బుర్రకథ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్|తెలుగునాట]] జానపద వినోదగాన ప్రక్రియలలో ప్రబోధానికీ, ప్రచారానికీ సాధనంగా ఈ నాటికీ విస్తృతంగా ఉపయోగపడే కళారూపం బుర్ర కథ. కథకుని చేతిలో (ఫక్) బుర్ర ఆకారంలో ఉన్న వాయిద్యం వల్ల దీనికి బుర్రకథ అనే పేరు వచ్చినదివచ్చింది. యక్షగాన పుత్రికలయిన జంగం కథ, శారద కథలకు రూపాంతరమే బుర్రకథ. అది [[సంగీతం]], [[నృత్యం]], [[నాటకం]]. ఈ మూడింటి మేలుకలయిక. బుర్రకథలో [[నవరసాలూ]] పలుకుతాయి. ముఖ్యంగా వీర, కరుణరసాలను బాగా ఒప్పించే ప్రక్రియ ఇది. ప్రదర్శన సౌలభ్యాన్ని బట్టి, వీర గాథలు, త్యాగమూర్తుల కథలు బుర్ర కథల ఇతివృత్తాలుగా బాగా పేరు కొన్నాయి.ఈ ప్రక్రియ ప్రచార సాధనంగా ఎంతగానో ఉపకరిస్తోంది. కుటంబ నియంత్రణ, రాజకీయ ప్రచారము, ప్రజలను విజ్ఙానవంతులను చేయడము వంటి కార్యక్రమాలలో ఇది బాగా వాడబడింది.[[జంగంకథ]], [[పంబలకథ]], [[జముకులకథ]], [[పిచ్చుకుంట్ల కథ]], తరువాతవచ్చింది.డాలు, కత్తి తోకత్తితో పాడే ప్రధాన కథకుడికి పిచ్చిగుంట్ల కథలో ఇద్దరు వంతలున్నట్లే బుర్రకథలోకూడా ఉంటారు.

''వినరా భారత వీరకుమారా విజయం మనదేరా'' అన్న చరణం బుర్రకథల్లో సర్వ సామాన్యం. బుర్రకథ ఎక్కువగా ముగ్గురు ప్రదర్శకులతో నిర్వహించబడుతుంది. దానికి వంతగా ప్రక్కనున్న ఇద్దరు ''తందాన తానా'' అని వంత పాడతారు. అందుకే దీనిని తందాన కథ అని కూడకూడా అంటారు.

* మరొకరు వంతు పాటగాడు, హాస్యగాడు. రంగుల దుస్తులతో, విభూతి రేఖలతో, చేత డప్పులతో వీరు కథకునికి పాటలోనూ, చిందులోనూ తోడుంటాడు. కథలో పట్టు నిలబెడుతుంటారు. ఏమైందని ప్రశ్నిస్తూంటాడు. ఉత్సాహాన్ని, ఊపును పంచుతుంటాడు. ప్రేక్షకుల ఆసక్తిని పెంచుతుంటాడు. హాస్యాన్ని కూడా పంచుతూ ఉంటాడు. పిట్టకథలు చెప్తూ జోగుతున్న ప్రేక్షకులను లేపుతుంటాడు.

*[[కుమ్మరి మాస్టారు]] గా ప్రఖ్యాతి చెందిన దార అప్పలనారాయణ.

*పెండ్యాల వెంకటేశ్వరరావు, పరుచూరి రామకోటయ్య, సిరివిశెట్టి సుబ్బారావు, ప్రమీల సిస్టర్స్, కోసూరి పున్నయ్య, గోవర్థన, కాకుమాను సుబ్బారావు, దావులూరు, చింతల సూర్యనారాయణ, మోటూరి ఉదయం, చింతల కోటేశ్వరమ్మ, మహంకాళి లక్ష్మి తదితర కళాకారులు బుర్రకథలకు వన్నె తెచ్చారు.

బుర్రకథ చెప్పడం లోచెప్పడంలో అందెవేసిన కళాకారులు.

కన్యక, చెల్లి చంద్రమ్మ, అల్లూరి సీతారామరాజు, బొబ్బిలి యుద్దంయుద్ధం,

శ్రీమతి చెన్ను ప్రమీల ప్రస్తుతం వరంగల్ జిల్లా, మామునూరు, జవహర్ నవోదయ విద్యాలయం లోవిద్యాలయంలో

సంగీతం అథ్యాపకులు గాఅథ్యాపకులుగా పనిచేస్తున్నారు.