భారత ప్రభుత్వ ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారు

భారత ప్రభుత్వ ప్రధాన ఆర్ధిక సలహాదారు (The Chief Economic Adviser) అనేది భారత ప్రభుత్వంలో ఉన్నత స్థాయిలో ఉన్న పదవి. భారత ప్రభుత్వ ఆర్ధిక వ్యవహారాలలో,  భారత ప్రభుత్వ కార్యదర్శి హోదాకు సమానం. ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారు (CEA)ని భారత ప్రధాన మంత్రి నేతృత్వంలోని సభ్యుల  కమిటీ నియమిస్తుంది. ప్రస్తుత భారత ప్రభుత్వ ప్రధాన ఆర్ధిక సలహాదారుగా వి. అనంత నాగేశ్వరన్.

ప్రధాన ఆర్ధిక సలహాదారు
मुख्य आर्थिक सलाहकार
Emblem of India
అధికారిక నివాసంనార్త్ బ్లాక్, సెక్రటేరియట్ బిల్డింగ్, న్యూ ఢిల్లీ
నియామకంఅపాయింట్స్ కమిటీ ఆఫ్ ది క్యాబినెట్[2]

కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖలో ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారు (సిఇఎ) ఆర్థిక విషయాలపై ప్రభుత్వానికి సలహా ఇచ్చే వ్యక్తి. ప్రతి సంవత్సరం కేంద్ర ప్రభుత్వ బడ్జెట్ సమర్పణకు ఒక రోజు ముందు పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టే ఎకనామిక్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియాను తయారు చేయడం ఇతని ప్రధాన పాత్ర, ఆర్థిక వ్యవహారాల విభాగం ఆర్థిక విభాగానికి అధిపతిగా ఉంటాడు. .ఎకనామిక్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా అనేది ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ  వార్షిక పత్రం. ప్రాథమికంగా కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆర్థిక నివేదికకు సంభందించినది.[3]  

భాద్యతలు

మార్చు

ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారు ఆర్థిక, వాణిజ్యం, వాణిజ్యం, ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించిన విషయాలపై భారత ప్రభుత్వానికి సలహా ఇచ్చే బాధ్యత. ప్రధాన ఆర్థిక సలహాదారు  నిర్ణయాలు కేవలం సిఫార్సు మాత్రమే, వాటిపై   ప్రభుత్వంపై కట్టుబడి ఉండవు.  ఈ పదవి రాజ్యాంగబద్ధమైనది లేదా చట్టబద్ధమైనది కాదు.[4]

  • ప్రతి సంవత్సరం ఆర్థిక సర్వేను తీసుకురావడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది, ఇది ప్రాథమికంగా కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆర్థిక నివేదికకు సంభందిచినది.
  • పారిశ్రామిక అభివృద్ధిపై ఆర్థిక విధాన అవసరాల పారిశ్రామిక విధానం,  విదేశీ వాణిజ్య విధానం, తయారీ రంగం, ద్వైపాక్షిక, బహుపాక్షిక వాణిజ్యానికి సంబంధించిన సమస్యలు, అలాగే పరిశ్రమకు సంబంధించిన పన్నులు, సుంకాలు, రక్షణ, సుంకాల రూపకల్పనకు సంబంధించి సలహాలు ఇవ్వడం.
  • పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి , వృద్ధి ధోరణుల విశ్లేషణ బహుపాక్షిక, ద్వైపాక్షిక సమస్యలను పరిశీలించడం, ఆఫీసుకు  చేయబడ్డ ఆర్థిక చిక్కులతో పాలసీ నోట్ లను ప్రాసెసింగ్ చేయడం.
  • డిపార్ట్ మెంట్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రియల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషన్ తరఫునప్రణాళికలు, బడ్జెట్  చేయడం.

ప్రధాన ఆర్ధిక సలహాదారులు

మార్చు

భారత ప్రభుత్వ ప్రధాన ఆర్ధిక సలహాదారులు 1956 సంవత్సరం నుంచి 2022 సంవత్సరం వరకు.

No Name Portrait Term of office Prime Minister
1 జె జె అంజారియా 1956 1961 జవహర్ లాల్ నెహ్రూ
2 ఐ జి పటేల్   1961 1963 జవహర్ లాల్ నెహ్రూ
(2) ఐ జి పటేల్   1965 1967 లాల్ బహదుర్ శాస్త్రి
3 వి.కె. రామస్వామి 1967 1969 ఇందిరా గాంధీ
4 అశోక్ మిత్రా 1970 1972 ఇందిరా గాంధీ
5 మన్మోహన్ సింగ్   1972 1976 ఇందిరా గాంధీ
6 ఆర్ఎం హొనావర్ 1977 1980 ఇందిరా గాంధీ
7 బిమల్ జలాన్   1981 1988
8 నితిన్ దేశాయ్ 1988 1990
9 దీపక్ నయ్యర్   1990 1991
10 శంకర్ ఆచార్య 1993 2001
11 రాకేశ్ మోహన్ 2001 2002 అటల్ బిహారి వాజ పేయి
12 అశోక్ కె లహిరి   2002 2007
13 అర్వింద్ విర్మాని   2007 2009 మన్మోహన్ సింగ్
14 కౌశిక్ బసు   2009 2012 మన్మోహన్ సింగ్
15 రఘురాం రాజన్   10 August 2012[5] 4 September 2013[6] మన్మోహన్ సింగ్
16 అర్వింద్ సుబ్రమణియన్   16 October 2014[7] 20 June 2018[8] నరేంద్ర మోదీ
17 కృష్ణమూర్తి సుబ్రమణియన్   7 December 2018[9] 7 December 2021 నరేంద్ర మోదీ
18 వి.అనంత నాగేశ్వరన్ 28 January 2022[10] Incumbent నరేంద్ర మోదీ


 మూలాలు

మార్చు
  1. "V A Nageswaran appointed as chief economic advisor". Deccan Herald. 28 January 2022.
  2. "Exclusive: Government to soon set up search panel for next CEA".
  3. Staff, News9 (2022-01-29). "What is the role of Chief Economic Advisor? Know all about it and full list of CEAs". NEWS9LIVE (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2022-05-18. Retrieved 2022-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  4. shivam (2022-01-31). "Economic Survey and Chief Economic Advisor | About, Roles and Responsibilities". adda247 (in Indian English). Retrieved 2022-05-06.
  5. "Diesel price decontrol is 'best', says Raghuram Rajan". The Hindu Businessline (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-07-30.
  6. "Raghuram Rajan appointed next RBI Governor". The Hindu (in Indian English). PTI. 2013-08-06. ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-07-30.{{cite news}}: CS1 maint: others (link)
  7. Mishra, Asit Ranjan (2014-10-16). "Arvind Subramanian is India's new chief economic adviser". Livemint (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-07-30.
  8. "Chief Economic Advisor Arvind Subramanian resigns due to personal reasons, will move to US". The Economic Times. 2018-06-20. Retrieved 2018-06-20.
  9. "ISB professor Krishnamurthy Subramanian appointed as new Chief Economic Adviser". The Indian Express (in Indian English). 2018-12-07. Retrieved 2018-12-07.
  10. "Govt appoints Dr V Anantha Nageswaran as Chief Economic Advisor". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2022-01-29. Retrieved 2022-01-29.