మేరీ హెలెన్ రుత్నామ్ ( 2 జూన్ 1873 – 1962) [1] కెనడియన్ వైద్యురాలు, గైనకాలజిస్ట్, ఓటు హక్కుదారు, శ్రీలంకలో మహిళల హక్కులకు మార్గదర్శకురాలు. [2] మహిళల ఆరోగ్యం, ఆరోగ్య విద్య, జనన నియంత్రణ, ఖైదీల హక్కులు, నిగ్రహ ఉద్యమంలో ఆమె చేసిన కృషికి ఆమె జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందింది.

మేరీ రుత్నామ్
జననం
మేరీ హెలెన్ ఇర్విన్

2 జూన్ 1873
ఎలోరా, అంటారియో, కెనడా
మరణం1962 (aged 88–89)
స్మారక చిహ్నంకొలంబోలోని పిల్లల కోసం లేడీ రిడ్జ్‌వే హాస్పిటల్‌లో మహిళలు, పిల్లల వెయిటింగ్ రూమ్
జాతీయతకెనడియన్
విద్యఉమెన్స్ మెడికల్ కాలేజ్, ట్రినిటీ కాలేజ్, టొరంటో
వృత్తిడాక్టర్, గైనకాలజిస్ట్, ఓటు హక్కుదారు, సామాజిక కార్యకర్త
బాలికల స్నేహపూర్వక సంఘం; సిలోన్ ఉమెన్స్ యూనియన్; గర్ల్ గైడ్స్, ఆల్-సిలోన్ ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్
జీవిత భాగస్వామిశామ్యూల్ క్రిస్మస్ కనగ రుత్నం
పురస్కారాలురామన్ మెగసెసే అవార్డు, 1958

[3]

ప్రారంభ జీవితం, విద్య మార్చు

మేరీ హెలెన్ ఇర్విన్ 2 జూన్ 1873న కెనడాలోని అంటారియోలోని ఎలోరాలో జన్మించింది. [4] ఆమె కుటుంబం ప్రెస్బిటేరియన్ . [5] ఆమె కిన్‌కార్డిన్‌లోని పాఠశాలకు హాజరయ్యింది, [4], టొరంటోలోని ట్రినిటీ కాలేజ్‌లోని ఉమెన్స్ మెడికల్ కాలేజీలో డాక్టర్‌గా అర్హత సాధించింది. [5] గ్రాడ్యుయేషన్ తర్వాత, ఆమె 1896లో న్యూయార్క్‌లో శిక్షణను పూర్తిచేసుకుని, అమెరికన్ బోర్డ్ ఆఫ్ కమీషనర్స్ ఫర్ ఫారిన్ మిషన్స్ కోసం ఆసియాలో మిషనరీ పనిని చేపట్టేందుకు దరఖాస్తు చేసుకుంది [5] అక్కడ ఉన్నప్పుడు, ఆమె శామ్యూల్ క్రిస్మస్ కనగ రుత్నమ్‌ను కలుసుకుంది, వివాహం చేసుకుంది. [6] [5]

వృత్తి మార్చు

తన సన్నాహక శిక్షణను పూర్తి చేసిన తర్వాత, రుత్నమ్ ఇనువిల్‌లోని మహిళల కోసం మెక్‌క్లియోడ్ హాస్పిటల్‌లో పని ప్రారంభించడానికి శ్రీలంక ( సిలోన్ బ్రిటిష్ కాలనీ) చేరుకుంది. [7] అయినప్పటికీ, తమిళుడైన శామ్యూల్ రుత్నంతో ఆమె వివాహం అంగీకరించలేదు, ఆమె తోటి మిషనరీలచే బహిష్కరించబడింది. [7] [8] బదులుగా, ఆమె కొలంబోలోని ఒక ఆసుపత్రిలో, మహిళల కోసం లేడీ హేవ్‌లాక్ హాస్పిటల్, [9] తన స్వంత స్త్రీ జననేంద్రియ అభ్యాసాన్ని ప్రారంభించే ముందు కొంతకాలం పనిచేసింది. [7] ఇది ముస్లిం మహిళలు, ఇతరులలో ప్రత్యేకంగా ప్రాచుర్యం పొందింది, వారు మగ వైద్యుడిని చూడకుండా ఉంటారు. [7]

1904 నుండి, రత్నమ్ తోటి కెనడియన్ డాక్టర్‌తో కలిసి గర్ల్స్ ఫ్రెండ్లీ సొసైటీ, సిలోన్ ఉమెన్స్ యూనియన్‌ను స్థాపించారు, ఈ రెండూ స్థానిక మహిళలు, బాలికల ఆరోగ్యం, సామాజిక నిబంధనలను మెరుగుపరచడానికి ఉద్దేశించబడ్డాయి. [10] వారు సలహాలను అందించారు, మహిళల హక్కులపై చర్చను సులభతరం చేసారు, పుస్తకాలకు ప్రాప్యతను అందించారు. [10] 1907–8లో కెనడా పర్యటనలో వివిధ మహిళా సంస్థల అభివృద్ధి స్ఫూర్తితో, తిరిగి కొలంబో ఋత్నం తమిళ మహిళా సమాఖ్య స్థాపనను ప్రోత్సహించింది. [10] ఈ నాన్-డినామినేషనల్ సంస్థ సాంప్రదాయ తమిళ సంస్కృతిని ప్రోత్సహించడం, పాఠశాల విద్యను అందించడం వంటి సాంస్కృతిక, విద్యా కార్యకలాపాలపై కేంద్రీకృతమై ఉంది. [10]

1922లో, గర్ల్ గైడ్ ఉద్యమాన్ని సిలోన్‌లో ప్రవేశపెట్టడానికి రుత్నమ్ బాధ్యత వహించారు, 1920లలో ఆమె ఓటుహక్కు ప్రచారంలో మరింత గొప్ప పాత్రను పోషించింది. [11] ఈ క్రమంలో, ఆమె ప్రధానంగా ఉమెన్స్ ఫ్రాంచైజ్ యూనియన్‌తో పాల్గొంది, 1931లో మహిళలు ఓట్లు పొందినప్పుడు, రుత్నం దాని ప్రారంభ అధ్యక్షుడిగా మహిళా రాజకీయ యూనియన్‌గా మారింది. [11] ఈ బృందం మహిళలకు విస్తృతమైన ప్రజాస్వామ్య హక్కుల కోసం పని చేస్తూనే ఉంది. [11] 1931 నుండి, ఆమె మహిళా సంస్థల (సిలోన్ ఉమెన్స్ సొసైటీ, లేదా లంక మహిళా సమితి) యొక్క నెట్‌వర్క్‌ను కూడా ప్రారంభించింది, ఇది ఆరోగ్య సంరక్షణ, హస్తకళలు, అక్షరాస్యత, వంటలలో సూచనలను అందించడంతో సహా గ్రామీణ పేదలతో కలిసి పనిచేయడంపై దృష్టి సారించింది. [11]

1932 నుండి, రత్నమ్ సిలోన్ సోషల్ సర్వీస్ లీగ్‌లో చూసిన పోషకాహార లోపం ఉన్న శిశువుల గురించి ఆందోళన చెందుతూ కుటుంబ నియంత్రణను ఎక్కువగా ప్రోత్సహించడం ప్రారంభించింది. [12] సిలోన్ మెడికల్ స్కూల్ పాఠ్యాంశాల్లో కుటుంబ నియంత్రణ సూత్రాలను చేర్చాలనే ఆమె సూచనను సిలోన్ మెడికల్ కౌన్సిల్ తిరస్కరించింది, ఐదు సంవత్సరాల తర్వాత - 1937లో - రుత్నమ్ కొలంబోలో తన స్వంత కుటుంబ నియంత్రణ క్లినిక్‌ని ప్రారంభించింది, [12] ఇది దేశంలోనే మొదటిది. [13] అదే సంవత్సరం, ఆమె బంబలపిటియ మునిసిపల్ కౌన్సిల్‌లో ఒక సీటును గెలుచుకుంది, అలా చేసిన మొదటి మహిళ,, 'పారిశుద్ధ్య ప్రాజెక్టులు, పట్టణ పునరుద్ధరణ, స్థానిక పేద సహాయాన్ని' పర్యవేక్షించారు. [13] అయినప్పటికీ, ఆమె జనన నియంత్రణ న్యాయవాద విమర్శకులు ఆమెను ఒక సంవత్సరం తర్వాత పాత్ర నుండి తొలగించారు. [13]

1944లో, రుత్నం ఆల్-సిలోన్ ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్‌కు సహ వ్యవస్థాపకురాలు, ఇది సిలోన్ ఉమెన్స్ సొసైటీ యొక్క పనిని చేపట్టింది. [14] మహిళా ఫ్యాక్టరీ కార్మికులు, మహిళా ఖైదీలు, వయోజన విద్య, వరకట్న విధానం, పని చేసే తల్లులకు పిల్లల సంరక్షణ వంటి హక్కులతో సహా ఆమె సామాజిక పని, ఆందోళనలు మరింత విస్తృతమయ్యాయి. [14]

రచన, ఉపన్యాసం మార్చు

రుత్నం ఆమె శ్రద్ధ వహించే సామాజిక, వైద్య సమస్యలపై విస్తృతంగా వ్రాసారు, ఉపన్యాసాలు ఇచ్చారు, ప్రచురించారు. [15] వార్తాపత్రికలలో కథనాలతో పాటు, రుత్నం రెండు పాఠ్యపుస్తకాలను ప్రచురించింది: పాఠశాలల కోసం ఆరోగ్య మాన్యువల్ (1923), సిలోన్ పాఠశాలల కోసం హోమ్‌క్రాఫ్ట్ మాన్యువల్ (1933). [15] యువతులు సామాజిక సేవ చేయాలనే పిలుపుతో పాటు పిల్లలను సేవకులుగా ఉపయోగించడం, చికిత్స చేయడం వంటి సమస్యలను నిందించారు. [15] ఆమె సెక్స్ ఎడ్యుకేషన్, మహిళల ఓటు హక్కు,, మెరుగైన పోషకాహారం, పిల్లలలో రికెట్స్ వ్యాప్తిని పరిష్కరించడానికి ప్రచారానికి నాయకత్వం వహించింది. [15]

మరణం, వారసత్వం మార్చు

డా. మేరీ రుత్నం 1962లో మరణించారు [16] ఆమె మరణం తరువాత, కొలంబోలోని పిల్లల కోసం లేడీ రిడ్జ్‌వే హాస్పిటల్‌లో మహిళలు, పిల్లల నిరీక్షణ గది రూపంలో ఆమె కోసం ఒక స్మారక చిహ్నం సృష్టించబడింది. [16]

1993లో, డాక్టర్ కుమారి జయవర్ధనా శ్రీలంకలో మహిళల హక్కుల కోసం కెనడియన్ పయనీర్ అనే పేరుతో రత్నమ్ గురించి ఒక పుస్తకాన్ని ప్రచురించారు. [17]

మూలాలు మార్చు

  1. Arulpragasam, Chandra (28 May 2020). "My Days With Dr. Mary Rutnam and Robin Rutnam: by Chandra Arulpragasam". eLanka. Retrieved 2020-12-22.
  2. Jayawardena, Kumari (1993). "Dr Mary Rutnam : a Canadian pioneer for women's rights in Sri Lanka". search.iisg.amsterdam (in English). Retrieved 2020-12-22.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  4. 4.0 4.1 "Awardees: Rutnam, Mary". Ramon Magsaysay Award Foundation.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  6. canadiansrilankanpartnerships (2012-08-15). "Dr. Mary Rutnam (1873-1962): A Canadian Pioneer for Sri Lankan Women". canadiansrilankanpartnerships (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-22.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  8. Arulpragasam, Chandra (28 May 2020). "My Days With Dr. Mary Rutnam and Robin Rutnam: by Chandra Arulpragasam". eLanka. Retrieved 2020-12-22.
  9. canadiansrilankanpartnerships (2012-08-15). "Dr. Mary Rutnam (1873-1962): A Canadian Pioneer for Sri Lankan Women". canadiansrilankanpartnerships (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-22.
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  11. 11.0 11.1 11.2 11.3 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  12. 12.0 12.1 The global family planning revolution : three decades of population policies and programs. Robinson, Warren C., 1928-2015., Ross, John A., 1934-. Washington, D.C.: World Bank. 2007. ISBN 978-0-8213-6952-4. OCLC 169933106.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
  13. 13.0 13.1 13.2 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  14. 14.0 14.1 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  15. 15.0 15.1 15.2 15.3 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  16. 16.0 16.1 Rappaport, Helen. (2001). Encyclopedia of women social reformers. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-101-4. OCLC 47973274.
  17. canadiansrilankanpartnerships (2012-08-15). "Dr. Mary Rutnam (1873-1962): A Canadian Pioneer for Sri Lankan Women". canadiansrilankanpartnerships (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-22.