భారతదేశంలో మహిళలు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
→చరిత్ర: కొన్ని భాషా సవరణలు |
మరి కొంత భాషా సవరణ, మూస తొలగింపు |
||
పంక్తి 1:
[[దస్త్రం:AishwaryaRai.jpg|thumb|తన అందంతో ప్రసార సాధనాలలో వెలుగొందుతున్న ఐశ్యర్య రాయ్ బచ్చన్.<ref name="mostbeauti">"ప్రపంచంలో అత్యంత అందమైన మహిళ?" cbsnews.com. 27 అక్టోబరు 2007న సేకరించబడినది</ref><ref>[1]</ref>]]
Line 87 ⟶ 85:
కర్ణాటకలోని కిట్టుర్ రాజ్య రాణి కిట్టుర్ చెన్నమ్మ బ్రిటిషువారి కాలదోషం పట్టిన సిద్ధాంతాలకి ప్రతిస్పందనగా వారికీ వ్యతిరేకంగా సైన్యాన్ని నడిపించింది. తీరప్రాంత కర్ణాటక రాణి అబ్బక్క రాణి యురోపియన్ సైన్యాల ఆక్రమణలకి ముఖ్యంగా 16వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీసు ఆక్రమణలకి ఎదురునిలిచింది. రాణి లక్ష్మీ బాయి [[ఝాన్సీ]] రాణి బ్రిటిషువారికి వ్యతిరేకంగా 1857 భారతీయ తిరుగుబాటుని నడిపించింది. ఆమె నేడు జాతీయ హీరోగా భావించబడుతున్నది. అవద్ సహా-పాలకురాలు బేగం హజ్రత్ మహల్ 1857 తిరుగుబాటును నడిపించిన ఇంకో పాలకురాలు. ఈమె బ్రిటిషువారితో ఒప్పందాలని నిరాకరించి తరువాత నేపాల్ కి వెళ్ళిపోయింది. ఈసమయపు గుర్తించదగిన స్త్రీ పాలకులలో భోపాల్ బేగాలు కొందరు. వారు పరదా పద్ధతిని పాటించేవారుకాదు ఇంకా యుద్ధకళలలో శిక్షణ పొందారు.
చంద్రముఖి బసు, [[కాదంబినీ గంగూలీ]], ఆనంది గోపాల్ జోషి వంటివారు
1917లో మొదటి మహిళా
మహిళలు భారతదేశ
== స్వతంత్ర భారత దేశం ==
Line 99 ⟶ 97:
నేటి భారతీయ మహిళ విద్య, రాజకీయాలు, మీడియా, కళలు, సంస్కృతీ, సేవా విభాగాలు, విజ్ఞాన, సాంకేతిక రంగాలు వంటి అన్ని రంగాలలో పాల్గొంటోంది. పదిహేనేళ్ళపాటు [[ప్రధానమంత్రి|భారతదేశపు ప్రధానమంత్రి]]గా ఉన్న [[ఇందిరా గాంధీ]] ప్రపంచంలో ప్రధానమంత్రిగా ఎక్కువకాలం పని చేసిన మహిళ.<ref>{{cite news|url= http://news.bbc.co.uk/local/oxford/hi/people_and_places/arts_and_culture/newsid_8661000/8661776.stm|title= Oxford University's famous south Asian graduates#Indira Gandhi|date= 2010-05-05|publisher=''[[BBc News]]''}}</ref>
భారతదేశపు రాజ్యాంగం భారతీయ మహిళలందరికీ సమానత్వం (ఆర్టికల్ 14), రాష్ట్రాలనిబట్టి ఎటువంటి వివక్షా చూపించకుండా ఉండడం (ఆర్టికల్ 15 (1) ), అవకాశంలో సమానత్వం (ఆర్టికల్ 16), సమాన పనికి సమాన జీతం (ఆర్టికల్ 39 (డి) )
|title=Women in India: How Free? How Equal?
|url=http://www.un.org.in/wii.htm
Line 108 ⟶ 106:
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20060911183722/http://www.un.org.in/wii.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2006-09-11}}</ref>
1970 చివరిలో భారతదేశంలో స్త్రీవాద ఉద్యమం ఊపందుకుంది. మహిళా సంఘాలను దగ్గరికి చేర్చిన జాతీయ స్థాయి సమస్యలలో మొదటిది, మథుర రేప్ కేసు. మథుర అనే అమ్మాయిని
ఆల్కహాలిజం తరచుగా భారతదేశంలో మహిళలమీద హింసతో ముడిపడి ఉండటంతో<ref>{{cite book|last1=Velkoff|first1=Victoria A.|last2=Adlakha|first2=Arjun|format=pdf|title=Women of the World: Women's Health in India|archive-url=https://web.archive.org/web/20110604175647/http://www.census.gov/ipc/prod/wid-9803.pdf|archive-date=4 June 2011|url=https://www.census.gov/ipc/prod/wid-9803.pdf|publisher=U.S. Department of Commerce, Economics and Statistics Administration|date=October 1998|accessdate=25 December 2006|ref=WID/98-3}}</ref> అనేక మహిళా సంఘాలు మద్యపాననిషేధ ప్రచారాన్ని ప్రారంభించాయి. [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]], [[హర్యానా]], [[ఒడిషా]], [[మధ్య ప్రదేశ్]] వంటి రాష్ట్రాలతోపాటు ఇతర రాష్ట్రాలలో కూడా మొదలుపెట్టారు.<ref name="un_women_free_equal"/> చాలామంది ముస్లిం మహిళలు షరియత్ చట్టం క్రింద స్త్రీల హక్కులగురించి మూలసిద్ధాంత నాయకుల అభిప్రాయాన్ని ప్రశ్నించి మూడుసార్లు తలాక్ చెప్పే పద్ధతిని విమర్శించారు.<ref name="infochange_women"/>
1990లో విదేశీ దాతల ఏజన్సీలద్వారా నిధులతో క్రొత్త మహిళా-సంబంధిత NGOలు ఏర్పడ్డాయి. సెల్ఫ్-ఎంప్లాయ్డ్ వుమెన్స్ అసోసియేషన్ (SEWA) వంటి స్వీయ-సహాయ గ్రూపులు, NGOలు భారతదేశంలో మహిళల హక్కులలో ప్రధానపాత్ర పోషించాయి. చాలామంది మహిళలు స్థానిక ఉద్యమాలలో నాయకురాళ్ళుగా అవతరించారు. ఉదాహరణకి నర్మదా బచావో ఆందోళనకి సంబంధించి [[మేధాపాట్కర్|మేధా పాట్కర్]].
భారత ప్రభుత్వం 2001 సంవత్సరాన్ని మహిళా
|title=National Policy For The Empowerment Of Women (2001)
|url=http://www.wcd.nic.in/empwomen.htm
Line 120 ⟶ 118:
}}</ref>
2006లో ఇమ్రానా అనే ముస్లిం రేప్ బాధితురాలు మీడియాలో ఎక్కువ ప్రచారం పొందింది. ఇమ్రానా తన మామ చేతిలో అత్యాచారానికి గురయ్యింది. కొంతమంది ముస్లిం పెద్దలు ఇమ్రానా తన మామని పెళ్ళి చేసుకోవాలని తీర్పు ఇవ్వడం తీవ్ర నిరసనలకు దారితీసింది. చివరికి ఇమ్రానా మామకి 10 సంవత్సరాల జైలు శిక్ష
|url=http://southasia.oneworld.net/article/view/141611/1/
|title=OneWorld South Asia News: Imrana
Line 171 ⟶ 169:
== సంస్కృతి ==
[[చీర]], సల్వార్ కమీజులు మొత్తం భారతదేశపు మహిళల సామాన్య వస్త్రధారణ. ''[[బొట్టు]]'' మహిళల అలంకరణలో భాగం. సాంప్రదాయకంగా ఎర్ర బొట్టు, సిందూరం కేవలం వివాహిత హిందూ స్త్రీలు ధరిస్తారు, కానీ నేడు మహిళల శైలిలో భాగమయ్యింది.<ref>[45] ^ కామత్స్ పాత్పూరి: ది సిగ్నిఫికాన్స్ ఆఫ్ ది హొలి డాట్ (బింది)</ref> . పాశ్చాత్య ప్రభావం, ఆర్థిక స్వేచ్ఛ వలన నేడు భారతీయ స్త్రీలు
== విద్య, ఆర్థికాభివృద్ధి ==
1992-93 అంకెల ప్రకారం భారతదేశంలో కేవలం 9.2% ఇళ్ళు మాత్రమే స్త్రీల అధ్వర్యంలో నడుస్తున్నాయి. ఏమైనా
|title=Asia's women in agriculture, environment and rural production: India
|url=http://www.fao.org/sd/wpdirect/WPre0108.htm
Line 183 ⟶ 181:
=== విద్య ===
అనియత విద్యా కార్యక్రమం (NFE) క్రింద దాదాపు రాష్ట్రాలలో 40% కేంద్రాలు, [[కేంద్రపాలిత ప్రాంతము|UT]]లలో 10% కేంద్రాలు ప్రత్యేకంగా
1998 యూ.ఎస్ డిపార్ట్మెంట్ అఫ్ కామర్స్ నివేదిక ప్రకారం మహిళల విద్యకి ముఖ్య అడ్డంకి
===
[[File:Office on Violence Against Women logo.png|thumb|300px|right]]
సాధారణ
|title=Women of India: Frequently Asked Questions
|url=http://www.kamat.com/kalranga/women/faq.htm
|date=2006-12-19
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> నేషనల్ డేటా కలెక్షన్ ఏజన్సీలు పనివారిగా మహిళల
గ్రామీణ భారతంలో
అతి ప్రాచుర్య మహిళల వ్యాపార విజయ కథలలో ఒకటి శ్రీ మహిళా గృహ
=== భూ హక్కులు, ఆస్తి హక్కులు ===
Line 221 ⟶ 219:
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionrules.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> ఇది ప్రకటనల లేదా ప్రచురణలు, రచనలు, చిత్రలేఖనాలు, బొమ్మలు లేదా ఏ ఇతర పద్ధతులలోనైన మహిళల అసభ్య
1997లో మైలురాయి తీర్పుగా భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం, పని ప్రదేశాలలో మహిళల లైంగిక వేధింపులకు వ్యతిరేకంగా గట్టి
=== కట్నం ===
1961లో భారత ప్రభుత్వం
|title=The Dowry Prohibition Act, 1961
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionact.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> అమలుచేసింది
1985లో కట్న నిషేధ (పెళ్ళికూతురు, పెళ్ళికొడుకు బహుమతుల పట్టిక నిర్వహణ) నియమాలు
|title=The Dowry Prohibition (maintenance of lists of presents to the bride and bridegroom) rules, 1985
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionrules.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref>
1997 నివేదిక<ref>''కిచెన్ ఫైర్స్ కిల్ ఇండియన్ బ్రిడ్స్ విత్ ఇన్అడిక్వేట్ డౌరి'' , జూలై 23, 1997, న్యూ ఢిల్లీ, UPI</ref> ప్రకారం ప్రతి సంవత్సరం కనీసం 5,000మంది మహిళలు కట్నపు చావులు చస్తున్నారు, ప్రతిరోజూ కనీసం డజనుమంది ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా 'వంటగది మంటల'లో మరణిస్తున్నారు. దీనికి పేరు "పెళ్ళికూతురు మండడం", ఇది భారతదేశంలోనే విమర్శించబడుతున్నది. పట్టణ అక్షరాస్యులలో ఇటువంటి కట్ననిందలు చాలావరకు తగ్గాయి.
|