భారత పర్యాటక మంత్రిత్వ శాఖ

పర్యాటక మంత్రిత్వ శాఖ భారత ప్రభుత్వ శాఖ, భారతదేశంలో పర్యాటక అభివృద్ధి & ప్రమోషన్‌కు సంబంధించిన నియమాలు, నిబంధనలు & చట్టాల రూపకల్పన & నిర్వహణకు అత్యున్నత సంస్థ. ఇది భారత పర్యాటక శాఖను సులభతరం చేస్తుంది.

భారతదేశం లండన్‌లో జరిగిన వరల్డ్ టూరిజం మార్ట్ 2011లో ప్రపంచ ప్రముఖ గమ్యస్థానం & ప్రపంచ ప్రముఖ పర్యాటక బోర్డు, ఇన్‌క్రెడిబుల్ ఇండియా అనే రెండు గ్లోబల్ అవార్డులను గెలుచుకోవడం ద్వారా అందరి దృష్టిని ఆకర్షించింది.[1]

కేబినెట్ మంత్రులు

మార్చు
నం. ఫోటో మంత్రి

(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం

పదవీకాలం రాజకీయ పార్టీ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రధాన మంత్రి
నుండి కు కాలం
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ మంత్రి
1   కరణ్ సింగ్

(జననం 1931) ఉధంపూర్ ఎంపీ

16 మార్చి

1967

18 మార్చి

1971

4 సంవత్సరాలు, 2 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ఇందిరా II ఇందిరా గాంధీ
18 మార్చి

1971

9 నవంబర్

1973

ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (అభ్యర్థనవాదులు) ఇందిర III
2   రాజ్ బహదూర్

(1912–1990) భరత్‌పూర్ ఎంపీ

9 నవంబర్

1973

22 డిసెంబర్

1976

3 సంవత్సరాలు, 43 రోజులు
3   కోతా రఘురామయ్య

(1912–1979) గుంటూరు ఎంపీ

23 డిసెంబర్

1976

24 మార్చి

1977

91 రోజులు
4   పురుషోత్తం కౌశిక్

(1930–2017) రాయ్‌పూర్ ఎంపీ

26 మార్చి

1977

15 జూలై

1979

2 సంవత్సరాలు, 111 రోజులు జనతా పార్టీ దేశాయ్ మొరార్జీ దేశాయ్
  మొరార్జీ దేశాయ్

(1896–1995) సూరత్ ఎంపీ (ప్రధాని)

15 జూలై

1979

28 జూలై

1979

13 రోజులు
5   మహ్మద్ షఫీ ఖురేషి

(1928–2016) అనంతనాగ్ ఎంపీ

30 జూలై

1979

14 జనవరి

1980

168 రోజులు జనతా పార్టీ (సెక్యులర్) చరణ్ సింగ్ చరణ్ సింగ్
6   జానకీ బల్లభ్ పట్నాయక్

(1927–2015) కటక్ ఎంపీ

14 జనవరి

1980

7 జూన్

1980

145 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ
7   అనంత్ శర్మ

(1919–1988) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ

8 జూన్

1980

2 సెప్టెంబర్

1982

2 సంవత్సరాలు, 86 రోజులు
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
8 ఖుర్షీద్ ఆలం ఖాన్

(1919–2013) ఫరూఖాబాద్ ఎంపీ (MoS, I/C)

2 సెప్టెంబర్

1982

14 ఫిబ్రవరి

1983

165 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ మంత్రి
(8) ఖుర్షీద్ ఆలం ఖాన్

(1919–2013) ఫరూఖాబాద్ ఎంపీ (MoS, I/C)

14 ఫిబ్రవరి

1983

31 అక్టోబర్

1984

1 సంవత్సరం, 316 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ
4 నవంబర్

1984

31 డిసెంబర్

1984

రాజీవ్ ఐ రాజీవ్ గాంధీ
  రాజీవ్ గాంధీ

(1944–1991) అమేథీ ఎంపీ (ప్రధాని)

31 డిసెంబర్

1984

25 సెప్టెంబర్

1985

268 రోజులు రాజీవ్ II
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
9   HKL భగత్

(1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ

25 సెప్టెంబర్

1985

12 మే

1986

229 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రాజీవ్ II రాజీవ్ గాంధీ
10   ముఫ్తీ మహ్మద్ సయీద్

(1936–2016) జమ్మూ కాశ్మీర్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ

12 మే

1986

15 జూలై

1987

1 సంవత్సరం, 64 రోజులు
  రాజీవ్ గాంధీ

(1944–1991) అమేథీ ఎంపీ (ప్రధాని)

15 జూలై

1987

28 జూలై

1987

13 రోజులు
11   జగదీష్ టైట్లర్

(జననం 1944) ఢిల్లీ సదర్ ఎంపీ (MoS, I/C)

28 జూలై

1987

14 ఫిబ్రవరి

1988

201 రోజులు
12   మొహసినా కిద్వాయ్

(జననం 1932) మీరట్ ఎంపీ

14 ఫిబ్రవరి

1988

25 జూన్

1988

132 రోజులు
పౌర విమానయాన & పర్యాటక శాఖ మంత్రి
13   శివరాజ్ పాటిల్

(జననం 1935) లాతూర్ ఎంపీ (MoS, I/C)

25 జూన్

1988

2 డిసెంబర్

1989

1 సంవత్సరం, 160 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రాజీవ్ II రాజీవ్ గాంధీ
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
  VP సింగ్

(1931–2008) ఫతేపూర్ ఎంపీ (ప్రధాని)

2 డిసెంబర్

1989

5 డిసెంబర్

1989

3 రోజులు జనతాదళ్ విశ్వనాథ్ వీపీ సింగ్
14 అరుణ్ నెహ్రూ

(1944–2013) బిల్హౌర్ ఎంపీ

6 డిసెంబర్

1989

10 నవంబర్

1990

339 రోజులు
  చంద్ర శేఖర్

(1927–2007) బల్లియా ఎంపీ (ప్రధాన మంత్రి)

10 నవంబర్

1990

21 నవంబర్

1990

11 రోజులు సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) చంద్ర శేఖర్ చంద్ర శేఖర్
15   చౌదరి దేవి లాల్

(1915–2001) సికార్ ఎంపీ (ఉప ప్రధాన మంత్రి)

21 నవంబర్

1990

21 జూన్

1991

212 రోజులు
పౌర విమానయాన & పర్యాటక శాఖ మంత్రి
16   మాధవరావు సింధియా

(1945–2001) గ్వాలియర్ ఎంపీ

21 జూన్

1991

9 జనవరి

1993

1 సంవత్సరం, 202 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రావు పివి నరసింహారావు
17   గులాం నబీ ఆజాద్

(జననం 1949) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ

9 జనవరి

1993

16 మే

1996

3 సంవత్సరాలు, 128 రోజులు
18   వి.ధనంజయ్ కుమార్

(1951–2019) మంగళూరు ఎంపీ

1 మే

1996

16 మే

1996

16 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి ఐ అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
19   CM ఇబ్రహీం

(జననం 1948) కర్ణాటకకు రాజ్యసభ ఎంపీ

1 జూన్

1996

29 జూన్

1996

28 రోజులు జనతాదళ్ దేవెగౌడ హెచ్‌డి దేవెగౌడ
20   శ్రీకాంత్ కుమార్ జెనా

(జననం 1950) కేంద్రపారా ఎంపీ

29 జూన్

1996

21 ఏప్రిల్

1997

296 రోజులు
21 ఏప్రిల్

1997

19 మార్చి

1998

గుజ్రాల్ ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
21   మదన్ లాల్ ఖురానా

(1936–2018) ఢిల్లీ సదర్ ఎంపీ

19 మార్చి

1998

30 జనవరి

1999

317 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి II అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
22   అనంత్ కుమార్

(1959–2018) బెంగళూరు సౌత్ ఎంపీ

30 జనవరి

1999

13 అక్టోబర్

1999

256 రోజులు
23   ఉమాభారతి

(జననం 1959) భోపాల్ ఎంపీ (MoS, I/C)

13 అక్టోబర్

1999

2 ఫిబ్రవరి

2000

112 రోజులు వాజ్‌పేయి III
(22)   అనంత్ కుమార్

(1959–2018) బెంగళూరు సౌత్ ఎంపీ

2 ఫిబ్రవరి

2000

27 మే

2000

115 రోజులు
పర్యాటక & సాంస్కృతిక శాఖ మంత్రి
(22)   అనంత్ కుమార్

(1959–2018) బెంగళూరు సౌత్ ఎంపీ

27 మే

2000

1 సెప్టెంబర్

2001

1 సంవత్సరం, 97 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి III అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
24   జగ్మోహన్

(1927–2021) న్యూఢిల్లీ ఎంపీ

1 సెప్టెంబర్

2001

18 నవంబర్

2001

78 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి III అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
పర్యాటక & సాంస్కృతిక శాఖ మంత్రి
(24)   జగ్మోహన్

(1927–2021) న్యూఢిల్లీ ఎంపీ

18 నవంబర్

2001

22 మే

2004

2 సంవత్సరాలు, 186 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి III అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
పర్యాటక శాఖ మంత్రి
25   రేణుకా చౌదరి

(జననం 1954) ఖమ్మం ఎంపీ (MoS, I/C)

23 మే

2004

29 జనవరి

2006

1 సంవత్సరం, 251 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మన్మోహన్ ఐ మన్మోహన్ సింగ్
26   అంబికా సోని

(జననం 1942) పంజాబ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ

29 జనవరి

2006

22 మే

2009

3 సంవత్సరాలు, 113 రోజులు
27   సెల్జా కుమారి

(జననం 1962) అంబాలా ఎంపీ

28 మే

2009

19 జనవరి

2011

1 సంవత్సరం, 236 రోజులు మన్మోహన్ II
28   సుబోధ్ కాంత్ సహాయ్

(జననం 1951) రాంచీ ఎంపీ

19 జనవరి

2011

27 అక్టోబర్

2012

1 సంవత్సరం, 282 రోజులు
29   కె. చిరంజీవి

(జననం 1955) ఆంధ్రప్రదేశ్ కోసం రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C)

28 అక్టోబర్

2012

26 మే

2014

1 సంవత్సరం, 210 రోజులు
30   శ్రీపాద్ నాయక్

(జననం 1952) ఉత్తర గోవా ఎంపీ (MoS, I/C)

27 మే

2014

9 నవంబర్

2014

166 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ మోదీ ఐ నరేంద్ర మోదీ
31   మహేష్ శర్మ

(జననం 1959) గౌతమ్ బుద్ధ నగర్ (MoS, I/C) ఎంపీ

9 నవంబర్

2014

3 సెప్టెంబర్

2017

2 సంవత్సరాలు, 298 రోజులు
32   అల్ఫోన్స్ కన్నంతనం

(జననం 1953) రాజస్థాన్ రాజ్యసభ ఎంపీ

3 సెప్టెంబర్

2017

30 మే

2019

1 సంవత్సరం, 269 రోజులు
33   ప్రహ్లాద్ సింగ్ పటేల్

(జననం 1960) దామోహ్ (MoS, I/C) కొరకు MP

31 మే

2019

7 జూలై

2021

2 సంవత్సరాలు, 37 రోజులు మోడీ II
34   జి. కిషన్ రెడ్డి

(జననం 1964) సికింద్రాబాద్ ఎంపీ

7 జూలై

2021

అధికారంలో ఉంది 3 సంవత్సరాలు, 43 రోజులు

సహాయ మంత్రులు

మార్చు
నం. ఫోటో మంత్రి

(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం

పదవీకాలం రాజకీయ పార్టీ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రధాన మంత్రి
నుండి కు కాలం
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ సహాయ మంత్రి
1   సరోజినీ మహిషి

(1927–2015) ధార్వాడ్ నార్త్ ఎంపీ

2 మే

1971

9 నవంబర్

1973

2 సంవత్సరాలు, 191 రోజులు ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (అభ్యర్థనవాదులు) ఇందిర III ఇందిరా గాంధీ
2 సురేంద్ర పాల్ సింగ్

(1917–2009) బులంద్‌షహర్ ఎంపీ

10 అక్టోబర్

1974

23 డిసెంబర్

1976

2 సంవత్సరాలు, 74 రోజులు
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ సహాయ మంత్రి
3 పి.అంకినీడు ప్రసాదరావు

(1929–1997) బాపట్ల ఎంపీ

4 ఆగస్టు

1979

14 జనవరి

1980

163 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (Urs) చరణ్ సింగ్ చరణ్ సింగ్
4   కార్తిక్ ఓరాన్

(1924–1981) లోహర్దగా ఎంపీ

14 జనవరి

1980

8 జూన్

1980

146 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ
5 చందూలాల్ చంద్రకర్

(1920–1995) దుర్గ్ ఎంపీ

8 జూన్

1980

15 జనవరి

1982

1 సంవత్సరం, 221 రోజులు
6 ఖుర్షీద్ ఆలం ఖాన్

(1919–2013) ఫరూఖాబాద్ ఎంపీ

15 జనవరి

1982

2 సెప్టెంబర్

1982

230 రోజులు
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ సహాయ మంత్రి
7   అశోక్ గెహ్లాట్

(జననం 1951) జోధ్‌పూర్ ఎంపీ

31 డిసెంబర్

1984

25 ఆగస్టు

1985

237 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రాజీవ్ II రాజీవ్ గాంధీ
రాష్ట్ర పర్యాటక శాఖ మంత్రి
8   గులాం నబీ ఆజాద్

(జననం 1949) వాషిమ్ ఎంపీ

25 సెప్టెంబర్

1985

12 మే

1986

229 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రాజీవ్ II రాజీవ్ గాంధీ
9   సంతోష్ మోహన్ దేవ్

(1934–2017) సిల్చార్ ఎంపీ

12 మే

1986

28 జూలై

1987

1 సంవత్సరం, 278 రోజులు
10   గిరిధర్ గమాంగ్

(జననం 1943) కోరాపుట్ ఎంపీ

14 ఫిబ్రవరి

1988

25 జూన్

1988

132 రోజులు
రాష్ట్ర పర్యాటక శాఖ మంత్రి
11   ఉషా సిన్హా

(జననం 1946) వైశాలి ఎంపీ

21 నవంబర్

1990

10 ఏప్రిల్

1991

140 రోజులు సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) చంద్ర శేఖర్ చంద్ర శేఖర్
పౌర విమానయాన & పర్యాటక శాఖ సహాయ మంత్రి
12   MOH ఫరూక్

(1937–2012) పాండిచ్చేరికి MP (సివిల్ ఏవియేషన్, 2 జూలై 1992 నుండి)

21 జూన్

1991

17 జనవరి

1993

1 సంవత్సరం, 210 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) రావు పివి నరసింహారావు
13   సుఖ్‌బాన్స్ కౌర్ భిందర్

(1943–2006) గురుదాస్‌పూర్ (పర్యాటకం) ఎంపీ

2 జూలై

1992

16 మే

1996

3 సంవత్సరాలు, 319 రోజులు
14 GY కృష్ణన్

(1929–2001) కర్ణాటక రాజ్యసభ MP (పౌర విమానయానం)

15 సెప్టెంబర్

1995

16 మే

1996

244 రోజులు
రాష్ట్ర పర్యాటక శాఖ మంత్రి
15   ఒమాక్ అపాంగ్

(జననం 1971) అరుణాచల్ వెస్ట్ ఎంపీ

20 మార్చి

1998

13 అక్టోబర్

1999

1 సంవత్సరం, 207 రోజులు అరుణాచల్ కాంగ్రెస్ వాజ్‌పేయి II అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
రాష్ట్ర పర్యాటక & సాంస్కృతిక శాఖ మంత్రి
16   వినోద్ ఖన్నా

(1946–2017) గురుదాస్‌పూర్ ఎంపీ

1 జూలై

2002

29 జనవరి

2003

212 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ వాజ్‌పేయి III అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
17   భావా చిఖాలియా

(1955–2013) జునాగఢ్ ఎంపీ

29 జనవరి

2003

22 మే

2004

1 సంవత్సరం, 114 రోజులు
రాష్ట్ర పర్యాటక శాఖ మంత్రి
18   కాంతి సింగ్

(జననం 1957) అర్రా ఎంపీ

6 ఏప్రిల్

2008

22 మే

2009

1 సంవత్సరం, 46 రోజులు రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ మన్మోహన్ ఐ మన్మోహన్ సింగ్
19   సుల్తాన్ అహ్మద్

(1953–2017) ఉలుబెరియా ఎంపీ

28 మే

2009

22 సెప్టెంబర్

2012

3 సంవత్సరాలు, 117 రోజులు ఆల్ ఇండియా తృణమూల్ కాంగ్రెస్ మన్మోహన్ II
20   శ్రీపాద్ నాయక్

(జననం 1952) ఉత్తర గోవా ఎంపీ

7 జూలై

2021

5 జూన్ 2024 3 సంవత్సరాలు, 43 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ మోడీ II నరేంద్ర మోదీ
21   అజయ్ భట్

(జననం 1961) నైనిటాల్-ఉధంసింగ్ నగర్ ఎంపీ

22   సురేష్ గోపి

(జననం 1958) త్రిసూర్ ఎంపీ

11 జూన్

2024

అధికారంలో ఉంది 69 రోజులు భారతీయ జనతా పార్టీ మోడీ III నరేంద్ర మోదీ

ఉప మంత్రులు

మార్చు
నం. ఫోటో మంత్రి

(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం

పదవీకాలం రాజకీయ పార్టీ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రధాన మంత్రి
నుండి కు కాలం
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ డిప్యూటీ మంత్రి
1   సరోజినీ మహిషి

(1927–2015) ధార్వాడ్ నార్త్ ఎంపీ

18 మార్చి

1971

2 మే

1971

45 రోజులు ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (అభ్యర్థనవాదులు) ఇందిర III ఇందిరా గాంధీ
2   వీరభద్ర సింగ్

(1934–2021) మండి ఎంపీ

31 డిసెంబర్

1976

24 మార్చి

1977

83 రోజులు
పర్యాటక శాఖ డిప్యూటీ మంత్రి
3   అశోక్ గెహ్లాట్

(జననం 1951) జోధ్‌పూర్ ఎంపీ

2 సెప్టెంబర్

1982

14 ఫిబ్రవరి

1983

165 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ
పర్యాటక & పౌర విమానయాన శాఖ డిప్యూటీ మంత్రి
4   అశోక్ గెహ్లాట్

(జననం 1951) జోధ్‌పూర్ ఎంపీ

14 ఫిబ్రవరి

1983

7 ఫిబ్రవరి

1984

358 రోజులు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) ఇందిర IV ఇందిరా గాంధీ

మూలాలు

మార్చు
  1. "News18.com: CNN-News18 Breaking News India, Latest News Headlines, Live News Updates". News18. Archived from the original on 2011-11-11.