డాక్టర్ రాజీవ్ సంగల్ ఇంటర్నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్  అఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ హైదరాబాద్ (IIIT-H) లో ప్రొఫెసర్. అతను ఇంటర్నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్  అఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ హైదరాబాద్ కు మొదటి డైరెక్టరు.[1][2] ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ (BHU), వారణాసి (2013-18) ఇంటర్నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్  అఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీకి డైరెక్టర్గా వ్యవహరించారు.[3] దాని స్థాపన సమయంలో రెండు పర్యాయాలు (2002-2013) కంటే ఎక్కువ కాలం ఆయన కొనసాగారు . ఐ ఐ టి కాన్పూర్ నుండి ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్‌లో బి టెక్ (1975), నివర్సిటీ ఆఫ్ పెన్సిల్వేనియా నుండి కంప్యూటర్, ఇన్ఫర్మేషన్ సైన్స్ (1980) లో ఎం ఎస్, పి హెచ్ డి పట్టా పొందాడు. IIT కాన్పూర్‌లో (1982-1999) అధ్యాపక సభ్యుడు, అక్కడ అతను కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ (1987-1990) విభాగానికి నాయకత్వం వహించాడు. ఆయన 5 పుస్తకాలు రాశారు. అన్నింటికంటే మించి, అతను విద్యార్థులను పరిశోధకులను ప్రేరేపిస్తాడు, వారిని ఉద్దేశించి స్ఫూర్తినిచ్చాడు వారు ముందుకు సాగడానికి ప్రపంచంలో వారు సరైన స్థానాన్ని పొందేందుకు సహకరించారు. పెద్ద మానవీయ దృష్టితో అతని రచనలు క్రింద మూడు శీర్షికల క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి.

ప్రొఫెసర్

డాక్టర్ రాజీవ్ సంగల్

విద్య వ్యవస్థాపకత మార్చు

డాక్టర్ రాజీవ్ సంగల్ కొత్తగా స్థాపించబడిన రీసెర్చ్ యూనివర్శిటీ ఇంటర్నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్  అఫ్ ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ హైదరాబాద్ (IIIT-H) కి 11 సంవత్సరాలు నాయకత్వం వహించాడు, [4] దాని డైరెక్టర్గా (2002 మార్చి నుండి 2013 ఏప్రిల్ వరకు) కొనసాగారు . ఈ కొత్త విశ్వవిద్యాలయం ఒక వినూత్న విద్యాసంబంధాన్ని కలిగి ఉంది విభాగాలు కాకుండా పరిశోధనా కేంద్రాలే కేంద్రకంగా ఈ యూనివర్సిటీ పనిచేస్తోంది నిర్మాణం, పరిశోధన ఆధారిత అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ పాఠ్యాంశాలు, ఇంటిగ్రేటెడ్ ట్రాన్స్-డిసిప్లినరీ ఎం ఎస్ ప్రోగ్రామ్‌లు, పరిశోధనలు కొనసాగుతున్నాయి సమాజం & పరిశ్రమతో కనెక్ట్ అవ్వడానికి ప్రయత్నిస్తుంది; ప్రయోగం, నిష్కాపట్యత శ్రద్ధతో కూడిన వాతావరణం; గణనీయంగా, యూనివర్సల్ హ్యూమన్ వాల్యూస్‌ను ఒక భాగంగా పరిచయం చేయడంపై విద్యా పాఠ్యాంశాలు. 1998లో ప్రారంభమైన కొద్ది కాలంలోనే హైదరాబాద్‌లోని IIIT అధిక నాణ్యత గల పరిశోధనా ఆధారిత సంస్థగా స్థిరపడింది.

IIT (BHU) లో, అతను మొదటి డైరెక్టర్ (2013 ఏప్రిల్ నుండి 2018 జూలై వరకు) గా పనిచేశారు. "BHU ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ"ని "IIT"గా మార్చడంలో తోడ్పాటు ఇచ్చారు. బోధన, పరిశోధన, కొత్త పాలన పరంగా మొదటి 5 సంవత్సరాలలో ఆ ప్రక్రియ విజయవంతంగా పూర్తి చేశారు నిర్మాణాలు, ప్రక్రియలు, విద్యార్థి మార్గదర్శకత్వం, ప్రేరణ, విద్యార్థి పార్లమెంట్, మొదలైన అంశాలతో పాటు కొత్త సంస్కృతి మ నైతికతను తీర్చిదిద్దడంలో కృషి చేశారు

స్టూడెంట్ ఇండక్షన్ ప్రోగ్రామ్ మార్చు

డాక్టర్ రాజీవ్ సంగల్ 2005లో IIIT-Hలో యూనివర్సల్ హ్యూమన్ వాల్యూస్ కోర్సును అకడమిక్ కరిక్యులమ్‌లో ఒక క్రమమైన భాగంగా రూపొందించాడు ఈ విషయంలో ఆయన ఎంతో తోడ్పాటు అందించారు విద్యా వాతావరణాన్ని రూపొందించడంలో ఇది ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. సామాజిక ఆందోళనకర అంశాలపై దృష్టిని ఆకర్షించడానికి ఇది దోహదం చేసింది. ఈ సూత్రాలపునాదులపై సంస్థను నడిపించే ప్రయత్నం జరిగింది . ఈ తరహా కోర్సులు భారతదేశంలోని అనేక పెద్ద విశ్వవిద్యాలయాలకు వ్యాపించాయి, అక్కడ దీనిని స్వీకరించారు దాదాపు 2000 కళాశాలల్లో అమలు చేయడం ప్రారంభించింది. కొన్ని వేల మంది ఉపాధ్యాయులు శిక్షణ పొందారు సార్వత్రిక మానవ విలువలపై శిక్షణా కార్యక్రమంలో భాగంగా. అతను 2016 జూలైలో వారణాసిలోని IIT (BHU) లో స్టూడెంట్ ఇండక్షన్ ప్రోగ్రామ్‌ను ప్రారంభించాడు. UG 1వ సంవత్సరం విద్యార్థులు, ప్రారంభ 3 వారాల వ్యవధిలో వారు కావడానికి సమయం లభిస్తుంది వారి కొత్త పరిసరాలలో మరింత సౌకర్యవంతంగా ఉండేలా దృష్టి పెట్టారు, కళారూపాన్ని నేర్చుకోండి, గ్రామాలను సందర్శించండి స్మారక చిహ్నాలు మొదలైనవి చూడండి అనే నినాదం బాగా పనిచేసింది చిన్న సమూహాలలో సార్వత్రిక మానవ విలువల చర్చలలో పాల్గొనండి అని ఆయన పిలుపును ఇచ్చారు ఇది ఉపాధ్యాయులు ఇతర విద్యార్థులతో బంధాలను ఏర్పరుస్తుంది, వారిని కలుపుతుంది సంస్థతో, వారి దృష్టి మరింత విస్తరిస్తుంది,

విద్యార్థులు, అధ్యాపకుల మధ్య ఏర్పడిన అంతరం ఈ కార్యక్రమం వల్ల తొలగిపోయింది . ఇది ఎక్స్‌పోజర్‌ను కూడా అందిస్తుంది సార్వత్రిక మానవ విలువలు, నైతికత, సమాజంలో వారి పాత్రతో వచ్చే విద్యార్థులకు. ఇంజినీరింగ్ కళాశాలల అధ్యాపకులు చర్చలు నిర్వహించి విద్యార్థులకు మార్గదర్శకులుగా ఉండేలా భారీ ఉపాధ్యాయుల శిక్షణా కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించేందుకు ప్రయత్నాలు కొనసాగుతున్నాయి. సుమారు 5000 మంది అధ్యాపకులు 3 రోజుల పాటు శిక్షణ పొందారు శిక్షణ వర్క్‌షాప్ ల్లో 7-రోజుల శిక్షణ వర్క్‌షాప్‌ల ద్వారా మరో 1500.మాది శిక్షణ పొందారు .

మానవ విలువలపై అంతర్జాతీయ సదస్సులకు ఆర్గనైజింగ్ చైర్‌గా వ్యవహరించారు హైదరాబాదులోని IIITలో 2012 జనవరిలో, 2013 ఫిబ్రవరిలో ఉన్నత విద్యను స్థాపించారు. అతను హ్యూమన్ వాల్యూస్ అండ్ ప్రొఫెషనల్ ఎథిక్స్ అనే పుస్తకానికి సహ రచయిత కూడా. వ్యవహరించారు. ఈ పుస్తకం విమర్శకుల దృష్టిని ఆకర్షించింది .

పరిశోధన ఆవిష్కరణ మార్చు

ప్రొఫెసర్ రాజీవ్ సంగల్ IIIT-Hలో లాంగ్వేజ్ టెక్నాలజీస్ రీసెర్చ్ సెంటర్‌[5]ను స్థాపించారు. 2002లో ఆయన ఈ విభాగానికి వ్యవస్థాపక అధిపతి. ఇది కంప్యూటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ (CL) కోసం అతిపెద్ద విద్యా కేంద్రం ఈ ప్రాంతంలో సహజ భాషా ప్రాసెసింగ్ పరిశోధనకు కేంద్రం. డాక్టర్ వినీత్ చైతన్యతో కలిసి కంప్యూటేషనల్ పానీనియన్ వ్యాకరణాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. ప్రస్తుతం భాషాపరంగా సొగసైన, గణనపరంగా సమర్థవంతమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్ ఇది[6] భారతీయ భాషలలో.మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్‌తో సహా భారతీయ భాషా ప్రాసెసింగ్‌పై చేస్తున్న చాలా పరిశోధనలకు ఇది ఆధారం

కంప్యూటేషనల్ పానినియన్ గ్రామర్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ అనేది డిపెండెన్సీ వ్యాకరణ ఆధారిత ఫ్రేమ్‌వర్క్, ప్రత్యేకించి పదనిర్మాణపరంగా గొప్ప ఉచిత వర్డ్-ఆర్డర్ భాషలకు బాగా సరిపోతుంది.

దాని కోసం పరిమితి-ఆధారిత పార్సర్ పూర్ణాంక ప్రోగ్రామింగ్ కు, ద్విపార్టీ గ్రాఫ్ మ్యాచింగ్‌కు ఉపయోగపడే పరిశోధనలు చేశారు . అతను పార్సింగ్ యంత్ర అభ్యాసంపై కూడా పనిచేశారు . ఈ పరిశోధనలు అన్నీ అధిక కచ్చితత్వాన్ని ప్రదర్శించాయి

అతను 18 భారతీయ భాషా జతల కోసం యంత్ర అనువాద వ్యవస్థలను నిర్మించడానికి 11 సంస్థల కన్సార్టియానికి నాయకత్వం వహించాడు, వాటిలో కొన్ని నెట్‌ (http://sampark.iiit.ac.in).లో విఅందుబాటులో ఉన్నాయి .

అతను 2004-06లో కంప్యూటేషనల్ లింగ్విస్టిక్స్ ఎడిటోరియల్ బోర్డ్ సభ్యుడుగా వ్యవహరించారు. 1995-2003లో కంప్యూటర్ సైన్స్, ఇన్ఫర్మేటిక్స్ జర్నల్. సభ్యుడిగా ఉన్నాడు పత్రికల సంపాదకీయ బోర్డులు: మెషిన్ ట్రాన్స్‌లేషన్, నేచురల్ లాంగ్వేజ్ ఇంజనీరింగ్, ట్రాన్స్ - ఆసియన్ లాంగ్వేజ్ ప్రాసెసింగ్, CSI లావాదేవీలు మొదలైన అనేక కార్యకలాపాల్లో పాల్గొన్నారు . ACL, COLING, IJCNLP, ICON మొదలైన ప్రధాన సమావేశాలను సమీక్షించారు

అతను 2002 నుండి NLP అసోసియేషన్ ఇండియా వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు ICON అనే నాణ్యమైన వార్షిక కాన్ఫరెన్స్ సిరీస్‌ని ఏర్పాటు చేయడంలో సహాయపడ్డారు, ప్రత్యేక వేసవి, శీతాకాలపు పాఠశాలలు, వర్క్‌షాప్‌లు నిర్వహించారు, అలాగే పోటీ భాగస్వామ్య విధి నిర్వహించి మూల్యాంకనాలు, విద్యార్థి పేపర్ పోటీలు మొదలైనవి చేపట్టారు . ఇవన్నీ భారతదేశంలో బలమైన NLP పరిశోధనా సంఘాన్ని రూపొందించడంలో సహాయపడ్డాయి . అతను రెండు అంతర్జాతీయ సమావేశాలకు స్థానిక ఆర్గనైజింగ్ చైర్‌గా ఉన్నాడు 20వ IJCAI-07, 3వ IJCNLP లు ఆయన నిర్వహించారు దీనికి మైక్రోసాఫ్ట్, యాహూ నుండి గణనీయమైన మద్దతు లభించింది. భారతదేశంలోని NLP సంఘం కోసం Rediff, HP, Google, TCS, Infosys మొదలైనవి. పెద్ద అంతర్జాతీయ కమ్యూనిటీకి లింక్ చేయడంలో సహాయపడ్డారు

పుస్తకాలు: మార్చు

1. సంగల్, రాజీవ్, “ప్రోగ్రామింగ్ పారాడిగ్మ్స్ ఇన్ ఎల్ ఐ ఎస్ పి[7] ”, మెక్‌గ్రా హిల్, న్యూయార్క్, 1991.

2. భారతి, అక్షర్, వినీత్ చైతన్య, రాజీవ్ సంగల్, “నేచురల్ లాంగ్వేజ్ ప్రాసెసింగ్: ఎ పానీనియన్ పెర్స్పెక్టివ్”, ప్రెంటిస్-హాల్ ఆఫ్ ఇండియా, న్యూఢిల్లీ, 1995.

3. సంగల్, రాజీవ్, “ఎల్ ఐ ఎస్ పి ప్రోగ్రామింగ్”, టాటా-మెక్‌గ్రా హిల్, న్యూఢిల్లీ, 1995.

4. గౌర్, RR, రాజీవ్ సంగల్, GP బగారియా, “మానవ విలువలలో పునాది కోర్సు

, ప్రొఫెషనల్ ఎథిక్స్”, ఎక్సెల్ బుక్స్, న్యూఢిల్లీ, 2010.

5. గౌర్, RR, రాజీవ్ సంగల్, GP బగారియా, “టీచర్స్ మాన్యువల్, ఫౌండేషన్ కోర్సు ఇన్ హ్యూమన్ వాల్యూస్ అండ్ ప్రొఫెషనల్ ఎథిక్స్”, ఎక్సెల్ బుక్స్, న్యూ ఢిల్లీ, 2010.

మూలాలు మార్చు

  1. "Rajeev Sangal".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)[permanent dead link]
  2. "Prof Rajeev Sangal".
  3. BRIEF BIO-DATA (PDF). Archived from the original (PDF) on 2022-03-03. Retrieved 2022-06-22.
  4. "Dr. Rajeev Sangal" (PDF).
  5. "Rajeev Sangal".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  6. "Rajeev Sangal".
  7. "Rajeev Sangal".