సురేంద్ర సాఎ
సురేంద్ర సాఎ (ఆంగ్లం:Surendra Sai) (1809 జనవరి 23- 1884 ఫిబ్రవరి 28) భారతదేశానికి చెందిన స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి వ్యతిరేక పోరాటంలో అమరుడయ్యాడు. సురేంద్ర సాఎ అతని సహచరులైన మధో సింగ్, కునాల్ సింగ్, ఐరి సింగ్, బైరి సింగ్, ఉద్ధాన్త సాఎ, ఖగేశ్వర్, కరుణాకర్ సింగ్, సాలెగ్రామ్ బరిహ, గోవింద్ సింగ్, పహార్ సింగ్, రాజీ ఘసియా , కమల్ సింగ్, హతి సింగ్, స్లీక్ రామ్ బరిహ, లోకనాథ్ పాండా, మృత్యుంజయ పాణిగ్రహి, జగబందు హోత , పద్మవేను గురు, త్రిలోచన పాణిగ్రాహి ఇంకా చాలా మంది పోరాట యోధులతో కలిసి పడమటి ఒడిషా ప్రాంతంలో బ్రిటిష్ వారి ఆక్రమణలను విజయవంతంగా అడ్డుకున్నారు. ఈ పోరాటంలో పాల్గొన్న చాల మంది యోధులు ఉరితీయబడ్డారు. సురేంద్ర సాఎ 1884 ఫిబ్రవరి 28న అసిరిగర్హ్ జైలులో మరణించాడు.[1][2]
వీర్ సురేంద్ర సాయి | |
|---|---|
 1986 లో సురేంద్ర సాయి స్టాంపు | |
| జననం | 1809 జనవరి 23 సంబల్‌పుర్, ఒడిషా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ |
| మరణం | 1884 ఫిబ్రవరి 28 (వయసు 75) అసిరిగర్హ్, బ్రిటిష్ ప్రెసిడెన్సీ |
తొలినాళ్ళ జీవితం
మార్చుసాఎ 1809 జనవరి 23న ఒడిషా రాష్ట్రం సంబల్‌పుర్ కి 40 కి.మీ. దూరంలో ఉత్తరాన ఉన్న ఖిందా గ్రామంలోని గోండు కుటుంబం లో జన్మించాడు. ఇతని తల్లిదండ్రులకి ఏడుగురు సంతానం.
పోరాటం
మార్చుసాఎ 1827 లో బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా నిరసన వ్యక్తం చేయడం ప్రారంభించాడు.[3] హజారీబాగ్‌ని 1840 లో అరెస్టు చేసి జైలుకు పంపారు. 1857 తిరుగుబాటు సమయంలో తీవ్రవాదులు హజారీబాగ్ జైలు నుండి విడుదలయ్యారు. ఇతను తన కార్యకలాపాలను ఒడిషా కొండలకు మార్చాడు.1862 లో లొంగిపోయే వరకు తన వ్యతిరేకతను కొనసాగించాడు. సాఎ లొంగిపోవడానికి ముందు హజారీబాగ్‌లో 17 సంవత్సరాలు, అరెస్ట్ అయిన తర్వాత 20 సంవత్సరాలు జైలులో గడిపాడు. దీనిలో అతను 19 సంవత్సరాలు రిమోట్ జైలులో గడిపాడు.
గుర్తింపు
మార్చుసంబల్పుర్ పౌరులు సురేంద్ర సాయేకి దక్కవలసిన గౌరవం దక్కలేదని, అతని జీవిత చరిత్రను స్వాతంత్ర్య పోరాటాన్ని తగు రీతిలో గుర్తించలేదని భావించారు. చరిత్రకారులు, అధికారులు సాయే చేసిన పోరాటానికి సంబందించిన చాలా పత్రాలు భోపాల్, నాగ్‌పూర్ రాయ్‌పూర్‌లోని వివిధ ఆర్కైవ్‌లలో ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. ఈ విషయంలో ఒడిశా ప్రభుత్వం ఏమీ చేయలేదని అంటారు.
- 2009లో ఒడిషా ప్రభుత్వం సాఎ గౌరవార్ధం ఆ రాష్ట్ర అతి పురాతన ఇంజనీరింగ్ కళాశాల అయిన యూనివర్సిటీ కాలేజీ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ ను వీర్ సురేంద్ర సాఎ సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయం గా మార్చింది.[4]
- 2005లో, భారత ప్రభుత్వం భారత పార్లమెంటు ఆవరణలో సురేంద్ర సాయి విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించింది.[5]
- అతని గౌరవార్థం భారత ప్రభుత్వం పోస్టల్ స్టాంపును విడుదల చేసింది.
- 2018 సెప్టెంబరులో ఝార్సుగూడలో నిర్మించిన విమానాశ్రయానికి సాఎ గౌరవార్థం అతని పేరు పెట్టారు, ఇది ఓడిశాలోని రెండవ విమానాశ్రయం గల పట్టణం.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Sahu, N. K. (1985). Veer Surendra Sai. Dept. of Culture, Govt. of Orissa.
- ↑ "Associates of Veer Surendra Sai" (PDF). Orissa Govt. Archived from the original (PDF) on 2009-04-10. Retrieved 2021-09-09.
- ↑ Mythic Society (Bangalore, India) (2011). The Quarterly Journal of the Mythic Society (Bangalore). Mythic Society. p. 86. Retrieved 2020-08-04.
His father, Dharam Singh was descendant of Anirudha Sai, son of Madhekara Sai, the fourth Chauhan Raja of Sambalpur. Surendra Sai had six brothers, namely Udant, Dhruva, Ujjala, Chhabila, Jajala and Medini.
- ↑ "UCE changes to VSSUT". Archived from the original on 27 డిసెంబరు 2012.
- ↑ Patnaik, Pramod Kumar (6 September 2005). "Centre okays patriot statue". The Telegraph (Kolkata).