పెరుగు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Gokulellanki (చర్చ | రచనలు) |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: యూరప్ → ఐరోపా, తో → తో , కంటె → కంటే , కూడ → కూడా , పటిష్ using AWB |
||
పంక్తి 15:
| other =
}}
{{nutritionalvalue | name=పెరుగు| kJ=257 | protein=3.5 g | fat= 3.3 g | carbs=4.7 g | sugars=4.7 g (*) | calcium_mg=121 | riboflavin_mg=0.14 | satfat=2.1 g | monofat=0.9 g | vitA_ug= 27 | right=1 | source_usda=1 | note=(*) నిల్వ ఉంచినపుడు [[లాక్టోజ్
[[File:Cacik-1.jpg|thumb|''[[చసిక్(cacik)]]'', పెరుగుతో చేసిన చల్లని టర్కీ దేశపు వంటకం]]
'''పెరుగు''' లేదా '''దధి''' ఒక మంచి ఆహార పదార్ధము. మరిగించిన [[పాలు|పాల]] లో గోరువెచ్చగా ఉండగా [[మజ్జిగ]] చుక్కలను వేస్తే పాలు గట్టిగా తోడుకొంటాయి. దీనినే పెరుగు అంటారు. పెరుగు నుండి [[వెన్న]], [[నెయ్యి]], [[మీగడ]] లను తీస్తారు. పాలలో తోడు తక్కువ వేస్తే పెరుగు తియ్యగా ఉంటుంది. తోడు ఎక్కువైతే పెరుగు పుల్లగా ఉంటుంది. పెరుగు ఎలాంటి వాత వ్యాధినయినా జయిస్తుంది. ఇది బరువును పెంచుతుంది, శరీరానికి పుష్టిని కలిగిస్తుంది. ఆహారం మీద యిష్టం లేని వాళ్ళకి పెరుగు మంచిదని ఆయుర్వేదం చెబుతుంది.
పంక్తి 27:
* ఆమ్ల దధి: ఇది గట్టిగా తోడుకొని పుల్లగా ఉంటుంది. మధురరసము కనపడదు.
* అత్యామ్ల దధి: ఇది నోటిలో నుంచుకొనగానే పళ్ళు జివుమనిపించేంత పుల్లగా ఉంటుంది.
* పాలలో కొద్దిగా పెరుగు గాని
==ఆయుర్వేదంలో పెరుగు==
[[జలుబు]]గా ఉన్నపుడు పెరుగు బాగా పనిచేస్తుంది. అలాగే మూత్ర సంబంధమైన రోగాల్లో కూడా పెరుగు ఉత్తమం. ఇక జిగురు విరేచనాలయ్యేవారికి పెరుగు బాగా
పెరుగులో పెసరపప్పు, [[శొంఠి]], [[పంచదార]]
==పెరుగు-ఆహారంలో అమృతం==
మనం తెలుగులో దీనిని "పెరుగు" అంటాం. ఆంగ్లంలో "యోగర్ట్" అనీ హిందీలో "దహీ" అని అంటారు. ఏదైనా ఫెర్మెంటో పాలనే పెరుగు అనడం అర్థవంతంగా లేకపొయినా, పాలని పులవబెట్టడం వలన పెరుగవుతోందనేది అందరికీ తెలిసిందే. ఆరోగ్యాన్నివ్వటంలో పెరుగుని మించిన పదార్థం మరొకటి లేదు. ఆహార పదార్థాలలో దీనిని అమృతంగా పోలుస్తారు. విదేశాల్లో అయితే ఆవు పాలతోనే పెరుగు తయారుచేస్తారు. మన దేశంలో మాత్రం గేదె పాలతోనూ పెరుగు తయారుచెయ్యటం పరిపాటి. రష్యాలో గొర్రెలు,మేకలు పాలనించి కూడా పెరుగు తయారుచేస్తారు.
==చరిత్ర==
"యోగార్ట్" అనేది [[టర్కీ]] దేశం నుంచి వచ్చిందని చరిత్ర నమ్ముతోంది. ఒకానొకాయన ఎడారిలో వెళుతున్నప్పుడు తను కూడా కొన్ని పాలను ఒక చర్మపు సంచిలో పోసుకుని వెళ్ళాడట. కొన్ని గంటల తర్వాత ఆ సంచిని తెరిచి చూసేసరికి పాలు కాస్త గడ్డ కట్టి ఘనపదార్థంగా మారాయట. ఈ విధంగా పెరుగు కథ మొదలైనదని చరిత్ర. బహుశ చర్మపు సంచిలోని బాక్టీరియా, ఎడారి సూర్యుడి వలన పాలు పెరుగుగా మారి ఉండవచ్చు. ఏది ఏమైనా పెరుగు అనేక దేశల్లో ఎంతో కాలం నుంచి ఆహార పదార్థంగా వాడబడుతోంది. మనదేశంలో పెరుగు సంపూర్ణాహారం. మన
==ఆహారపు విలువలు==
పెరుగు మనిషికి బలాన్నిచ్చే వాటిలో అత్యున్నతమైనది. ఇందులో ఉండే ప్రోటీన్స్, ఎస్సెన్షియల్ విటమిన్లు, ఖనిజాలు మనలో శక్తిని పెంపొందింపజేస్తాయి. పాలలో ఉండే ప్రోటీన్స్
==పెరుగులో పోషకపదార్థాలు==
{|border=0 cellpadding=2 cellspacing=2
పంక్తి 78:
|}
==పెరుగు ఉపయోగాలు==
పెరుగులో ఉండే పోషక విలువలు పాలలో ఉండే పోషక విలువలతో సమానంగా ఉన్నప్పటికీ, పెరుగులో ఉండే ప్రత్యేక గుణం దాన్ని ఆరోగ్యాన్నిచ్చే పదార్థాలలో ఉన్నత స్థానంలో ఉంచుతుంది. పాలు పెరుగుగా మారడానికి జరిగే ప్రక్రియలో [[బాక్టీరియా]] పాలలో ఉండే ప్రోటీన్ ని తేలికగా అరిగేలా చేస్తుంది. ఈ రకమైన మార్పు వలన పెరుగు త్వరగా జీర్ణం అవుతుంది. అంతే కాకుండా జీర్ణకోశంలో పెరిగే హానికర బాక్టీరియాలని పెరగనివ్వకుండా చేస్తుంది. అంతే కాకుండా మనకి "మంచి" చేసే బాక్టీరియాని పెరిగేలా కూడా చేస్తుంది. ఈ బాక్టీరియా పెరుగులో ఉండే మినరల్స్ త్వరగా రక్తంలో కలిసేలా చెయ్యడం
* చర్మం నిగనిగలాడుతూ కనిపించేలా కూడా పెరుగు ఉపయోగపడుతుంది.
పంక్తి 89:
==వివిధ వ్యాధుల్లో ఉపయోగం==
పెరుగులో ఉండే ముఖ్యమైన ఉపయోగాలలో జీర్ణవ్యవస్థ
కడుపులో ఇన్‌ఫెక్షన్ ని కలిగించే రకరకాల సూక్ష్మ జీవులు పెరుగు కడుపులో ఉండగా వాటి ప్రభావాన్ని చూపలేవు. ఉదాహరణకు మీరు రెగ్యులర్ గా పెరుగు తీసుకుంటూ ఉంటే మీకు ఎపెండిసైటిస్ రాదు. అలాగే మీరు పెరుగుని ఆహారంలో ఒక భాగంగా చేసుకుంటే మీకున్న ఎమీబియాసిస్ చేతితో తీసివేసినట్టుగా పోతుంది. మలబద్ధకం సమస్య అయితే రోజూ పెరుగుని వాడటం మంచిది. డీసెంట్రీతో బాధపడుతుంటే పెరుగు రోజూ ఆహారంలో భాగం చెయ్యాలి. నిద్రపట్టని వారికి పెరుగు ఒక వరం. ఆయుర్వేదంలో గేదె పెరుగు నిద్ర పట్టని వారికి వాడమని చెబుతారు. పెరుగుని లోపలికి తీసుకోవడమే కాకుండా పెరుగుని తలకి బాగా పట్టించి అరగంట తర్వాత స్నానం చేస్తే నిద్ర వేగంగా వస్తుంది. ఆయుర్వేద పంచకర్మ చికిత్సలో "ధారా" అనే ప్రక్రియలో పెరుగుతో చేసిన మజ్జిగను తలపై ధారగా పడేలా చేస్తారు. ఈ చికిత్సను ముఖ్యంగా నిద్రపట్టని వారికి, ఉన్మాదం ఉన్న వారికి, ఫిట్స్ తో బాధ పడేవారికి, మానసిన సమస్యలున్నవారికి చేస్తారు. ఫలితాలు అధ్భుతంగా ఉంటాయి.
| |||