ప్లైస్టోసీన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చి వర్గం:భూవిజ్ఞాన శాస్త్రం ను చేర్చారు (హాట్‌కేట్ ఉపయోగించి) |
→ప్రధాన సంఘటనలు: కొన్ని భాషా సవరణలు |
||
పంక్తి 1:
{{Quaternary (period)}}
'''ప్లైస్టోసీన్''' అనేది భౌగోళిక కాల మానంలో ఒక ఇపోక్. 25,80,000 సంవత్సరాల కిందటి నుండి, 11,700 సంవత్సరాల కిందటి వరకూ ఉన్న కాలమే, ప్లైస్టోసీన్. జనాంతికంగా దీన్ని మంచు యుగం అని కూడా పిలుస్తూంటారు. పదేపదే గ్లేసియేషన్లు ఏర్పడిన అత్యంత ఇటీవలి కాలమిది.
ప్లైస్టోసీన్, [[క్వాటర్నరీ పీరియడ్]] లోని మొదటి ఇపోక్. [[సెనోజోయిక్ ఎరా]] లోని ఆరవ ఇపోక్. ICS కాలమానంలో, ప్లైస్టోసీన్‌ను నాలుగు దశలుగా లేదా ఏజ్‌లుగా విభజించారు. గెలాసియన్, కాలాబ్రియన్, మధ్య ప్లైస్టోసీన్ (అనధికారికంగా "చిబానియన్"), ఎగువ ప్లైస్టోసీన్ (అనధికారికంగా "టరాన్టియన్"). <ref name="Chiba1">{{Cite news|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2017/11/14/national/science-health/japan-based-name-chibanian-set-represent-geologic-age-last-magnetic-shift|title=Japan-based name 'Chibanian' set to represent geologic age of last magnetic shift|date=14 November 2017|work=The Japan Times|access-date=17 March 2018}}</ref> ఈ అంతర్జాతీయ విభజనతో పాటు, వివిధ ప్రాంతీయ విభజనలు కూడా వినియోగంలో ఉన్నాయి.
2009 లో ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఆఫ్ జియోలాజికల్ సైన్సెస్ వారు ధృవీకరించిన మార్పుకు ముందు, ప్లైస్టోసీన్‌కు అంతకు ముందరి ప్లయోసీన్‌కూ మధ్య కాల
== కాలనిర్ణయం ==
{{Human timeline}} ప్లైస్టోసీన్ 25.80 లక్షల (± 0.05) సంవత్సరాల క్రితం నుండి 11,700 సంవత్సరాల క్రితం వరకు <ref name="ICS_majordiv">{{వెబ్ మూలము|url=http://quaternary.stratigraphy.org/major-divisions/|title=Major Divisions|date=|publisher=International Commission on Stratigraphy}}</ref> విస్తరించింది. ముగింపు తేదీ రేడియోకార్బన్ సంవత్సరాల్లో 10,000 [[కార్బన్-14|కార్బన్ -14]] సంవత్సరాల క్రితంగా చెబుతారు. <ref>For the top of the series, see: {{Cite book|title=A Geologic Time Scale 2004|last=Lourens|first=L.|last2=Hilgen|first2=F.|last3=Shackleton|first3=N. J.|last4=Laskar|first4=J.|last5=Wilson|first5=D.|publisher=Cambridge University Press|year=2004|isbn=0-521-78142-6|editor-last=Gradstein|editor-first=F.|location=Cambridge|chapter=The Neogene Period|editor-last2=Ogg|editor-first2=J.|editor-last3=Smith|editor-first3=A. G.}}</ref> ఇది [[యంగర్ డ్రయాస్]] శీతలం వరకు ఉన్న అన్ని తాజా గ్లేసియేషన్లతో కలిసి ఉంటుంది. యంగర్ డ్రయాస్ సా.శ.పూ
రేడియోకార్బన్ డేటింగ్ అభివృద్ధి చెందిన తరువాత మాత్రమే, ప్లైస్టోసీన్ కాలపు పురావస్తు త్రవ్వకాలు గుహల్లో మొద్లయ్యాయి. అప్పటి వరకు ఈ తవ్వకాలు బహిరంగంగా నదీ తీరాల్లోనే సాగేవి. <ref>{{Cite journal|last=Moore|first=Mark|last2=Brumm|date=January 2007|title=Stone artifacts and hominins in island Southeast Asia: New insights from Flores, eastern Indonesia|journal=Journal of Human Evolution|volume=52|page=88|doi=10.1016/j.jhevol.2006.08.002|pmid=17069874}}</ref>
పంక్తి 18:
== పాలియోజియాగ్రఫీ, వాతావరణం ==
[[దస్త్రం:Pleistocene_north_ice_map.jpg|thumb| ప్లీస్టోసీన్ కాలంలో ఉత్తర ధ్రువ ప్రాంతంలో హిమనదీయ మంచు గరిష్టంగా ఉండేది ]]
ఆధునిక [[ఖండం|ఖండాలు]] ప్లైస్టోసీన్ సమయంలో కొద్దిగా అటూ ఇటూగా వాటి ప్రస్తుత స్థానాల్లోనే ఉండేవి. ఈ ఇపోక్ మొదలయ్యాక, ఖండాలు కూర్చున్న పలకలు, ఒకదాని కొకటి సాపేక్షికంగా 100 కి.మీ. కన్నా
=== గ్లేసియల్ లక్షణాలు ===
ప్లైస్టోసీన్‌లో గ్లేసియల్ చక్రాలు పునరావృతమౌతూ ఉండేవి. ఆ కాలంలో ఖండాంతర హిమానీనదాలు కొన్ని చోట్ల 40 వ అక్షాంశం వరకూ విస్తరించేవి. గరిష్ట గ్లేసియల్ సమయంలో, 30% భూమి మంచుతో కప్పబడి ఉండేదని అంచనా. దీనికి తోడు, మంచు పలకల అంచు దగ్గరి నుండి పెర్మాఫ్రాస్ట్ దక్షిణదిశలో విస్తరించి, [[ఉత్తర అమెరికా]]<nowiki/>లో కొన్ని వందల కిలోమీటర్ల మేర, [[యురేషియా]]<nowiki/>లో అనేక వందల కిలోమీటర్ల మేరా కప్పివేసేది. మంచుపలకల అంచు వద్ద సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత {{Convert|-6|°C|0}}, పెర్మాఫ్రాస్ట్ అంచు వద్ద, {{Convert|0|°C|0}} ఉండేది.
ప్రతిసారి గ్లేసియర్లు పెరిగినపుడు 1,500 నుండి 3,000 మీటర్ల మందాన ఖండాంతర మంచు పలకలలు ఏర్పడి, సముద్రాల్లోని నీటిని పెద్ద యెత్తున
గ్లేసియేషను ప్రభావాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉండేవి. ప్లైస్టోసీన్ కాలమంతటా, అంతకు ముందరి ప్లయోసీన్ కాలం లోనూ [[అంటార్కిటికా]] మంచుతో కప్పబడి ఉండేది. [[ఆండీస్ పర్వతాలు|అండీస్]] దక్షిణ
ఉత్తరార్ధగోళంలో, అనేక హిమానీనదాలు ఒకటిగా
మంచు పలకలకు దక్షిణాన అవుట్‌లెట్‌లు మూసుకుపోవడంతోను, చల్లటి గాలి వలన బాష్పీభవనం మందగించడం తోనూ పెద్ద పెద్ద సరస్సులు
ప్లైస్టోసీన్ కాలంలో, తూర్పు అంటార్కిటిక్ మంచు పలక కనీసం 500 మీటర్ల దాకా పలచబడిందని అంచనా వేసారు. చివరి హిమనదీయ గరిష్ఠం నాటి నుండి ఈ పలచబడడం 50 మీటర్ల కన్నా తక్కువ గానే ఉందని, బహుశా ఇది 14 వేల ఏళ్ళ కిందట మొదలై ఉంటుందనీ
=== ప్రధాన సంఘటనలు ===
[[దస్త్రం:Co2_glacial_cycles_800k.png|thumb| [[అంటార్కిటికా]] హిమనదీయ మంచులో బుడగలలో నిలవ ఉండే వాతావరణ CO<sub>2</sub> ద్వారా ప్రతిబింబించే మంచు యుగాలు ]]
11 ప్రధాన హిమనదీయ
ఈ సంఘటనలను హిమనదీయ పరిధిలోని వివిధ ప్రాంతాలలో వివిధ రకాలుగా నిర్వచించారు. అక్షాంశం, భూభాగం, వాతావరణాలను బట్టి ఆయా ప్రాంతాల్లోని హిమనదీయ చరిత్ర ఉంటుంది. వివిధ ప్రాంతాలలోని హిమానీనదాల మధ్య పరస్పర అనుబంధం ఉంటుంది. ఒక ప్రాంతం లోని గ్లేసియల్ యొక్క
20 వ శతాబ్దం చాలా వరకూ కొన్ని ప్రాంతాలను మాత్రమే అధ్యయనం చేసారు. పేర్లు కూడా చాలా తక్కువ గానే ఉండేవి. నేడు వివిధ దేశాల భూవిజ్ఞాన శాస్త్రవేత్తలు ప్లైస్టోసీన్ గ్లేసియాలజీపై ఎక్కువ ఆసక్తిని కనబరుస్తున్నారు. పర్యవసానంగా, పేర్ల సంఖ్య వేగంగా విస్తరిస్తోంది, విస్తరిస్తూనే ఉంటుంది. కొన్ని గ్లేసియల్ పురోగతులు,
కింది పట్టికలలోని
{| class="wikitable"
|+ నాలుగు ప్రాంతాలలో "నాలుగు ప్రధాన" హిమనదీయాల చారిత్రక పేర్లు.
| |||