|
===విశ్వసనీయమైన మూలాలు===
వికీపిడియాలోని వ్యాసాలు ఇతరులు ప్రచురించిన వాటిపై ఆధారపడుతాయి గనుక ఆ మూలాలు కూడా విశ్వసనీయమైనవి, సత్యానికి కట్టుబడేవి, అందుకు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకొనేవి అయి ఉండాలి.<ref>ఇక్కడ "మూలము" అంటే మూడు భాగాల మిశ్రమం - ఆ ప్రచురణ, దానిని సృష్టించిన (వ్రాసిన) వారు, దానిని ప్రచురించిన వారు. ఈ మూడూ కూడా విశ్వనీయతపై గణనీయమైన ప్రభావం కలిగి ఉండవచ్చును.</ref>. వ్రాసిన వ్యాసాలలోని విషయాన్ని నిర్ధారించడానికీ, దానిని ఎక్కడినుండి సేకరించారో ఆ రచయితలను, ప్రచురణ కర్తలను పేర్కొనడానికీ, గ్రంధ చౌర్యాన్ని అరికట్టడానికీ, [[వికీపీడియా:కాపీ హక్కులు|కాపీ హక్కుల ఉల్లంఘనను]] నిరోధించడానికీ కూడా ఈ ప్రమాణాలు పాటించడం చాలా అవసరం. మూలాలలో ఉన్నంత భావం కంటే ఎక్కువగా వికీపీడియా రచనలలో ధ్వనించరాదు. విపరీతమైన విషయాలకు ([[:en:Wikipedia:Verifiability#Exceptional claims require exceptional sources |exceptional claims]]) ఖచ్చితమైన మూలాలు మరింతగా అవసరమౌతాయి. అన్ని రచనలూ [[వికీపీడియా:తటస్థ దృక్కోణం|తటస్థ దృక్కోణానికి]] అనుగుణంగా ఉండాలి. ఆయా వ్యాసాలలో ఉన్న విషయాలపై ప్రధాన అభిప్రాయాలతో పాటు, ఇతర అభిప్రాయాలను కూడా తగినంతగా, ఆధారాలతో సహా, పేర్కొనాలి.
రచయితలూ పేర్కొన్న మూలాలు ఆయా రంగాలకు చెందిన నమ్మకమైన ప్రచురణలు - జర్నల్‌లు, పాఠ్యపుస్తకాలు, ప్రధాన వార్తా పత్రికలు - అయితే వాటి పట్ల విశ్వాసం పెరుగుతుంది. విషయంలోని నిజాన్ని, దాని చట్టపరమైన సమస్యలను కూలంకషంగా పరిశీలించిన తరువాత ప్రచురింఛే ప్రచురణలు విశ్వసనీయమైన మూలాలు అనవచ్చును. అన్నింటికంటే ఒకో రంగంలోనూ నిపుణుల పరిశీలనలో వెలవడే ప్రచురణలు అత్యంత ఆదరణీయాలు. వీటి గురించిన మరికొన్ని వివరాలు [[:en:Wikipedia:Reliable sources|ఈ ఆంగ్ల వికీ వ్యాసంలో]] చూడవచ్చును.
===ప్రశ్నార్ధకమైన మూలాలు===
All articles must adhere to Wikipedia's [[WP:NPOV|neutrality policy]], fairly representing all majority and [[WP:DUE|significant]]-minority viewpoints that have been published by reliable sources, in rough proportion to the prominence of each view. [[WP:NPOV#Undue_weight|Tiny-minority views]] and fringe theories need not be included, except in articles devoted to them.
నిజాన్ని నిర్ధారించుకోకుండా అవాకులూ, చవాకులూ ప్రచురించే సంస్థలనుండి వెలువడిన ప్రచురణలపై విశ్వసనీయత రావడం కష్టం. ఒక విధమైన అభిప్రాయానికి లేదా వాదానికి పట్టం కట్టే వెబ్‌సైటులు ఈ కోవలోకి వస్తాయి. ఇటువంటి మూలాలను ఆ సంస్థలను గురించి లేదా వ్యక్తుల గురించి వ్రాసే వ్యాసాలలో మాత్రం వాడవచ్చును. Articles about such sources should not repeat any contentious claims the source has made about third parties, unless those claims have also been published by reliable sources.
===స్వీయ ప్రచురణలు===
In general, the most reliable sources are [[peer review|peer-reviewed]] journals and books published in university presses; university-level textbooks; magazines, journals, and books published by respected publishing houses; and mainstream newspapers. As a rule of thumb, the greater the degree of scrutiny involved in checking facts, analyzing legal issues, and scrutinizing the evidence and arguments of a particular work, the more reliable it is.
Anyoneస్వీయ canప్రచురణలు createఅంటే aకర websiteపత్రాలు orకావచ్చును. [[vanityపార్టీ press|payప్రణాళికలు toకావచ్చును. haveలేదా aవ్యక్తులు bookలేదా published]],సమూహాలు thenనడిపే claimవెబ్‌సైటులు toకావచ్చును. beచాలా an[[బ్లాగు]]లు expertఈ inకోవలోకి a certain fieldవస్తాయి. Forఅటువంటి thatప్రచురణలలో reason,ఉన్న self-publishedవిషయాలు books,ఆ newsletters, personal websites, open wikis, [[blog]]s,దృక్కోణాన్ని forumఉదాహరించడానికి postings,తప్ప andఇతర similarనిర్ధార sourcesప్రయోజనాలకు areవాడడం largelyవలన notప్రయోజనం acceptableలేదు.<ref>"Blogs" in this context refers to personal and group blogs. Some newspapers host interactive columns that they call blogs, and these may be acceptable as sources so long as the writers are professionals and the blog is subject to the newspaper's full editorial control. Where a news organization publishes the opinions of a professional but claims no responsibility for the opinions, the writer of the cited piece should be attributed (e.g., "Jane Smith has suggested ..."). Posts left by readers may never be used as sources.</ref> ▼
Academic and peer-reviewed publications are highly valued and usually the most reliable sources in areas where they are available, such as history, medicine and science. Material from reliable non-academic sources may also be used in these areas, particularly if they are respected mainstream publications. The appropriateness of any source always depends on the context. Where there is disagreement between sources, their views should be clearly attributed in the text.
స్వీయ ప్రచురణలు ఆ రంగంలో ఆ వ్యక్తులకున్న స్థానాన్ని బట్టి అంగీకరించవచ్చును. కానీ ఇటువంటి మూలాలను విచక్షణతో, తప్పని పరిస్థితిలో మాత్రం వాడాలి. అది ఆ వ్యక్తుల లేదా సంస్థల ప్రయోజనాలను పెంపొందించే ఉద్దేశ్యంతో రూపొందించబడిన మూలమైతే అసలు పనికిరాదు. ఒకరి అభిప్రాయం నిజంగా ఆమోదయోగ్యమైతే మరెక్కడైనా అది ప్రచురించబడి ఉండాలి. స్వీయ ప్రచురణలను ఆ రచయితల జీవిత చరిత్రకు సంబంధించిన వ్యాసాలలో మూలాలుగా అసలు వాడకూడదు.([[:en:WP:BLP#Reliable sources]]).
For a guideline discussing the reliability of particular types of sources, see [[Wikipedia:Reliable sources]] (WP:RS). Because [[WP:Policies and guidelines|policies take precedence over guidelines]], in the case of an inconsistency between this page and that one, this page has priority, and WP:RS should be updated accordingly. To discuss the reliability of specific sources, consult the [[Wikipedia:Reliable sources/Noticeboard]].
===Questionable sources===
వికీపీడియాలోని వ్యాసాలను, వికీ చర్చలలోని విషయాలను మూలాలుగా పేర్కొనరాదు.
Questionable sources are those with a poor reputation for fact-checking. Such sources include websites and publications that express views that are widely acknowledged as extremist, are promotional in nature, or rely heavily on rumors and personal opinions. Questionable sources should only be used in articles about themselves. (See [[#Self-published and questionable sources in articles about themselves|below]].) Articles about such sources should not repeat any contentious claims the source has made about third parties, unless those claims have also been published by reliable sources.
===Self-published sources (online and paper)===
▲Anyone can create a website or [[vanity press|pay to have a book published]], then claim to be an expert in a certain field. For that reason, self-published books, newsletters, personal websites, open wikis, [[blog]]s, forum postings, and similar sources are largely not acceptable.<ref>"Blogs" in this context refers to personal and group blogs. Some newspapers host interactive columns that they call blogs, and these may be acceptable as sources so long as the writers are professionals and the blog is subject to the newspaper's full editorial control. Where a news organization publishes the opinions of a professional but claims no responsibility for the opinions, the writer of the cited piece should be attributed (e.g., "Jane Smith has suggested ..."). Posts left by readers may never be used as sources.</ref>
Self-published material may, in some circumstances, be acceptable when produced by an established expert on the topic of the article whose work '''in the relevant field''' has previously been published by '''reliable third-party publications'''. However, caution should be exercised when using such sources: if the information in question is really worth reporting, someone else is likely to have done so.
Self-published sources should never be used as third-party sources about living persons, even if the author is a well-known professional researcher or writer; see [[WP:BLP#Reliable sources]].
Articles and posts on Wikipedia may not be used as sources.
===Self-published and questionable sources in articles about themselves===
{{policy shortcut|WP:SELFPUB}}
Self-published and questionable sources may be used as sources in articles about themselves, so long as:
# the material used is relevant to their [[Wikipedia:Notability|notability]];
# it is not [[Wiktionary:contentious|contentious]];
# it is not unduly self-serving;
# it does not involve claims about third parties;
# it does not involve claims about events not directly related to the subject;
# there is no reasonable doubt as to who authored it;
# the article is not based primarily on such sources.
==Exceptional claims require exceptional sources==
| 