అధినివేశ ప్రతిపత్తి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
అధినివేశ స్వరాజ్యము --> అధినివేశ ప్రతిపత్తి |
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: నుండీ → నుండి (5), ( → ( (4) using AWB |
||
పంక్తి 2:
==1919 సంవత్సరములో భారతదేశమునకు అధినివేశ ప్రతిపత్తి (Dominion Status)వచ్చునన్న తలపులకు అంకురార్పణ==
బానిసరాజ్యము (వలసరాజ్యము) గా బ్రిటిష్ ప్రభుత్వపు నిరంకుశ పరిపాలనలో 18
== వలసరాజ్యము నుండి పూర్ణ స్వరాజ్యము ==
భారతదేశము 18వ
==బ్రిటిష్ సామ్రాజ్య రూపురేఖలు. 19- 20 వశతాబ్ధమునాటి చరిత్ర ==
భూగోళముగా చాల విస్తారమై సాంఘికముగా వివిధదేశములు, జాతివారు, మతమువారు కలిసిన పెద్ద రాజకీయ సంస్థ బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యము. వివిధ రాజ్యముల సమ్మెళనము. ఆ సామ్రాజ్యములోనుండిన రాజ్యములు ముఖ్యమైనవి [[ఇంగ్లాండ్]], [[స్కాట్లాండ్]], [[ఉత్తర ఐర్లాండ్]]. వీటినే [[బ్రిటిష్ దీవులు]] అనెడివారు. ఆ బ్రిటిష్ దీవుల ప్రభుత్వమే సామ్రాజ్య సార్వభౌవము. రాజుగారి పేరట పార్లమెంటు చే బ్రిటిష్ దీవులు పరిపాలింపబడుచుండెను. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యములో మూడు రకములైన రాజ్యములుండెడివి. (1) డొమీనియన్సు: [[కెనడా]] (Canada Dominion), [[ఆస్ట్రేలియా]], [[దక్షిణాఫ్రికా]], [[న్యూజిలాండ్]], [[న్యూఫౌండ్లాండ్]], [[ఐరిషఫ్రీ స్టేట్]]లు అధినివేశస్వరాజ్యములుగా భ్రిటిష్ సామ్రాజ్యములో భాగముగా నుండెడివి. కానీ ఆవి రాజ్యాంగము కలిగియున్న స్వపరిపాలితరాజ్యములు. బ్రిటిష్ దీవులప్రభుత్వము ఆ డొమీనియన్సపై ఎట్టి రాజ్యాధికారము కలిగియుండలేదు. (2) బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యములోని రెండవ రకమైన వలసరాజ్యములు రాజ్యాంగముకలిగినవి. వాటి రాజ్యాంగములలో ఎక్కువపాళ్లు వారి వారి ఆంతరంగిక పరిపాాలనయేనుండినది. కాని కొన్ని విషయములలో సామ్రాజ్యసార్వభౌముని అధికారము చెలామణి అగుచుండెను. అటువంటి దేశములు [[మాల్టా]], [[దక్షిణ రొడీషియా]] (3) మూడవ రకం వలసరాజ్యములు సరాసరి బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ వలసరాజ్యములు. వీటిపరిపాలననే కొలోనియల్ పరిపాలననేవారు. వీటికి రాజ్యాంగముగానీ స్వపరిపాలనగానీ లేదు. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వపు ప్రతినిధి బ్రిటన్ దేశపు వలసదేశపు రాజ్యాంగమంత్రి చెప్పుచేతలక్రిందయుండును. ఇట్టి వర్గమునకు చెందిన వలసరాజ్యములు 20 శతాభ్దారంబములోనివి సింహళము (ఇప్పటి స్రీలంక), పాపువాదీవి, డాగ్ దీవులు ([[ఆస్ట్రేలియా]], [[న్యూజిలాండ్]] పై ఆధారపడియున్న సామంతరాజ్యదేశములు). బహుశః భారతదేశము 1930 నాటికి ఆ వర్గములోనుండిన బ్రిటిష్ వలసరాజ్యము. 1940
=== బ్రిటిష్ వలసరాజ్యముల చరిత్ర ===
భారతదేశము 18వ శతాబ్దం మద్య బ్రిటిష్ వలసరాజ్యముగా (బ్రిటిష్ ఇండియా) కొన్ని పరగణాలతో ప్రాారంభమై క్రమేణా దేశం మొత్తం 19వ శతాబ్దమునకు బ్రిటిష్ వలసరాజ్యమైనది. అంతకన్నా ముందే క్రీ.శ 15-16 శతాబ్దములనాటికే చాలా దేశములు బ్రిటిష్ వలస రాజ్యములుగా నుండి బ్రిటిష్ వారి నిరంకుశ పరిపాలనలోనుండెడివి. అట్టిదేశములగు [[కెనడా]], [[న్యూజిలాండ్]], [[ఆస్ట్రేలియా]], [[దక్షిణాఫ్రికా]], [[న్యూఫౌండ్లాండ్]] మున్నగు దేశములను బ్రిటిష సామ్రాజ్యమునకు డొమీనియన్లుగా ఘోషించి వాటికి 19 -20 శతాబ్దములలో బ్రిటిష్ వారు స్వరాజ్యపరిపాలన కలుగచేసి సామ్రాజ్యమకుటములోనుండినటుల అనుగ్రహించి రాజ్యాంగము కలుగచేసి అదినివేశ స్వరాజ్యములుగా (డొమీనియన్లు) చేశారు. అటువంటి డొమీనియన్లలో కెనడా మరియు [[న్యూజిలాండ్]] మొట్టమొదటగా ఘోషించబడ్డ బ్రిటిష్ డొమీనియనులు (అదినివేశ స్వరాజ్యములు). అందుచే చాలాకాలము దాకా ఆ రెండుదేశముల పేర్లు [[కెనడా డొమీనియన్]] [[న్యూజిలాండ్ డొమీనియన్]] అనబడుతూవుండేవి. తరువాత డొమీనియన్లుగా ఘోషించిన దేశముల పేర్లకు డొమీనియన్ అను మాటను జతచేసివుండలేదు. అనేక దేశములు బ్రిటిష్ వలసరాజ్యముగా మారిన [[చరిత్ర]] చూడగా బ్రిటిష్ ప్రభుత్వము సరాసరి ఇతరదేశములను ముట్టడించి వలసరాజ్యములుగా చేసుకునివుండలేదు. బ్రిటిష్ దేశ ప్రజలు 15-16వ
=== అధినివేశ ప్రతిపత్తిలు===
1926 లో సమావేశమైన బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యసభ (Imperial Conference) వారి తీర్మానమునందును, 1931 సంవత్సరపు వెస్టుమినిస్టర్ చట్టమునందును వివరించబడిన అదినివేశస్వరాజ్యములయొక్క లక్షణములు ఉల్లేఖన <ref name="ది.వేం.శి(1933)"/> <br> (1) "బ్రిటిష్ దీవులును, అధినివేశ ప్రతిపత్తిలు ఆంగ్లరాజుయొక్క మకుటమునెడల భక్తిమాత్రముచేతనే సంశ్లిష్టత గలిగి యుందురు". బ్రిటిష్ దీవులును, అధినివేశ ప్రతిపత్తిలు సామ్రాజ్యములో సరిసమానమైన భాగములు <br> (2) "తమ ఆంతరంగిక వ్యవహారమందుగాని విదేశ వ్యవహారములందుగాని ఏవిధముగను ఒకదాని కింకొటి లోబడవలసిన పనిలేదు" <br> (3) "ఇవి స్వపరిపాలన గల జన సమూహములు" <br> (4) "సామ్రాజ్యమునందు స్వపరిపాలనముగల ప్రతి రాజ్యాంగమును తన పరిణామమునకు తానే కర్త. స్వరూపము గాకపోయినను స్వభావమునుబట్టి దాని కెట్టి నిర్బంధమును లేదు". <br>
పై చెప్పిన లక్షణములకలిగిన స్వరాజ్యములు అధినివేశ స్వరాజ్యములు. వాటియొక్క రాజ్యాంగ విధానము బ్రిటిష్ దీవులలో గల ప్రజాప్రభుత్వములాంటివే. భారతదేశము 1931లో అధినివేశ స్వరాజ్యమైయుంటే పార్లమెంటు అను ప్రజాప్రభుత్వ సంస్థ నెలకొనియుండి బ్రిటిష్ రాజ్యప్రతినిధిగానున్న గవర్నర్ జనరల్ (వైస్రాయి) బ్రిటిష్ సార్వభౌముని రాజరికమునకుచిహ్నముగా కొనసాగుతూనుండెడివాడు.
|