వికీపీడియా

మాహిష్మతి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి Chaduvari, పేజీ మహీష్మతి రాజ్యం ను మాహిష్మతి కు తరలించారు: సరైన పేరు
ఎన్వికీ వ్యాసం సాయంతో కొన్ని సవరణలు చేసాను
పంక్తి 1:
ప్రస్తుత'''మాహిష్మతి''' భారతదేశంలో ఒక పురాతనప్రాచీన నగరం. ప్రస్తుత [[మధ్య ప్రదేశ్|మధ్య ప్రదేశ్‌లో]] నర్మదా నది ఒడ్డున మధ్యప్రదేశ్లో ఉన్నది. అయితే దాని ఖచ్చితమైన స్థానం తెలియకుండానేతెలియకుండా ఉంది.▼
'''మహీష్మతి రాజ్యం'''
 
మహీష్మతి
▲ప్రస్తుత భారతదేశంలో ఒక పురాతన నగరం. నర్మదా నది ఒడ్డున మధ్యప్రదేశ్లో ఉన్నది. అయితే దాని ఖచ్చితమైన స్థానం తెలియకుండానే ఉంది.
==చరిత్ర==
పురాతనఅనేక ప్రాచీన గ్రంథాలలో ఇది ప్రస్తావించబడింది, మరియు. పురాణమైన హాయియా[[హైహయ పాలకుడువంశము|హైహయ]] కార్తవిర్యపాలకుడు అర్జునుడు[[కార్తవీర్యార్జునుడు]] పాలించినట్లు చెబుతారు. అహంటిఅవంతి రాజ్య దక్షిణ భాగంలో మహీష్మతిమాహిష్మతి అత్యంత ముఖ్యమైన నగరం,. మరియుతరువాతి తరువాతకాలంలో అనుపఅనూప సామ్రాజ్య రాజధానిగా సేవలు అందించింది. పారామరా శాసనం సూచించిన విధంగాప్రకారం, 13 వ శతాబ్దం చివరి వరకు ఈ నగరం చివరిలోవర్ధిల్లిన్నట్లు వర్ధిల్లిందితెలుస్తోంది.
 
===గుర్తింపు===
<mapframe text="Map showing Ujjayini and Pratishthana, with the two hypothesized locations (marked as star) of Mahishmati, which was located on the route connecting these two cities." width="350" height="350" zoom="6" longitude="75" latitude="22">
ఈ రెండు నగరాలను కలిపే మార్గంలో ఉన్న మహీష్మతి యొక్క రెండు ఊహాజనిత స్థానాలతో (ఉజ్జాయని మరియు ప్రతిష్ఠానా) చూపిస్తున్న మ్యాప్.
{
ప్రాచీన భారతీయ సాహిత్యంలో మహీష్మతికి అనేక సూచనలు ఉన్నప్పటికీ, దాని ఖచ్చితమైన స్థానం స్పష్టంగా లేదు. ఈ క్రింది విషయాలు మహీష్మతి యొక్క స్థానం గురించి తెలుసుకుందాం. ▼
"type": "FeatureCollection",
"features": [
{
"type": "Feature",
"properties": { "marker-symbol": "monument", "title": "[[Ujjayini]]" },
"geometry": { "type": "Point", "coordinates": [75.78, 23.18] }
},
{
"type": "Feature",
"properties": { "marker-symbol": "star", "title": "[[Maheshwar]]" },
"geometry": { "type": "Point", "coordinates": [75.583, 22.178] }
},
{
"type": "Feature",
"properties": { "marker-symbol": "star", "title": "[[Mandhata]]" },
"geometry": { "type": "Point", "coordinates": [76.152, 22.251] }
},
{
"type": "Feature",
"properties": { "marker-symbol": "monument", "title": "[[Pratishthana]]" },
"geometry": { "type": "Point", "coordinates": [75.39, 19.48] }
}
]▼
}
▲</mapframe>ప్రాచీన భారతీయ సాహిత్యంలో మహీష్మతికిమాహిష్మతికి అనేక సూచనలు ఉన్నప్పటికీ, దాని ఖచ్చితమైన స్థానం స్పష్టంగా లేదు. ఈ క్రింది విషయాలు మహీష్మతిమాహిష్మతి యొక్క స్థానం గురించి తెలుసుకుందాం.
 
ఇది నర్మదా నది ఒడ్డున ఉంది.
ఇది ఉజ్జయినీకి దక్షిణాన మరియు ప్రతీష్తనానికి ఉత్తరాన ఉన్నది, ఈ రెండు నగరాలను ( సుత్తా నిపతా ప్రకారం) కలిపే మార్గంలో ఉంది. ఉజ్జయినీ నుండి ప్రారంభించిన ఒక ప్రయాణికుడు మహీష్మతి వద్ద సూర్యోదయాన్ని చూశాడని పతంజలి పేర్కొన్నాడు.▼
 
▲ఇది ఉజ్జయినీకి[[ఉజ్జయిని]]<nowiki/>కి దక్షిణాన, మరియు ప్రతీష్తనానికిప్రతిష్ఠానపురానికి ఉత్తరాన ఉన్నది,ఉంది. ఈ రెండు నగరాలను ( సుత్తాసుత్త నిపతానిపాత ప్రకారం) కలిపే మార్గంలో ఉంది. ఉజ్జయినీఉజ్జయిని నుండి ప్రయాణం ప్రారంభించిన ఒక ప్రయాణికుడు మహీష్మతిమాహిష్మతి వద్ద సూర్యోదయాన్ని చూశాడని [[పతంజలి]] పేర్కొన్నాడు.
ఇది అవంతి రాజ్యంలో ఉంది , మరియు కొన్నిసార్లు అవంతి సమీపంలోని ఒక ప్రత్యేక రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది. ఇది కొంతకాలం రాజ్య రాజధానిగా ఉజ్జయినీ స్థానంలో ఉంది. ఇది అపుత్య వంటి అవంతి నుండి వేరుచేసిన ఇతర రాజ్యాల రాజధానిగా కూడా పనిచేసింది.▼
 
▲ఇది అవంతి రాజ్యంలో ఉంది. , మరియుకొంతకాలం కొన్నిసార్లుపాటు అవంతి సమీపంలోని ఒక ప్రత్యేకవేరే రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది. ఇది కొంతకాలం రాజ్యపాటు రాజధానిగా ఉజ్జయినీఉజ్జయిని స్థానంలో రాజధానిగా కూడా ఉంది. ఇది అపుత్య వంటి అవంతి నుండి వేరుచేసినవేరుపడిన ఇతరఅనూప రాజ్యాలవంటి రాజ్యాలకు రాజధానిగా కూడా పనిచేసిందిఉంది.
వింతియాస్ ద్వారా అవంతి రెండు భాగాలుగా విభజించబడింది. ఉజ్జయినీ ఉత్తర భాగంలో ఉంది, మహీష్మతి దక్షిణాన ఉంది.
 
అవంతీ రాజ్యాన్ని వింధ్య పర్వత శ్రేణి రెండు భాగాలుగా విభజించేది. ఉజ్జయిని రాజ్యానికి ఉత్తర భాగంలో ఉండగా, మాహిష్మతి దక్షిణాన ఉంది.
నర్మదా నది వెంట ఉన్న మధ్యప్రదేశ్ లోని అనేక నగరాలు పురాతన మహీష్మతి అని చెప్పుకుంటారు.
 
మధ్యప్రదేశ్‌లో నర్మదా నది తీరం వెంబడి ఉన్న అనేక నగరాలను ప్రాచీన మాహిష్మతి అని పేర్కొంటారు.
అంతేకాక, హరివంశ రాజు మహీష్మతి స్థాపకుడు పాలకుడు మండుటా కుమారుడు అధికంగా ఉంటాడు .
పారామరా రాజు దేవపల యొక్క 1225 CE శాసనం మందాటాలో ఉంది. ఇది బ్రాహ్మణులకు ఒక గ్రామ గ్రాంట్ను నమోదు చేస్తుంది. మరియు రాజు మహీష్మతి వద్ద ఉంటున్న సమయంలో మంజూరు చేసినట్లు పేర్కొంది.
▲
 
; మాంధాత లేదా ఓంకారేశ్వర్
===సంస్కృత గ్రంథాలు===▼
: ఎఫ్.ఇ.పార్గిటర్,<ref>{{cite book|title=The Quarterly Journal of the Mythic Society (Bangalore).|url=https://books.google.com/books?id=4JtEAQAAMAAJ|year=1911|page=65}}</ref> జి.సి.మెండిస్,<ref>{{cite book|author=G.C. Mendis|title=The Early History of Ceylon and Its Relations with India and Other Foreign Countries|url=https://books.google.com/books?id=PVrUcdi4ZikC&pg=PA31|date=1 December 1996|publisher=Asian Educational Services|isbn=978-81-206-0209-0|page=31}}</ref> తదితరులు మాంధాత దీవిని (ఓంకారేశ్వర్) మాహిష్మాతి అని గుర్తించారు.
సంస్కృత ఇతిహాసం రామాయణ మహీష్మతి మీద రాక్షా రాజు రావణ దాడి గురించి ప్రస్తావిస్తుంది. ఇష్షాకు కుమారుడు దశాశ్వా మహీష్మతి రాజుగా ఉన్నాడని అనుషుసానా పర్వం చెపుతుంది. హయహాయ రాజు కార్తవిర్య అర్జున తన రాజధాని మహిషమతి నుండి మొత్తం భూమిని పాలించినట్లు పేర్కొనబడింది. అతను భార్గవ రామ చేతిలో చంపబడ్డాడు. ▼
: [[రఘువంశము|రఘువంశం]] లోని వివరాల ప్రకారం మాహిష్మతి ఒక దీవిపై ఉందని స్పష్టమౌతోందని పార్గిటర్ చెప్పాడు. పైగా మాంధాత రాజు యొక్క కుమారుడు ముచికుందుడు మాహిష్మతి స్థాపకుడు అని హరివంశం చెబుతోందని కూడా అతడు అన్నాడు.<ref name="PKB_1977">{{cite book|title=Historical Geography of Madhya Pradesh from Early Records|author=PK Bhattacharya|url=https://books.google.com/books?id=njYpsvmr2dsC&pg=PA170|publisher=[[Motilal Banarsidass]]|isbn=978-81-208-3394-4|year=1977|pages=170–175}}</ref>
: పారమార రాజు దేవపాలుడి సా.శ 1225 నాటి శాసనం మాంధాత వద్ద కనుగొన్నారు. బ్రాహ్మణులకు ఒక గ్రామాన్ని దానాం చేసిన సంగతి ఈ శాసనంలో ఉంది. రాజు మాహిష్మతి వద్ద ఉంటున్న సమయంలో ఈ దానం చేసినట్లు పేర్కొంది.{{sfn|Trivedi|1991|pp=175-177}}
 
▲===సంస్కృత గ్రంథాలు===
మహాత్మాత అహంతి రాజ్యం నుండి వైవిధ్యమైన రాజ్యంలో భాగంగా మహీష్మతిని పేర్కొన్నారు. పాశ్వా జనరల్ సహదేవా మహీష్మతిపై దాడి చేసి, తన పాలకుడు నిలను ఓడించాడు అని సభాస పర్వ చెపుతుంది. మహీష్మతి యొక్క రాజు నిలా కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో నాయకుడిగా ప్రస్తావించబడింది, ▼
▲సంస్కృత ఇతిహాసం రామాయణ మహీష్మతిమాహిష్మతి మీద రాక్షా రాజు రావణ దాడి గురించి ప్రస్తావిస్తుంది. ఇష్షాకు కుమారుడు దశాశ్వా మహీష్మతిమాహిష్మతి రాజుగా ఉన్నాడని అనుషుసానా పర్వం చెపుతుంది. హయహాయ రాజు కార్తవిర్య అర్జున తన రాజధాని మహిషమతి నుండి మొత్తం భూమిని పాలించినట్లు పేర్కొనబడింది. అతను భార్గవ రామ చేతిలో చంపబడ్డాడు.
 
▲మహాత్మాత అహంతి రాజ్యం నుండి వైవిధ్యమైన రాజ్యంలో భాగంగా మహీష్మతినిమాహిష్మతిని పేర్కొన్నారు. పాశ్వా జనరల్ సహదేవా మహీష్మతిపైమాహిష్మతిపై దాడి చేసి, తన పాలకుడు నిలను ఓడించాడు అని సభాస పర్వ చెపుతుంది. మహీష్మతిమాహిష్మతి యొక్క రాజు నిలా కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో నాయకుడిగా ప్రస్తావించబడింది,
హరివంశ (33.1847) మహీష్మతి స్థాపకుడు మహీష్మంతగా, సహ్యాజ కుమారుడిగా మరియు హయహాయ ద్వారా యాదు వంశీకుడైన ఒక వ్యక్తిగా పేర్కొన్నారు . మరో ప్రదేశంలో, నగరం యొక్క స్థాపకుడు ముకుకుందగా , రాముని పూర్వీకుడుగా పేర్కొన్నారు. అతను రాకీ పర్వతాలలో మహీష్మతి మరియు పురీకా నగరాలను నిర్మించాడని చెపుతుంది. ▼
 
▲హరివంశ (33.1847) మహీష్మతిమాహిష్మతి స్థాపకుడు మహీష్మంతగా, సహ్యాజ కుమారుడిగా మరియు హయహాయ ద్వారా యాదు వంశీకుడైన ఒక వ్యక్తిగా పేర్కొన్నారు . మరో ప్రదేశంలో, నగరం యొక్క స్థాపకుడు ముకుకుందగా , రాముని పూర్వీకుడుగా పేర్కొన్నారు. అతను రాకీ పర్వతాలలో మహీష్మతిమాహిష్మతి మరియు పురీకా నగరాలను నిర్మించాడని చెపుతుంది.
రఘువంశ రాష్ట్రంలో మహీష్మతి రివా నది (నర్మదా) లో ఉన్నది మరియు అనూపా దేశ రాజధాని. ▼
 
▲రఘువంశ రాష్ట్రంలో మహీష్మతిమాహిష్మతి రివా నది (నర్మదా) లో ఉన్నది మరియు అనూపా దేశ రాజధాని.
 
మరొక నివేదిక ప్రకారం కార్తవిరియా అర్జునుడు నాగ చీఫ్ కార్కోటాక నాగ నుండి మహీష్మతిమాహిష్మతి నగరాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని తన కోట రాజధానిగా చేసాడు.
 
==పాలి గ్రంథాలు==
బౌద్ధ పాఠం దిఘా నికాయ మహాహిమను అవంతి రాజధానిగా పేర్కొంది, అంజుతార నికాయ పేర్కొంటూ, ఉజ్జయినీ అవంతి రాజధాని అని పేర్కొన్నారు. [16] మహా-గోవింద సుట్టన్తా అహింతా రాజధానిగా మహీష్మతిగామాహిష్మతిగా పేర్కొంది, దీని రాజు ఒక వెసబూ. అవంతి యొక్క రాజధాని ఉజ్జయినీ నుండి మహీష్మతిమాహిష్మతి వరకు తాత్కాలికంగా బదిలీ చేయబడటం సాధ్యమే.
 
దీపవంశ మహీసా అని పిలవబడే భూభాగాన్ని ప్రస్తావించింది, దీనిని మహీసా- రట్ట ("మహీసా దేశం") అని వర్ణించింది. మహావంశ ఈ ప్రాంతాన్ని మండలంగా వర్ణించి, మహిషా-మండల అని పిలుస్తారు . 5 వ శతాబ్దానికి చెందిన బౌద్ధ బౌద్ధ బౌద్ధఘోసా ఈ భూభాగాన్ని రత్తం-మహిషం , మహాశకా-మండల మరియు మహిష్మాకా వంటివి . మహీష్మతిమాహిష్మతి ఈ ప్రాంతం యొక్క రాజధాని అని జాన్ ఫెయిత్ఫుల్ ఫ్లీట్ సిద్ధాంతీకరించారు, ఈ పేరు "మహిా" అనే పేరుతో పెట్టబడింది. ఇది మహాభారతలోని భిష్మ పర్వవలో దక్షిణ రాజ్యంగా ( విన్ధయాస్ మరియు నర్మదా దక్షిణంగా ఉంది) వర్ణించబడింది, ఇది "మహిషాక" వలె కనిపిస్తుంది.
 
 
Line 54 ⟶ 78:
ప్రస్తుతం 11 వ మరియు 12 వ శతాబ్దపు రాజ్యాలు ప్రస్తుత దక్షిణ భారతదేశంలో హాయిహేయ పూర్వీకులని పేర్కొన్నాయి. వారు "వారి పట్టణాలలో ఉత్తమమైన మహాహిమ లార్డ్" పేరుతో వారి ఉద్భవించిన స్థలాన్ని సూచించారు. [2]
 
13 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి మహీష్మతిమాహిష్మతి ఒక అభివృద్ధి చెందుతున్న నగరంగా కనిపిస్తుంది. 1225 CE పరమరా రాజు దేవపల శాసనం అతను మహీష్మతిమాహిష్మతి వద్ద ఉన్నాడని పేర్కొన్నాడు. [
 
ప్రసిద్ధ సంస్కృతిలో
Line 68 ⟶ 92:
త్రివేది 1991 , పేజీలు 175-177.
హస్ముఖ్లాల్ ధ్రజలాల్ సంకల్యా (1977). ఇండియన్ హిస్టరీ అండ్ ఆర్కియాలజీ యొక్క కోణాలు . BR p. 218.
PN బోస్ (1882). మహీష్మతిమాహిష్మతి మీద గమనిక . ఇండియన్ హిస్టరీ కాంగ్రెస్ ప్రొసీడింగ్స్ . కలకత్తా, ఇండియా: ఆసియాటిక్ సొసైటీ. p. 129.
మధ్యప్రదేశ్ జిల్లా గెజిటర్స్: రాజ్ఘర్ . ప్రభుత్వ సెంట్రల్ ప్రెస్, మహీష్మతిమాహిష్మతి. 1996. పే. 175.
ఫ్లీట్, JF (2011). "XII మహాహిమండల మరియు మహీష్మతిమాహిష్మతి". జర్నల్ ఆఫ్ ది రాయల్ ఆసియాటిక్ సొసైటీ ఆఫ్ గ్రేట్ బ్రిటన్ & ఐర్లాండ్ . 42 (02): 425-447. డోయి : 10.1017
హార్థోష్ సింగ్ బాల్ (19 డిసెంబర్ 2013). నీటిని మూసివేయండి . హర్పెర్ కాలిన్స్ ఇండియా. p. 69. ISBN 978-93-5029-706-3 .
సుబోధ్ కపూర్ (2002). ఎన్సైక్లోపెడియా అఫ్ ఏన్షియంట్ ఇండియన్ జియోగ్రఫీ, వాల్యూం 2 . జెనెసిస్ పబ్లిషింగ్ ప్రెవేట్ లిమిటెడ్ p. 435. ISBN 9788177552997 .
Line 76 ⟶ 100:
పార్జిటర్, FE (1972) [1922]. పురాతన భారతీయ హిస్టారికల్ ట్రెడిషన్ , ఢిల్లీ: మోతిలాల్ బానరిస్దాస్, p.265-7
మణికా చక్రబర్తి (1981). మాల్వా ఇన్ పోస్ట్-మౌర్య కాలం: ఎ క్రిటికల్ స్టడీ విత్ స్పెషల్ ఎంఫసిస్ ఆన్ నమిస్మాటిక్ ఎవిడెన్సెస్ . పుంతి పాస్టాక్.
మహాభారతంలో మహీష్మతిమాహిష్మతి కథ
ఆంధ్ర మహాభారత .
"కలాచూరిస్ అఫ్ మహీషిమతి" . కాయిన్ఇండియా . పునరుద్ధరించబడింది 2012-01-08 .
"బాహుబలి మహీష్మతిమాహిష్మతి రాజ్యంలో సెట్" .
"https://te.wikipedia.org/wiki/మాహిష్మతి" నుండి వెలికితీశారు