చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: లో → లో (4), ఆగష్టు → ఆగస్టు, స్మశానం → శ్మశానం, ఉన్నవి. → using AWB |
Nrgullapalli (చర్చ | రచనలు) చిదిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
పంక్తి 35:
}}
'''చార్లెస్ ఫిలిప్ బ్రౌన్''' (ఆంగ్లం:Charles Phillip Brown) ([[నవంబర్ 10]], [[1798]] - [[డిసెంబర్ 12]], [[1884]]) తెలుగు సాహిత్యమునకు విశేష సేవ చేసిన ఆంగ్లేయుడు. తొలి [[తెలుగు]] శబ్దకోశమును ఈయనే పరిష్కరించి ప్రచురించాడు. బ్రౌన్ డిక్షనరీని ఇప్పటికి తెలుగులో ప్రామాణికంగా ఉపయోగిస్తారు. తెలుగు జాతికి సేవ చేసిన నలుగురు ఆంగ్లేయులలో ఒకరిగా బ్రౌన్ ను పరిగణిస్తారు. మిగతా ముగ్గురి పేర్లు [[ఆర్థర్ కాటన్]], [[కాలిన్ మెకెంజి]], [[థామస్ మన్రో]]లు . '''ఆంధ్ర భాషోద్ధారకుడు''' అని గౌరవించబడిన మహానుభావుడు.
వేమన పద్యాలను సేకరించి, ప్రచురించి, ఆంగ్లంలో అనువదించి ఖండాంతర వ్యాప్తి చేశాడు.
==జీవిత విశేషాలు==
సి.పి.బ్రౌన్ [[1798]] [[నవంబర్ 10]]న [[కలకత్తా]]లో జన్మించాడు.<ref>తెలుగు భాషా సాహిత్యాల సముద్ధారకుడు సి.పి.బ్రౌన్ -
[[బొమ్మ:C.p.brown telugu course.JPG|right|thumb|లండన్ యూనివర్సిటీ కాలేజీకి బ్రౌన్ రూపొందించిన తెలుగు కోర్సు పాఠ్యాంశాలు [http://www.archive.org/details/BrownLakhalu 'బ్రౌన్ లేఖలు'నుండి ]]]
[[1820]] ఆగస్టులో [[కడప]]లో డిప్యూటీ కలెక్టరుగా చేరాడు. ఉద్యోగరీత్యా అనేక ప్రాంతాల్లో పనిచేసినపుడు తెలుగులో మాట్లాడడం తప్పనిసరి అయ్యింది. అయితే తెలుగు నేర్చుకోడానికి సులభమైన, శాస్త్రీయమైన విధానం లేకపోవడం వలన, పండితులు తమ తమ స్వంత పద్ధతులలో బోధిస్తూ ఉండేవారు. తెలుగేతరులకు ఈ విధంగా తెలుగు నేర్చుకోవడం ఇబ్బందిగా ఉండేది. భాష నేర్చుకోవడం లోని ఈ ఇబ్బంది, బ్రౌనును తెలుగు భాషా పరిశోధనకై పురికొల్పింది. ప్రాచీన తెలుగు కావ్యాలను వెలికితీసి, ప్రజలందరికీ అర్ధమయ్యేలా పరిష్కరించి, ప్రచురించడం, భాషకు ఓ వ్యాకరణం, ఓ నిఘంటువు, ఏర్పడడానికి దారితీసింది. [[మచిలీపట్నం]], [[గుంటూరు]], [[చిత్తూరు]], [[తిరునెల్వేలి]] మొదలైనచోట్ల పనిచేసి, [[1826]]లో మళ్ళీ
కడపలోను,
బ్రౌను మానవతావాది. [[1832]]-[[1833|33]]లో వచ్చిన ''గుంటూరు కరువు'' లేదా ''[[డొక్కల కరువు]]'' లేదా ''నందన కరువు'' సమయంలో ప్రజలకు బ్రౌను చేసిన సేవలు ప్రశంసలందుకున్నాయి. ఆ సమయంలో కరువును ''కరువు''గా కాక ''కొరత''గా రాయాలని అధికారులు చెప్పినా, అలానే పేర్కొనడంతో వారి అసంతృప్తిని ఎదుర్కొన్నాడు.
పదవీ విరమణ తరువాత [[1854]]లో
==పండితుల సాన్నిహిత్యం==
=== తాతాచారి ===
బ్రౌన్ కొలువులో తొలి తెలుగు కథకుడు [[నేలటూరు వేంకటాచలం]] వురఫ్ [[తాతాచారి]] . తాతాచారి చెప్పిన కథలను విన్న సి.పి.బ్రౌన్ అందులోంచి 24 కథలను, దానితోపాటు [[శ్రీకృష్ణమాచారి]] చెప్పిన రెండు కథలను కలిపి 1855లో పుస్తకంగా ముద్రించారు. అదే సంవత్సరం వీటి ఆంగ్లానువాదాన్ని 'పాపులర్ తెలుగు టేల్స్' అనే పేరుతో ప్రచురించారు. 1916లో '[[తాతాచారి కథలు]] ' [[గిడుగు వేంకట అప్పారావు]] సంపాదకత్వంలో ద్వితీయ ముద్రణ పొందాయి. 1951లో [[వావిళ్ల]] వారి తృతీయ ముద్రణ, 1974లో [[బంగోరె]] సంపాదకుడిగా చతుర్థ ముద్రణ పొందాయి. [[నెల్లూరు జిల్లా]] [[గూడూరు]] తాలూకా [[గునుపాడు]] గ్రామవాసి. తిరుపతి బాలబాలికలకు వీధి బడుల్లో చదువు చెబుతూ జీవితం సాగించారు. 1848లో [[చెన్నపట్నం]] వెళ్లి బ్రౌను కొలువులో ఏడేళ్లు తాను బ్రతికి వుండిన పరియంతరమున్నాడు. [[పల్నాటి వీర చరితం]], [[వసు చరిత్ర]] మొదలైన గ్రంథా ల పరిష్కార కృషిలో ఆయనకు సాయపడ్డారు. [[తాతాచార్యులు]] కావ్య తర్క వ్యాకరణముల యందు ప్రవీణత గలవాడు. తాతాచారి కథలు నీతి బోధకాలే కాక, ఆనాటి సామాజిక స్థితికి దర్పణంగాను ఉన్నాయి. అందులోని శైలి శుద్ధ వ్యావహారికమైనందు వల్ల పండిత శైలికి దూరంగా ఉందనే బ్రౌన్ ప్రశంసకు యోగ్యమైంది. తాతాచారి కథల్లో- గ్రామశక్తికి [[పొంగలి]] పెట్టిన కథ, దేవరమాకుల కథ, [[వెట్టి]] వాండ్ల పట్టీ కథ, వాలాజీపేట రాయాజీ [[మసీదు]] కథ, హాలింఖాన్ మోసపోయిన కథ, మనిషి [[సద్గతి]] [[దుర్గతి]] తెలిపే కథ, [[పొగచుట్ట]] కథ- లాంటివి ఉన్నాయి.<ref>ఆంధ్రజ్యోతి జాలస్థలి, 31 ఆగష్టు 2009 వివిధ</ref>
=== ఏనుగుల వీరస్వామయ్య ===
| |||