విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం
17°41′54″N 83°16′43″E / 17.69833°N 83.27861°E
| విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం | |
|---|---|
| Location | |
| Country |  India |
| Location | విశాఖపట్నం |
| Details | |
| Opened | 1933, డిసెంబరు 19 |
| Operated by | విశాఖపట్నం ఓడరేవు మండలి (Visakhapatnam port Trust Board) |
| Owned by | పోర్టులు, షిప్పింగ్ మంత్రిత్వశాఖ, భారత ప్రభుత్వం |
| No. of berths | 24 |
| చైర్మెన్ | -- |
| Statistics | |
| Annual cargo tonnage | 72.72 మిలియన్ టన్నులు (2019-20) [1] |
| Website http://www.vizagport.com | |
విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం (విశాఖపట్నం ఓడరేవు), ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అతి పెద్ద ఓడరేవు. భారతదేశంలోని 12 ప్రధాన ఓడరేవులలో ఇది ఒకటి. భారతదేశంలోని తూర్పు తీరంలో సరుకుల నిర్వహణ ద్వారా ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలో ఉన్న అతిపెద్ద వాటిలో ఇది మూడవదిగా ఉంది. చెన్నై, కోల్‌కతా ఓడరేవుల మధ్యలో ఇది ఉంది.[2]
చరిత్ర
మార్చు
తూర్పు తీరంలో సెంట్రల్ ప్రావిన్స్‌కు ప్రవేశించడానికి ఓడరేవు నిర్మించాల్సిన అవసరాన్ని బ్రిటిష్ వారు, 19 వ శతాబ్దంలో భావించినప్పటికీ,విశాఖపట్నం వద్ద ఓడరేవును నిర్మించాలన్న బ్రిటిష్ అడ్మిరల్టీకి చెందిన కల్నల్ హెచ్. కార్ట్‌రైట్ రీడ్ చేసిన ప్రతిపాదనను, మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత మాత్రమే ప్రభుత్వం ఆమోదించింది. సెంట్రల్ ప్రెసిడెన్సీ నుండి బెంగాల్ నాగ్పూర్ రైల్వే ద్వారా మాంగనీస్ ధాతువును ఎగుమతి వసతి కల్పించటానికి 1927 - 1933 మధ్య కాలంలో ఇక్కడ అంతర నౌకాశ్రయం నిర్మించబడింది.ఈ నౌకాశ్రయం రు.378 లక్షల వ్యయంతో నిర్మించబడింది.లార్డ్ విల్లింగ్‌డన్ 1933 డిశెంబరు19 న దీనిని ప్రారంభించాడు.[3]
ఓడరేవు సైనిక ప్రాముఖ్యత రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో పెరిగింది. భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం తరువాత వివిధ పంచవర్ష ప్రణాళికలలో ఓడరేవు అభివృద్ధిని సాధించింది. కాలక్రమేణా ఓడరేవు 3 లంగరుదించే స్థలాలను, ఒకటి నుండి 1.3 లక్షల టన్నులు సామర్ద్యంతో నిర్వహించేస్థాయికి ఎదిగింది..ప్రతి సంవత్సరం 24 లంగరుదించే స్థలాలనుండి, 65 మిలియన్ టన్నుల సరుకును ఎగుమతి, దిగుమతులు నిర్వహిస్తుంది. పెద్ద నౌకాశ్రయాల చట్టం -1963 ప్రకారం ఈ నౌకాశ్రయాన్ని ఒక ప్రధాన నౌకాశ్రయంగా 1964 లో ప్రకటించారు. ఈ చట్టం ప్రకారం ఓడరేవును, విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం పాలనా మండలి (పోర్ట్ ట్రస్ట్) నడుపుతుంది.[3]
నౌకాశ్రయ ప్రాంగణం
మార్చు
నౌకాశ్రయం ప్రాంగణం మూడు నౌకాశ్రయాలుగా ఉన్నాయి.అవి బయటి నౌకాశ్రయం, లోపలి నౌకాశ్రయం, చేపల నౌకాశ్రయం. బయటి నౌకాశ్రయంలో 17 మీటర్ల వరకు లాగుటకు ఉపయోగించే నాళాలను నిర్వహించగల 6 లంగరుదించే స్థలాల ఉన్నాయి. లోపలి నౌకాశ్రయంలో పనామా కాలువను పోలి ఉండే అనుకూలమైన 18 లంగరుదించే స్థలాల ఉన్నాయి. వైజాగ్ సముద్ర నౌకాశ్రయం లోపలి నౌకాశ్రయంలో రెండు లంగరుదించే స్థలాల కలిగి ఉంది. లంగరుదించే స్థలం ఇక్యు-8 పూర్తిగా యాంత్రికమైంది.ఇక్యు-9 లంగరుదించే స్థలం కాదు.తూర్పు తీరాన్ని తాకిన తుఫానుల నుండి ప్రవేశ ద్వారం ఉత్తరాన ఉన్న డాల్ఫిన్ నోస్ హిల్ నౌకాశ్రయాన్ని రక్షిస్తుంది.[3] [4]ఈ నౌకాశ్రయం ఒక సముద్రపు పాయ ప్రాంతంలో ఉంది, దీని ద్వారా తీరనది నరవ గెడ్డ సముద్రంలో కలుస్తుంది.[4]
హింటర్‌ల్యాండ్, కార్గో
మార్చువిశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం అంతర్భాగం ఈశాన్య ఆంధ్రప్రదేశ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, దక్షిణ ఒరిస్సా వరకు విస్తరించి ఉంది.[5]ఈ నౌకాశ్రయంలో ఇనుప ఖనిజం, మాంగనీస్ ధాతువు, ఉక్కు ఉత్పత్తులు, సాధారణ కార్గో, బొగ్గు, ముడి చమురు మొదలగునవి రవాణా నిర్వహించబడే ప్రధాన వస్తువులు.[5]
ఆధునీకరణ
మార్చువిశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం 2016-17 నాటికి 130 మిలియన్ టన్నుల సామర్థ్యాన్ని పెంచే లక్ష్యంతో ఆధునీకరణ, విస్తరణ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తోంది, దీని ద్వారా, 13,000 కోట్ల పెట్టుబడి ఉంటుంది.[6]దీనివలన విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయానికి 15 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న గంగవరం ఓడరేవు ప్రారంభం వలన, విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయానికి దూరంగా ట్రాఫిక్ గణనీయంగా మళ్లించటానికి దారితీసింది.ఈ కార్గో ట్రాఫిక్ నష్టం పడిపోవడానికి భారతదేశంలో అతిపెద్ద ఓడరేవుగా గుర్తించటం ఒక ముఖ్యమైన కారణం.
వైజాగ్ స్టీల్ ప్లాంట్‌ను నడుపుతున్న రాష్ట్రీయ ఇస్పాట్ నిగమ్ లిమిటెడ్ (ఆర్‌ఐఎన్ఎల్) కొత్త నౌకాశ్రయానికి స్థావరాన్ని మార్చింది, దానితో బొగ్గు, ఇనుము ధాతువు సరుకు రవాణా ఎక్కువ భాగం ఉంది.విశాఖపట్నం నౌకాశ్రయం ఇప్పుడు బయటి నౌకాశ్రయంలో బొగ్గు హ్యాండ్లింగ్ బెర్త్‌ను ఆధునీకరిస్తోంది.[7] ఇంతకుముందు నగరవ్యాప్త నిరసనలకు దారితీసిన బొగ్గును బహిరంగంగా నిర్వహించడం వల్ల కలిగే వాయు కాలుష్యం సమస్యను ఇది పరిష్కరిస్తుంది.[8]
నౌకాశ్రయం ఆధునికీకరణ కార్యక్రమంలో భాగంగా, ఓడరేవులో 2 లక్షల డిడబ్ల్యుటి ఓడలను ఉంచడానికి బయటి నౌకాశ్రయంలో తన సాధారణ కార్గో బెర్త్‌ను అప్‌గ్రేడ్ చేసింది.దాని లోపలి నౌకాశ్రయ ప్రవేశ మార్గాన్ని మరింత లోతుగా చేసింది.12.5 మీటర్ల లోతులో ఓడలను ప్రవేశపెట్టడానికి లోపలి నౌకాశ్రయంలోని ఐదు బెర్తులను బలోపేతం చేసింది.
ట్రక్ పార్కింగ్ టెర్మినల్, మల్టీమోడల్ లాజిస్టిక్సు హబ్ అభివృద్ధి, రెండు 2.50 టన్నుల టగ్ల (నౌకను లాగు పరికరాలు) సేకరణ, పొడి బల్క్ కార్గో కోసం లోపలి నౌకాశ్రయంలో యాంత్రిక నిర్వహణ సౌకర్యాల ఏర్పాటు వంటి ఇతర చర్యలు అభివృద్ధి జరిగింది.[9]
ప్రధాన పోర్టు పరిధిని 21 మీటర్లకు పెంచడానికి బెర్త్‌లు, స్టాకింగ్ ప్రాంతాలను విస్తరించడానికి, ఔటర్ హార్బర్ పూడిక తీయడానికి వీలుగా ఓడరేవు వద్ద ఫిషింగ్ నౌకాశ్రయాన్ని మార్చడానికి ప్రణాళికలు రూపొందించబడ్డాయి.[10]
భీమిలి వద్ద ఉపగ్రహ నౌకాశ్రయం
మార్చువిశాఖపట్నం వద్ద నౌకల రాకపోకలను నియంత్రించటానికి భీమునిపట్నం వద్ద ఉపగ్రహ నౌకాశ్రయాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని విశాఖపట్నం పోర్ట్ ట్రస్ట్ యోచిస్తోంది.[11]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2020-10-31. Retrieved 2020-10-27.
- ↑ "Official Website of Visakhapatnam Port Trust". Visakhapatnam Port Trust. Archived from the original on 2020-10-27. Retrieved 2020-10-29.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Our History". Visakhapatnam Port Trust. Archived from the original on 2020-09-21. Retrieved 2020-10-29.
- ↑ 4.0 4.1 "Mindat.org". www.mindat.org. Retrieved 2020-10-28.
- ↑ 5.0 5.1 Rao, Y. Gouthama (1987). Financial Management in Public Undertakings: A Study of Ports. Deep & Deep Publications. ISBN 978-81-7100-010-4.
- ↑ "Vizag port plans to increase capacity by 2016-17". The Hindu. Special Correspondent. 2012-09-23. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-10-29.
{{cite news}}: CS1 maint: others (link) - ↑ Manoj, All Above Board | P. (2010-02-11). "Competition shakes up Visakhapatnam port". mint. Retrieved 2020-10-29.
- ↑ "Hope on the horizon for the pollution-hit". The Hindu. Special Correspondent. 2012-08-09. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-10-29.
{{cite news}}: CS1 maint: others (link) - ↑ Bureau, Our. "Vizag port feels the heat of competition from Gangavaram". @businessline. Retrieved 2020-10-29.
- ↑ Patnaik, Santosh (2011-08-27). "Visakhapatnam port to become landlord port". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-10-29.
- ↑ Jul 5, TNN /; 2014; Ist, 09:51. "Satellite port in Bheemili? | Visakhapatnam News - Times of India". The Times of India. Retrieved 2020-10-29.
{{cite web}}:|last2=has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)