మహావీరాచార్య (గణిత శాస్త్రవేత్త): కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి →ఇతత లింకులు: +{{Authority control}} |
చి clean up, replaced: మరియు → , (6), typos fixed: ను → ను , → , , → , (5) ట్యాగులు: AutoWikiBrowser విశేషణాలున్న పాఠ్యం |
||
పంక్తి 1:
'''మహావీరాచార్యుడు''' 9 వ శతాబ్దానికి చెందిన గణిత శాస్త్రవేత్త.
==జీవిత విశేషాలు==
ఈయన భారత దేశానికి చెందిన [[గుల్బర్గా]]కు చెందిన వాడు. ఈయన జైనుడు. జైన సామాన్య ధర్మమగు విషయ విస్తార ప్రావీణ్యం ఈతని యందు కనిపించును. ఈయన [[ఋణ సంఖ్యలు|ఋణ సంఖ్యల]]కు [[వర్గమూలము]] కట్టలేమని వివరించాడు. ఈయన [[అంకశ్రేఢి]] లోని పదముల వర్గముల మొత్తాన్ని కనుగొన్నాడు. [[దీర్ఘవృత్తము]] యొక్క [[వైశాల్యం]]
==గణిత సార సంగ్రహం==
మహావీరుడు తన గ్రంథంలో మొదటి అధ్యాయమందు సంఖ్యలు వేళ్ళను, దైర్ఘ్య భార ఏకాంకములు మొదలగు వాటిని చర్చించెను. రెండవ అధ్యాయంలో ప్రధాన గణిత పరికర్మలను చర్చించెను. పరంపరలు సంకలన వ్యాపార విషయములగుటచే ఇచ్చట చర్చింపబడినవి. సంకలన శ్రేఢి నిరూపణ మొదటి ఆర్యభట్టు, బ్రహ్మ గుప్త రచనలలో సంగ్రహముగ కనబడు దాని విస్తరణమే ఇచ్చట మనం చూడవచ్చును. కాని ఇతని గుణోత్తర శ్రేఢి నిరూపణ జైన సాంప్రదాయక గ్రంథముల నుండియు, పింగళఛ్ఛంద సూత్రముల నుండియు ఉత్పన్నమైనవి. పలుచోట్ల వికీర్ణమై, విస్తృతమైన విజ్ఞానము ప్రోగుచేసి ఇందు వ్యవస్థీకరించుట మహావీరుడు భారతీయ గణితమునకు చేసిన మహోపకారసేవ.
పంక్తి 23:
==ఉన్నత శ్రేణి సమీకరణములు==
<math>\ ax^n = q</math>,
<math>a \frac{x^n - 1}{x - 1} = p</math>
రూపంలో ఉండే n-వ తరగతి ఉన్నత శ్రేణి సమీకరణాలను మహావీరాచార్యుడు సాధించాడు.
Line 33 ⟶ 32:
ఒక చక్రీయ చతుర్భుజానికి a, b, c, d లు భుజములు, ''x, y''లు కర్ణములు అయి,
<math>\ x = \sqrt {\frac{ad + bc}{ab + cd} (ac + bd)}</math>,
<math>y = \sqrt {\frac{ab + cd}{ad + bc} (ac + bd)}</math>
|