సరళ యంత్రం
సరళ యంత్రం అనగా మోటారు లేని పరికరం ఇది దిశతో లేదా ఒక బలం యొక్క తీవ్రతతో మార్పుచెందుతుంది. సాధారణంగా, ఒక సరళ యంత్రమును ఈ విధంగా నిర్వచించవచ్చు, సులభమైన యంత్రాంగాల్లో ఒకటి ఇది యాంత్రిక ప్రయోజనాన్ని అందిస్తుంది.ఇవి అత్యంత ప్రాధమిక యూనిట్ సాధారణ యంత్రాలు , ఇది శక్తిని పెంచడానికి, సమయాన్ని ఆదా చేయడానికి లేదా దిశను మార్చడానికి పరపతిని (యాంత్రిక ప్రయోజనం అని కూడా పిలుస్తారు) ఉపయోగించే సాధనంగా నిర్వచించబడింది . సాధారణ యంత్రాలు ప్రజలు శక్తిని ఉపయోగించే ప్రాథమిక యాంత్రిక మూలకం. మానవజాతి యొక్క మొట్టమొదటి గొప్ప ఆవిష్కరణ ఆవిష్కరణలో, అగ్ని, భాష సాధనాల నైపుణ్యం మానవాళి చివరకు భూమి యొక్క జీవావరణ శాస్త్రంలోని అనేక జాతుల నుండి నిలబడి ఉండేలా చేసింది. నాగరిక సమాజాన్ని నిర్మించడంలో ప్రజలు ఉపయోగించే సాధనాల జ్ఞానం యొక్క సాధారణ యంత్రాలు, ఇది న్యూటోనియన్ మెకానిక్స్ (వెక్టర్ మెకానిక్స్) పరిశోధన యొక్క ముఖ్యమైన వస్తువులు .
ఒక సరళ యంత్రం ఆపరేట్ చేయడానికి దానిపై శక్తిని ప్రయోగించినప్పుడు, స్థిరమైన దూరం కోసం శరీరం యొక్క యాంత్రిక పని లేదా స్థానభ్రంశం ఉంటుంది. ఒక పనిని నిర్వహించడానికి అవసరమైన పని మొత్తం నిర్ణయించబడ్డాయి, అయితే ఈ తక్కువ శక్తిని ఎక్కువ దూరానికి వర్తింపజేస్తే ఈ పనికి అవసరమైన శక్తిని తగ్గించవచ్చు; అంటే, ఒకే పని చేయడానికి రెండు ఎంపికలు ఉన్నాయి -
- తక్కువ శక్తిని, ఎక్కువ దూరాన్ని లేదా
- ఎక్కువ శక్తిని, తక్కువ దూరాన్ని వర్తించండి.
సాధారణంగా ఈ పదం ఆరు శాస్త్రీయ సాధారణ యంత్రాలను సూచిస్తుంది, ఇవి పునరుజ్జీవన శాస్త్రవేత్తలు వివరించిన వాటిలో ఉన్నాయి:[1]
- తులాదండము - Lever
- చక్రం, ఇరుసు -Wheel and axle
- గిలక (పుల్లీ) - Pulley
- వాలుతలం - Inclined plane
- చీలిక Wedge (mechanical device)
- మరచుట్టు Screw (simple machine)
సాధారణ యంత్రం అనగా ఒక ప్రాథమిక పరికరం, ఇది ఒక నిర్దిష్ట చలనమును (ఎక్కువగా ఒక యంత్రాంగం అంటారు) కలిగి ఉంటుంది, ఇది ఇతర పరికరాలతో కలిసి ఉండి, యంత్ర కదలికలు ఏర్పరుస్తుంది.పారిశ్రామిక విప్లవం సమయంలో ఉద్భవించిన ఆధునిక యంత్రాల యొక్క వైవిధ్యం, సంక్లిష్టత ఈ ఆరు సాధారణ వర్గాలలో పూర్తిగా వివరించబడలేదు. పునరుజ్జీవనోద్యమానంతర వివిధ పుస్తక రచయితలు "సరళ యంత్రాల" యొక్క విస్తరించిన జాబితాను సంకలనం చేశారు, సాధారణంగా వాటిని వేరు చేయడానికి ప్రాథమిక యంత్రాలు, సమ్మేళనం యంత్రాలు లేదా యంత్ర భాగాలు వంటి పదాలను ఉపయోగిస్తారు. 19 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి, వందలాది యంత్ర అంశాలను గుర్తించారు, వాటిని సాధారణ యంత్రాలు అని పిలిచారు. ఆధునిక యంత్రాంగం సిద్ధాంతం వివిధ యంత్రాల నిర్మాణాన్ని విశ్లేషిస్తుంది.[2]
ప్రతి సాధారణ యంత్రం యొక్క పని విధానం భిన్నంగా ఉన్నప్పటికీ, గణితశాస్త్రపరంగా వాటిని పని చేసే విధానం ఒకటే. గమనించదగ్గ విషయం ఏమిటంటే, ప్రతి యంత్రానికి ఒక శక్తి ఉంటుంది , యంత్రం యొక్క కొన్ని ప్రదేశాలలో వ్యవస్థాపించబడింది, ఈ యంత్రం వేరే ప్రదేశంలో ఉంది , శక్తిని ఉత్పత్తి చేసేటప్పుడు కొంత పని చేస్తుందా? కప్పి మొదలైన కొన్ని యంత్రాలు శక్తి దిశను మార్చడానికి మాత్రమే అనుమతిస్తాయి, కాని ఇతర యంత్రాలు గుణకం ద్వారా అనువర్తిత శక్తి యొక్క పరిమాణాన్ని పెంచడానికి / తగ్గించడానికి పనిచేస్తాయి. సంబంధిత గుణకాన్ని యాంత్రిక లాభం అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది యంత్రం యొక్క జ్యామితి ద్వారా నిర్ణయించబడుతుంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Physics for Kids: Simple Machines". www.ducksters.com. Retrieved 2020-08-27.
- ↑ Anderson, William Ballantyne (1914). Physics for technical students. New York Public Library. New York : McGraw-Hill book co.