వికీపీడియా

మధుర్ కపిల

మధుర్ కపిల (ఏప్రిల్ 15, 1942 - డిసెంబరు 19, 2021) భారతీయ నవలా రచయిత, పాత్రికేయురాలు, కళా విమర్శకురాలు, హిందీ సాహిత్య సమీక్షకురాలు.[1] ఆమె ప్రచురించిన రచనలలో భత్కే రాహి , సామ్నే కా ఆస్మాన్. సాహిత్యానికి జీవితకాల కృషికి గాను చండీగఢ్ సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, పంజాబ్ సంగీత నాటక అకాడమీ నుంచి కల్చరల్ రిప్రజెంటేటివ్ అవార్డు అందుకున్నారు.

మధుర్ కపిల
పుట్టిన తేదీ, స్థలం(1942-04-15)1942 ఏప్రిల్ 15
జలంధర్, బ్రిటిష్ ఇండియా
మరణం2021 డిసెంబరు 19(2021-12-19) (వయసు 79)
చండీగఢ్, భారతదేశం
వృత్తిరచయిత, పాత్రికేయురాలు, కళా విమర్శకురాలు
భాషహిందీ

ప్రారంభ జీవితం మార్చు

కపిల 1942 ఏప్రిల్ 15న అప్పటి బ్రిటిష్ ఇండియాలోని పంజాబ్ లోని జలంధర్ లో జన్మించారు. హర్బలాబ్ సంగీత సమ్మేళన్ లో ఆమె చిన్నతనంలోనే హిందుస్తానీ శాస్త్రీయ సంగీతంతో పరిచయమైంది.

కెరీర్ మార్చు

కపిల తన 12వ ఏటనే రచనా వృత్తిని ప్రారంభించింది. ఆమె మొదటి నవల భట్కే రాహి (హిందీ: హిందీ: 1947) భారతదేశ విభజన సమయంలో, 1947 లో దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత తన అనుభవాల ద్వారా ఒక మహిళ కథను చెప్పింది. [2]పాత్రికేయుడు రమేష్ కపిలను వివాహం చేసుకున్న తరువాత 1977 లో ఆమె చండీగఢ్ కు మారింది. ఈ సమయంలో ఆమె కళా విమర్శకురాలిగా అవతరించింది, ఫ్రీలాన్స్ జర్నలిస్ట్ గా, కళా విమర్శకురాలిగా అనేక వార్తాపత్రికలు, మ్యాగజైన్ లకు సహకారం అందించింది.ది దైనిక్ ట్రిబ్యూన్, దినమన్, పంజాబ్ కేసరి, జనసత్తా, హిందీ హిందుస్తాన్ వార్తాపత్రికలు, హన్స్, వర్తమాన్ సాహిత్యం, వాగర్త్, నయా జ్ఞానోదయ (భారతీయ జ్ఞానపీఠ్), దస్తక్, ఇరావతి, హరిగంధ, జాగృతి వంటి వివిధ సాహిత్య పత్రికలు, పత్రికలు ఆమె చిన్న కథలు, సాహిత్య కాలమ్లను ప్రచురించాయి,[3] ఇందులో కళా క్షేత్రయ అనే వారపత్రిక కూడా ఉంది.  తరువాతి ఇంటర్వ్యూలో, హిందీ రచయిత, నాటక రచయిత భీషం సాహ్ని ఇంటర్వ్యూ తన మొదటి పాత్రికేయ నియామకం అని కపిల గమనించింది. [4]

కపిల మొదటి కథ 1960లో జూలూరుకు చెందిన వీర్ ప్రతాప్ అనే పత్రికలో ప్రచురితమైంది. ఆ తరువాత ఆమె భట్కే రాహి (హిందీ: ట్రాన్సల్; ట్రాన్స్ల్. సెవెన్త్ వాయిస్), సామ్నే కా ఆస్మాన్ (హిందీ: సెవెన్త్ వాయిస్) అనే మూడు నవలలను ప్రచురించారు. ఎదురుగా ఆకాశం);[5][6] మూడు చిన్న కథల సంకలనాలు - బీచోన్ బీచ్ (హిందీ: హిందీ: ట్రాన్స్.ఎల్. మధ్యలో, ట్యాబ్ షాయద్ (హిందీ: హిందీ; ట్రాన్స్. తరువాత కావచ్చు) , ఏక్ ముకదామా ఔర్ (హిందీ: హిందీ: ట్రాన్స్. మరో కేసు). ఆమె చివరిగా ప్రచురించిన నవల సామ్నే కా ఆస్మాన్ (హిందీ: హిందీ: హిందీ) సమాజంలోని వివిధ వర్గాలకు చెందిన ముగ్గురు వ్యక్తులు కలిసి ఒక థియేటర్లో భాగస్వామ్య అనుభవాన్ని గడిపిన కథను చెప్పింది.[7]ఆమె భారతీయ శాస్త్రీయ గాయకుడు పండిట్ జస్రాజ్ పై ఒక పుస్తకం కూడా రాశారు. ఆమె రచనలు సరళమైన భాషలో కథనాలకు ప్రసిద్ధి చెందాయి, తరచుగా పురుషాధిక్య సమాజంలో కేంద్ర మహిళా పాత్రలు, వారి అనుభవాలు, భావోద్వేగాలతో వ్రాయబడ్డాయి. [8]

మూడు దశాబ్దాలకు పైగా చండీగఢ్ సంగీత నాటక అకాడమీలో కపిల సభ్యురాలిగా ఉన్నారు. [9][10] ఆమె కథలు పంజాబీ, తెలుగు, ఆంగ్లంతో సహా భారతీయ, విదేశీ భాషలలోకి అనువదించబడ్డాయి. ఆమె కథల ఆంగ్ల అనువాదాలను "నదిలా ప్రవహించే" సంకలనంలో చేర్చారు. [11]

అవార్డులు మార్చు

 
కరణ్ సింగ్ చేతుల మీదుగా చండీగఢ్ సాహిత్య అకాడమీ జీవిత సాఫల్య పురస్కారం (2011) అందుకున్న కపిల

2011లో కపిల సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. పంజాబ్ సంగీత నాటక అకాడమీ నుండి కల్చరల్ రిప్రజెంటేటివ్ అవార్డు గ్రహీత [12][13]అయిన ఈమె 21వ శతాబ్దపు 111 మంది హిందీ మహిళా రచయిత్రులలో ఒకరిగా ది సండే ఇండియన్ గుర్తించింది.[14][15]

వ్యక్తిగత జీవితం మార్చు

ది ఇండియన్ ఎక్స్ప్రెస్లో పనిచేసిన జర్నలిస్ట్ రమేష్ కపిలను కపిల వివాహం చేసుకున్నారు. ఈ దంపతులకు ముగ్గురు సంతానం. ఇద్దరు కూతుళ్లు, ఒక కుమారుడు[16]. ఆమె కుమార్తె శ్రుతి కపిల ప్రచురిత రచయిత్రి, కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో చరిత్ర అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్.[17]

కపిల 2021 డిసెంబరు 19 న 79 సంవత్సరాల వయస్సులో చండీగఢ్లోని తన నివాసంలో గుండెపోటుతో మరణించింది. [18]

గ్రంథ పట్టిక మార్చు

నవలలు మార్చు

  • భట్కే రాహి.
  • సత్వాన్ స్వర్. కృతి ప్రకాశన్. 2002. ISBN 81-8060-066-1.
  • సామ్నే కా ఆస్మాన్. భారతీయ జ్ఞానపీఠ్. 2010. ISBN 978-81-263-2002-8.

చిన్న కథల సంకలనాలు మార్చు

  • బీచోన్ బీచ్. అభివ్యక్తి ప్రకాశన్. 1993.
  • ట్యాబ్ షాయద్. షిలా లేఖ్. 2004.
  • ఏక్ ముకద్మా ఔర్. షీలా లేఖ్. 2008. ISBN 978-81-7329-208-8.

ప్రస్తావనలు మార్చు

  1. ↑ "Kapila, Sehgal novels discussed". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 22 December 2021. Retrieved 22 December 2021.
  2. ↑ "Fiction writer, art critic Madhur Kapila passes away". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 21 December 2021. Archived from the original on 21 December 2021. Retrieved 21 December 2021.
  3. ↑ "Kapila, Sehgal novels discussed". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 22 December 2021. Retrieved 22 December 2021.
  4. ↑ "The Tribune, Chandigarh, India - Main News". www.tribuneindia.com. Archived from the original on 30 April 2021. Retrieved 22 December 2021.
  5. ↑ "Beyond the obvious: Madhur Kapila's new novel Samne Ka Aasman portrays life and its complexities" Archived 3 మార్చి 2016 at the Wayback Machine. Tanya Malhotra, The Tribune, Chandigarh, India - Lifestyle. 5 June 2013.
  6. ↑ "Roundabout: Painting the town with Words" Archived 13 జనవరి 2017 at the Wayback Machine. Hindustan Times, Nirupama Dutt | 26 April 2015
  7. ↑ ""Tab Shayad" released" Archived 9 మార్చి 2005 at the Wayback Machine. The Tribune,Chandigarh, 21 March 2004.
  8. ↑ "The Tribune, Chandigarh, India - Chandigarh Stories". www.tribuneindia.com. Archived from the original on 30 April 2021. Retrieved 22 December 2021.
  9. ↑ "Fiction writer, art critic Madhur Kapila passes away". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 21 December 2021. Archived from the original on 21 December 2021. Retrieved 21 December 2021.
  10. ↑ "Madhur Kapila". veethi.com. Archived from the original on 21 December 2021. Retrieved 21 December 2021.
  11. ↑ Indian Literature (2013). "Flowing like a River". Indian Literature. 1 (273). Sahitya Akademi: 170–175. JSTOR 43856753.
  12. ↑ "An effort to make the city a literary hub" Archived 13 జనవరి 2017 at the Wayback Machine. India Today, Vikas Kahol. 2 February 2011
  13. ↑ "Awards of Recognition" Archived 30 డిసెంబరు 2021 at the Wayback Machine. Times of India, Amit Sharma
  14. ↑ "Awards of Recognition" Archived 30 డిసెంబరు 2021 at the Wayback Machine. Times of India, Amit Sharma
  15. ↑ "111 Hindi Female Writers" Archived 22 అక్టోబరు 2016 at the Wayback Machine. The Sunday Indian, Ashok Bose
  16. ↑ "Madhur Kapila". veethi.com. Archived from the original on 21 December 2021. Retrieved 21 December 2021.
  17. ↑ Kapila, Shruti (2 November 2021). Violent Fraternity: Indian Political Thought in the Global Age (in ఇంగ్లీష్). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-21575-4. Archived from the original on 30 December 2021. Retrieved 22 December 2021.
  18. ↑ "Fiction writer, art critic Madhur Kapila passes away". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 21 December 2021. Archived from the original on 21 December 2021. Retrieved 21 December 2021.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మధుర్_కపిల&oldid=4105010" నుండి వెలికితీశారు