మోస్లే నియమం

పరమాణువులు నుండి వెలువడే ఎక్స్-రే కణాలకు సంబంధించిన సిద్ధాంతం

1913లో భౌతిక శాస్త్రజ్ఞుడు మోస్లే (Mosley) అల్యూమినియం నుంచి బంగారం వరకు ఉండే లోహాలను లక్ష్యాలుగా తీసుకుని 38 మూలకాలు ఉద్గారించే అభిలక్షణ X - వికిరణాలను అధ్యయనం చేసి X - కిరణ వర్ణపటంలోని వర్ణపట రేఖ పౌనఃపున్యం అది వెలువరించే మూలకం యొక్క పరమాణు సంఖ్య (పరమాణు భారానికి కాదు) వర్గానికి అనులోమానుపాతంలో ఉంటుందని ప్రతిపాదించాడు. ఇదే మోస్లే నియమం. ఈ నియమం విరళ మృత్తిక మూలకాల (Rare Earth Electrons ) పరమాణు సంఖ్యలను నిర్ణయించి ఆవర్తన పట్టిక (Periodic Table) ను నిర్దుష్టంగా రూపొందించడమే కాకుండా 'మసూరియం' (43), ఇలీనియం (61) లాంటి కొత్త మూలకాల ఆవిష్కరణకు తోడ్పడింది. మోస్లే ఒక మూలక భౌతిక, రసాయనిక ధర్మాలు ఆ మూలకపు పరమాణు సంఖ్యపై మాత్రమే ఆధారపడి ఉంటాయని నిర్ధారించాడు. అంతేకాకుండా... X - కిరణాలు వైద్యశాస్త్రంలో రోగ నిర్ధారణకు, నివారణకే కాకుండా పరిశ్రమల్లో పదార్థాల నాణ్యతను పరీక్షించడానికి, లోహాల్లో లోపాలు (పగుళ్లు, రంధ్రాల లాంటివి) కనిపెట్టడానికి, శాస్త్ర రంగంలో స్ఫటికాల నిర్మాణాలను, క్లిష్టమైన అణువుల అమరికలను అధ్యయనం చేయడంలో ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి. ఒక విధంగా కంటికి కనిపించని రహస్యాలను కనిపెట్టడంలో X - కిరణాలు కనిపించని కన్నే!

  • విద్యుదావేశం ఉన్న కణాల శక్తిని ఎలక్ట్రాన్ ఓల్టుల్లో (ev) కొలుస్తారు. 1 ev = 1.6 × 10-19 Joules.
వివిధ మూలకాల ద్వారా Kα, Kβ x-కిరణాల విడుదల ఫోటో చిత్రం

చరిత్ర మార్చు

రూథర్ఫోర్డ్ న్యూక్లియర్ ఆటం, భోర్ మోడల్ ను నిష్పాదించడం, సమర్ధన మార్చు

మెాస్లే పరమాణు సంఖ్య ప్రాతినిధ్యం ఒక లైన్ వ్యతిరేకంగా X-ray పౌనఃపున్యాల వర్గమూలం వీరిలో ద్వారా ఆమోద తన ఫార్ములా ఉద్భవించింది. అయితే, అది దాదాపు వెంటనే తన ఫార్ములా అణువు యొక్క కొత్తగా ప్రస్తావించాడు 1913 బోర్ మోడల్ పరంగా వివరించారు (1914 లో) పేర్కొన్నట్లుగా, (ఉదజని కోసం ఈ వ్యుత్పత్తి వివరాలకు చూడండి) ఉంటే అణు నిర్మాణం గురించి కొన్ని సహేతుకమైన అదనపు అంచనాలు ఇతర అంశాలు జరిగాయి. అయితే, ఆ సమయంలో Moseley తన చట్టాలు ఉద్భవించింది, అతను లేదా బోర్ వారి రూపం కారణం కావచ్చు.Spectroscopists 19 వ శతాబ్దంలో ఆమోద-ఉత్పన్న Rydberg ఫార్ములా పరివర్తనాలు లేదా క్వాంటం ఒక ఉదజని అణువు లో ఒక శక్తి స్థాయి, మరొక మధ్య హెచ్చుతగ్గుల వివరిస్తున్నట్లుగా బోర్ మోడల్ వివరించారు. ఎలక్ట్రాన్ మరొక శక్తి స్థాయి నుండి కదిపితే ఒక ఫోటాన్ ఆఫ్ ఇవ్వబడుతుంది. హైడ్రోజన్ ఒకటి వివిధ 'శక్తి' స్థాయిలు కోసం సేకరిస్తారు సూత్రం ఉపయోగించి శక్తి లేదా ఒక ఉదజని అణువు వెలువరిస్తుంది ఆ కాంతి ఫ్రీక్వెన్సీలను నిర్ధారించవచ్చు.

ఒక ఉదజని అణువు Rydberg ఫార్ములా బోర్ వ్యుత్పత్తి లో విడుదల చేస్తాయి చేసే ఫోటాన్ శక్తి, ఏ రెండు హైడ్రోజన్ శక్తి స్థాయిలు తేడా ద్వారా ఇవ్వబడుతుంది.


       E = h\nu = E_i-E_f=\frac{m_e q_e^2 q_Z^2}{8 h^2 \epsilon_{0}^2} \left( \frac{1}{n_{f}^2} - \frac{1}{n_{i}^2} \right) \,


చారిత్రక అవసరం మార్చు

మరింత కోసం హెన్రీ Moseley న జీవిత వ్యాసం చూడండి. బోర్ యొక్క తరువాత ఖాతా ద్వారా Moseley యొక్క సూత్రం, మాత్రమే కొలమాన ప్రయోగాత్మక పరిమాణం వంటి పరమాణు సంఖ్య ఏర్పాటు, కానీ అణు న్యూక్లియస్ (ప్రోటాన్స్ యొక్క నంబర్) ధనాత్మక చార్జ్ గా భౌతిక అర్ధాన్ని ఇచ్చాడు. ఎందుకంటే Moseley యొక్క x-ray పని, అంశాలు పరమాణు సంఖ్య కాకుండా అణు బరువు క్రమంలో ఆవర్తన వ్యవస్థ లో ఆర్డర్ కాలేదు. ఈ నికెల్ రుసుం (Z = 28, 58.7 u), కోబాల్ట్ (Z = 27, 58.9 u) తోసిపుచ్చింది. ఈ లో టర్న్ అన్ని ధనాత్మక చార్జ్ అణువు యొక్క సెంటర్ వద్ద కేంద్రీకృతమై భావించి ఇది అణువు యొక్క బోర్ / రుతేర్ఫోర్డ్ సెమీ క్వాంటం మోడల్, ఉంచుకుని వర్ణపట రేఖల కోసం పరిమాణాత్మక అంచనాలు ఉత్పత్తి చేయగలిగింది, అన్ని వర్ణపట రేఖల మార్పులు ఫలితమైన వారు మరొక కోణీయ వేగం శక్తి యొక్క ఒక అనుమతి స్థాయి నుండి తరలి ఎలక్ట్రాన్లు మొత్తం శక్తి లో ప్రదక్షిణ. అణువు లో శక్తుల బోర్ నమూనా ఆవర్తన పట్టిక లో బంగారం X-ray అల్యూమినియం నుండి వర్ణపట రేఖల లెక్కించేందుకు చేసిన అని, ఈ విశ్వసనీయంగా, పరిమాణాత్మకంగా పరమాణు సంఖ్య ఆధారపడివుంది వాస్తవం స్వీకరించాలని ఒక గొప్ప ఒప్పందానికి అణువు యొక్క నిర్మాణం రుతేర్ఫోర్డ్ / వాన్ డెన్ Broek / బోర్ వీక్షణ. తరువాత క్వాంటం సిద్ధాంతం తప్పనిసరిగా కూడా వర్ణపట రేఖల శక్తి కోసం బోర్ యొక్క సూత్రం కోలుకొని చేసినప్పుడు, మోసేలే యొక్క చట్టం మరొక K ఎలక్ట్రాన్ అన్ని తర్వాత అణువుల K షెల్ ఉంది, ఇది ఒకే 1s ఎలక్ట్రాన్ యొక్క పాత్ర సహా, అణువు యొక్క పూర్తి పరిమాణ యాంత్రిక వీక్షణ కలిసిపోయాయి మారింది Schroedinger సమీకరణం జోస్యం ప్రకారం, బయటకు ఉంది.

(అత్యంత ఆధునిక గ్రంధాలలో పునరావృతమయ్యే) స్క్రీనింగ్ Moseley యొక్క విశ్లేషణ విమర్శిస్తూ ఒక విస్తరించబడిన చర్చ విట్టేకర్ పత్రికలో చూడవచ్చు. [6]

మూలాలు మార్చు

1. ఉదా మెహ్రా, J .; రేచెంబెర్గ్, H. (1982). క్వాంటం సిద్ధాంతం యొక్క చారిత్రక అభివృద్ధి. Vol. 1, పార్ట్ 1. న్యూయార్క్: స్ప్రింగర్-వెర్లాగ్. pp. 193-196. ISBN 3-540-90642-8. 2 .పిస్, అబ్రహం (1986). లోపలి బౌండ్: మేటర్, ఫోర్సెస్ యొక్క భౌతిక ప్రపంచంలో. న్యూ యార్క్: ఆక్స్ఫోర్డ్ యూనివర్శిటీ ప్రెస్. ISBN 0-19-851971-0 3.మోసేలే, హెన్రీ G. J. (1913). "ఎలిమెంట్స్ హై ఫ్రీక్వెన్సీ స్పెక్ట్రా". ఫిలసాఫికల్ మాగజైన్: 1024. కె.ఆర్ నక్వీ (1996). "మోస్లె యొక్క స్క్రీనింగ్ పారామితి యొక్క భౌతిక (లో) ప్రాముఖ్యత". (10) ఫిజిక్స్ 64 అమెరికన్ జర్నల్: 1332. doi: 10.1119 / 1.18381.

ఇవి కూడా చూడండి మార్చు

ఆక్స్ఫర్డ్ ఫిజిక్స్ టీచింగ్ - చరిత్ర ఆర్కైవ్, "ఎక్జిబిట్ 12 - Moseley యొక్క గ్రాఫ్" (వర్గమూలం ఫ్రీక్వెన్సీ ఆధారపడటం చూపిస్తున్న అసలు Moseley రేఖాచిత్రం యొక్క పునరుత్పత్తి)

బయటి లంకెలు మార్చు