఓంటరి విధానం కారణంగా కొరియా " హెర్మిత్ కింగ్డం " గా వర్ణించబడింది. జొసెయాన్ రాజవంశం తనతానే పశ్చిమ సాంరాజ్యవాదం నుండి రక్షించుకుంది. చివరికి వత్తిడి కారణంగా వ్యాపారం కొరకు అనుమతి ఇవ్వవలసిన పరిస్థితి ఎదురైంది. మొదటి సినో- జపాన్ యుద్ధం మరియు రుస్సో - జపానీస్ యుద్ధం తరువాత (1910-45) జపాన్ కొరియాను ఆక్రమించుకుంది.
 
జపాన్ కొరియాను సంప్రదాయపరంగా మరియు సంస్కృతి పరంగా ఆణిచివేతకు గురిచేసింది. అంతేకాక ఆదాయాన్ని తనస్వంత ప్రయోజనం కొరకు వాడుకుంది. 1919 మార్చి 1 న దేశమంతటా జపాన్ వ్యతిరేక ప్రదర్శనలు (మార్చి 1 ఉద్యమం) నిర్వహించబడ్డాయి. ఉద్యమం అణిచివేతలో 7,000 మంది మరణించారు. 1929లో దేశమంతటా విద్యార్ధుల ఉద్యమం వంటి ఉద్యమాలు కొనసాగాయి. ఉద్యమాల ఫలితంగా దేశంలో 1931లో సైనిక పాలన విధించబడింది. 1937లో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో భాగంగా రెండవసారి సొనో - జపానీ యుద్ధం ఆరంభం అయిన తరువాత. జపాన్ కొరియన్ సంస్కృతని రూపుమాపడానికి ప్రయత్నించింది.
 
జపాన్ ప్రభుత్వం కొరియన్లు తమ పేర్లను మార్చుకొని జపాన్ పేరుకు మారాలని కొరియన్ల మీద వత్తిడి చేసింది. జపాన్ ష్రింటోలో ప్రార్ధనను చేయాలని ప్రజలు నిర్భంధించబడ్డారునిర్బంధించబడ్డారు.
పాఠశాలలలో కొరియన్ భాషాబోధన మరియు కొరియా చరిత్ర బోధన సమూలంగా రద్దుచేయబడింది. కొరియన్ కళాఖండాలు ధ్వంశం చేయబడడం మరియు జపాన్‌కు తరలించబడడం సంభవించాయి. అడ్డగించిన గ్రూపులను డొంగ్నిప్గన్ (లిబరేషన్ ఆర్మీ) అని పిలువబడింది. ఇది సినో కొరియన్ సరిహద్దులో నిర్వహించబడ్డాయి. ఇవి జపాన్ సైన్యం మీద గొరిల్లా యుద్ధం చేసాయి.
వీరిలో కొందరు చైనా మరియు సౌతీస్ట్ ఆసియా సంకీర్ణంలో చేరారు. వీరిలో గొరిల్లా నాయకుడు " రెండవ రాజా - సుంగ్ " తరువాత కొరియా నాయకుడు అయ్యాడు.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో కొరియన్లు జపాన్ సైన్యానికి సహకరించాలని వత్తిడి చేయబడింది. వేలాది మంది సైనికులు జపాన్ సైన్యంలో చేరారు. మొత్తం 2,00,000 మహిళా సైనికులలో పలువురు కొరియన్లు ఉన్నారు.
పంక్తి 112:
===సోవియట్ ఆక్రమణ మరియు కొరియా విభజన (1945–50)===
[[File:Jeju Massacre.jpg|thumb|Suspected communist sympathizers awaiting execution, [[Jeju Uprising|Jeju]] in May 1948]]
1945లో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపులో కొరియన్ ద్వీపకల్పం రెండు భాగాలుగా విభజించబడింది. ఉత్తర కొరియా ద్వీపక్లపాన్ని సోవియట్ యూనియన్ ఆక్రమించబడింది. దక్షిణ కొరియా ద్వీపకల్పాన్ని యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆక్రమించబడింది. ఆరంభంలో రెండు సమైఖ్యంసమైక్యం చేయాలని ప్రయత్నించినా ఇరుప్రాంతాలమద్య ఉన్న విబేధాల కారణంగా ద్వీపకల్పం రెండుగా విభజించబడింది.
 
1945 అక్టోబర్‌లో సోవియట్ జనరల్ " టెరెంటీ షితికోవ్ " సోవియట్ సివిల్ అథారిటీ " స్థాపించాలని ప్రతిపాదించాడు. అలాగే రెండవ రాజా సుంగ్‌ను " ప్రొవిషనల్ పీపుల్స్ కమిటీ ఫర్ నార్త్ కొరియా " చైర్మన్‌గా నిమించడానికి మద్దతు తెలిపాడు. 1946 ఫిబ్రవరిలో " ప్రొవిషనల్ పీపుల్స్ కమిటీ ఫర్ నార్త్ కొరియా " స్థాపించబడింది. ప్రొవిషనల్ గవర్నమెంట్ పాలనలో భూసంస్కరణలు చేపట్టబడ్డాయి. సంస్కరణలు సమాజంలో హెచ్చు తగ్గులు సరిదిద్దబడ్డాయి. భూస్వాములు మరియు జపానీ సహాయకులు రాజకీయ అశాంతి మరియు భూసంస్కరణ సమస్యలు లేని దక్షిణకొరియాకు పారిపోయారు.షికోవ్ ప్రధాన సంస్థనలు జాతీయం చేసాడు. తరువాత కొరియా భవిష్యత్తు గురించి చర్చించడానికి సోవియట్ ప్రతినిధులు మాస్కో మరియు సియోల్‌లో సామావేశాలు జరిపారు.<ref name=LankovArticle>{{cite news |last=Lankov|first=Andrei|date=2012-01-25|title=Terenti Shtykov: the other ruler of nascent N. Korea|url=https://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2012/01/363_103451.html|newspaper=[[The Korea Times]]|access-date=April 14, 2015}}</ref><ref name=ABC-CLIO>{{cite web|url=http://www.historyandtheheadlines.abc-clio.com/contentpages/ContentPage.aspx?entryId=1498210&currentSection=1498040&productid=33|title=Terentii Shtykov|author=Timothy Dowling|publisher=ABC-CLIO|access-date=April 26, 2015|website=History and the Headlines|date=2011}}</ref><ref name=Lankov1945-1948>{{cite book|last=Lankov|first=Andrei|chapter="North Korea in 1945–48: The Soviet Occupation and the Birth of the State,"|title=From Stalin to Kim Il Sung—The Formation of North Korea, 1945–1960,''|pages=2–3}}</ref><ref name=Lankov2>{{cite book|last=Lankov|first=Andrei|date=2013-04-10|title=The Real North Korea: Life and Politics in the Failed Stalinist Utopia|page=7|publisher=Oxford University Press}}</ref><ref>{{cite book|last=Armstrong|first=Charles|date=2013-04-15|title=The North Korean Revolution, 1945–1950|publisher=Cornell University Press. Kindle Locations 1363–1367}}</ref> 1946 సెప్టెంబర్‌లో దక్షిణ కొరియా పౌరులు సంకీర్ణ దళాలకు వ్యతిరేకంగా బలం కూడదీసుకున్నారు. 1948 ఏప్రెల్‌లో జెయూ ద్వీపవాసుల తిరుగుబాటు " హింసాత్మకంగా అణిచివేయబడింది. 1948లో దక్షిణ ద్వీపకల్పం స్వతంత్రం ప్రకటించింది. రెండు నెలల తరువాత కమ్యూనిస్ట్ వ్యతిరేక సింగ్మంరీ దానికి పాలకుడు అయ్యా డు. 1948 సెప్టెంబర్ 9న ఉత్తర కొరియాలో " డెమొక్రటిక్ ది పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియా " స్థాపించబడింది. రెండవ రాజా సుంగ్ ప్రీమియర్ అయిన తరువాత ష్తికోవ్ సోవియట్ అంబాసిడర్‌గా సేవచేసాడు.
పంక్తి 171:
టీబీక్ పర్వతశ్రేణిలో ఉన్న కుంగాంగ్ పర్వతం దక్షిణ కొరియాలో కూడా విస్తరించి ఉంది. ప్రకృతి సహజ సౌందర్యానికి ఈ పర్వతాలు ప్రఖ్యాతి చెందాయి.
<ref name="Topography"/> పశ్చిమంలో ఉన్న మైదానాలు విశాలమైనవి. తూర్పు మైదానాల మద్యలో అక్కడక్కడా పర్వతశ్రేణులు అడ్డగిస్తూ ఉంటాయి. దిగువ భూములు మరొయు మైదాన ప్రాంతాలలో ప్రజలు అధికంగా నివసిస్తుంటారు. [[2003]] యునైటెడ్ నేషంస్ ఎంవిరాన్మెంట్ ప్రోగ్రాం నివేదిక అనుసరించి దేశం 70% భూభాగంలో అరణ్యాలు విస్తరించి ఉన్నాయని భావిస్తున్నారు.
వీటిలో అధికంగా నిటారుగా ఉండే కొండలు ఉన్నాయి.<ref name="United Nations Environmental Programme 12">{{cite web|url=http://www.unep.org/PDF/DPRK_SOE_Report.pdf|title=DPR Korea: State of the Environment, 2003|author=United Nations Environmental Programme|page=12}}</ref> 790కి.మీ పొడవైన యలు నది దేశంలోని పొడవైననదిగా గుర్తించబడుతుంది.
<ref>{{cite web|url=http://www.koreanhistoryproject.org/Jta/Kr/KrGEO0.htm |title=Korea Geography |accessdate=1 August 2007 |author=Bill Caraway |year=2007 |work=The Korean History Project |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20070706035307/http://koreanhistoryproject.org/Jta/Kr/KrGEO0.htm |archivedate=6 July 2007 }}</ref>
ఉత్తర కొరియాలో కాంటినెంటల్ మరియు ఓషనిక్ వతావరణం ఉంటుంది.<ref name="United Nations Environmental Programme 12"/><ref name="climate">{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+kp0031) |title=North Korea Country Studies. Climate |publisher=Lcweb2.loc.gov |accessdate=23 June 2010}}</ref> శీకాలంలో స్పష్టమైన వాతావరణం నడుమ మంచుతుఫానులు సంభవిస్తూ ఉంటాయి. సైబీరియా నుండి వీచే గాలులు దేశం వాయవ్య మరియు ఉత్తర దిశ నుండి దేశంలో ప్రవేశిస్తుంటాయి.<ref name="climate"/> వేసవి అత్యంత వేడిగా అత్యంత తేమకలిగిన వాతావరణం నెలకొని ఉంటుంది. జూన్ మరియు సెప్టెంబర్ మద్య 60% వర్షపాతం సంభవిస్తుంది.<ref name="climate"/> వేసవి మరియు శీతాకాలాల మద్య హేమతం మరియు వసంతకాలంఉంటాయి.<ref name="climate"/>
పంక్తి 177:
[[File:Mansudae-Kongressalle.JPG|thumb|right|[[Mansudae Assembly Hall]], seat of the Supreme People's Assembly]]
ఉత్తర కొరియా కేంద్రీకృత ఆధికారంతో పనిచేస్తుంది. ఇది ఒకపార్టీ పాలిత గణతంత్ర దేశం. 2009 ఉత్తరకొరియా రాజ్యాంగం తనను తానుగా వర్ణిస్తూ ఉత్తరకొరియా " రివల్యూషనరీ మరియు సోషలిస్ట్ " దేశంగా అభివర్ణించారు.<ref>{{cite web|url=http://naenara.com.kp/en/great/constitution.php?22|title=Constitution of the DPRK|accessdate=18 May 2014}}</ref>
" ది వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ కొరియా " కు 30,00,000 మంది సభ్యులు ఉన్నారని అంచనా. ఇది ఉత్తర కొరియా రాజకీయాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. ప్రభుత్వానికి కిం రాజవంశానికి చెందిన కిమ్- జంగ్- ఉన్ నాయకత్వం వహిస్తున్నాడు. ఆయన " వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ కొరియాకు " మొదటి సెక్రటరీగా మరియు కొరియన్ పీపుల్స్ ఆర్మీకి సుప్రీం కామాండర్ఉన్నాడు.
<ref name="NK Leaders">{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-pacific-15258881|title=North Korea profile: Leaders|publisher=BBC|date=26 March 2014|accessdate=18 May 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-16325390|title=North Korea: Kim Jong-un hailed 'supreme commander'|publisher=BBC|date=24 December 2011|accessdate=18 May 2014}}</ref> రెండవ కిం - సుంగ్ 1994 మరణించాడు) దేశానికి శాశ్వత అధ్యక్షుడుగా ఉన్నాడు.<ref name="hitchens07">{{Cite news|url=http://www.slate.com/id/2180464/|title=Why has the Bush administration lost interest in North Korea?|last=Hitchens|first=Christopher|date=24 December 2007|work=[[Slate (magazine)|Slate]]|accessdate=9 April 2010}}</ref> ఆయన నరణించిన తరువాత 2011లో కిమ్- జంగ్ ఇల్ " శాశ్వత జనరల్ సెక్రటరీగా ప్రకటించబడ్డాడు.<ref name="NK Leaders"/> ఉత్తర కొరియా ఏకసభా విధానం కలిగి ఉంది." సుప్రీం పీపుల్స్ అసెంబ్లీ" రాజ్యాంగ ఉన్నతాధికారం మరియు చట్టం రూపొందించే అధికారం కలిగి ఉంది. సుప్రీం పీపుల్స్ అసెంబ్లీలో 687 మంది సభ్యులు ప్రతి 5 సంవత్సారలకు ఒక సారి ఎన్నిక చేయబడుతుంటారు. ఉంటారు.
సుప్రీం పీపుల్స్ అసెంబ్లీ అధ్యక్షుడు (1998 నుండి) దేశప్రతినిధిగా విదేశాలతో సంబంధాలను కలిగి ఉంటాడు. ప్రతినిధులు సంప్రదాయంగా అధ్యక్షుని, ఉపాద్యక్షుని, ప్రెసిడియం సభ్యులను ఎన్నుకుంటారు. సుప్రీం పీపుల్స్ అసెంబ్లీ చట్టం రూపొందించడం, స్వదేశీ మరియు విదేశీ విధానాలను రూపొందించడం, మంత్రివర్గనిర్మాణం మరియు దేశ ఆర్ధిక ప్రణాళిక అనుమతించడం మొదలైన బాధ్యతలు నిర్వహిస్తుంది. {{Sfn|Country Study|2009|p=198}} ప్రతిపక్షరహితంగా సభ్యుల ఎన్నికతో సభరూపొందించబడుతుంది.{{Sfn|Country Study|2009|pp=197–198}}
ఉత్తర కొరియా ప్రీమియర్ పాక్- పొంగ్ - జు నాయకత్వంలోని మంత్రివర్గగానికి పాలనాధికారం ఉంటుంది.<ref>{{cite web|url=http://www.dailynk.com/english/read.php?cataId=nk01700&num=10516|title=Pak Opens Account with Conservative Aire|publisher=The Daily NK|date=23 April 2013|accessdate=18 May 2014}}</ref>
పంక్తి 205:
==చట్టం మరియు రక్షణ==
[[File:Laika ac Pyongyang (12074843383).jpg|thumb|upright=0.85|North Korean traffic police in Pyongyang]]
ఉత్తర కొరియా పర్షియన్ తరహాలో ఉండే సివిల్ లా విధానాన్ని అనుసరిస్తుంది. ఇది జపాన్ సంప్రదాయం మరియు కమ్యూనిస్ట్ సిధ్హాంతాల ప్రభావితమై ఉంటుంది.
<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2100.html#kn|title=Legal System field listing|publisher=CIA The World Factbook|accessdate=18 May 2014}}</ref> న్యాయవ్యవహారాలను " సెంట్రల్ కోర్ట్ ", నగరస్థాయి కోర్టులు మరియు స్పెషల్ కోర్టులు నిర్వహిస్తుంటాయి. నగరాలలో, కౌంటీలలో మరియు అర్బన్ డిస్ట్రిక్స్‌లలో నిర్వహించబడే ప్రజా న్యాయస్థానాలు న్యాయవ్యవస్థలో దిగువన ఉంటాయి. స్పెషల్ కోర్టులు సైనిక, రైలుమార్గం మరియు నౌకాయాన సంబంధిత వ్యవహారాలను పరిష్కరిస్తుంటాయి. {{Sfn|Country Study|2009|p=274}} ప్రాంతీయ పీపుల్స్ అసెంబ్లీ సభ్యులచే న్యాయాధికారులు ఎన్నుకొనబడాలి. అయినప్పటికీ వాస్తవానికి న్యాయాధికారులను వర్కర్స్ పార్టీ నేతలు నియమిస్తుంటారు. నుల్లుం క్రిమెన్ సిన్ లెగె ఆధారితంగా పీనల్ కోడ్ రూపొందించబడింది.{{Sfn|Country Study|2009|p=274}}
కోర్టులు సివిల్ మరియు క్రిమినల్ కేసులతో రాజకీయ సంబంధిత కేసులను పరిష్కరిస్తుంటాయి. {{Sfn|Country Study|2009|p=201}} రాజకీయ ఖైదీలు లేబర్ కేంపులకు పంపబడుతుంటారు. క్రిమినల్ ఖైదీలకు ప్రత్యేక శిక్షలు అమలౌతూ ఉంటాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/07/19/AR2009071902178.html|title=Outside World Turns Blind Eye to N. Korea's Hard-Labor Camps|publisher=The Washington Post|date=20 July 2009|accessdate=19 May 2014}}</ref> మినిస్టరీ ఆఫ్ పీపుల్స్ సెక్యూరిటీ చట్టం అమలు కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తుంటారు. ఉత్తర కొరియాలో అత్యంత శక్తివంతమైన జాతీయ వ్యవస్థ రక్షణశాఖ. పోలీస్ వ్యవస్థ క్రిమినల్ కేసుల పరిశోధన బాధ్యతలను కూడా నిర్వహిస్తుంది.{{Sfn|Country Study|2009|p=276}}
పోలీస్ శాఖ దేశీయరక్షణలో భాగంగా ట్రాఫిక్ కంట్రోల్, అగ్నిపామకం మరియు రైలు మార్గరక్షణకు బాధ్యత వహిస్తుంది. {{Sfn|Country Study|2009|p=277}}
1973 నుండి ది స్టేట్ సెక్యూరిటీ డిపార్ట్మెంటు మినిస్టరీ ఆఫ్ పీపుల్స్ సెక్యూరిటీకి అతీతంగా దేశీయ మరియు విదేశీయ నేరపరిశోధన, రాజకీయ జైలు నిర్వహణ, రాజకీయ శిబిరాల నిర్వహణ మొదలైన పనులను చేస్తుంది. {{Sfn|Country Study|2009|pp=277–278}} ఉత్తర కొరియాలో కీచర్న్ ఇంటర్న్మెంట్ కేంప్,
<ref name=guardian >{{cite news| title=How one man escaped from a North Korean prison camp|author=Blaine Harden|date=16 March 2012| url=http://www.guardian.co.uk/books/2012/mar/16/escape-north-korea-prison-camp|publisher=The Guardian|location=London}}</ref>
యోడక్ కాంసెంట్రేషన్ కేంప్,<ref name=csw >{{cite web | title=North Korea: A case to answer – a call to act (p. 25–26)| work=Christian Solidarity Worldwide, June 20, 2007| url= http://docs-eu.livesiteadmin.com/c8880e0f-f6ed-4585-8f09-4e4b6d11e698/north-korea-a-case-to-answer-a-call-to-act.pdf | accessdate= 10 April 2012}}</ref> మరియు బుక్చంగ్ కాంసెంట్రేషన్ కేంప్ <ref name=sub_ihr>{{cite web| title=Subcommittee on International Human Rights, 40th Parliament, 3rd session, February 1, 2011: Testimony of Ms. Hye Sook Kim| work=Parliament of Canada| url=http://www.parl.gc.ca/HousePublications/Publication.aspx?DocId=4916717&Language=E&Mode=1&Parl=40&Ses=3#Int-3706941 | accessdate= 10 April 2012}}</ref> ఉన్నాయి.
పంక్తి 217:
==విదేశీ సంబంధాలు==
[[File:North Korea - China friendship (5578914865).jpg|thumb|left|The close China-DPRK relationship is celebrated at the [[Arirang Festival|Arirang Mass Games]] in [[Pyongyang]].]]
ఉత్తర కొరియా ఇతర కమ్యూనిస్ట్ దేశాలతో మాత్రమే దౌత్యసంబంధాలను కలిగి ఉంది. 1960 - 1970 నుండి ఉత్తర కొరియా స్వతంత్ర విదేశీవిధానం అనుసరించి అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలతో దౌత్యసంబంధాలు ఏర్పరచుకుని " అలీన ఉద్యమం " లో భాగస్వామ్యం వహించింది. 1980 చివర మరియు 1990 ఆరంభంలో సోవియట్ యూనియన్ పతనం తరువాత ఉత్తర కొరియా విదేశీవిధానం సంక్షోభానికి గురైంది. తరువాత సంభవించిన ఆర్ధిక సంక్షోభం కారణంగా ఉత్తర కొరియా 30 % దైత్యకార్యాలయాలను మూసివేసింది. అదే సమయంలో ఫ్రీ మార్కెట్ కలిగిన అభివృద్ధిచెందిన దేశాలతో సంబంధాలను మెరుగుపరచుకోవడానికి ప్రయత్నించింది..<ref name="DPRK Diplomatic Relations">{{cite web|url=http://www.ncnk.org/resources/briefing-papers/all-briefing-papers/dprk-diplomatic-relations|title=DPRK Diplomatic Relations|accessdate=20 May 2014|year=2012 |publisher=The National Committee on North Korea}}</ref> ఉత్తరకొరియా ఒంటరితనం కారణంగా ఇది " హెర్మిట్ కింగ్డం " (జోసెర్ రాజవంశం ఆచారం) అనిపిలువబడుతుంది.<ref name="alja_NKorLankov">{{cite web| title = N Korea: Tuning into the 'hermit kingdom'| last = Lankov | first = Andrei| work = [[Al Jazeera]]| date = June 10, 2015| accessdate = February 20, 2015| url = http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/05/north-korea-media-control-201452853742460657.html}}</ref>{{As of|2012}}, ఉత్తర కొరియా 162 దేశాలతో దౌత్యసంబంధాలను మరియు 42 దేశాలతో దౌత్యకార్యాలయాలు కలిగి ఉంది.
<ref name="DPRK Diplomatic Relations"/> ఉత్తర కొరియా ఆగ్నేయాసియా లోని సోషలిస్ట్ దేశాలైన వియత్నాం, లావోస్ మరియు కంబోడియాలతో సన్నిహిత సంబంధాలను కలిగి ఉంది.<ref>{{cite web|url=http://www1.korea-np.co.jp/pk/165th_issue/2001072510.htm |title=Kim Yong Nam Visits 3 ASEAN Nations To Strengthen Traditional Ties |accessdate=1 August 2007 |year=2001 |work=The People's Korea}}</ref> ఉత్తర కొరియాలోని అత్యధిక దౌత్యకార్యాలయాలు బీజింగ్‌లో ఉన్నాయి.
<ref>{{cite web |url=http://app.yonhapnews.co.kr/YNA/Basic/article/search/YIBW_showSearchArticle.aspx?searchpart=article&searchtext=%E5%8C%97%20%EC%88%98%EA%B5%90%EA%B5%AD%20%EC%83%81%EC%A3%BC%EA%B3%B5%EA%B4%80&contents_id=AKR20090302193700083 |title=北 수교국 상주공관, 평양보다 베이징에 많아 |accessdate=13 December 2010 |date=2 March 2009 |work=[[Yonhap News]]}}</ref> కొరియన్ " డిమిలిటరైజ్డ్ జోన్ " ప్రపంచంలో అత్యంత శక్తివంతమైన రక్షణవలయం ఉన్న ప్రాంతంగా గుర్తించబడుతుంది.
<ref name=border>{{Cite news|url=http://edition.cnn.com/2004/WORLD/asiapcf/06/03/koreas.agree/index.html|title= Koreas agree to military hotline&nbsp;– Jun 4, 2004|publisher=Edition.cnn.com|date=4 June 2004|accessdate=18 February 2010}}</ref>
 
[[File:501 cows sent to North Korea.jpg|thumb|upright|An aid convoy entering North Korea through the [[Korean Demilitarized Zone|Demilitarized Zone]]]]
రెండు కొరియాదేశాల మద్య ఉద్రిక్తలను తగ్గించడానికి " నార్త్ కొరియన్ న్యూక్లియర్ వెపంస్ ప్రోగ్రాం " , ది సిక్స్ పార్టీ టాక్స్ " ఏర్పాటుచేయబడ్డాయి.
<ref>{{cite web| url=http://www.state.gov/s/ct/rls/crt/2007/103711.htm | archiveurl=https://web.archive.org/web/20100220062057/http://www.state.gov/s/ct/rls/crt/2007/103711.htm | archivedate=2010-02-20 | title=Country Reports on Terrorism: Chapter 3 – State Sponsors of Terrorism Overview | author=Office of the Coordinator for Counterterrorism | accessdate=26 June 2008}}</ref>
2008 అక్టోబర్ 11 న ఉత్తర కొరియా అణుబాంబు తయారీ సంబంధిత వ్యవహారాలలో ఇరుదేశాల మద్య అంగీకారం కుదిరిన తరువాత యునైటెడ్ స్టేట్స్ " తీవ్రవాదానికి సహకారం అందిస్తున్న దేశాల జాబితా " నుండి ఉత్తర కొరియా తొలగించబడింది.<ref>{{Cite news| url = http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/10/11/us.north.korea/index.html | title = U.S. takes North Korea off terror list | publisher = CNN | date = 11 October 2008 | accessdate = 11 October 2008}}</ref> ఉత్తర కొరియా [[జపాన్]] పౌరులను కిడ్నాప్ చేసింది.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/5074234.stm |title=N Korea to face Japan sanctions |accessdate=26 June 2008 | date=13 June 2006 | work=BBC News}}</ref>
పంక్తి 229:
==కొరియా పునః సమైఖ్యం==
2000 లో ఉత్తర కొరియా మరియు దక్షిణ కొరియాలు " నార్త్ - సౌత్ జాయింట్ డిక్లరేషన్ " కొరకు సంతకం చేసాయి. శాంతి యుతంగా ఇరుదేశాలు తిరిగి సైఖ్యం కావడానికి అంగీకరించాయి.<ref name=joint>{{cite web |url=http://www.kcckp.net/en/one/nation.php |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071113143537/http://www.kcckp.net/en/one/nation.php |archivedate=2007-11-13 |title=North-South Joint Declaration |accessdate=1 August 2007 |date=15 June 2000 |work=[[Naenara]]}}</ref>
1980 అక్టోబర్ 10న " ది డెమొక్రటిక్ ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియా " అని ఉత్తర కొరియా అధ్యక్షుడు రెండవ కిం సుంగ్ ప్రతిపాదన చేసాడు.<ref>{{cite web|url=http://www.songunpoliticsstudygroup.org/Oct102008/W-801010.HTM |title=REPORT TO THE SIXTH CONGRESS OF THE WORKERS’ PARTY OF KOREA ON THE WORK OF THE CENTRAL COMMITTEE |last=Kim |first=Il Sung |date=10 October 1980 |publisher=Songun Politics Study Group (USA) |accessdate=4 July 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20090829094118/http://www.songunpoliticsstudygroup.org/Oct102008/W-801010.HTM |archivedate=29 August 2009 }}</ref> గత కొన్ని దశాబ్ధాలుగా ఇరుదేశాలమద్య సంబంధాలు పలు రాజకీయాల పరిస్థితుల కారణంగా దెబ్బతిన్నాయి.
.{{Sfn|Country Study|2009|p=218}} 1990 వరకు సంబంధాలు కొతవరకు శాంతియుతంగానే సాగాయి. {{Sfn|Country Study|2009|p=220}}
1998 లో ఉత్తర కొరియా అధ్యక్షుడు సన్ షైన్ పాలసీని వాటర్ షెడ్‌గా కిం డీ జంగ్ స్థాపించాడు. ఇది ఇతర దేశాలకు ప్రోత్సాహం కలిగించి అధికమైన యూరేపియన్ యూనియన్ దేశాలు ఉత్తర కొరియాతో పలు జాయింట్ వెంచర్ ప్రాజెక్టులు ప్రారంభించడానికి దారితీసింది. 2000 లో ఉత్తర కొరియాలో జరిగిన ఇంటర్ కొరియా సమ్మిట్‌ సందర్భంలో కిం డీ జంగ్ కిం జంగ్ ఇల్ తో సమావేశం జరగడంతో సన్ షైన్ విధాన ఫలితాలు శిఖరాగ్రానికి చేరుకున్నాయి.
పంక్తి 237:
==సైన్యం==
[[File:Soldiers at Panmunjon (5063812314).jpg|thumb|[[Korean People's Army]] (KPA) soldiers at [[Panmunjom]]]]
ఉత్తర కొరియా సైనిక సంస్థ పేరు " ది కొరియన్ పీపుల్స్ ఆర్మీ ". ఇందులో 11,06,000 యాక్టివ్ మరియు 83,89,000 రిజర్వ్ మరియు పారామిలటరీ దళాలు ఉన్నాయి.
కొరియా సైనికదళం ప్రపంచపు అతిపెద్ద సైనికదళాలలో ఒకటిగా భావించబడుతుంది.<ref>{{cite book |title=The Military Balance 2010 |author=International Institute for Strategic Studies |authorlink=International Institute for Strategic Studies |editor-last=Hackett |editor-first=James |date=2010-02-03 |publisher=[[Routledge]] |location=[[London]] |isbn=1-85743-557-5 |ref=IISS2010}}</ref> వీరిలో 20% పురుషులు 17-54 వయస్కులు. వీరు రెగ్యులర్ ఆర్ండ్ ఫోర్స్‌లో పని చేస్తున్నారు.
<ref name="bgn"/> ప్రతి 25 మంది పౌరులలో ఒకరు సన్యంలో పనిచేస్తూ ఉన్నారు.<ref name="economist-armied"/><ref>{{cite web|url=http://www.nationmaster.com/graph/mil_arm_per_percap-military-army-personnel-per-capita |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070217230331/http://www.nationmaster.com/graph/mil_arm_per_percap-military-army-personnel-per-capita |archivedate=2007-02-17 |title=Army personnel (per capita) by country |accessdate=1 August 2007 |year=2007 |work=NationMaster}}</ref>
సైనికదళంలో " కొరియన్ పీపుల్స్ ఆర్మీ గ్రౌండ్ ఫోర్స్, కొరియన్ పీపుల్స్ నేవీ, కొరియన్ పీపుల్స్ ఎయిర్ ఫోర్స్ , నార్త్ కొరియన్ స్పెషల్ ఆపరేషన్ ఫోర్స్ మరియు స్ట్రాటజిక్ రాకెట్ ఫోర్స్ ఉన్నాయి. వర్కర్స్ పార్టీక్ చెందున సెంట్రల్ మిలటరీ కమీషన్ మరియు ఇండిపెండెంట్ నేషనల్ డిఫెంస్ కమీషన్ సైనిక దళాలను నియంత్రిస్తుంది.
{{Sfn|Country Study|2009|p=239}}కె.పి.ఎ శాఖలలో గ్రౌండ్ ఫోర్స్ పెద్దది. ఇందులోని 80 ఇంఫాంటరీ డివిషన్లు (ఒక మిలియన్ సైనికులు ఉన్నారు) 30 ఆర్టిల్లరీ బ్రిగేడ్, 25 స్పెషల్ వార్ఫేర్ బ్రిగేడ్స్, 20 మెకానైజ్డ్ బ్రిగేడ్స్, 10 టాంక్ బ్రిగేడ్స్ మరియు 7 టాంక్ రెజిమెంట్స్ ఉన్నాయి. .{{Sfn|Country Study|2009|p=247}} సైన్యంలో 3,700టాకులు, 2,100 ఆర్ండ్ పర్సనల్ కేరియర్లు మరియు ఇంఫాంటరీ ఫైటింగ్ వాహనాలు ఉన్నాయి. {{Sfn|Country Study|2009|p=248}} 17,900 ఆర్టిల్లరీ పీసెస్, 11,000 యాంటీ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ గంస్,
{{Sfn|Country Profile|2007|p= 19 – Major Military Equipment}} మరియు 10,000 మాన్ పాడ్స్ అండ్ యాంటీ- టాంక్ గైడెడ్ మిసైల్స్,
<ref>{{cite web|url=http://www.soldiering.ru/country/guide2003/army-09.php|title=Worls militaries: K|publisher= soldiering.ru|accessdate=23 May 2014}}</ref>
1,600 ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ (ఎయిర్ ఫోర్స్) మరియు 1,000 వెసెల్స్ (నేవీ) {{Sfn|Country Study|2009|pp=249–253}} ఉత్తర కొరియాలో అతిపెద్ద స్పెషల్ ఫోర్సెస్ మరియు అధిక సంఖ్యలో జలాంతర్గాములు {{Sfn|Country Study|2009|pp=288–293}} ఉన్నాయి.
 
[[File:AIR KORYO IL76 P912 AT SONDOK HAMHUNG AIRPORT DPR KOREA OCT 2012 (8179381094).jpg|thumb|[[Ilyushin Il-76]] strategic military airlifter used by [[Air Koryo]]]]
ఉత్తర కొరియా అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉంది. అయినప్పటి సంఖ్యాపరంగా అణ్వాయుధాలు పరిమితంగానే ఉన్నాయి. వివిధ అంచనాలను అనుసరించి ఉత్తర కొరియాలో 10 కంటే తక్కువగా ప్లుటోనియం వార్ హెడ్స్ ఉన్నాయని భావిస్తున్నారు.<ref>{{cite news|url=http://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2013/06/daily-chart?fsrc=scn/gp/wl/bl/dc/nuclear|title=Daily chart: Mutually assured ambiguity|publisher=The Economist|accessdate=23 May 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/interactive/2013/03/world/nuclear-weapon-states/?iid=article_sidebar#northkorea|title=Nuclear weapons: Who has what?|accessdate=April 16, 2013 | work=CNN}}</ref> మరియు 12-17 అణ్వాయుధాలకు సమానమైన యురేనియం వార్ హెడ్స్ ఉన్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://isis-online.org/uploads/isis-reports/documents/dprk_fissile_material_production_16Aug2012.pdf|title=North Korea’s Estimated Stocks of Plutonium and Weapon-Grade Uranium|date=August 16, 2012|accessdate=March 7, 2013}}</ref>
రాకెట్ ఫోర్స్ 3,000 కిలోమీటర్లు పయనించగలిగిన 1,000 బాలిస్టిక్ మిస్సైల్స్ కలిగి ఉంది.<ref>{{cite news| url=http://www.reuters.com/article/2010/03/17/us-korea-north-missiles-idUSTRE62G1ZC20100317 | work=Reuters | title=North Korea has 1,000 missiles, South says | date=March 17, 2010}}</ref>
2004 గణాంకాలను అనుసరించి ఉత్తర కొరియాలో 2,500 - 5,000 మెట్రిక్ టన్నుల సామర్ధ్యం కలిగిన రసాయన ఆయుధాలు ఉన్నాయని అంచనా. అవి నెర్వ్, బ్లెస్టర్, బ్లడ్ మరియు వామిటింగ్ ఏజెంట్లు సమర్ధత కలిగి ఉన్నాయి. అలాగే స్మాల్ ఫాక్స్, ఆంత్రాక్స్ మరియు కలరా వ్యాధులను కలిగించగలిగిన బయలాజికల్ ఆయుధాలు ఉన్నాయి.
{{Sfn|Country Study|2009|p=260}}<ref>{{cite web| url = http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2010/04/29/2010042901362.html | title = New Threat from N.Korea's 'Asymmetrical' Warfare | publisher = The Chosun Ilbo (English Edition) | work = English.chosun.com | date = 29 April 2010 | accessdate = 13 December 2010}}</ref> దేశమంటా విస్తరించి ఉన్న 1800 భూ అంతర్గత ఇండస్ట్రీలలో ఆయుధాలు ఉత్పత్తి చేయబడుతున్నాయి.<ref>{{cite web|url=https://www.fas.org/irp/world/rok/nis-docs/defense09.htm|title=Defense|publisher=Federation of American Scientists|accessdate=October 11, 2013}}</ref> డిఫెంస్ ఇండస్ట్రీ ఇండివిజ్యుయల్, క్రూ- సర్వ్డ్ ఆయుధాలు, ఆర్టిల్లరీ, ఆర్మౌర్డ్ వెహికల్స్, మిస్సైల్స్, హెలికాఫ్టర్లు, సర్ఫేస్ కంబాటెట్స్, సబ్మెరీన్లు, లాండింగ్ అండ్ ఇంఫ్లేషన్ క్రాఫ్ట్, యాక్-18 ట్రైనర్స్ మరియు కో- ప్రొడక్షన్ జెట్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ చేసే అవకాశాలు ఉన్నాయి. .{{Sfn|Country Study|2009|p=272}} ఉత్తరకొరియా అధికారిక మాద్యమం ఆధారంగా 2010 మిలటరీ వ్యయం దేశ ఆర్ధిక ప్రణాళికలో 15.8% నికి భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది.<ref name="kcna2010budget">{{cite web|title=Report on Implementation of 2009 Budget and 2010 Budget|url=http://kcna.co.jp/item/2010/201004/news09/20100409-10ee.html|publisher=[[Korean Central News Agency]]|date=9 April 2010}}</ref>
 
పంక్తి 259:
పోషాకాహార లోపం సంబంధిత వ్యాధుల కారణంగా మరణాలు సంభవించాయి. కొంతమంది ఆహారలోపం కారణంగా కూడా మరణించారు.<ref name="famine"/>
కరువుతో పోరాడాడానికి 1997లో ఐఖ్యరాజ్యసమితి నాయకత్వంలో దాతలు వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రోగ్రాం ద్వారా ఆహారాన్ని సరఫరా చేసారు.<ref>{{cite web|url=https://fas.org/sgp/crs/row/R40095.pdf|title=Foreign Assistance to North Korea: Congressional Research Service Report for Congress|publisher=Federation of American Scientists|date=26 April 2012|accessdate=22 July 2014}}</ref> అమెరికా అధ్యక్షుడు జార్జి డబల్యూ బుష్ ఆధ్వర్యంలో కనీసమైన సహాయం అందించబడింది.<ref>{{cite web|url=http://www.globalpolicy.org//socecon/hunger/relief/2005/0520nkorea.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070216001402/http://www.globalpolicy.org//socecon/hunger/relief/2005/0520nkorea.htm |archivedate=2007-02-16 |title=US Has Put Food Aid for North Korea on Hold |accessdate=1 August 2007 |author= Jay Solomon|date=20 May 2005 |work=Wall Street Journal}}</ref>
పరిస్థితి మెరుగుపడిన కారణంగా 1998 లో 60% గా పోషకాహార లోపం 2008 నాటికి 37%కి కి మరియు<ref>{{cite web|url=http://web.amnesty.org/report2006/prk-summary-eng |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070529223004/http://web.amnesty.org/report2006/prk-summary-eng |archivedate=2007-05-29 |title=Asia-Pacific : North Korea |accessdate=1 August 2007 |year=2007 |work=[[Amnesty International]]}}</ref> 2013 నాటికి 28% కి చేరుకుంది.<ref>{{cite web|url=http://kp.one.un.org/national-nutrition-survey-final-report/|title=National Nutrition Survey final report|publisher=The United Nations Office in DPR Korea|date=19 March 2013|accessdate=22 July 2014}}</ref> 2013 నాటికి ఆహారధాన్యాల ఉత్పత్తి 5.37 మిలియన్ టన్నులకు చేరుకుంది.<ref>{{cite web|url=http://38north.org/2013/12/rireson121813/|title=The State of North Korean Farming: New Information from the UN Crop Assessment Report|publisher=38North|date=18 December 2013|accessdate=22 July 2014}}</ref> అయినప్పటికీ వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రోగ్రాం నివేదిక ఆహార సమస్య ఇప్పటికీ కొనసాగుతుందని తెలియజేస్తున్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.wfp.org/countries/korea-democratic-peoples-republic-dprk/overview |title=Korea, Democratic People's Republic (DPRK) &#124; WFP &#124; United Nations World Food Programme – Fighting Hunger Worldwide |publisher=WFP |accessdate=22 July 2014}}</ref>
కరువు ప్రభావంగా 2003 నాటికి 0.9 % క్షీణించిన జనసంఖ్య 2014 నాటికి 0.53% కి చేరుకుంది.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2002.html#kn|title=Field Listing: Population Growth Rate|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=22 July 2014}}</ref>
సైనిక సేవల తరువాత జరుగుతున్న వివాహాల జాప్యం, నివాస గృహాల కొరత మరియు పనివేళల పొడిగింపు లేక రాజకీయ అస్థిరత జనసంఖ్య అభివృద్ధి మీద ప్రభావం చూపుతుంది.
జాతీయ జననాలు ప్రతివెయ్యి మందిలో 14.5 సంభవిస్తున్నాయి.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2054rank.html?countryname=Korea,%20North&countrycode=kn&regionCode=eas&rank=138#kn|title=Country Comparison: Birth Rate|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=22 July 2014}}</ref> మూడింట రెండువంతుల కుటుంబాలు రెండు గదుల నివాసాలలో నివసిస్తున్నారు. విడాకులు అరుదుగా మాత్రమే సంభవిస్తున్నాయి.
పంక్తి 267:
=== ఆరోగ్యం ===
[[File:North Korea-Pyongyang Maternity Hospital-04.jpg|thumb|A dental clinic at one of North Korea's major hospitals]]
[[2013]] గణాంకాల ఆధారంగా ఉత్తరకొరియా ప్రజల సరాసరి ఆయుఃప్రమాణం 69.8 సంవత్సరాలు.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html?countryname=Korea,%20North&countrycode=kn&regionCode=eas&rank=154#kn|title=Country Comparison: Life Expectancy at Birth|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=22 July 2014}}</ref> ఉత్తరకొరియా స్వల్ప - ఆదాయ దేశం (లో- ఇంకం కంట్రీ)గా వర్గీకరించబడింది.
<ref name="Overview of the Burden of Diseases"/> ప్రపంచ సరాసరి ఆయుఃప్రమాణానికి ఇది సమీపంలో ఉంది.<ref name="Overview of the Burden of Diseases"/>
[[2013]] అధ్యయనాలను అనుసరించి అంటువ్యాధులు మరియు పోషకాహార లోపాలకారణంగా 29% మరణాలు సంభవిస్తున్నాయని తెలియజేస్తున్నాయి. అత్యధిక ఆదాయం కలిగిన దేశాలు మరియు దక్షిణ కొరియా కంటే ఇది అధికం.<ref name="Overview of the Burden of Diseases">[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3677063/, ''Overview of the Burden of Diseases in North Korea'', Journal of Preventative Medicine and Public Health, May 2013; 46(3): p. 111–117.]</ref>
పంక్తి 274:
<ref name="Overview of the Burden of Diseases"/> హృద్రోగాలు 13%, శ్వాశసంబంధిత వ్యాధులు 11% మరియు సెరెబ్రొవ్యాస్కులర్ వ్యాధులు 7% మరణాలకు దారితీస్తుందని భావిస్తున్నారు.<ref name="WHO country cooperation strategy">[http://www.who.int/countryfocus/cooperation_strategy/ccs_prk_en.pdf "WHO country cooperation strategy: Democratic People's Republic of Korea 2009–2013. 2009.", World Health Organization.]</ref> [[2003]] " యునైటెడ్ స్టేట్స్ డిపార్ట్మెంటు ఆఫ్ స్టేట్ " నివేదికలు ఉత్తర కొరియా ప్రజలకు నీటిసరఫరా మరియు శానిటేషన్ 100% అందుతుందని తెలియజేస్తున్నాయి.<ref name="Life Inside North Korea"/>
60% ప్రజలకు ఆధికీకరించబడిన శానిటరీ వసతులను కలిగి ఉన్నారు.ఉచిత భీమాపధకం అందుబాటులో ఉంది. ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రాంతాలవారిగా వేరుపడుతూ ఉంది.
వరల్డ్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ వివేదిక అనుసరించి ఆరోగ్యసంరక్షణ సరాసరి వ్యయం అతితక్కువ అని తెలియజేస్తుంది.వ్యాధులను నిరోధించడానికి వ్యాయామం మరియు క్రీడలు, దేశీయంగా మాసాంతర వైద్యపర్యవేక్షణ మరియు ప్రజలు సంచరించే ప్రదేశాలలో క్రమానుసారంగా వ్యాధినిరోధక ద్రవాను చిలకరించడం అవసరమని భావిస్తున్నారు. ఉత్తరకొరియాలో ప్రతివ్యక్తి పూర్తి ఆరోగ్యవివరాలు తెలియజేసే మెడికల్ గుర్తింపు కార్డులను కలిగి ఉన్నారు.
 
=== విద్య ===
[[File:Laika ac Mangyongdae School Children's Palace (11985523363).jpg|thumb|North Korean school children]]
2008 ఉత్తర కొరియా గణాంకాలు 80 సంవత్సరాలలోపు ప్రజలందరూ అక్షరాశ్యులని తెలియజేస్తుంది.<ref name="PRB"/>
ఆరంభకాల 11 సంవత్సరాల నిర్భంధ ప్రాధమికప్రాథమిక విద్య అమలులో ఉంది. 27,000 నర్సరీ స్కూల్స్, 14,000 కిండర్గార్డెన్ స్కూల్స్, 4,800 నాలుగు సంవత్సరాల ప్రాధమికప్రాథమిక పాఠశాలలు మరియు 4,700 ఆరు సంవత్సరాల సెకండరీ విద్య పాఠశాలలు ఉన్నాయి. 30-34 సంవత్సరాల లోపు పురుషులలో 77% మరియు స్త్రీలలో 79% సెకండరీ విద్యను పూర్తిచేసారు.
<ref name="PRB"/> అదనంగా 300 విశ్వవిద్యాలయాలు మరియు కాలేజీలు ఉన్నత విద్యను అందిస్తున్నాయి. 4 సంవత్సరాల కోర్సులను రెండవ కిం సుంగ్ విశ్వవిద్యాలయం మాత్రమే అందిస్తుంది.
 
నిర్భంధవిద్య పూర్తిచేసిన వారు చాలామంది విద్యను కొనసాగించరు. బదులుగా సైన్యం, వ్యవసాయం మరియు ఫ్యాక్టరీలలో పనిచేయడం ఆరంభిస్తారు. సోషల్ క్లాసెస్‌లో 50% మరియు 20% సైంస్ క్లాసులను అందిస్తున్నాయి. సిలబస్‌లో అసమానతలు ఉన్నాయి. విద్యార్ధులు నేచురల్ సైంస్ అధ్యయనంలో ఆసక్తిని మరియు సోషల్ సైంస్ అధ్యయనంలో అనాసక్తి కనబరుస్తున్నారు.
<ref>{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+kp0056) |title=Educational themes and methods |publisher=Lcweb2.loc.gov |accessdate=23 June 2010}}</ref> 1978లో రష్యన్ మరియు ఆంగ్లభాషా అధ్యయనం నిర్భంధంగానిర్బంధంగా ఉండేది.{{Sfn|Country Study|2009|p=124}}
 
=== భాష ===
ఉత్తర కొరియా మరియు దక్షిణ కొరియాలలో కొరియన్ భాష వాడుకభాషగా ఉన్నప్పటికీ రెండింటిలో మాండలికాలలో బేధంభేదం ఉంది. ఉత్తర కొరియన్లు ప్యోంగ్యాంగ్ మండలికాన్ని ముంహ్వా (సంస్కృతిక భాష) అంటారు. దక్షిణ కొరియా మాండలికాన్ని పీయోజునో (స్టాండర్డ్ భాష) అంటారు. ఇది జపానీయులు మరియు ఆంగ్లేయులకు వాడుకభాషాగా ఉండేది. ప్రస్తుతం ఇది క్షీణదశలో ఉంది.<ref name="Language">{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+kp0054)|title=The Korean Language|publisher=[[Library of Congress Country Studies]]|date=June 1993|accessdate=25 July 2014}}</ref> ఇందులో జపానీ, చైనీస్, పశ్చిమదేశాల పదాలు ఉన్నాయి.<ref name="Language"/>
 
=== పౌరులు ===
[[File:Korean youth on Pyongyang street.jpg|thumb|[[Sneakers (footwear)|Sneaker]]-wearing North Korean youths walking in Pyongyang.]]
ఉత్తరకొరియా దస్తావేజులు మరియు శరణార్ధుల సాక్ష్యాల ఆధారంగా <ref name=HRNKSongbun>{{cite book|title=Marked for Life: Songbun, North Korea’s Social Classification System|publisher=Committee for Human Rights in North Korea|url=http://www.hrnk.org/uploads/pdfs/HRNK_Songbun_Web.pdf|author=Robert Collins|accessdate=8 June 2012|date=6 June 2012}}</ref> కొరియన్ల ప్రవర్తన, రాజకీయ, సాంఘిక మరియు మూడుతరాలుగా వారి ఆర్ధిక స్థితి ఆధారంగా వారి అంతస్థు నిర్ణయించబడుతుంది. వారి స్థితి (సొంగ్బన్) ఆధారంగా వారు బృందాలుగా విభజించబడతారు. సొంగ్బన్ ఆధారంగా పౌరులకు అవకాశాలు బాధ్యతలు నిర్ణయించబడతాయి.<ref name=NKSongbun>{{cite news|title=Marked for Life: Songbun, North Korea’s Social Classification System|url=http://www.nknews.org/2012/06/marked-for-life-songbun-north-koreas-social-classification-system/|accessdate=8 June 2012|newspaper=NK News|date=7 June 2012|author=Matthew McGrath}}</ref>
వారికి తగినంత ఆహారం కూడా సొంగ్బన్ ఆధారంగా అందించబడుతుంది.<ref name=HRNKSongbun/><ref name=H-LH>{{cite book|title=Kim Il-song's North Korea|year=1999|publisher=Praeger|location=Westport, Connecticut, London|isbn=0-275-96296-2|pages=3–11, 31–33|author=Helen-Louise Hunter|others=Foreword by Stephen J. Solarz}}</ref> సొంగ్బన్ సాధారణంగా విద్య మరియు ఉపాధి అవకాశాల మీద కూడా ప్రభావం చూపుతూ ఉంటుంది. పౌరులు రూలింగ్ పార్టీలో ప్రవేశించడం సొంగ్బన్ స్థితి ఆధారంగా నిర్ణయించబడుతుంది.<ref name=NKSongbun/> ఇందులో మూడు ప్రధాన వర్గీకరణలు 50 ఉప వర్గీకరణలు ఉంటాయి. 1958 నాటి రెండవ కింసుంగ్ మాట్ల ఆధారంగా కోర్ క్లాస్ 25%, వావరింగ్ క్లాస్ 55% మరియు హోస్టైల్ క్లాస్ 20% ఉన్నారని భావిస్తున్నారు.<ref name=HRNKSongbun/> ఉన్నత స్థితి కలిగిన పౌరులు రెండవ ప్రపంచయుద్ధానికి ముందు మరియు యుద్ధసమయంలో రెండవ కింసుంగ్‌కు మద్దతుగా ఉన్నారు.1950లో వీరు శ్రామికులు, కూలీలు లేక వ్యవసాయదారులుగా ఉన్నారు.
<ref name=BRHLH>{{cite web|title=A Look at North Korean Society|url=http://www.winzigconsultingservices.com/files/samples/kq/Helen_Hunter.html|publisher=winzigconsultingservices.com|accessdate=8 June 2011|author=Jerry Winzig|format=book review of ''Kim Il-song's North Korea'' by Helen-Louise Hunter|quote=In North Korea, one's songbun, or socio-economic and class background, is extremely important and is primarily determined at birth. People with the best songbun are descendants of the anti-Japanese guerrillas who fought with Kim Il-song, followed by people whose parents or grandparents were factory workers, laborers, or poor, small farmers in 1950. "Ranked below them in descending order are forty-seven distinct groups in what must be the most class-differentiated society in the world today." Anyone with a father, uncle, or grandfather who owned land or was a doctor, Christian minister, merchant, or lawyer has low songbun.}}</ref>
పంక్తి 300:
కఠినంగా నియంత్రిస్తూ ఉంటుంది. ఉత్తరకొరియా ప్రజల స్వతంత్రం సంబంధిత భావప్రకటన, ప్రవర్తన, ఏకపక్ష నిర్ణయం, హింస మరియు ఇతర మరణానికి దారితీసే ఇతర చర్యలు మరణశిక్షల అమలు గురించి " ఆమెంస్టీ ఇంటర్నేషనల్ " నివేవిదిక సమర్పించింది.<ref name="ai1">{{cite web|title=Annual Report 2011: North Korea |work=Amnesty International |url=http://www.amnesty.org/en/region/north-korea/report-2011 |accessdate=20 April 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20120314232341/http://www.amnesty.org/en/region/north-korea/report-2011 |archivedate=14 March 2012 }}</ref>
ఉత్తరకొరియా మరణశిక్ష విధించడం (బహిరంగ మరణశిక్ష కూడా) అమలు చేస్తుంది. మానవహక్కుల పరిరక్షణ సంస్థ అంచనా ఆధారంగా 2009 లో 1,193 మరణశిక్షలు అమలు చేయబడ్డాయని భావిస్తున్నారు.<ref>{{cite web|title=White Paper on North Korean Human Rights 2009 |work=North Korean Human Rights Database Center |date=May 31, 2009 |url=http://nkdb.org/bbs/data/publication/2009_NKDB_whitepaper_english.pdf |accessdate=December 3, 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20131104094518/http://nkdb.org/bbs/data/publication/2009_NKDB_whitepaper_english.pdf |archivedate=4 November 2013 }}</ref> దేశంలో అమలౌతున్న రాజకీయం, మతం, జాతి మరియు లింగ వివక్ష చూపడం బలవంతపు స్థల మార్పిడి, బలవంతపు పస్తులు అంతర్జాతీయంగా విమర్శలు గురౌతున్నాయి.
<ref>{{cite web|title=North Korea: UN Commission documents wide-ranging and ongoing crimes against humanity, urges referral to ICC| work=United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights| url= http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=14255&LangID=E|date=February 17, 2014|accessdate=February 18, 2014}}</ref><ref>{{cite web|title=Report of the Commission of Inquiry on Human Rights in the Democratic People's Republic of Korea| work=United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights| url= http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/CoIDPRK/Pages/ReportoftheCommissionofInquiryDPRK.aspx|author=Michael Kirby, Marzuki Darusman, Sonja Biserko|date=February 17, 2014|accessdate=February 18, 2014}}</ref><ref>Walker, Peter (17 February 2014). [http://www.theguardian.com/world/2014/feb/17/north-korea-human-rights-abuses-united-nations North Korean human rights abuses recall Nazis, says UN inquiry chair]. ''[[The Guardian]]''. Retrieved 17 February 2014</ref> ఉత్తర కొరియాలోమానవత్వానికి వ్యతిరేకంగా జరుగుతున్న హింసను ఆపడానికి ఏర్పడిన " ఇంటర్నేషనల్ కోయిలేషన్ " ఉత్తర కొరియాలో ఖైదీ శిబిరాలలో వార్షికంగా 10,000 మంది మరణిస్తున్నారని వెల్లడించింది.<ref>{{cite web | title= Human Rights Groups Call on UN Over N.Korea Gulag| work=The Chosunilbo, April 4, 2012| url= http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2012/04/04/2012040401146.html | accessdate= 10 April 2012}}</ref> మనహక్కుల పరిరక్షణ సంస్థల విమర్శలను ఉత్తరకొరియా ప్రభుత్వం ఖండిస్తూ ఉంది.<ref>[http://www.kcna.co.jp/item/2005/200512/news12/23.htm#3 KCNA Assails Role Played by Japan for UN Passage of "Human Rights" Resolution against DPRK], ''KCNA'', 22 December 2005.</ref><ref>[http://www.kcna.co.jp/item/2005/200511/news11/09.htm#10 KCNA Refutes U.S. Anti-DPRK Human Rights Campaign], ''KCNA'', 8 November 2005.</ref><ref name="SCR212">{{cite web|title=February 2012 DPRK (North Korea)|url=http://www.securitycouncilreport.org/site/c.glKWLeMTIsG/b.7966259/k.D9BB/February_2012brDPRK_North_Korea.htm|publisher=United Nations Security Council|date=February 2012}}</ref>
 
== మతం ==
పంక్తి 308:
బుద్ధిజం మరియు కొరియన్ కంఫ్యూషియనిజం ప్రజల సంకృతిక జీవితం మీద ఇప్పటికీ ప్రభావం చూపుతున్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.everyculture.com/Ja-Ma/North-Korea.html|title=Culture of North Korea&nbsp;– Alternative name, History and ethnic relations|work=Countries and Their Cultures|publisher=Advameg Inc.|accessdate=4 July 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2792.htm|title=Background Note: North Korea|author=Bureau of East Asian and Pacific Affairs|date=February 2009|publisher=U.S. State Department|accessdate=4 July 2009}}</ref>
మతసంస్థలలో ప్రజాసంస్కృతి మీద బౌద్ధులు అధికంగా ప్రభావం చూపుతూ ఉన్నారు. వారికి ప్రభుత్వం నుండి మతాభివృద్ధికి పరిమితమైన నిధులుమాత్రమే అందుతూ ఉన్నాయి.
<ref>{{Cite news|url=http://articles.latimes.com/2005/oct/02/world/fg-temple2|title=Buddhist Temple Being Restored in N. Korea|date=2 October 2005|publisher=[[Los Angeles Times]] | author=Barbara Demick | accessdate=20 May 2010}}</ref> చొండోయిజం కొరియన్ షామనిజం, బుద్ధిజం, తాయిజం మరియు కాథలికిజంలను సమైఖ్యంసమైక్యం చేస్తూ ఉంది.<ref>{{cite web|url=http://sb.od.org/index.php?supp_page=wwl_top_ten&supp_lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070622111852/http://sb.od.org/index.php?supp_page=wwl_top_ten&supp_lang=en|archivedate=2007-06-22|title=Open Doors International : WWL: Focus on the Top Ten|work=Open Doors International|publisher=Open Doors (International)|accessdate=4 July 2009}}</ref> ప్రభుత్వం మంజూరు చేసిన చర్చీలు 4 ఉన్నప్పటికీ మతవాదులు ఇవి విదేశీయుల ప్రదర్శనశాలలుగా మాత్రమే ఉన్నాయని విమర్శిస్తున్నారు.<ref>{{cite web|url=http://www.nautilus.org/fora/security/0434A_ReligionI.html |title=Annual Report of the United States Commission on International Religious Freedom |accessdate=2 August 2007 |author=United States Commission on International Religious Freedom |date=21 September 2004 |work=[[Nautilus Institute for Security and Sustainability|Nautilus Institute]] | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070311032937/http://www.nautilus.org/fora/security/0434A_ReligionI.html| archivedate = 11 March 2007 |authorlink=United States Commission on International Religious Freedom}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4431321.stm |title=N Korea stages Mass for Pope |accessdate=2 August 2007 |date=10 April 2005 |work=[[BBC News]]}}</ref> " ఆమెంస్టీ ఇంటర్నేషనల్ " ఉత్తర కొరియా మతహింసను గురించి ఆందోళన వెలువరించింది.<ref>{{cite web|url=http://www.amnesty.org/en/library/asset/ASA24/002/2009/zh/d0fc91b5-68b8-4fc8-89d1-fd59a95c7513/asa240022009en.pdf |title=North Korea: Freedom of Movement, Opinion and Expression |accessdate=4 March 2014 |year=2009 |work=[[Amnesty International]] |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20140611044404/http://www.amnesty.org/en/library/asset/ASA24/002/2009/zh/d0fc91b5-68b8-4fc8-89d1-fd59a95c7513/asa240022009en.pdf |archivedate=11 June 2014 }}</ref>
==సంస్కృతి==
[[File:Pyohunsa Temple - Mount Kumgang North Korea (10449400303).jpg|thumb|[[Pyohunsa]] Buddhist Temple, a [[National Treasures of North Korea|National Treasure of North Korea]].]]
పంక్తి 314:
1910 నుండి 1945 వరకు కొనసాగిన జపాన్ దండయాత్ర కారణంగా జపాన్ బలవంతంగా కొరియాద్వీపకల్పంలో జపాన్ సంస్కృతిని ప్రవేశపెట్టింది. కొరియన్లు జపాన్ నేర్చుకోవడానికి మరియు మాట్లాడడానికి ప్రోత్సహించబడ్డారు. జపాన్ కుటుంబాల పేర్లను స్వీకరించడం మరియు షింటో మతావలంబనం చేయడం ప్రోత్సహించబడింది. అయినప్పటికీ పాఠశాలలలో, బహిరంగ ప్రదేశాలలో మరియు వ్యాపార ప్రదేశాలలో కొరియన్ భాష మాట్లాడడం నిషేధించబడింది.<ref>{{Cite book| url=http://memory.loc.gov/frd/cs/kptoc.html | chapter=The Rise of Korean Nationalism and Communism | author=Bruce G. Cumings | title=A Country Study: North Korea | publisher=Library of Congress | id=Call number DS932 .N662 1994}}</ref> 1945లో ద్వీపకల్పం విభజించబడిన తరువాత కొరియన్ వారసత్వంలో రెండు ప్రత్యేక సంస్కృతులు చోటు చేసుకున్నాయి. ఉత్తర కొరియన్ల మీద విదేశీయుల ప్రభావం తక్కువగానే ఉంది.<ref name="LCCS Culture" /> నాయకత్వం ప్రతిభ మరియు ఉద్యమాల సమస్యలు కళలకు ప్రధాన వస్తువుగా ఉంది.
<ref name="LCCS Culture">{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+kp0051)|title=Contemporary Cultural Expression|publisher=[[Library of Congress Country Studies]]|date=1993|accessdate=3 July 2014}}</ref> కొరియన్ సంప్రదాయం ప్రభుత్వం చేత సంరక్షించబడుతూ ఉంది.
{{sfn|North Korea Handbook|2003|pp=496–497}} 190 చారిత్రక ప్రాంతాలను " నార్త్ కొరియా జాతీయ సంపద" గా వర్గీకరించారు. 1,800 కళాఖండాలు ఉత్తర కొరియా ఆస్తులుగా గుర్తించబడ్డాయి. కీసాంగ్ చారిత్రక స్మారక చిహ్నాలు మరియు కాంప్లెక్స్ ఆఫ్ గోగుర్యెయో సమాధులు యునెస్కో వారసత్వసంపదలుగా గుర్తించబడ్డాయి.
<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/statesparties/KP/|title=Democratic People's Republic of Korea|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=6 June 2014}}</ref>
 
===కళలు===
సోషలిస్ట్ వాస్తవాలను అందమైన విష్యుయల్ కళలుగా రూపుదిద్దుతున్నారు.<ref name="Socialist realism"/> ఉత్తర కొరియన్ చిత్రకళలో సోవియట్ మరియు జపానీ ప్రభావం కనిపిస్తుంది.
<ref name="Art world">{{cite web|url=http://www.atimes.com/atimes/Korea/NF16Dg02.html|title=A window into North Korea's art world|publisher=The Asia Times|date=16 June 2012|accessdate=14 July 2014}}</ref> ఉత్తర కొరియాలోని కళాకారులందరూ ఆర్టిస్ట్ యూనియన్‌లో చేరాలని కోరబడుతుంటారు. వారిలో ఉత్తమ కళాకారులు అధికారిక లైసెంస్ పొందుతుంటారు. రెండవ కింసుంగ్ మరియు కిం జాంగ్ - ఉన్ చిత్రాలు మరియు శిల్పాలు మొదటి తరగతికి చెందినవిగా భావించబడతాయి. .<ref name="Socialist realism">{{cite web|url=https://www.koreatimes.co.kr/www/news/opinon/2011/02/137_81303.html|title=Socialist realism|author=Andrei Lankov|publisher=The Korea Times|date=13 February 2011|accessdate=6 July 2014}}</ref> 1959లో స్థాపించబడిన " మంసుడీ ఆర్ట్ స్టూడియో " కళారంగం మీద ఆధిఖ్యతఆధిక్యత కలిగి ఉంది.
1,000 మంది కళాకారులకు ఉపాధి కల్పిస్తూ ప్రపంచంలో అతి పెద్ద కళాపరిశ్రమగా గుర్తించబడుతుంది. ఇక్కడ చిత్రాలు, మురల్, పోస్టర్లు ఙాపికలు రూపుదిదిద్ది ఉత్పత్తి చేయబడుతుంటాయి.
<ref name="BussinessWeek">{{cite web|url=http://www.businessweek.com/printer/articles/123404-mansudae-art-studio-north-koreas-colossal-monument-factory|title=Mansudae Art Studio, North Korea's Colossal Monument Factory|publisher=Bloomberg Business Week|date=6 June 2013|accessdate=14 July 2014}}</ref> స్టూడియో వాణిజ్యపరం చేయబడింది. ఇక్కడ ఉత్పత్తి చేయబడుతున్న చైనాలో (చైనాలో వీటికి గిరాకీ అధికం) విక్రయించబడుతుంటాయి.<ref name="Art world"/>
" మంసుడీ ఓవర్సీస్ ప్రాజెక్టులు " మంసుడీ ఆర్ట్ స్టూడియోలో ఉపశాఖగా పనిచేస్తూ ఉంది. ఇది అంతర్జాతీయ వాడకందార్లకు పెద్ద ఎత్తున ఙాపికలను ఉత్పత్తి చేసి అందిస్తూ ఉంది.
<ref name="BussinessWeek"/> ఇక్కడ తయరు చేయబడిన ప్రాజెక్టులలో " ఆఫ్రికన్ రినైసెంస్ మోన్యుమెంట్ " (సెనెగల్)
<ref>{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/8435805.stm |title=Senegal President Wade apologises for Christ comments |work=[[BBC News]]|date=31 December 2009 |publisher=[[British Broadcasting Corporation|BBC]] |location=[[London]] |accessdate=14 July 2014}}</ref>
మరియు ది హీరోస్ ఆక్రె (నమీబియా) ఉన్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.namibian.com.na/indexx.php?archive_id=16089&page_type=archive_story_detail&page=5874|title=Heroes' monument losing battle|publisher=The Namibian|date=5 June 2005|accessdate=14 July 2014}}</ref>
పంక్తి 343:
[[File:North Korea (5015250703).jpg|thumb|A North Korean bookstore with works of [[Kim Il-sung]] and [[Kim Jong-il]]]]
మునుపటి సోవియట్ యూనియన్ పాలన కారణంగా ఉత్తరకొరియాలో సాహిత్యం పునాదులు లేవు. అంతేకాక దేశంలో గుర్తించతగిన సాహిత్యవారసత్వం లేదు.
{{Sfn|Country Study|2009|p=114}} పబ్లిషింగ్ హౌసులన్ని ప్రభుత్వానికి స్వంతమై ఉన్నాయి. {{sfn|North Korea Handbook|2003|pp=423–424}}వీటిలో " ది వర్కర్స్ పార్టీ ఆఫ్ కొరియా పబ్లిషింగ్ హౌస్ " అధిక ప్రాధాన్యత కలిగి ఉంది. ఇది రెండవ కింసుంగ్ బయోగ్రఫీలన్నింటినీ, సిద్ధాంతిక విద్యా సంబంధిత పేచురణలను మరియు పార్టీ విధానాల గురించిన దస్తావేజులను ప్రచురించింది. {{sfn|North Korea Handbook|2003|p=424}} విదేశీసాహిత్యం అరుదుగానే లభిస్తుంది. విదేశీసాహిత్యానికి ఉదాహరణగా ఇండియన్, జర్మన్, చైనీస్ మరియు రష్యన్ కథాసాహిత్యాలు లభిస్తున్నాయి. షేక్స్ఫియర్ రచనలు మరియు బెరిటాట్ బ్రెచ్ మరియు ఎరిచ్ కస్ట్నర్ రచనలు లభిస్తాయి.<ref name="Art world"/> రెండవ కిం సుంగ్ రచనలు " క్లాసికల్ మాస్టర్ పీసులుగా " భావించబడుతున్నాయి. ఆయన రచనలలో " ది ఫేట్ ఆఫ్ ఎ సెల్ఫ్- డిఫెంస్ కార్ప్స్ మాన్ ", ది సాంగ్ ఆఫ్ కొరియా మరియు ఇమ్మోర్టల్ హిస్టరీ (జపాన్ పాలనలో కష్టాలు అనుభవించిన కొరియన్ల గురించిన నవలల పంరర) ప్రధానమైనవి.<ref name="LCCS Culture"/><ref name="LCCS Lit"/> 1980-2000 మద్య 4 మిలియన్ల కంటే అధికంగా ప్రచురణలు వెలువడ్డాయి. అయినప్పటికీ వీటిలో అత్యధికం వైవిధ్యరహితంగా ఉన్నాయి.{{sfn|North Korea Handbook|2003|p=475}}సైంస్ ఫిక్షన్ రెండవస్థాయి రచనలుగా భావించబడుతుంటాయి.
<ref>{{cite web|url=http://sinonk.com/2013/09/25/from-pyongyang-to-mars-sci-fi-genre-and-literary-value-in-north-korea/|title=Benoit Symposium: From Pyongyang to Mars: Sci-fi, Genre, and Literary Value in North Korea|publisher=SinoNK|date=25 September 2013|accessdate=14 July 2014}}</ref>
 
పంక్తి 354:
===ఆహారసంస్కృతి===
[[File:North Korean Bibimbap 비빔밥 (12330376074).jpg|thumb|North Korean ''[[bibimbap]]''.]]
కొరియన్ ఆహారసంస్కృతి శతాబ్ధాల సాంఘిక మరియు రాజకీయ ప్రభావంతో మార్పులకు గురౌతూ ఉంది. కొరియన్ ఆహారసంస్కృతికి చరిత్రకాలానికి ముందునాటి వ్యవసాయక మరియు నోమాడిక్ సంప్రదాయం మూలంగా ఉంది. దక్షిణ మంచూరియా మరియు కొరియన్ ద్వీపకల్పంలో వాడుకలో ఉన్న ఈ ఆహారసంస్కృతి సహజసిద్ధమైన వనరులు మరియు విభిన్నమైన సంస్కృతుల సమ్మిశ్రితమై ఉంది.<ref name="Korean Cuisine">{{cite web|url=http://100.naver.com/100.nhn?docid=186015 |title=Korean Cuisine (한국요리 韓國料理)|publisher=[[Naver]] / [[Doosan Encyclopedia]]|language=Korean|accessdate=15 July 2014}}</ref>
బియ్యంతో తయారుచేసిన ఆహారాలు మరియు కించి కొరియన్ల ప్రధాన ఆహారంగా ఉన్నాయి. సంప్రదాయ భోజనంలో రెండు సైడ్ డిషులు (బంచన్) మరియు ప్రధాన ఆహారం (జుక్), బుల్గాగి లేక నూడిల్స్ ఉంటాయి. కొరియన్ స్ప్రిట్‌లలో సోజు (లికర్) ప్రధానమైనది.<ref>{{cite web|url=http://www.korea.net/AboutKorea/Korean-Life/Food|title=Food|publisher=Korean Culture and Information Service|accessdate=15 July 2014}}</ref>
ఉత్తర కొరియాలోని పోగ్యాంగ్‌లో కొరియాలోనే అత్యంత ప్రఖ్యాతిచెందిన ఒక్రుగ్వాన్ రెస్టారెంట్ ఉంది. ఇది " నియాంగ్మియాన్ కోల్డ్ నూడిల్స్" కు ప్రసిద్ధిచెందింది.<ref name="Okryu">{{citation|last=Lankov|first=Andrei|authorlink=Andrei Lankov|title=North of the DMZ: Essays on daily life in North Korea|publisher=McFarland|year=2007|isbn=978-0-7864-2839-7|pages=90–91}}</ref> ఇక్కడ అన్నంతో " గ్రే ముల్లెట్(చేప) సూప్", బీఫ్ రిబ్ సూప్, గ్రీన్ బీన్ పాంకేక్, సింసియోల్ మరియు టెర్రాపిన్ వంటి ఇతర ఆహారాలు సరఫరా చేయబడుతుంటాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.kcna.co.jp/item/2010/201005/news26/20100526-11ee.html|title=Okryu Restaurant Becomes More Popular for Terrapin Dishes|publisher=Korean Central News Agency|date=26 May 2010|accessdate=15 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kcna.co.jp/item/1998/9808/news08/31.htm|title=Okryu restaurant|publisher=Korean Central News Agency|date=31 August 1998|accessdate=15 July 2014}}</ref> ఒక్రియుగ్వాన్ కొరియన్ ఆహార విధానాలను పరిశోధించడానికి మరియు కొత్త ఆహారాలను పరిచయం చేయడానికి పరిశోధకబృందాలను
గ్రామాలకు పంపింది.<ref name="Okryu"/> కొన్ని ఆసియన్ నగరాలలో ప్యోంగ్యాంగ్ చైన్ రెస్టారెంట్లు ఉన్నాయి. వీటిలో సర్వర్లు సంగీతం మరియు నృత్యం ప్రదర్శిస్తుంటారు.
<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/magazine-27439119|title=The mystery of North Korea's virtuoso waitresses|publisher=BBC News|date=8 June 2014|accessdate=15 July 2014}}</ref>
"https://te.wikipedia.org/wiki/ఉత్తర_కొరియా" నుండి వెలికితీశారు