విద్యాధిరాజ తీర్థ
విద్యాధిరాజ తీర్థ ఒక హిందూ తత్వవేత్త, మధ్వాచార్య పీఠానికి ఏడవ పీఠాధిపతి. (c. 1388 - c. 1392) జయతీర్థ తర్వాత విద్యాధిరాజ మధ్వ పీఠాధిపతిగా పనిచేశారు.
| విద్యాధిరాజ తీర్థ | |
|---|---|
| జననం | విద్యాధిరాజ తీర్థ భట్ |
| క్రమము | వేదాంతం |
| గురువు | జయతీర్థ |
| తత్వం | ద్వైతం, వైష్ణవులు |
| ప్రముఖ శిష్యు(లు)డు | కవీంద్ర తీర్థ, రాజేంద్ర తీర్థ |
మఠాల విభజన
మార్చువిద్యాధిరాజ తీర్థ కాలంలోనే మధ్వ మఠాల మొదటి విభజన జరిగింది. సంప్రదాయం ప్రకారం విద్యాధిరాజ తన శిష్యులలో ఒకరైన రాజేంద్ర తీర్థను తన తర్వాత మహోన్నత సింహాసనంపై నియమించాలని కోరుకున్నాడు. కానీ విద్యాధిరాజ అనారోగ్యం పాలైనప్పుడు కీలకమైన సమయంలో పర్యటనలో ఉన్న రాజేంద్ర తీర్థకు అధికారికంగా మఠాన్ని అప్పగించే సమయం వచ్చింది. కాబట్టి విద్యాధిరాజు తన శిష్యుడైన కవీంద్రను తన తర్వాత పాంటీఫికల్ సింహాసనంపై నియమించాడు. విద్యాధిరాజు వారసుడిగా కవీంద్ర తీర్థను ఎన్నుకోవడం, రాజేంద్ర తీర్థను విడిచిపెట్టడం వలన మధ్వ మఠాలు విభజించబడ్డాయి, అవి కవీంద్ర తీర్థ అధ్యక్షతన ఉత్తరాది మఠం, రాజేంద్ర తీర్థ నేతృత్వంలోని సోసలేలోని వ్యాసరాయ మఠం. సాంప్రదాయ పద్ధతిలో కవీంద్ర తీర్థ అతని గురువు విద్యాధిరాజ తీర్థచే అధికారికంగా "వేదాంత సామ్రాట్" గా పట్టాభిషేకం చేయబడ్డారు. మొత్తం సంస్థానం, ఉత్తరాది మఠం అన్ని ఆస్తులు ఒక ప్రధాన వేడుకలో శ్రీ కవీంద్ర తీర్థకు బహిరంగంగా అప్పగించబడ్డాయి.[1]
రచనలు
మార్చువిద్యాధిరాజా ఐదు ప్రధాన రచనలను రచించాడు:
- ఛందోగ్యభాష్యతికా
- గీతా వివృతి, మధ్వ గీతా భాష్య, గీత తాత్పర్యానికి పూర్తి అనువాదం, అర్థం.
- విష్ణుసహస్రనామవివృత్తి, విష్ణు సహస్రనామానికి వ్యాఖ్యానం.
- వాక్యార్థ-చంద్రిక, జయతీర్థ న్యాయ-సుధపై వ్యాఖ్యానం.
- విశ్వపది (విశ్వపతి అని కూడా పిలుస్తారు), నారాయణ పండితచార్య శ్రీ మధ్వ విజయానికి వ్యాఖ్యానం.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Ṣādiq Naqvī; V. Kishan Rao; A. Satyanarayana (2005). A Thousand Laurels--Dr. Sadiq Naqvi: Studies on Medieval India with Special Reference to Deccan, Volume 2. Osmania University. p. 777.
Sri Vidyadhiraja Tirtha, the disciple and a worthy successor of Jaya Tirtha who occupied the throne of Vedanta Samrajya of the Uttaradi Mutt.
గ్రంథ పట్టిక
మార్చు- Sharma, B. N. Krishnamurti (2000). A History of the Dvaita School of Vedānta and Its Literature, Vol 1. 3rd Edition. Motilal Banarsidass (2008 Reprint). ISBN 978-8120815759.
- Devi, K. Sarojini (1990). Religion in Vijayanagara Empire. Sterling Publishers.
- Glasenapp, Helmuth Von (1992). Madhva's Philosophy of the Viṣṇu Faith. Dvaita Vedanta Studies and Research Foundation.