కమలాదేవి ఛటోపాధ్యాయ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

కమలాదేవి [[మంగళూరు]]కు చెందిన సంపన్న సారస్వత్‌ బ్రాహ్మణ విద్వాంసుల కుటుంబంలో, అనంతయ్య ధారేశ్వర్‌, గిరిజాబాయి దంపతుల నాల్గవ కుమార్తెగా [[ఏప్రిల్ 3]], [[1903]] న జన్మించింది. తండ్రి [[మంగళూరు]] జిల్లా కలెక్టరుగా[[కలెక్టరు]]గా వుండేవారు. తల్లి కర్నాటకలోని[[కర్నాటక]]లోని ఉన్నత కుటుంబానికి చెందినది. కమలాదేవికి ఏడేళ్ల వయలోనే 1910లో అకస్మాత్తుగా తండ్రి వీలూనామా కూడా వ్రాయకుండా మరణించడంతో, ఆస్తి మొత్తం సవతి సోదరుని పరమై, కుటుంబం కష్టాల పాలయ్యింది.<ref>[http://www.rmaf.org.ph/Awardees/Biography/BiographyChattopadhyayKam.htm BIOGRAPHY of Kamaladevi Chattopadhyay at Ramon Magsaysay]</ref> గిరిజాబాయికి ఆస్తి దక్కలేదు. తన బాధ్యతలను వీలైనంత త్వరగా తీర్చుకోవటానికి విధవరాలైన తల్లి కమలాదేవికి 14వ ఏట, 1917లో కృష్ణారావుతో వివాహం జరిపించింది.<ref>[http://www.kamat.com/kalranga/people/pioneers/kamaladevi.htm Kamaladevi Chattopadhyaya by Jyotsna Kamat in Kamat's Potpourri]</ref> రెండేళ్లలోనే 1919 లో భర్త మరణించడంతో తనూ విధవరాలైంది. ప్రతిభాశాలి అయిన కమలాదేవి, వితంతువుకు[[వితంతువు]]కు చదువు అనవసరమని అడ్డుకున్నా, నిర్భీకతతో వారిని ధిక్కరించి [[చెన్నై]]లోని సెంట్‌ మేరి పాఠశాలలో చేరి ఉన్నత పాఠశాల చదువు పూర్తిచేసింది. అక్కడున్నపుడే [[హరీంద్రనాథ్ ఛటోపాధ్యాయ]]ను పెళ్ళాడి, వితంతు వివాహం చెల్లదన్న వాదాన్ని తిప్పికొట్టింది. హరీన్‌, కమల దంపతులకు రామకృష్ణ ఛటోపాధ్యాయ అనే కొడుకు పుట్టాడు. వివాహం తర్వాత దంపతులు [[లండన్]] చేరారు. కమలా దేవి బెడ్‌షోర్‌ కళాశాలలో చదివి, సోషియాలజీలో[[సోషియాలజీ]]లో డిప్లొమా అందుకొన్నది. హరీన్‌తో ఎక్కువకాలం మనలేదు. కమలాదేవి దిక్కులేని ఒక మహిళను చేరదీసి కొడుకును చూసుకునే పనికి నియమించగా, హరీన్ ఆమెతో వైవాహికేతర సంబంధం ఏర్పరచుకున్నాడు. అది తెలుసుకొన్న కమలాదేవి వివాహబంధాన్ని తెంపేసింది.<ref>[http://www.mainstreamweekly.net/article364.html Mainstream, October 13, 2007]</ref> వీరిద్దరి విడాకులు భారతదేశంలో చట్టపరంగా విడాకులు మంజూరు చేయబడిన తొలి సంఘటనల్లో ఒకటిగా నమోదయ్యింది.

ఈమె తల్లిదండ్రులు నాటి జాతీయ నాయకులైన [[మహదేవ గోవింద రనాడే]], [[గోపాలకృష్ణ గోఖలే]], [[రమాబాయి రనాడే]], [[అనిబీసెంట్]] లతో సన్నిహితంగా వుండేవారు. 1923లో [[మహాత్మా గాంధీ]] పిలుపు అందుకొని [[సహాయ నిరాకరణోద్యమం|సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం]] సేనాదళ్‌ సంస్థలో పనిచేసింది. పెక్కు విదేశాలలో పర్యటించి అక్కడి సంస్కరణలు, మహిళల స్థితి గతులు, విద్యాసంస్థలు మున్నగు వాటిని పరిశీలించింది. 1930లో గాంధీజీ ప్రారంభించిన [[ఉప్పు సత్యాగ్రహం]]లో పాల్గొన్నది. 1930లో జనవరి 26న భారత జాతీయ పతాకాన్ని, [[పోలీసులు]] అడ్డుకొన్నా, ఎగురవేసిన సాహసనారి కమలాబాయి. ఈమె [[జయప్రకాశ్ నారాయణన్‌]], [[రామ్‌మనోహర్ లోహియా]]ల సోషలిస్టు భావాల వ్యాప్తికి కృషి చేసింది. దేశ విభజనానంతరం [[ఢిల్లీ]] సమీపంలోని ఫరీదాబాద్‌లో[[ఫరీదాబాద్‌]]లో [[పాకిస్తాన్‌]] నుంచి వలస వచ్చిన 50వేల మహిళలకు వసతి, ఆరోగ్య సౌకర్యం ఏర్పాటు చేసింది.<ref>[http://www.visalaandhra.com/women/article-16717 సాహసనారి కమలాదేవి ఛటోపాధ్యాయ - [[విశాలాంధ్ర]] జూన్ 23, 2010]</ref>

భారతదేశ గృహకుటీర పరిశ్రమల సముద్ధరణకు అవిశ్రాంతంగా చేసిన సేవలను గుర్తించి 1955లో [[పద్మభూషణ్‌]], 1987లో [[పద్మవిభూషణ్‌]] పురస్కారాలతో ప్రభుత్వం గౌరవించింది. రామన్‌ మెగసేసే అవార్డు, శాంతినికేతన్‌ నుంచి 'దేశి కోత్తమ' సత్కారం అందుకొన్నది. కమలాదేవి ఛటోపాధ్యాయ తన 85వ ఏట [[అక్టోబర్ 29]], [[1988]] న తుది శ్వాస వదిలారు.