వివేకచూడామణి

ఆది శంకరాచార్యుడు వ్రాసిన స్తోత్రం

వివేకచూడామణి (Sanskrit: विवेकचूडामणि) ఆది శంకరాచార్యుడు 8 వ శతాబ్దంలో వ్రాసిన ప్రముఖ సంస్కృత శ్లోకములు.[1] ఇది అద్వైత వేతాంతాన్ని తెలియజేస్తుంది.[2] ఇందులో 580 శ్లోకములు శార్ధూల విక్రీడితములుగా ఉన్నాయి. శంకరుడు బోధించిన తత్వం "అద్వైతం" - అనగా రెండు కానిది. ఆత్మ, బ్రహ్మము (పరమాత్మ) ఒకటే అనేది అద్వైతం మూల సూత్రం. ఇందుకు మౌలికమైన సూత్రాలను శంకరుడు ప్రస్థాన త్రయం (ఉపనిషత్తులు, భగవద్గీత, బ్రహ్మ సూత్రాలు) నుండి గ్రహించాడు. అద్వైతం అనే సిద్ధాంతాన్ని మొట్టమొదటిసారి ప్రతిపాదించింది శంకరాచార్యుడు. అతని "వివేక చూడామణి" అనే ప్రకరణ గ్రంథంలో అద్వైతం గురించి క్లుప్తంగా ఇలా చెప్పబడింది.[3] ఈ గ్రంథంపేరు వివేక చూడామణి. వివేకమంటే "తెలివి" లేదా "జ్ఞానం". చూడామణి అనగా శిరోభూషణమైన రత్నం.[4] ఆత్మానాత్మ విచారానికి పనికివచ్చే గ్రంథాలన్నింటిలో సర్వశ్రేష్ఠమైనదని అభిప్రాయం. ఆధ్యాత్మ జ్ఞాన నిత్యత్వం, తత్వ జ్ఞానార్థ దర్శనం, ఏతత్ జ్ఞానం - అన్యదజ్ఞానం అంటుంది భగవద్గీత. అంటే ప్రాపంచిక జ్ఞానం అన్ఞానమేకాని జ్ఞానం కాదన్నమాట! పారమార్థిక జ్ఞానమొక్కటే జ్ఞానమన్నమాట. అలాంటి జ్ఞానంలో ఆత్మదర్శనానికి దారితీసేదే ఈ వివేక చూడామణి.[5]

వివేకచూడామణి
కృతికర్త: ఆది శంకరాచార్యుడు [note 1]
అనువాదకులు: అనుముల వేంకట శేష కవి
దేశం: భారత దేశము
భాష: తెలుగు
ప్రక్రియ: హిందూ తత్వ శాస్త్రం
విభాగం (కళా ప్రక్రియ): అద్వైతము వేదాంతము
ప్రచురణ: వాస్తవమైనది: 8 వ శతాబ్దం; పునన్ముద్రణం: భారతీయ విద్యా భవన్ , ముంబయి.,
తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారి సహకారంతో అనుముల వెంకటశేషకవి తెలుగు అనువాదం
విడుదల: 1990 అక్టోబరు
ఆంగ్ల ప్రచురణ: Madhavananda (1921)
పేజీలు: 381 పేజీలు

గ్రంథకర్తృత్వం

మార్చు

వివేకచూడామణి[1] రచయిత ఎవరనేది ఇప్పటికీ ప్రశ్నార్థకమే. అయినప్పటికీ ఇది శంకరుని ఆధ్యాత్మిక వారసత్వానికి చాలా దగ్గరగా ముడిపడి ఉందని, ఏ శంకరాచార్య ధృక్పథాన్ని విశ్లేషణ చేసినా వివేకచూడామణి ప్రస్తావించకపోతే అసంపూర్ణంగా ఉంటుంది" అని రెజా షా-కజెమి అభిప్రాయపడ్డాడు.[1][note 2] ఇంకా కొంతమంది పండితులు కూడా వివేకచూడామణిని రాసింది ఆది శంకరాచార్యులు కాకపోవచ్చని అభిప్రాయపడగా కొంతమంది సాంప్రదాయవాదులు మాత్రం ఆదిశంకరాచార్యులే దాని రచయిత అని నమ్ముతున్నారు.[6]

విషయాలు

మార్చు

వివేకచూడామణిలో 580 సంస్కృత శ్లోకాలు ఉన్నాయి. ఇది గురు, శిష్యుల మధ్య సంభాషణ రూపంలో ఉంటుంది. ఇందులో గురువు శిష్యుడికి ఆత్మ స్వభావాన్ని, ఆత్మను పరిశోధించడానికి, తెలుసుకోవటానికి మార్గాలను వివరిస్తాడు. పుస్తకం శిష్యుడిని దశలవారీగా బ్రహ్మాన్ని చేరుకోవడానికి తీసుకువెళుతుంది.[7]

ఈ పుస్తకం గోవిందునికి ప్రణామాలతో మొదలవుతుంది. దీనిని భగవంతుడిని, అతని గురువు శ్రీ గోవింద భగవత్పాదులను సూచిస్తున్నట్లుగా అర్థం చేసుకోవచ్చు.[4] ఇది స్వీయ సాక్షాత్కారం ప్రాముఖ్యతను, దానిని చేరుకోవటానికి మార్గాలను, గురువు యొక్క లక్షణాలను వివరిస్తుంది. ఇది శారీరక వ్యామోహాన్ని విమర్శిస్తుంది. అనాత్మ అయిన వివిధ శరీరాలు, కోశాలు, గుణాలు, జ్ఞానము, ప్రాణాలను వివరిస్తుంది.[8] ఇది శిష్యుడికి స్వీయ-సాక్షాత్కారం, ధ్యాన పద్ధతులు, ఆత్మపరిశీలన సాధించే మార్గాలను బోధిస్తుంది. వివేకచూడామణి భగవద్గీత తరహాలో జ్ఞానోదయమైన మానవుడు (జీవన్ముఖుడు), [9] స్థిరమైన జ్ఞానం (స్తితప్రజ్ఞత) యొక్క లక్షణాలను వివరిస్తాడు.[10]

వ్యాఖ్యానాలు

మార్చు

ఈ కృతికి రెండు సంస్కృత వ్యాఖ్యానాలు ఉన్నాయి. ఈ కృతి యొక్క మొదటి 7 శ్లోకాలపై శృంగేరీ పీఠాధిపతి సచ్చిదానంద శివాభినవ నృసింహ భారతి వివేకోదయ పేరుతో ఒక వ్యాఖ్యానం రాశారు. ఆయన శిష్యుడు శ్రీ చంద్రశేఖర భారతి ఈ కృతి మొదటి 515 శ్లోకాలకు వ్యాఖ్యానం రాశారు.

ఈ రచన వివిధ భాషలలోకి అనువదించబడింది. స్వామి ప్రభవానంద, క్రిస్టోఫర్ ఇషర్‌వుడ్, స్వామి మాధవానంద, స్వామి చిన్మయానంద మొదలైన వారు రాసిన ఆంగ్ల అనువాదాలు వ్యాఖ్యానాలలో ఉన్నాయి.

తమిళ అనువాదాలు, వ్యాఖ్యానాలలో రమణ మహర్షి రాసినవి ఉన్నాయి. స్వామి జ్యోతిస్వరూపానంద ఈగ్రంథాన్ని మరాఠీలోకి అనువదించారు.[11]

ప్రముఖ శ్లోకాలు

మార్చు
  • బ్రహ్మ సత్యం జగత్ మిథ్య, జీవో బ్రహ్మవివ నపారః

అనువాదం: బ్రాహ్మణమే ఏకైక సత్యం, ప్రపంచం అవాస్తవం, అంతిమంగా బ్రాహ్మణుడికీ, వ్యక్తికీ తేడా లేదు[12].

  • ఆర్థస్య నిశ్చయో దృష్ఠో విచారేణ హితోక్తితః . న స్నానేన న దానేన ప్రాణాయమశతేన వా ||13||

అనువాదం : ప్రతిస్పందనల వల్ల, తార్కికం, ఉపాధ్యాయుల సూచనలు, నిజం తెలుస్తుంది, సంకలనాల ద్వారా కాదు, రాళాలు ఇవ్వడం ద్వారా కాదు, లేదా వందలాది శ్వాస నియంత్రణ వ్యాయామాలు చేయడం ద్వారా.[13]

నోట్సు

మార్చు
  1. Reza Shah-Kazemi claims the authenticity of the "Vivekachudamani", a well-known work ascribed to Shankara, is doubtful,[1] though it is "so closely interwoven into the spiritual heritage of Shankara that any analysis of his perspective which fails to consider [this work] would be incomplete".[1][better source needed]
  2. See also IndiaDivine.org, Authorship of Vivekachudamani and arshabodha.org, Sri Sankara’s Vivekachudamani, p.3-4, The Question of Authorship of Vivekachudamani

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Shah-Kazemi 2006, p. 4.
  2. Usha 1990, pp. 71–72
  3. Espín & James B. Nickoloff 2007, p. 1471
  4. 4.0 4.1 Madhavananda 1926, p. 1
  5. వివేకచూడామణిలోని విషయాలు
  6. see:
    • D. Datta (1888), Moksha, or the Vedántic Release, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, New Series, Vol. 20, No. 4 (Oct., 1888), pp. 513-539
    • Klaus Klostermaier (1985), Mokṣa and Critical Theory, Philosophy East and West, Vol. 35, No. 1 (Jan., 1985), pp. 61-71
    • Dhiman, S. (2011), Self-Discovery and the Power of Self-Knowledge, Business Renaissance Quarterly, 6(4)
  7. "Bondage and release". The Hindu. 2008-03-18. Archived from the original on 2008-11-18. Retrieved 2009-05-22.
  8. Sri Chandrashe hara Bharati of Sringeri. Sri Samkara’s Vivekacudamani. Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan. p. xxi.
  9. "Man of wisdom". The Hindu. 2005-06-29. Archived from the original on 2006-05-26. Retrieved 2009-05-22.
  10. "State of liberation". The Hindu. 2009-02-18. Archived from the original on 2009-02-22. Retrieved 2009-05-22.
  11. Nagpur, India: Ramakrishna Math; 2009
  12. Rosen, Steven (2007). Krishna's Song. Greenwood Publishing Group. p. 70. ISBN 978-0-313-34553-1.
  13. See:
    • D. Datta (1888), Moksha, or the Vedántic Release, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, New Series, Vol. 20, No. 4 (Oct., 1888), pp. 513-539;
    • Madhavananda’s translation of Vivekachudamani published in 1921, HImalayan Series 43

ఆధారాలు

మార్చు

ఇతర పఠనాలు

మార్చు

బయటి లంకెలు

మార్చు