వికీపీడియా

భారతదేశంలో మహిళలు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
కొన్ని భాషా సవరణలు, కొన్ని బయటి లింకుల తొలగింపు
→‎విద్య, ఆర్థికాభివృద్ధి: కొన్ని భాషా సవరణలు
పంక్తి 1:
{{యాంత్రిక అనువాదం}}
 
[[దస్త్రం:AishwaryaRai.jpg|thumb|అందంతన ద్వారాఅందంతో ప్రసార సాధనాలచేసాధనాలలో తరచుగావెలుగొందుతున్న కీర్తించబడుతున్నఐశ్యర్య ఐశ్యర్యారాయ్రాయ్ ‌బచ్చన్.<ref name="mostbeauti">"ప్రపంచంలో అత్యంత అందమైన మహిళ?" cbsnews.com. 27 అక్టోబరు 2007న సేకరించబడినది</ref><ref>[0]</ref><ref>[1]</ref>]]
 
కొన్ని సహస్రాబ్దులుగా '''భారతదేశంలో మహిళ'''ల పాత్ర అనేక గొప్ప మార్పులకు లోనౌతూ వచ్చింది.<ref>{{cite web|title=Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill |url=http://hindu.com/2010/03/10/stories/2010031050880100.htm|publisher=The Hindu|accessdate=25 August 2010}}</ref><ref>{{cite web|title=Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill|url=http://www.hindu.com/2010/03/10/stories/2010031050880100.htm|publisher=The Hindu|accessdate=25 August 2010}}</ref> ప్రాచీన కాలంలో<ref>{{Cite book | last = Jayapalan| title = Indian society and social institutions| publisher = Atlantic Publishers & Distri.| year = 2001| page = 145| url = http://books.google.co.in/books?id=gVo1I4SIqOwC&pg=PA145| isbn = 9788171569250}}</ref> పురుషులతో సమాన స్థాయి కలిగివున్న భారతీయ [[మహిళ]]లు మధ్యయుగంలో<ref name="nrcw_history"/> అధమ స్థాయికి అణచబడటం, అనేకమంది సంఘ సంస్కర్తలు తిరిగి వారికి సమాన [[హక్కు]]ల కల్పన కోసం కృషి చేయడం, ఇలా [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో మహిళల చరిత్ర అనేక సంఘటనల సమాహారంగా ఉంది. ఆధునిక [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో మహిళలు దేశ [[రాష్ట్రపతి]], ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ స్పీకర్, ప్రతిపక్ష నాయకురాలు వంటి అత్యున్నత పదవులను అలంకరించారు. భారతదేశపు ఇటీవలి [[రాష్ట్రపతి]] కూడా ఒక మహిళే.
పంక్తి 108:
== స్వతంత్ర భారత దేశం ==
 
నేటి భారతీయ మహిళ విద్య, రాజకీయాలు, మీడియా, కళలు, సంస్కృతీ, సేవా విభాగాలు, విజ్ఞాన, సాంకేతిక రంగాలు వంటి అన్ని రంగాలలో పాల్గొంటుందిపాల్గొంటోంది.<ref name="nrcw_history"/> పదిహేనేళ్ళపాటు [[ప్రధానమంత్రి|భారతదేశపు ప్రధానమంత్రి]]గా ఉన్న [[ఇందిరా గాంధీ]] ప్రపంచంలో ప్రధానమంత్రిగా ఎక్కువకాలం సేవాపని చేసిన మహిళ.<ref>{{cite news|url= http://news.bbc.co.uk/local/oxford/hi/people_and_places/arts_and_culture/newsid_8661000/8661776.stm|title= Oxford University's famous south Asian graduates#Indira Gandhi|date= 2010-05-05|publisher=''[[BBc News]]''}}</ref>
 
భారతదేశపు రాజ్యాంగం భారతీయ మహిళలందరికీ సమానత్వం (ఆర్టికల్ 14), రాష్ట్రాలనిబట్టి ఎటువంటి వివక్షా చూపించకుండా ఉండడం (ఆర్టికల్ 15 (1) ), అవకాశంలో సమానత్వం (ఆర్టికల్ 16), సమాన పనికి సమాన జీతం (ఆర్టికల్ 39 (డి) ) హామీనిస్తున్నది. అదనంగా ఇది రాష్ట్రాలను స్త్రీలకు, పిల్లలకు ప్రత్యేక సదుపాయాలను అందిచనిస్తుంది (ఆర్టికల్ 15 (3) ), మహిళల గౌరవానికి భంగం కలిగించే చర్యలను త్యజించాలని (ఆర్టికల్ 51 (ఎ) ), అలాగే రాష్ట్రాలు పనిలో మానవీయ పరిస్థితులను ప్రసూతి సెలవలు ఇవ్వడానికి అవసరమైనవాటిని కాపాడడానికి కావలసిన సదుపాయాలు అందించడాన్ని అనుమతిస్తుంది. (ఆర్టికల్ 42).<ref name="un_women_free_equal">{{cite web
పంక్తి 178:
* 2007: [[ప్రతిభా పాటిల్]] [[రాష్ట్రపతి|భారతదేశపు మొదటి మహిళా అధ్యక్షురాలు]].
* 2009: మీరా కుమార్ ఇండియన్ పార్లమెంట్ దిగువసభ లోక్ సభకి మొదటి మహిళా స్పీకర్
* 2014:సుమిత్రా మహాజన్ లొక్[[లోక్ సభ స్పీకర్]] గా ఎంపికైంది.
 
== సంస్కృతి ==
పంక్తి 196:
క్రమంగా పెరుగుతున్నప్పటికీ భారతదేశంలో మహిళల అక్షరాస్యతా రేటు పురుషుల అక్షరాస్యత రేటుకంటే తక్కువ. అబ్బాయిలతో పోలిస్తే చాలా తక్కువమంది అమ్మాయిలు బడులలో చేరుతున్నారు వారిలో చాలామంది మధ్యలోనే మానేస్తున్నారు.<ref name="un_women_free_equal"/> 1997 నేషనల్ సాంపిల్ సర్వే డేటా ప్రకారం కేవలం [[కేరళ]] మటియు [[మిజోరాం]] రాష్ట్రాలు మాత్రమే ప్రపంచ స్త్రీ అక్షరాస్యత శాతాన్ని చేరుకున్నాయి. అధికశాతం పరిశోధకుల ప్రకారం కేరళలో పెరిగిన మహిళల సామాజిక, ఆర్థిక హోదాలకు ప్రధాన కారణం అక్షరాస్యత.<ref name="un_women_free_equal"/>
 
అనియత విద్యా కార్యక్రమం (NFE) క్రింద దాదాపు రాష్ట్రాలలో 40% కేంద్రాలు, [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతము|UT]]లలో 10% కేంద్రాలు ప్రత్యేకంగా మహిళలకోసం ప్రత్యేకించబడ్డాయి.{{Citation needed|date=June 2008}} 2000 ప్రకారం సుమారు 0.3 మిలియన్ NFE కేంద్రాలు సుమారు 7.42 మిలియన్ పిల్లలకి భోజనాన్ని అందిస్తున్నాయి, ఇందులో 0.12 మిలియన్ ప్రత్యేకంగా అమ్మాయిలకోసం అందిస్తున్నాయి.{{Citation needed|date=June 2008}} పట్టణ భారతంలో అమ్మాయిలు విద్యా విషయంలో అబ్బాయిలతో సమంగా ఉన్నారు. అయినప్పటికీ గ్రామీణ భారత అమ్మాయిలు అబ్బాయిల కంటే తక్కువ చదువుకుంటున్నారు.
 
1998 యూ.ఎస్ డిపార్ట్మెంట్ అఫ్ కామర్స్ నివేదిక ప్రకారం మహిళల విద్యకి ముఖ్య అడ్డంకి అయోగ్య బడి సౌకర్యాలు (వైద్యసంబంధ సౌకర్యాలవంటివి), మహిళా ఉపాధ్యాయుల కొరత, పాఠ్యాంశాల అంశాలలో లింగ పక్షపాతం (ఎక్కువమంది అమ్మాయిలు బలహీనంగా, అసహాయులుగా చిత్రించబడుతున్నారు).<ref>{{cite book|last=Velkoff|first=Victoria A.|title=Women of the World: Women's Education in India|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110628184303/http://www.census.gov/ipc/prod/wid-9801.pdf|archivedate=28 June 2011|url=https://www.census.gov/ipc/prod/wid-9801.pdf|publisher=U.S. Department of Commerce, Economics and Statistics Administration|date=October 1998|accessdate=25 December 2006|ref=WID/98-1}}</ref>
పంక్తి 215:
=== భూ హక్కులు, ఆస్తి హక్కులు ===
 
చాలా భారతీయ కుటుంబాలలో మహిళలు వారి పేర్ల మీద ఎటువంటి ఆస్తిని కలిగిఉండరు,కలిగి ఉండరు. వీరు తండ్రి ఆస్తిలో భాగాన్ని కూడా పొందరు.<ref name="un_women_free_equal"/> వారిని రక్షించే చట్టాల అమలు తక్కువగా ఉండటంవలన మహిళలు భూమి, ఆస్తి మీద కొంచెం హక్కునే పొందగలుగుతున్నారు.<ref name="carol_chronic2">{{cite web|last=Coonrod|first=Carol S.|title=Chronic hunger and the status of women in India|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140910220125/http://www.thp.org/reports/indiawom.htm|archivedate=10 September 2014|url=http://www.thp.org/reports/indiawom.htm|website=thp.org|publisher=[[The Hunger Project]]|date=June 1998|accessdate=24 December 2006}}</ref> ఇంకా కొన్ని చట్టాలు భూ, ఆస్తి హక్కులకి సంబంధించి మహిళలపట్ల వివక్ష చూపిస్తుంటాయి.
 
1956 మధ్య కాలపు హిందూ వ్యక్తిగత చట్టాలు (ఇవి హిందువులకి, బౌద్ధులకి, సిక్కులకు జైనులకు అనువర్తిస్తాయి) మహిళలకు వారసత్వ హక్కులనిహక్కులు అందించాయి. ఏమైనా కొడుకులకు తాతల ఆస్తులలో వ్యక్తిగత వాటా ఉంటుంది. అదే కూతుర్ల వాటాలయితే తండ్రి వాటామీద ఆధారపడిఉంటాయిఆధారపడి ఉంటాయి. అలాగే తండ్రి పూర్వికులపూర్వీకుల ఆస్తిలో తన వాటాని త్యజించడంద్వారా కూతురి హక్కుని తీసెయవచ్చుతీసేయవచ్చు కానీ కొడుకు వాటామీద తన హక్కునిహక్కును అలాగే కలిగిఉంటాడు. అదనంగా, పెళ్ళైన కూతుళ్ళు వివాహ వేధింపులు ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ వారికీవారికి పూర్వికులపూర్వీకుల ఇంటిలో నివాస హక్కులు ఉండవు. 2005లో హిందూ చట్టాల సవరణల తరువాత ప్రస్తుతం మహిళలకు పురుషులతో సమానహోదా కల్పించారు.<ref>[http://indiacode.nic.in/fullact1.asp?tfnm=200539 ది హిందూ సక్సషన్ (అమెండ్మెంట్) యాక్ట్, 2005]</ref>
 
1986లో భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం షాహ్ బానోషాబానో అనే వృద్ధ విడాకులు తీసుకున్న వృద్ధ ముస్లిం మహిళ భరణపు డబ్బుకు అర్హురాలు అని తీర్పిచ్చింది. అయినప్పటికీ ఈనిర్ణయంఈ మూలసూత్రనిర్ణయాన్ని ఛాందస ముస్లిం నాయకులచేతనాయకులు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించబడింది, వీరువ్యతిరేకించారు. కోర్టు వారితమ వ్యక్తిగత చట్టాలలో తలదూరుస్తుందనితలదూరుస్తోందని వారు విమర్శించారు. [[భారత ప్రభుత్వము|యూనియన్భారత గవర్నమెంట్ప్రభుత్వం]] తదనుగుణంగా ముస్లిం మహిళల (విడాకుల నుంచి రక్షణ హక్కులు) చట్టాన్ని అమలుచేసిందిఅమలు చేసింది.<ref>{{cite web|title=The Muslim Women (Protection of Rights on Divorce) Act|date=May 1986|accessdate=14 February 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071227155728/http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm|website=sudhirlaw.com|publisher=Sudhir Shah & Associates|archivedate=27 December 2007|url=http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm}}</ref>
 
అలాగే క్రిస్టియన్ మహిళలుకూడామహిళలు కూడా విడాకుల, వారసత్వ సమానహక్కులకోసం సంవత్సరాలపాటు ఇబ్బందిపడ్డారుఇబ్బంది పడ్డారు. 1994లో అన్ని చర్చులుచర్చిలు, మహిళాసంస్థలతో కలిసి సంయుక్తంగా డ్రాఫ్ట్ లా అనే క్రిస్టియన్ మారేజ్, మాట్రిమోనియల్ కాజెస్ బిల్లుని ప్రవేశపెట్టారు. అయినప్పటికీఅయితే ఇప్పటికీ ప్రభుత్వం ఇప్పటికీచట్టాలకు అవసరఅవసరమైన చట్టాలనిసవరణలు సవరించలేదుచెయ్యలేదు.<ref name="infochange_women"/>
 
== మహిళల మీద జరుగుతున్న అత్యాచారాలు ==
 
పోలీసు రికార్డులు భారతదేశంలో అధిక నేర సంఘటనలు మహిళలమీద జరుగుతున్నట్లుగా చూపుతున్నాయి. జాతీయ నేర నమోదు బ్యూరో 1998లో 2010నాటికి జనాభా వృద్ధి శాతం కంటే మహిళల మీద జరిగే నేరాల శాతం ఎక్కువగా ఉంటుందని నివేదించింది.<ref name="un_women_free_equal"/> ముందు అత్యాచారం, వేధింపుల కేసులలో సామాజిక నిందల కారణంగా చాలా కేసులు పోలిసులవద్ద నమోదయ్యేవి కావు. అధికారిక గణాంకాలు మహిళల మీద జరుగుతున్న నేరాల నమోదులో నాటకీయ పెరుగుదల చూపిస్తున్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/>
ముందు అత్యాచారం, వేధింపుల కేసులలో సామాజిక నిందల కారణంగా చాలా కేసులు పోలిసులవద్ద నమోదయ్యేవి కావు. అధికారిక గణాంకాలు మహిళల మీద జరుగుతున్న నేరాల నమోదులో నాటకీయ పెరుగుదల చూపిస్తున్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/>
 
=== లైంగిక వేధింపు ===
Line 271 ⟶ 270:
=== గృహహింస ===
 
నిమ్న సామాజిక-ఆర్థిక తరగతులలో (SECs) గృహహింస సంఘటనలు ఎక్కువ.{{Citation needed|date=Marchగృహహింస 2009}}నుంచి గృహహింసనుంచిస్త్రీలను స్త్రీల రక్షణరక్షించే చట్టం 2005, 2006 అక్టోబరు 26నుంచి అమలులోకి వచ్చింది.
 
=== వ్యాపారం ===
"https://te.wikipedia.org/wiki/భారతదేశంలో_మహిళలు" నుండి వెలికితీశారు