|
== చరిత్ర ==
=== బెంగాల్ నాగపూర్ రైల్వే ===
నాగపూర్-ఛత్తీస్‌ఘడ్ రైల్వే లైన్ మార్చేందుకు 1887 సంవత్సరములో బెంగాల్ నాగ్పూర్ రైల్వే (బిఎన్‌ఆర్) కంపెనీలో మరియు, బ్రాడ్ గేజ్ చేయడానికి విలీనం చేయబడింది. ఈ పని 1888 లో పూర్తయింది.
[[నాగపూర్]] నుంచి అస్సంసోల్ వరకు వున్న ప్రధాన రైలు మార్గము యొక్క పొడిగింపు 1891 లో పూర్తయింది.
బిలాస్‌పూర్ నుండి 161 మైళ్ల పొడవైన శాఖ లైన్ (258 కిమీ) ఉమారియా బొగ్గు గని వరకు కలుపుతూ ఒక రైలు మార్గము నిర్మించారు. ఈ మార్గమును అప్పటికే [[ఉమారియా]] నుండి [[కట్నీ]] (1891) వరకు వున్నటువంటి రైలు మార్గమునకు అనుసంధానము చేశారు. ఇరవయ్యో శతాబ్దం నందు, మారుతున్న పని (మార్పులు చెందుతున్న పనులు) దృష్ట్యా కలకత్తా-బొంబాయి మరియు, కలకత్తా-మద్రాస్ రైలు మార్గము పనులు పూర్తి అయినవి. ఇరవయ్యో శతాబ్దపు మొదటి అర్ధ భాగములో బెంగాల్ నాగ్పూర్ రైల్వే (బిఎన్‌ఆర్) కంపెనీలో రైలు మార్గము పని క్రమంగా పురోగమించింది. [[నెర్‌గుండి]] నుండి మొదలు పెట్టి ఒక రైల్వే లైన్ ద్వారా 1921 సంవత్సరములో తాల్‌చర్ కోల్‌ఫీల్డ్స్ నకు రైలు మార్గము ఏర్పాటు చేసారు. 1931 లో [[రాయపూర్]] నుండి [[విజయనగరం]] నకు అనగా భారతదేశము లోని సెంట్రల్ ప్రావిన్స్ తో మరియు, ఈస్ట్ కోస్ట్ ప్రదేశములకు ఒక రైలు మార్గము ఏర్పాటు అయ్యింది. 1930 చివరి నాటికి బి.ఎన్.ఆర్. (బిఎన్‌ఆర్) దేశంలోని అతిపెద్ద నారో గేజ్ నెట్వర్క్ వాటా కలిగి ఉంది. బి.ఎన్.ఆర్. (బిఎన్‌ఆర్) నిర్వహణ 1944 అక్టోబరు 1 న బ్రిటీష్ భారత ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకుంది. అంతేకాక ఆ పేరు ద్వారానే ఏప్రిల్ 1952 14 వరకు అది కొనసాగింది. ఇది ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వేతో ఉమ్మడి ఉన్నప్పుడు, భారతీయ రైల్వేలు కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన ఆరు (మండలాలు) జోన్లలలో ఒకటి అయిన తూర్పు రైల్వేగా రూపాంతరము చెందింది.
===ఆగ్నేయ రైల్వే===
[[File:India Rail Lines 1955.jpg|thumb|1955 లో [[భారతీయ రైల్వేలు]] వ్యవస్థ యొక్క ప్రధాన మార్గాలు]]
ఆగస్టు 1955 న 1, బెంగాల్ నాగ్పూర్ రైల్వే (బిఎన్‌ఆర్) దక్షిణ భాగం హౌరా నుంచి విశాఖపట్నం దాకా, మధ్య ప్రాంతంలో నాగ్పూర్ నుండి హౌరా వరకు మరియు, నార్త్ సెంట్రల్ ప్రాంతంలో కాట్నీ వరకు తూర్పు రైల్వే నుండి వేరు చేయడంతో సౌత్ ఈస్ట్రన్ రైల్వేగా మారింది. <ref>Rao, M.A. (1988). ''Indian Railways'', New Delhi: National Book Trust, pp.42–3</ref><ref name=er>{{cite web|url=https://www.easternrailway.gov.in/erweb_new/about_us/aboutus.asp|title=The Eastern Railway-About us|publisher=The Eastern Railway|website=|access-date=2018-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20080914220045/http://www.easternrailway.gov.in/erweb_new/about_us/aboutus.asp|archive-date=2008-09-14|url-status=dead}}</ref> జూలై 1967 లో, సౌత్ ఈస్ట్రన్ రైల్వే బంకురా దామోదర్ నదీ తీరాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంది.
[[File:South Eastern Railway Detail 1955.jpg|thumb|Stations of the South Eastern Railway when the South Eastern Railway was created]]
ఏప్రిల్ 2003 వరకు, దక్షిణ తూర్పు రైల్వేలో ఖరగ్పూర్, ఆద్ర, సంబల్పూర్, ఖుర్దా రోడ్, విశాఖపట్నం, చక్రధర్‌పూర్, బిలాస్‌పూర్ మరియు, నాగపూర్ ఎనిమిది డివిజన్లు ఉన్నాయి. ఏప్రిల్ 2003 లో ఆగ్నేయ రైల్వే నుండి రెండు కొత్త మండలాలు ఏర్పడ్డాయి. 2003 ఏప్రిల్ 1 న సౌత్ ఈస్టర్న్ రైల్వే యొక్క ఖుర్దా రోడ్, సంబల్పూర్ మరియు, విశాఖపట్నం విభాగాలు కలిగిన ఈస్ట్ కోస్ట్ రైల్వే (ఇ.కో.ఆర్) దేశానికి అంకితం చేయబడింది; 2003 ఏప్రిల్ 5 న దక్షిణ తూర్పు రైల్వే యొక్క నాగపూర్ మరియు, బిలాస్‌పూర్ డివిజన్లు మరియు, ఒక కొత్తగా ఏర్పడ్డ రాయపూరు డివిజను సౌత్ ఈస్ట్ సెంట్రల్ రైల్వే (ఆగ్నేయ మధ్య రైల్వే ) దేశానికి అంకితం చేయబడింది.
2003 ఏప్రిల్ 13 న, సౌత్ ఈస్టర్న్ రైల్వే జోను కొత్తగా రాంచి డివిజనును ఏర్పరచటానికి ఆద్రా మరియు, చక్రదార్పూర్ విభాగాలను పునర్వ్యవస్థీకరించారు. <ref>{{cite web|url=http://www.serailway.gov.in/HQ/pro/major_tourist_spots.htm|title=Major events since trifurcation (1.4.2003)|publisher=South Eastern Railway website|website=|access-date=2015-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20051119053608/http://www.serailway.gov.in/HQ/pro/major_tourist_spots.htm|archive-date=2005-11-19|url-status=dead}}</ref> ఆగ్నేయ రైల్వేలో టికియాపారా మరియు, పాన్సుర లలో ఎలక్ట్రిక్ బహుళ యూనిట్ షెడ్స్ ఉన్నాయి. ఎలెక్ట్రిక్ లోకోమోటివ్ షెడ్డ్లు సంత్రాగాచి, టాటానగర్, బొకారో స్టీల్ సిటీ మరియు, బోండముండాలలో ఉన్నాయి. డీజిల్ లోకోమోటివ్ షెడ్డ్లు ఖరగ్పూర్, బొకారో స్టీల్ సిటీ మరియు, బోండముండాలలో ఉన్నాయి. కోచ్ నిర్వహణ యార్డ్ సంత్రాగచిలో ఉంది. దక్షిణ తూర్పు రైల్వేలో ఖరగ్‌పూర్‌లో ఒక ప్రధాన వర్క్ షాప్ ఉంది.
==పరిపాలన==
పశ్చిమ బెంగాల్, జార్ఖండ్ మరియు, ఒడిషా రాష్ట్రాలకు సౌత్ ఈస్ట్రన్ రైల్వే సేవలు అందిస్తుంది. ఇది కోల్‌కతా మరియు, హల్దియాలకు ప్రధాన సరుకు రవాణాను కూడా నిర్వహిస్తుంది. ఆగ్నేయ రైల్వే హౌరా నుండి ఖరగ్పూర్, ఆమ్తా, మెదినాపూర్, టాటానగర్, భాలసోర్, రూర్కెలా మరియు, సంత్రాగచి నుండి షాలిమార్, కోల్‌కతా ప్రక్కనే ఉన్న ప్రాంతాలకు కూడా సాధారణ విద్యుత్ బహుళ యూనిట్లు (ఈఎంయు) సేవలు నడుస్తుంది.
==దక్షిణ తూర్పు రైల్వేచే నిర్వహించబడుతున్న ముఖ్యమైన రైళ్లు ==
* 12571/12572 హౌరా - సత్య సాయి ప్రశాంతి నిలయం ఎక్స్‌ప్రెస్ (హౌరా నుండి పుట్టపర్తి)
* 12574/12573 హౌరా - సాయినగర్ షిర్డీ ఎక్స్‌ప్రెస్ (హౌరా నుండి షిర్డి)
* 12585/12586 హౌరా – సంబాల్‌పూర్ ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[హౌరా ]] నుండి [[సంబాల్‌పూర్ ]])
* 18030/18029 షాలిమార్ – ముంబై ఎల్‌టిటి ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[షాలిమార్]] నుండి [[లోకమాన్య తిలక్ టెర్మినస్]])
* 22835/22836 షాలిమార్ – పూరి ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[షాలిమార్ ]] నుండి [[పూరి]])
* 22853/22854 షాలిమార్ – విశాఖపట్నంఎక్స్‌ప్రెస్ ([[షాలిమార్ ]] నుండి [[విశాఖపట్నం]])
* 22855/22856 సంత్రాగచి – తిరుపతి ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[సంత్రాగచి ]] నుండి [[తిరుపతి]])
* 22829/22830 షాలిమార్ - భుజ్ వీక్లీ సూపర్‌ఫాస్ట్ ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[షాలిమార్ ]] నుండి [[భుజ్ ]]) (వయా-[[టాటానగర్]]-[[బిలాస్‌పూర్]])
* 18103/18104 జులియన్‌వాలాబాగ్ ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[టాటానగర్]] నుండి [[అమృత్‌సర్]])
* 12877/12878 గరీబ్ రథ్ ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[రాంచి]] నుండి [[న్యూ ఢిల్లీ]])
* 22861/22862 రాజ్య రాణి ఎక్స్‌ప్రెస్ (షాలిమార్ నుండి బంకూర)
* 18007/18008 షాలిమార్ – బరిపాద ఎక్స్‌ప్రెస్ (షాలిమార్ నుండి బరిపాద)
* 12575/12576 ఖరగ్పూర్ – పురూలియా ఎక్స్‌ప్రెస్ ([[ఖరగ్పూర్ ]] నుండి [[పురూలియా]])
* 18003/18004 ఝార్‌గ్రాం - పురూలియా ఎక్స్‌ప్రెస్ (ఝార్‌గ్రాం నుండి [[పురూలియా]])
|
|
|}
*[https://web.archive.org/web/20090217111242/http://serailway.gov.in/ South Eastern Railway Official Website]
==మూసలు మరియు, వర్గాలు==
{{Navboxes
| title = సంబంధిత వ్యాసము మూసలు
| 